Naar de steden.
Onze Gemeenteraad.
Zaterdag 13 September 1913.
34:8 te Jaargang.
No. 38
Uitgave van Firma W. Van den Munckhof, Venray.
tUhgTHEö Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN
Gezellenhuizen en
gaarkeukens.
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
Prijs der Advertentiën
van 1—4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maai berekend.
De eer*, hear J. Kitslaar schrijft
in Het Huisgezin.
Het, doel van dit artikel is niet
om nogmaals te wijzen op de menig
vuldige gevaren, die onze-dorps-
menschen bedreigen als zij naar de
steden trekken.
Wij hebben daarover reeds meer
malen geschreven.
Doel van dit aitikei is om eens
zoo eenvoudig en helder mogelijk
aau te toonen, hoe men in Duitsch-
laud zich voorstelt volgens de con
clusies der twee laatste Katholieken
dagen de wijze, waarop den eenmaal
bestaande» trek van dorp naar stad,
van stad naar stad door de vinding
rijke christelijke liefde kan geholpen
worden.
Sommige dezer maatregelen wor
den ook iu ons laud bier en daar
toegepasi ot ilju, wal Limburg be
treft, dank de forsehe stuwkracht,
van dr. Poels in naaste voorberei
ding.
Deze kwestie is op de twee laalsle
Duitsche Katholiekendagen in Aken
en in Metz een ernstig punt van
behaudeliug geweest in de zaaklijk
besloten vergaderingen.
Hetgeeu er te Metz over gespro
ken is, en de conclusie, die aldaar
met veel sympathie werd gesteund,
is de aanvulling van hetgeen op den
onvergetelijken Katholiekendag te
Aken er over gezegd is.
Hoe stelt men zich de zaak voor
De Meldeamter, die natuurlijk op
de hoogte zijn van alle nieuwe be
woners der stad, zijn gaarne bereid
de adressen der nieuw aangekomen
personen aan de katholieke Zonlral-
stellen of dergelijke inrichtingen op
te geven.
Deze katholieke inrichtingen
zorgen, dat deze adressen worden
bezorgd aan de betretfeude pastories
en verder aan katholieke jengds- en
staudsvereenigingen
Deze katholieke vereenigingen
zorgen er voor, een voldoend aantal
geschoolde, vertrouwde personen te
hebben, die tot taak hebben de aan
gekomen katholieken te bezoeken,
hun hekend te maken met de inrich
tingen der zielzorg, met de intrede
in katholieke jeugd- en staudsver
eenigingen, met de katholieke bladen
enz.
Dat is natuurlijk een zeer goed
middel om die menschen in kennis
te brengen met hetgeen zij als ka
tholieken moeten weten.
Begrijpelijk echter is het, dat de
mannen, die zoo dit plan ineenvoeg
den, vooral echter daadkrachtige
hulp verwachten van het platteland
zelf.
Daar wenschen zij dat ernstig ge
waarschuwd wordt tegen het licht
zinnig verlaten der geboorteplaats,
dat aldaar in school, predikatie,
catechismus, in jeugdverenigingen
enz. ernstig gewaarschuwd wordt
tegen de godsdienstige en zedelijke
gevaren van het stadsleven, daar
moge beleering gegeven worden over
beroepskeus en vooi waarde tot voor
uitkomen in den vreemde. Zoo stond
de zaak tol voor den katholiekendag
te Metz.
Waarover sprak men zich daar
in 't bijzonder uit
Men betoogde daar de noodzake
lijkheid van tehuizen voor ongehuw
de personen van verschillende be
roepsstanden, gelijk de Gezellen ver
eenigingen, die met schitterend suc
ces voor hun medeleden hebben in
gericht en gelijk die hier en daar
reeds bestaan.
Zoo heb ik er meermalen een be
zocht in Oberbausen. Het zoogenaam
de Arbeiterheim", aldaar bestuurd,
door Broeders, is inderdaad een
prachtige inrichting.
Die tehuizen, al worden zij tal
rijker opgericht, voldoen echter niet
aan den geweldig stijgenden drang
naar woning en kostgelegenheden,
daarom wensclite men, dat het
tath - r.ilp'i.g.ïh ,x.. zorgf
voor goede adressen over passende
woningen, slaapgelegenheden en
kosthuizen.
Verder wenschte men te werken
naar het voorbeeld van 't stations»
werk (plakkaten in stations enz.) om
de inkomenden in de steden met de
bestaande voorzorgsmaatregelen in
kennis te brengen.
Men betoogde verder de nood"
zakelijkheid der inrichting van
comité's in groote steden, in een
groot industriegebied, werwaarts
een sterke trek heerscht tot studie
dezer vraag en tol opstellen en door
voeren van practisehe maatregelen.
Ziedaar de samenvatting van het"
geen de Duitsehe Katholiekendagen
ons over deze kwestie leeren.
Mag ik er twee opmerkingen aan
verbinden
1. Volledige practisehe inlich»
tingen over hetgeen voor katholieke
Nederlanders in groote Duitsehe
steden gebeurt in hun waarachtig
belang vindt men in een onlangs
verschenen werkjes »De Gids voor
de Nederlanders in Duitschland''.
Waarom geeft men naar Duitschland
vertrekkende werklieden toch niet
minstens zoo'u boekje mee
Dit boekje is verkrijgbaar hij G.
de Bruin te Berohem tegen betaling
van 5 cent.
2. Weinig vat zal het katholieke
vereenigingsleven in de steden op
onze buitenraenschen hebben, zoo»
lang zij op eigen dorp niet wat meer
het vereenigingsleven leeren kennen.
Door den Limb. R. K. Werk»
liedenbond zal in onze mijnstreek,
zegt het Katholieke Volk, een
Gezelleuhuis met Gaarkeuken worden
opgericht.
j De plannen zijn re ds klaar en nog
dit jaar zal met d< n bouw worden
begonnen.
Daarom is het dapelijksch bestuur
van genoemden boi 1 iu gezelschap
van zijn adviseur,. Dr. H. Poelsj
verleden week naar Duitschland ge»
weest, om daar ce inrichting van
soortgelijke instellingen te bestu»
deerec.
In Keulen werden er velschillen»
de aangetroffen, waarvan drie ka»
tholieke. Onder d laatste is het
merkwaardigste he Kolpinghaus in
de Breite Strasse, een gebouw, dat
anderhalf millioen mark heeft ge»
kost.
Dit gebouw beva niet minder dan
300 logeerkamers voor arbeiders,
waarin 450 bedden een atzonderlijk
apartement voor vrouwelijke bedien»
den; een atdeelin voor de eerw.
Zusters, met de I idir.g en het toe»
zicht over het vr. uwelijk personeel
belast; eeD aantal Fremdenzimmer"
(slaapvertrekken vi )r vreemdelingen
eene slaapzaal m t 26 bedden voor
doorreizende ezelen; een kapel,
een feestzaal, die '00 personen kan
bevatten, een D. nlokaal, 2 ruime
eetzalen, set een
leeszaal, een groote keuken met
machinale inrichting, een slachterij,
een waschhuis en 16 badkamers,
terwijl het benedengedeelte, gelegen
aan de straatzijde, nog ruimte geeft
voor een lOtal groote winkels.
Een zeer interessant gebouw.
Het reinigen der slaapvertrekken
en het werk in keuken en waschhuis
wordt verricht door een 20tal meisjes
werkzaam onder leiding van zes
eerw. Zusters, terwijl de bediening
in eetzaal en restauratiekaraer is
toevertrouwd aan vijf mannen.
Natuurlijk is er dan nog een
leider over het geheel personeel, de
zoogenaamde -Hausmeister" een
administratieve dienst en een hoofd»
leider in den eerw. Rector, die men
echter in het gebouw weinig aan»
treft.
Het logies kost den gezellen 2 a 3
mark per week, naar gelang zij in
kamers met één of meer bedden
slapen. Doorreizend» gezellen, leden
van de Gezellenvereeniging, kunnen
een nacht kosteloos logeeren en ont»
vangen avondeten en ontbijt boven»
dien.
Middageten kost 36 cent. (Wij
hebben een Vrijdags en een Zater»
dagsmaal gebruikt in de Kolpings
hausen te Keulen en Dusseldorf en
waren alleszins tevreden over het
gehalte en de smakelijke toebereiding
der spijzen). Voor die 36ct. ontvangt
men een bord soep, aardappelen met
eieren of koek, visch of vleesch en als
nagerecht pruimen, appelmoes of
salade. Het warm avondeten kost
slechts 18 a 24 ct. ontbijt 12 ct.
In Dusseldorf ontmoetten wij een
gezel uit Nederland, deze verteerde
in het Kolpingshuis hoogstens f 1,20
per dag en kon bij een Ourigen
arbeidsdag f3,24 verdienen. Hij
was verver. Per dag hield hij dus
over f2,04. Waar kan men daar in
ons land een voorbeeld van vinden.
In het Kolpingshuis te Keulen
wordt het middagmaal gebruikt door
gemiddeld 400 personen. Zondags
door minstens 500. Men kan er ook
melk, koffie of bier gebruiken met
boterhammen, vla, taart of ander
gebak. Vooral Zondagsmiddags
wordt hiervan gebruik gemaakt.
Voegen wij hier nog bij, dat
overal de volmaakste orde en gioot»
ste zindelijkheid heerschte, dan
hebben wij eenigszins een beeld ge»
geven van dit mooie en heilzame
katholieke sociale werk.
Het verdient onze bewondering,
maar vooral onze navolging.
Wie met ons de Raadsverslagen der
zittingen van 28 April, 11 Juli en 2 Sept.
gelezen en met elkaar vergeleken heeft,
staat verstomd over de onbenulligheid
draaierigheid, waarvau in deze vergade
ringen blijk wordt gegeven.
Wij volgen in deze de verslagen van
•Peel en Maas", of liever de notulen
in «Peel en Maas", waarvoor ook meer
anderen deze tegenwoordig houden.
28 April. De Voorzitter vraagt, hoe
de heeren denken over de splitsing der
geajeooU in steindistrmtan H*«ren ried.
Staten vragen ons advies over een request
van den Boerenbond OirloCastenray,
dat een apart stembureau vraagt. De heer
Slits zegt dat het zeer waar is, dat
sommige kiezers 5 tot 6 kwartier moeten
loopen en dus veel tijdverzuim hebben.
Wanneer er 1000 kiezers zijn moet tot
splitsing worden overgegaan, en aangezien
•„hans het getal 95f> bereikt is, zou hij er
voor zijn er nu maar werk van te maken.
De heer Th. Camps is ook voor een
verdeeling, maar merkt op. als we Oirlo
zijn zin geven, Merselo en andere ge
huchten ook komen en zou hy derhalve en
voor zijn een splitsing der gemeente ir
een zeker aantal districten te bewerk
stelligen.
(De heer C. gaat dus veel verder dan
Oirlovraagt. Zou dit. gemeend zyn
geweest Of was het een handige kies-
manoeuvre of... of handige afleider v.B.)
De heer Fonck is het met den heer
Camps eens.
(Natuurlijk Een derde aftreder. v.B.)
De heer Loeuen vreest de groote
kosten en zou het laten zooals het wa3.
(Dat spreekt toen Grootvader leefde, was
het ook zoo en danste eenieder naar des
Raadhuis' pijpen. v.B.)
De heer Gourts zou niet weten, waarin
de kosten bestaan.
De heer Voorzitter zou er voor zijn
thans geen beslissing te nemen. (Jammer,
wat zou het er lekker doorgerold zijn.
't Was nog vöór de periodieke verkiezing,
v B.] doch eerst uit te zien op welke
manier de splitsing het best tot stand is
te brengen. (Wil het dus de lui zoo ge
makkelijk mogelijk maken, of..., v.B
Er is wel veel werk aan, om het tot
genoegen der geheele gemeente te doen.
(Dit komt, omdat Ge iets geven wilt, wat
niet gevraagd is, en wat mogelijk nog
lang niet zou gevraagd worden, v. B
Overijling geeft hetzelfde gezeur als met
de schoolgrenzen.
De heer Geurts. het voor en tegen
gehoord hebbende, wenschte een stemming
om te zien wie voor, wie tegen splitsing
is. In omvraag gebracht stemmen allen
yhör splitsing. (Zelfs LoenenPrachtig
resultaat v. B.)
11 Juli. De heer Geurts vraagt, hoe
ver men is gevorderd met de splitsing in
stemdiatricten waartoe in de vorige
vergadering met algemeene stemmen
besloten is.
De Voorzitter zegt, dat daar geen be
sluit toe genomen ie er is slechts besloten
uit te zien op welke wijze dit hei best te
regelen is (Pardon Burgemeester, toen
heeft men zich ook uitgesproken vóór
splitsing, óók UEd.Achtbare en de bettfe
Wethouders v, B.)
Hij wil echter wel zeggen, dat het Dag.
Best. er tegen is als men niet moet,
zal het niet gebeuren. (Ik zal voortaan
wel tegen stemmen, denken wellicht de
meeste raadsleden, want anders hen ik
des kiezers vriend niet meer. v. B.)
Wethouder Janssen komt nog met het
vermakelijke aandragen Hm de groote
gemeente Bergen heeft maar één district
Ho ho roepen 5, 6 Iegelijk Vijf
asjeblieft 'Ja, Heeren vijf en dat wist
Mynheer Janssen ook bijzonder goed,
edoch, net mocht eens helpeD, he En
Horst zelfs drie, en daar was die splitsing,
toen er een nieuw regime kwam, in een
paar weken klaar, terwijl de heeren van
het Raadhuis er een goeie 34 uren aan
werkten. Hier echter kost het weken
voorbereiëens, teekeningen van kadastrale
kaarten en God weet. wat nog. Waarom'
Om het tegen te houden en geniepig tegen
te werken, v. B.)
2 September. Mijnheer de Secretaris
is met de verdeeling in vijf districten
klaar. Een concept-besluit, vergezeld van
een kadastrale teekening wordt aange
boden. Volgens deze teekening zijn groepen
van kiezers echter zoo mooi bij elkaar
gegooid, dat het voor sommige lui nog
moeilijker wordt dan thans.
Heusch voor zoo'n splitsing waren
minder uren noodig geweest dan thans
maanden.
Of was er wellicht een soort van ge-
h'eimü afspraak tusfohei; dan Vader der
groote splitsing en den Uitvoerder van
des Raads Besluit
Als er eenvoudig was voorgesteld
District I. Oirlo, Klein Oirlo. Castenrav
en Hoogriebroek.
District 2. Merselo tot en met het
gehucht de Beek en Weverslo.
Distr. 3. Leunen, waartoe behoort,
alles wat ligt tnsschen 1 en 2, behalve
Blakt, Brukske, Wieën, Veltum en Nach
tegaalschen dijk, die tot district 4 belmoren
Distr. 4. Venray dorp, 't overig deel
der gemeente.
Dan was het stemmen voor [niemand
moeilijker dan thans, doch misschien voor
95 percent gemakkelijker.
't Concept-besl. kelderde natuurlijk en wel
met algem. stemmen behalve Geurts en G.
Camps. Voor wie het heele gedraai goed
doorziet, is dit geen wonder. Het wel eens
genoemde -groene hout" uit den Raad
heeft zich thans echter laten kennen.
Erm Venrooy Als zelfs het groeue
hout zoo weinig karakter toont, wat moet
dan toch het dorre doen En de vader
van het voorstel
Hij rookte zijn sigaar, hield zijn gewone
wandeling, en dacht -We zitten weer
voor 6 jaren en tegen dien tijd zijn ze
vergeten, hoe smerig ik ze heb heet gehad.
Zou de heer C. en anderen voor Juni
ook zoo hebben durven handelen
Over de houding des heeren Strijbos
alleen dit Heere Heere! vergeef het
hun. want zij en weten niet. wat zij doen.
Het zal echter de moeite looneu een
blauw boek aan te leggen en daarin aan-
teekening te houden van alle tegenstiijdig-
heden en onzinnigheden, welke men ais
volksvertegenwoordiger uithaalt, om deze
bij elke periodieke verkiezing het publiek
voor te leggen.
Dan zou het wel eens kunnen gebeuren
dat men slechts 4 3 2 of 1 puntje aandikte.
Ten slotte aan Oirlo dezen raad Ga
maar stilletjes door, en boogere machten
zullen heslissen, dat nu de ruim 100
kiezers, die allen gemiddeld 5 kwartier
van Venray wonen, niet langer meer zoo'n
weg behoeven te maken om hun kiesplicht
te vervullen.
Er zijn nog rechters buiten Venray
JAN VAN BUITEN.
Zij die zich met Ingang van 1 Oct.
a. s. op PEEL EN MAAS abon-
neeren, ontvangen de nog voor
dien datum verschijnende num
mers GRATIS.
PEEL
EN
MAAS
Weekblad voor Venray, Horst en omstreken.
1
50 c.
b5 c.
85 c.
4 c.
20 c.
5 c.