Langzaam aan.
Uitgave van Firma W. Van den Munckhof, Venray.
Zaterdag 19 October 19IS.
33ste Jaargang.
Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN.
Zuivelfabrieken.
Straf en Misdaad.
Ex-voto's voor 0. L. Vrouw.
VREDE
De Balkan-Oorlog.
NO. 4:S
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY 50 c.
franco per post 05 c.
voor hot buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 4 c.
Prijs der Advertentiën
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
In den aartsvaderlijken tijd der
trekschuiten heeft ons volk zich het
wijze spreekwoord gemaakt: lang»
zaam aan, dan breekt het lijntje
niet.
Als de jager met plotselinge ruk»
ken zijn paard liet aanzetten, liep hij
alle kans, dat de lijn afknapte en de
schuit bleef liggen. Maar langzaam
aan getrokken, werd het logge ge»
vaarte in beweging gebracht en ge»
houden en het doel van de reis
bereikt.
De tijd der trekschuiten is reeds
lang voorbij, maar de waarheid van
het spreekwoord is gebleven, profijt
opleverend aan hen, die het in toe»
passing brengen, schade en schande
aan die het vergeten.
En dit laatste gebeurt veel.
Gebeurt in de opvoeding, de vor
ming van het individu, gebeurt ook
in de maatschappelijke vorming en
opvoeding van een heel geslacht.
Hoe is 't mogelijk, vraagt men
zich af, waar natuur en heel de
redelooze schepping het verstandige
«langzaam aan" prediken, dat de
wijze mensch het zoo dikwijls ver»
waarloost.
Een ouder bemerkt een fout, ge»
brek of ondeugd in zijr. kind, wat
misschien al lang huisde in het
jeugdige gemoed, waarvan hij zelf
misschien den oorsprong heeft aan»
gebracht. Maar op 't zelfde oogen»
blik, dat hij die fout bemerkt, zou hij
ze wel er uit willen slaan. Dat is
natuurlijk dwaasheid eu feitelijk een
onmogelijkheid.
Met zachtheid, aan gestrengheid
gepaard, dient hij den kleiüe het
verkeerde onder de oogen te brengen
hem er van te overtuigen, zoover de
kinderlijke ziel daarvoor vatbaar is,
en langzamerhand helpend hem de
fout leeren overwinnen. Een hart»
stocht ten kwade kan zoodoende
omgezet worden in een vurig streven
ten goede.
Doch wil hij met geweld en als
met rukken dat bewerken, dan zal
zijn pogen vruchteloos blijven en
eerder een verharding in het ver»
keerde, dan een betering ten goede
er het gevolg van zijn.
Een volk dat zich aan gewoonte
dronkenschap schuldig maakt, aan
verkwisting, is niet met een enkel
robuste beweging te brengen tot
matigheid en spaarzaamheid.
Doch laDgzaam aan moet de
kwaal verminderd en de deugd aan
gekweekt worden: het overtollige
wat vroeger in het glas verdween
den weg gewezen naar het spaar
bankboekje.
En 't is wonderlijk hoe vatbaar
velen zijn voor zulk een welsprekend
goed, al is het nog zoo klein begin,
en hoe zij zelf zich spoedig gaan
beijveren, dat kleine begin tot groei
en bloei te brengen.
En in 't geheele maatschappelijke
leven, in de sociale actie, onder
welken vorm dan ook, gaat de
waarheid van het «langzaam aan" op.-
de voormannen kunnen dat getuigen.
«Langs lijnen var. geleidelijkheid"
heeft men dat nooit genoemd.
Niet alsof uit het oog verloren
moest worden dat men recht op zijn
doel heeft af te gaan, maar rekening
houdend met de verschillende om
standigheden, gevend en nemend,
verscheiden dikwijls in middelen,
maar in het oogmerk altijd één.
Zoo kan 't zich voordoen, dat
geestelijke gezagsraannen hier ver
bieden, wat ze elders toestaan, of
omgekeerd, en dan klinkt dat soms
vreemd in de ooren der massa.
Doch het is eenvoudig omdat zij.
hooger staande dan de menigte, ook
de moeilijkheden beter zien, welke
zich voordoen op den weg. en in 't
eene geval een omtrekkende bewe
ging laten maken, waar in 't andere
in rechte lijn moet worden gemar
cheerd. Ook zij huldigen dan het
«langzaam aan"; der massa blijft
echter het consigne: gehoorzaamheid.
woord van protest.
Moge het gehoord worden, voor
dat het volk nog me r wordt ver
vreemd van hen, die recht hebben te
spreken.
Hierover schreef de Gelderlander:
De vorige week ne'obèu wij er
onze verontwaardiging over uitge
sproken, dat voor 'n diefstal van een
tafelkleed, uit honger gedreven, door
den Officier van Justitie te Arnhem
een straf werd geëischt van drie
maanden gevangenis
Ook kwam ons een eisch van twee
maanden voor een diefstal van drie
biljartballen niet evenredig voor aan
de misdaad.
De Arnhemsche Rechtbank is het
daarmede blijkbaar niet eens.
Immers, de arme kellner die op
onze Tentoonstelling een tafelkleedje
had weggenomen om het te gelde te
maken en dan zijn honger te kunnen
stillen, maar die overigens zoo
eerlijk was, dat zij0 patroon hem
gaarne weer in dienst zou nemen,
heeft met twee maanden gevangenis
straf voor zijn zware misdaad te
boeten en ook de bediende uit Den
Haag, die bij een kastelein te Malden
drie biljartballen wegnam, zal er
twee maanden lang over moeten
nadenkeD, dat hij zich niet aan
andermans goed mag vergrijpen.
Herhaaldelijk hebben wij er onze
verwondering over uitgesproken,
dat voor moorden of gruwelijke mis
drijven tegen de zeden soms straffen
worden geëischt, die er toekunnen
leiden het misdrijf als een doodge
wone zaak te beschouwen.
Hoe vaak krijgt men van het
volk niet gezegden te hooren in den
geest als dit wie een kwartje steelt
is een gemeene dief. wie honderd
duizend gulden steelt, heeft ?t handig
ingepikt. De eerste wordt bijna
even zwaar gestraft als de laatste.
Wij 2ullen de laatsten zijn om onze
afkeuring, aan welken diefstal ook,
te onthouden. Maar waar blijkbaar
zoo weinig met aard en omstandig
heden wordt rekening gehouden,
daar past uit naam van het rechts
gevoel van het volk een ernstig
Wie eenigszins op f et landbouw
gebied thuis is en gedurende een
halve eeuw de veranderingen en
verbeteringen heeft ingegaan, die
moet erkennen, dat r thans vele
zaken geschieden op eer wijze, waar
van onze voorouders geen flauw
idee hadden. Geen en ;el onderdeel
van het landbouwbedr jf heeft in de
laatste 25 jaren zulk ingrijpende
veranderingen onderpaan ais de
zuivelbereiding.
In vroeger jaren werd er alleen
boter en kaas gemaal op de boer
derij onder 't oog de. boerin. De
Hollanders stonden var ouds bekend
als kraakzindelijke r, enschen, zij
kenden de kunst van I >ter bereiden
heel goed, hadden go, 1 vee en veel
melk, geen wonder d it hun boter
gereeden aftrek vont; 111 binnen en
buitenland. Maar w een goeden
gehad, het ontbrak onze boerinnen
aan theoretische kennis, en zoo werd
een gelegenheid gevonden door de
Denen om onze boterbereiding te
verbeteren en te overtreffen.
De Hollanders hadden reeds vroe
ger de kunst geleerd om uit den
room alleen de boter te bereiden,
maar de Zweden hadden de afschei
ding van room en ondermelk aan»
merkelijk verbeterd door de centri»
fuges. Nu kon men op kleine ruimte
eeu groote hoeveelheid melk 7er»
werken en was er een weg geopend
tot het oprichten van boterfabiieken.
Van de Denen bebben ook wij de
kunst weer geleerd en vooral in bet
Zuiden van ons land zijn de boter-
fabrieken als paddestoelen uit den
grond verrezen.
Door de oprichting der boterfa-
brieken kunnen nu ook de kleine
producenten hunne melk aan de
groote inrichting afleveren en hier
wordt boter gefabriceerd, die de
vergelijking met de beste soorten
kan doorstaan.
Het personeel immers, dat aan de
fabriek werkt, vindt in de bereiding
der boter zijn hoofdbezigheid. Men
kan daarvoor goed onderwezen en
volkomen deskundige personen vin
den. Aan de fabriek kan men boven
dien de nieuwste en beste werktuigen
aanschaffen. Daar wordt ook dage
lijks een hoeveelheid boter gefabri
ceerd, die men niet langer in de
naaste omgeving aan den man moet
brengen, maar die men verzenden
kan naar de verst afgelegen mamten
waar de prijs boog is.
De machinale bewerking is mede
een middel om het product zoo goed
mogelijk te maken. Maar meer nog
vindt men in de fabrieken gelegen
heid om een beste waar in den
handel te brengen, omdat men eerst
de aanwezige bacteriën, die allerlei
scheikundige veranderingen in den
room teweeg brengen, dooden door
pasteuriseeren.
Verder kan de regeering door de
botercontrole oneindig veel beter de
zuiverheid der fabrieksboter garan
deeren, dan die van honderden
bedrijven. En door de Nederlandsche
controle wordt de prijs in het
buitenland hoog gehouden, wijl het
werken van gewetenlooze knoeiers
wordt verijdeld.
Van bevriende zijde werd de bemerking
gemaakt, dat het onlangs geplaatste bericht
o»er de ex-voto's, die oudtijds de kapel
van Oostrum sierden, als gouden kettin
gen, schuiven, sloten, ringen enz., het
vermoeden kon hebben gewekt, als werden
ook de nu geschonken voorwerpen voor
de kapel te gelde gemaakt.
Daarom zij hier ter verduidelijking
bekend gemaakt, dat alle zulke geschon»
ken zaken in gouJ en zilver niet voor
de kapel verkocht worden, maar trouw
opbewaard büjven, en hetzij in glazen
kasten of anders in de kapel bij bet
genadebeeldje opgehangen worden. Zoodra
er eene genoegzame hoeveelheid is, wordt
er eene zelfde schilderij van gemaakt als
er nu reeds eene in de kapel te zien is.
Zilveren harten, armen en dergelijke
worden by de thans reeds daar hangenden
boven het altaar van O. L. Vrouw on
middellijk aangebracht.
Dus alles wat er van dien aard ge
schonken wordt, blijft met de namen der
gevers trouw opbewaard, tenzij de gevers
zelf ?nders verlangen. Als een blijvend
aandenxen zuilen aeze kostharo ^eaonenKen
daar bij Maria spreken van den dank, de
vroomheid, en den godsdienstzin der edele
gevers, van het beloonde en zoete ver
trouwen, en het groote geloof in de zekere
hu'p van O. L. Vrouw, en eener gelukkige
gebedsverhooring van de Machtigste der
machtigen bij O L Heer, de Troosteres
der bedrukten, de Behoudenis der kranken.
Het is een kleine moeite, die graag
gezien wordt, dat dit bericht zooveel
mogelijk bekend gemaakt wordt. Dankbaar
zij hier vermeld, dat in den allerlaatsten
tijd opnieuw bij den rector dergelijke
gouden voorwerpen voor O. L. Vrouw
gebracht zyn. De hoeveelheid is echter
nog te weinig om reeds een tweede
schilderij ervan te laten maken. Daarom
zij deze hulde aan Maria hier opoieuw
beleefd aanbevolen. Mogen de goede oude
gebruiken weer herleven Venray aan O
L Vrouw van Oostrum
tusschen Italië en Turkije.
Een officieus Reuter-telegrara uit Rome
meldt een heugelijk feit. -Om zes uur
Dinsdagavond is het voorloopig vredes
verdrag tusschen Italië en Turkije ge
teekend."
Op het oogenblik, dat wij dit schrijven
hebben wij nog geen nadere berichten
omtrent de bepalingen en de artikelen van
bedoeld verdrag en kunnen dus niet
nagaan in boeverre zij afwyken van den
voor eenigen tijd van ofiicieuse zijde
gegeven inhoud van het verdrag, dat toen
op het punt stond onderteekend te worden
en wie dus ten slotte heeft toegegeven.
Waarschijnlijk is het echter wel, dat
Turkije ten slotte afgezien heefi van den
eisch, dien het in de laatste dagen stelde
en die de onderhandelingen haast deed
mislukken, dat d1. de voor Italië gunstige
bepalingen eerst aan de goedkeuring van
't parlement zouden onderworpen worden,
terwijl de voor Turkije gunstige bepalingen
dadelijk in werking treden zouden.
Italië zal afgaande op de beruchte faam,
die de Turksche beloften in de historie
van de laatste decenniën gekregen hebben,
zich aan een dergelyk avontuur niet ge
waagd hebben en aan zijn blyven dringen
op een dadelijk in werking treden ook
van de voor Italië gunstige bepalingen en
ten slotte zal Turkije, door de verwikke
lingen op den Balkan geprest, toegegeven
hebben.
Zooals men zich herinneren zal. is de
Italiaansch-l'urksche oorlog den 29 Sept.
van het vorige jaar begonnen. In den
nacht van 20 op 27 September deed de
Italiaansche regeering tamelijk onverwacht
aan Turkije een ultimatum toekomen,
waarin gewozen werd op de noodzakelijk
heid om een einde te maken aan den
toestand van wanorde in Tripoli en
Cyrenaika.
Door dit ultimatum gaf Italië eindelyk
uiting aan zyn reeds zoolang bedwongen
hebzucht naar een stuk Afrikaansch kust
gebied, waarheen reeds van het begin van
zijn historie af zijn verlangens en begeer
ten telkens en telkens weer waren uitge
gaan Een algemeen protest van de
algemeene opinie in Europa, die cu ook
weer door het stuitend en onrechtmatig
optreden van de Italiaansche politici diep
was gegriefd, volgde, maar zonder eenig
resultaat.
Turkije gaf geen voldoend antwoord en
na goed 24 uur was do oorlogstoestand
ingetreden. Italië deelde tegelijk met de
oorlogsverklaring aan Turkije aan de
Europeesche mogendheden mede. dat het
geen oorlog tegen Turkije zelf zou voeren,
maar dat het optreden van Italië zich tot
de Afrikaaosche kust zou beperken, tevens
nam Italië de verplichting op zich den
status quo in Turkije te handhaven.
Turkije deed driemaal vergeefs een
beroep op de mogendheden. Wel werden
herhaalde malen pogingen tot tusschen»
n-envobeerd. maar zonder resultaat.
Italië wdde van geen interventie weten en
kondigde, toen het nog slechts enkele
vierkante K M. op het zoo vurig begeerde
land bezet had, reeds plechtig de souve-
reiniteit van Italië over Tripoli en
Cyrenaika uit.
Een overzicht van de oorlogsfeiten
zullen wy hier niet geven. Grootendeel8
liggen zij nog in aller herinnering.
Te betreuren is het slechts, dat het
vredesverdrag, waardoor aan dezen
bloedigen en voor Italië lang niet altijd
even eervolien krijg een einde is gemaakt,
onder zulke ongunstige omstandigheden
wordt onderteekend en dat het einde van
dezen oorlog samenvalt met het begin van
een nieuwen en mogelijk Dog veel
b'oediger krijg, die een zeker nog veel
gevaarlijker en dreigender karakter heeft
dan de du beslotene.
i
MontenegroTurkije.
De Montenegrijnsche wapenen bebben
succes, al worden de overwinningen
behaald ten koste van vele menschen-
levens.
Langs de geheele Montenegrijnsch
Turksche grens wordt op het oogenblik
gestreden en het is te verwachten, dat
wanneer ook de overige staten den oorlog
hebben verklaard, bijna geen streek van
het schiereiland zonder strijd zal zyn. Men
zal dan in waarheid kunnen zeggen De
Balkan in brand.
De hospitalen van hospitalen van
Podgoritza liggen reeds vol gewonden. De
koning bezoekt ze nu en dan om troost te
brengen. Bij de bestorming van Detsits
had Montenegro 120 dooden en 400 ge
wonden.
Zaterdag zijn de Montenegrijnen bij
Toezi door de Turksche gelederen heen-
gebroken en omsingelden die stad, welke
zich Maandag aan de Montenegrijnen
oveigaf. De Montenegrijnen maakten 7000
Mausergeweren, paarden, 800 tenten en
levensmiddelen voor tien dagen buit.
Ook in het Sandsjak Novi Bazar zijn de
Montenegrijnen binnengetrokken en be
zetten er eenige steden, geholpen door de
Christelijke bevolking dezer streek, die
Montenegro steunt.
ServiëTurkije.
De oorlog tusschen Servië en Turkije
schijnt zonder een oorlogsverklaring t0
PEEL
MAAS
Weekblad voor Venray, Horst en omstreken.
1
