Weekblad voor Venray, Ir
1
en omstreken.
mrzii
Lectuur.
Iets over de Smakt.
Zaterdag 7 September 191S.
33ste
No. 36
Uitgave van Firma W. Van dein Munckhof, Venray.
Dit n urn mei-
bestaat uit
TWEE BLADEN.
Bedevaart Oostrum.
Onze Koningin.
1
lil
PEEL
Abonnementsprijs per kwartaal
voor VENRAY 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 4 c.
MAAS
Prijs der Advertentlön
van 1—4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
die zich met ingang van 1 Oct.
a. s. op PEEL EN MAAS abon-
neeren, ontvangen de nog voor
dien datum verschijnende num
mers GRATIS.
Bij alle bewoners van Venray
hekend is de kapel van de Smakt, die
aan den H. Jozef- toegewijd is en
vooral in de maand Maart honderden
bedevaartgangers trekt. Ze bestaat
ai meer dan twee eeuwen, en is het
eerste bedehuis, dat in Nederland ter
eero van den H. Jozei is opgericht-
Wellicht zal het velen onzer lezers
aangenaam .zijn. iets omtrent het
ontstaan der kapel te vernemen.
De stichtingsoorkonde der kapel
dagteekent van den 7en October
1699. Venray behoorde destijds
- evenals het grootste deel onzer
provincie tot Spanje. De stich
ter der kapel was Jan Albert
Bouwens van der BoijeD, baron van
Neerijssche, heer van Macken,
Helden en Venray en erfvoogd van
Roermond, die den 29 April 1728
stierf. Hij was gehuwd met Maria
Emilia Antoinetta Ra'oa, baronnes
van Gelder van 't kasteel Arcen, In
het altaar der kapel ziet men hunne
wapenschilden. Dat van den baron
is een gouden leeuw op een zwart
veld dat van de baronnes vertoont
rechts op een azuren veld een gouden
leeuw, links een zwarten leeuw op
gouden veld. Boven de schilden is
eene kroon van vijf parels.
Ia de stichtingsoorkonde staat dat
de kapel gebouwd werd, omdat de
bewoners van het gehucht de Smakt
zoo ver van de Parochiekerk te
Venray woonden, dat zij, vooral in
den winter, moeilijk aldaar de H.
Diensten konden hijwonen. Verder,
dat zou worden aangesteld een
priester, die 's morgens vroeg de
H. Mis zou doen en daarna Catechis
musonderricht geven in het eerst
van Allerheiligen tot Paschen, later,
wannéér er een voldoend fonds zou
zijn, gedurende het heelejaar.
Deze kapelaan of vicarius zou bij
beurten door den baron van Macken
en den pastoor van Venray worden
benoemd.
Jan Albert Bouwens van der
Boijen was de laatste van zijn ge»
slacht, die over Venray geregeerd
heeft. Na zijn dood werden zijne
goederen onder zijne beide dochters
verdeeld. De eene, Maria Barbara
Lucia Emilia, gehuwd met den baron
d'Overschie, kreeg Neerijssche,
Helden en de erfvoogdij van Roer»
mond de andere Johanna Frederica
Beatrix, gehuwd met den baron van
Hugenpoth, kreeg de heerlijkheid
Venray en Macken.
Voegen we er ten slotte nog bij,
dat onder den tegenwoordigen rector
naast de oude kapel eene nieuwe
werd gebouwd en dat deze geene
moeite spaart om de vereering van
den H. Jozef op deze plaats te be»
vorderen.
L
Verschrikkelijk is de vuilhandel,
de pornografie, welke over geheel
de wereld gedreven wordt, en de
besmetting, de verpesting, die
daarvan uitgaat en uitwasemt.
Frankrijk, Duitschland, (MiincheD],
Oostenrijk (Weenen en Budapest)
gaan voor, Nederland doet best mee.
Voor een tijd werden bij zulk een
vuilnisfirma te Weenen 30000
deelen schandaalliteratuur door de
politie uit de magazijnen gehaald.
Dat is er maar een, maar zoo
zijn er velen.
/trbiydr
r.'al 13 VOI'v
schijnsel, dat er een reactie komt
Men wordt wakker en bindt den
strijd teger. den vuilhandel met
kracht aan.
Ook de landsautoriteiten beginnen
mee te doen in den lofïelij ken strijd
in Duitschland, Italië, Nederland
etc.
Maar het moet nog veel krach
tiger aangepakt worden, ais het
goed zal gaan.
Verscheidene kringen en voor
mannen van ons volk werken aan de
onderdrukking van de zedelooze
lectuur en slechte literatuur. En
velen beginnen in te zien, dat het
toch wel noodig is, dringend noodig
dat er iets gedaaD moet worden.
Men richt kinder- en schoolbiblio
theken op, men vestigt openbare
leeszalen en boekerijen, men verrijkt
ze met de beste vruchten der
nieuwere en oudere litteratuur, men
geeft goedkoope brochures over
sociale, politieke, letterkundige,
oeconomische, huishoudelijke, pae-
dagogische vraagstukken uit, men
colporteert er mede langs 's Heeren
straten er. op vergaderingen.
De goedkoope eD slechte colpor-
tageromans, de gevaarlijke detective
geschiedenissen tracht men te ver
vangen door even goedkoope boeken
maar beter, degelijk, zedelijk, rein
en ook aangenaam van inhoud en
gestoken in een net Zondagsch
kleedje.
Vele uitgevers brengen iels goeds
aan de markt door goedkoope
volksuitgaven. Zij laten menschel),
'die wat te zeggen hebben en hun
'hart willen luchten, aan het woord
komen.
Er zijn knappe volksschrijvers, die
'gezien mogen worden, die hun
1 werken op christelijken en zedelijken
leest schoeien, wier boeken men ook
aau kinderen in de handen kan
geven, wier boekeiii het gemoed
verfrisschen, ontspanneriTeen rein en
blij genot verschaffen, j
Dat alles is waar, vijm-^ dat alles
moeten wij dankbaar zijn,-en tocb,
en toch, het is een proeve, maar
gegronde klacht al ,'Jchoone
hoeken op verschillendi'gabied, met
zooveel werk, met zuil/een toewij
ding, in hel zweel dés aanschijns
geschreven, zij worden maar door
een betrekkelijk kleinsjn kring van
lezers gewaardeerd, ffekocht, ge»
lezen, gesavoureerd. !l)e koopers
zijn goeddeels altijd dezelfde
menschen, vaak allwn de meer
ontwikkelden, of zij, 1 die gestadig
in aanraking of verkeer komen met
die families of standen,,clie geestelijk
hoog staan.
Maar de groote mftssa van het
volk gaat er aan voorbij, ze kijken
het eens aan en dan ka men verder
praten als Brugman, maar zij
koopen niet, ze hebben ar niets voor
over, ze hebben aller.' i uitvluchten,
dooddoeners om het van zich af te
schuiven, ze gevoelen er weinig of
niets voor, zij hesefi n nog maar
niet, hoe hoogst noodzakelijk het is
om de slechte leetuur j \or goede te
.ri Jrii.gou ca oui ..Va ilijkcn
boekhandel en de goede schrijvers
te steunen. Het is bet oude
lied van het EvangelieJan heeft
een vrouw getrouwd en Piet een
paar ossen gekocht en Klaas moet
naar zijn hof gaan kijken. Het
gastmaal wacht, maar de genoodig-
den zetten er geen mond aan. En
hier is ook gedeeltelijk waar, dat de
armen en kreupelen van de straten
en uithoeken nog den doorslag
geven, Het volk, de burgerij heeft
er wat meer voor over dan de haute
volée. Die gaan elders ter markt
Zoo blijven èn de boekhandel èn de
schrijver er mee zitten en halen zij
soms nog niet eens de onkosten
er uit, laat staan, dat zij een penning
eraan verdienen. En de werkman is
toch ook hier zijn loon waard.
Heelemaal ter eere Gods werken
kan de bruin lang niet altijd trekken
en daarvan kan de schoorsteen ook
niet rooken
Maar proheer het maar eeDS, kom
maar met een hoek aan de markt.
Wat hoort men dan Zelden is het
aangemeten of pasklaar. Was het
van Jan, dan zou men het nemen,
maar nu het van Hein is, bedankt
men ervoor.
En dezelfde menschen, die over
uw boek den neus optrekken, wier
beurs het niet lijden kan, die zooveel
moeten doen, aan wier deur het
niet stilstaat, diezdlfle menschen
hebben morgen handen vol
over voor een prulwerk, voor de
fietserij, voor hun glaasje, voor de
komedie, voor strikjes cd lintjes
die ze aan het lijt hangen. Waarom
stelt men het particulier b
boven het algemeene Waarom
handelt men zoo weinig naar begin
se!,? jji/aarom bekijkt men de wereld
nieVt^ ooals zij in werkelijkheid is
Hóéveel mensehen 20r' or, die
Zondags of in hun vc\,'.' '°%J in een
hoekje met een boekje gaan zitten
en dan eens een ernstig boek gaan
lezen, een boek daar ze wat aan
hebben, een boek, dat ontwikkelt,
een boek, daar snuf in zit, een boek,
dat prikkelt op de tong, een boek,
waarover ze nog eens een uurtje
kunnen denken
Zoo weinigen komon er toe, en
als ze zich nog eens een keer over
winnen, dan ligt het boek heel
gauw in een hoek ze vinden het te
saai en te vervelend.
Natuurlijk, wij willen hier geen
boeken aanpreeken, die werkelijk
saai en duf en muf zijn en waarin
geen spirit zit dat men ze weggooit
zoover als 't kan, we nemen het
niemand kwalijk. Als ik voor mijn
ontwikkeling of uitspanning wat ga
lezen, dan wil ik er ook plezier van
hebben, dan wil ik frisch en opge
lucht en blij en monter thuis komen
net als wanneer ik een heerlijke
wandeling door bosschen en velden
gemaakt heb. Maar er zijn gelukkig
nog boeken, waarvan men dat ge
not kan hebben en welke ons die
verheffing schenken. Koopt men die?
Leest men die 't Zou wat. Kom er
maar eens mee en fluit zoo bard als
ge kunt, ge krijgt niet veel vogeltjes
in je klep. Ze fladderen er wel
omheen, maar bijten niet toe. Geef
aan kinderen met St. Nicolaas of
bij den Kerstboom werkelijk schoone
en degelijke boeken, zet ze in de
volksbibliotheken, laat ze uw dienst
boden lezen, zij ruiken er eens aan
en snuffelen er eens aan rond, maar
verder laten zij ze netjes en maagde
lijk liggen ze kunnen pronken in
de kast.
Pietje heeft liever onmogelijke en
iezelige roover- en Indianenge-
schiedeDissen, waarbij hij zijn
boterham laat staan en knikkers en
hoepel vergeet Marietje moet zoo'n
zoet, ounatuurlijk bakvisch-romanne-
tje hebben in een mooi bandje, dat
is kost voor haar mondje, daarover
zit ze met een stompje kaars tot diep
in den nacht gebogen. En de binnen-
en de keukenmeid hebben ook liever
iets, waar zoo wat van Moeder
Anna doorloopt, ze hebben immers
ook een galant.
Waaraan ligt dat nu alles
Waarom koopt men de goede waar
niet Waarom leest men ze niet
Er wordt toch genoeg gezorgd
voor ontwikkeling van het volk, er
wordt veel gewerkt om goede boeken
en aangename, veredelende lectuur
te verschaffen. Ja, ja, waaraan ligt
dat
Er zijn vele oorzaken, die tot
die onverschilligheid, totdat gebrek
aan waardeering en offervaardigheid
voor goede lectuur meewerken.
Slot volgt.
feestpredikatie. Te 3 u. plechtig Lof mot
feestpredikatie en processie om de Kapel.
Iq den loop van de maand komt het St.
Annagesticht ter bedevaart.
Zondag 15 September komt de processie
van Leunen, Zondag 22 September komt
de Mariacongregatie van Boxmeer en Zon
dag 29 September komt de Maria-
vereeniging van Venray.
De andere processies die in deze maand
nog komen, zullen tijdig door dit Blad
bekend gemaakt worden. By al het buiig
weer van verleden week heelt de processie
van St. Anthonis het op baar bedevaart
naar Oostrura bijzonder gunstig getroffen.
Het zonnetje straalde dien dag als bij uit*
zondering lieflijk door de wolken en ver
hoogde niet weinig de goede stemming der
pelgrims.
Pater Odulphus de Haas hield in den
voor- en namiddag op treffend-hartelijke
wijze de feestpredikaties.
Verleden Zondag hadden we het voor
recht den Zeereerw. Pater Missionaris,
Victor Bruinen, O. M. Conv., to hooren
preeken, die op zoo roerende wijze in
izijn Holiand8che preek die hij in geen
19 jaren meer gehouden had over de
Mariavereering de gemoederen wist te
treffen, dat velen tot weenens toe bewo-
waren. Waarlijk, bij had zijn
moedertaal nog niet verleerd 1
Naar wij uit de beste bron vernemen,
zal het nieuwe Broederecbapavaandel
(middenstuk schilderwerk van den kunst
schilder Wynauds Geraedts te Velp b.
Arnhem, cootour van de firma v. d. Wiel
ta Breda) als kunststuk te Arnbem en te
München geexposeerd worden. Door de
bekwame hand der Eerw. Zusier Ursulinen
te Orubbenvorstklooster is een kunstvol
tableau voor de kapel vervaardigd, en
wel van aan de kapel geschonken gouden
oorbellen, brochen, armbanden, ringen
en kettingen, voorstellende eene gekroon
de M. De vele milddadige gevers zullen er
gemakkelijk huone kostbare geschenken in
terug kennen. Het smaakvolle, sierlijke
schilderij is by het Marialtaar opgehangen
en een bezichtiging wel waard. De rector
doet andermaal een beroep op de mild
dadigheid der Mariavereerders van Venray
en rectoraten om zoo spoedig mogelijk een
tweede, pendant van het eerste, te krijgen.
Ongetwijfeld zijn er velen in Venray
eD rectoraten die bereidwillig hun oud en
nieuw goud aan Maria willen offeren.
Gaarne wordt dit aan het rectoraat in
ontvangst genomen. Laden en trekken
maar eens nagekeken
Aanstaanden Zondag, op het feest van
O. -.U* aVt. Geboorte, wordt alhier plechtig
het P? Jfeest der Oenadekapel gevierd, met
velled aflaat voor allen, die de kapel be-
zoe¥be
Het -Handelsblad" memoreert op de
volgende wijze hoe onze geëerbiedigde
Koningin in bet verloopen jaar blijk heeft
gegeven, dat Zy ten volle meeleeft met
Baar volk.
Met heidebloemen getooid, wier purper
den koningsmantel van ons land in Augus
tus dekt, vieren wy den jaardag ODzer
Koningin en herdenken wy de waardige
en innemende wijze waarop Hare Majesteit
bij haar bezoek te Parijs hartelijk sym
pathie voor haar zelve en voor haar land
gewekt beeft. In tal v,-»n plaatsen ran ons
vaderland heeft de koningin belangstelling
getoond voor alles wat de verschillende
streken kenmerkt. Wij zagen H. M.
tus3cben de bloemen en voortreffelijk ge
kweekte planten van Aalsmeer, die eenige
plaats te midden der wateren van Holland..
Bij de tuinders van Westland, wier we-
tenschappelyk geleid bedrijf ons land tot
eer is, bezocht Zij de hectaren vruchten
onder hun glazen hemel. Feestelijk werd
de Koningin van Nederland verwelkomd
en begroet te Arnbem. Aan de buitenge
woon belangrijke tentoonstelling te
Leeuwarden en die te Zutphen wijdde H.
M. haar belangstelling. De veenkoloniën
en hun echt Nederlandsche spheer van
werkzaamheid en nuttig bedrijf leerde zij
kennen te Veendam, en de zee, 's lands
bondgenoot en krachtwekker, werd niet
vergeten, want de haven van Amsterdam,
veile'1, aflaat voor allen, die de kapel be- jat js iJmmden, word bezocht. Aan de
en, ook onder de Octaafdagen, cnitstroepeo werd menig onverwacht bezoek
.mei;1 aan de gewone voorwaarden voldoet. gebracht.
9 u. is er plechtige Hoogmis met In 't voorjaar kwam H.M, te Amsterdam