Uitgever
in osufaekon,
Mnnokhof, Venray.
O.L. Vrouw v. Oostrum
Zaterdag 24 December 1Q1Q
31 stf Jaargang
No 52
Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN.
„Maria's Heerlijkheid
in Nederland
Mengelwerk.
De verkeerde en toch
de rechte.
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Vbnhat 50 c.
Prijs
der Advertentiën:
Burgemeester en Wethouders
van Venray,
J. A. F. KRONENBURG C. Ss. R.
ïo het eenzame Peelland vormt
Venray met zijne fraaie kerk en
kapellen een bekoorlijk plekje. Noch
aantrekkelijker is bet gehucht
Oostrum, ongeveer een halt uur
oostwaarts daarvan gelegen, aan»
trekkelijker, niet door natuurschoon,
ngaar door weldoende herinnering
*ap een eeuwenlang verleden en door
het ontvangen van gunsten, ook nu
npg door Maria hier uitgedeeld.
Eenp liefelijke volkslegende leeft
op deze plek en verhaalt, hoe Maria's
tpiraculeys beeld in Oostrtim'g bedes
vaartskapel in hooge eer kwam.
't Was, en het is al eeuwen
geleden, in bet voorjaar tijd om
het vlas te wieden. Nu ging er een
landman hier paar zijn afykor, en
terwijl hij wiedde, daar zag hij een
beeldje der Lieve Vrouwe, en hoorde
eene stern, die hem zeiae «Hier wil
ik ritsten Be landman was verwon
derd, raqar begreep de zaak niet. En
toen hij later te huls over het beel»
déken nadacht, besloot bij »Jk zal
een kapelletjen bouwen op den akker
en Onze Lieve Vrouw daarin zetten
tfant zij heeft toch gezegd, dat zij
daar wilde rusten. Maar dan moet
ookmijo vlas goed gedijen." En toen
hij nu 's anderendaags naar zyn
bouwlandwederkeerde, daar zag hij
het vlas welig opgeschoten, zacht
wiegelende op den morgenwind, en
als met een bemelsch kleed ovortogon
zoo blauw zijn de bloempjes, die er
reeds prijken aan iederen halm en
ieder takje.
Straks zagen ook de lieden uit den
omtrek, wat op den akker geschied
was, en stonden verbaasd over dat
vlas, zoo lange vóór het getij,en
begrepen, dat de Moeder Gods hier
eene bijzondere vereering wenschte.
Met kapelletje werd gebouwd en het
beeldje er in geplaatst.
Dit merkwaardig beeldje is van
eikenhout en vijf en dertig centimeter
hoog. Het stelt de Madonna voor,
staande, in de rechterhand een schep-
ter. op de linkerhand het goddelijk
Kind dragend. De geschoeide
rechtervoet steekt recht vooruit, de
linker is ter zijde zichtbaar. Het
hoofd, rustend op een zeer langen
hals, en rechtop gehouden, is lang-
ovaal van vorm en door een breede
lijst van tot op de schouderen
hangende haarlokken omsloten. Over
het roode kleed draagt Maria een
blauw opperkleed, dat door den
rechterarm wordt opgehouden, als
een sluier over het hoofd heengaaf,
van voren tweo plooien vormt en ter
linkerzijde tot op de knie afdaalt op
den rug komt het ter linkerzijde met
een punt tof bijna op den grond.
Tusschen Moeder en Kind is uitwen
dig geen gemeenschap. Beiden zien
recht voor zich uithet Kind zegent
met de rechterhand en houdt in de
linker den wereldbol. De stijl duidt
aan, dat het beeldje van omstreeks
het midden der 14d8 eeuw dagteekent.
Do juiste tijd van bet ontstaan der
ueviAie icrt uuze .uieve VitttiW Van
Oostrum is niet met zekerheid aan te
geven men stelt dien op omstreeks
het jaar 1350. Het bedeauisjen, dat
er aanvankelijk stond, is reeds vóór
1400ij door eene kapel vervangen,
die in den loop der tijden steeds ver»
groot en verfraaid is, en thans, om
mpt een woord van Dr. Smits to
spreken, »één geheel ia van schoon»
heid van oude en nieuwe kunst."2)
Qver de vroegere vereering van
het genadebeeld bestaan maar weinig
schriftelijke oorkonden. Een der
vroegste vinden wij in een oud regis
ter. Daar is aangeteekend, dat in het
jaar 1484 aan de Kanonikessen van
het regulierenklooster fe Oostrum
oorlof werd gegeven om in de
genadekapel haro godsdienstoefe»
ningen te verrichten maar, zqo
werd er uitdiukkelijk bij 'bedongen,
seen leder moest uit devotie ten allen
tijde vrijen toegang tot de kapel
behouden.'M Deze Kanonikessen
waren in 1472 hier gekomen en
bleven te Oostrum wonon tot 180$.
Ver-der lezen wij, dat op 8
Februari 1514 eene H. Mis inde
kapel geslicht is voor iederen Zater»
dag een en twintig jaren later eene
andere H. Mis op iederen Vrijdag.4)
Ook had reeds in 1519 Paus Leo X
de schatten d6r Ke rk geopend
voor hen, die hier hunne godsvrucht
kwamen voldoen.5) En dat zjj
vele waren, de pelgrims naar Onze
L'eve Vrouw van Oostrum, verzekert
in 1630 het hooge Hof 7an Gelre
»Die Capalle is var. alden tiden een
platsa van groate devotie ter eeren
van de 11. Moeder Godts ende Maget
Maria, die zeer placht govisiteert
ende gefrequentiert te woorden van
alle quartieren' (van Gelderland.)e)
Buitengewoon groot et aanta
ex-70to's in ailerle orm hier
geofferd, en een p i gister dei-
kapel boekte de moi ünge over»
levering daaromtrent m schrijven
dat »dit een capelif daar in
voortyden veel mirak plycbten
[plachten] te gescheyde 1
.Perkamentenprentje '.de eerste
helft der 17da ee w d; dan ook
als onderschrift Vb leuse bcldl
van O. L. Vr. w Ot nt.t) Ook
de vele ex-voto's, Cr, sedert
eeuwen bij dit beeld ('gehangen,
getuigen van bui;eng 'ie gebeds-
verhooringen. Als eot merkwaar
digheid mogen wij- w lanstippen,
dat niet alleen goud en ver, vlas en
tarwe, gelijk elder.--. geofferd
werd, maar ook veld mi uien, hoen
ders en eieren. Vel nibouwers
iadden de vrome g' oiUe een of
meer hunner schapen u tr <1 lang te
onderhouden ten dier er kapel,
en ria het scheeren brat n de sche
pel s de wol naar o koster of
iapelmeester.3) Ook landerijen
werden aan Maiia ges oiken, op
dat bare opbrengst' 1o.M"thoud
der kapel en vers mg liarer
oeeltenis zouden itekk Efgenaar-
perceelen gewoonlijk aaa »ind ons
lyeffrouw is daer laudtheet aff en
Onze Lieve Vrouw is daarvan de
landheer.
§eker reeds in 1599, maar waar
schijnlijk al veel vroeger, werd de
jaarlijksche plechtige omdracht van
hef miraculeus beeld gehouden de
rekeningen spreken nog van den
speelman oipijper, die vóór het beeld
optrok ;t) de Onze-Lieve-Vrouwegil-
de der schutters was mede in den
stoet, on uit Venray en omliggende
plaatsen kwamen velen, om het soo
geliefde schouwspel te genieten. Uit
die streken kwamen op hunne beurt
ook weer processies herwaarts, en
zoo werd Onze Lieve Vrouw van
Ovisttunj wijd in Peelland jaarlijks
door duizenden vereerd en aange»
roepen.
Maar ook deze heilige plek h d in
den loop der tijden vervolging te
verduren. l)a Staten waren hier een
tijdlang meester, later deFranscbe
revolutiemannen, en van geen van
beide was eenig goeds voor de
devotie tot de H. Maagd te verhopen.
In de 19^.eeuw herleefde evenwel de
vrijheid om God volgeas geweten te
dienen en kreeg de vereering der H.
Maagd alhier een nieuwen bloei.
Waarschijnlijk in het begin der
I7de eeuw werd het beeldje volgens
smaak dier tijden onder allerlei
groote kleederen schier geheel ver»
borgen een inveutaris der kapel,
opgemaakt in 1665, spreekt niet
alleen van zilveren kettingen en bid»
snoeren en medaljes als sieraden
der beeltenis, maar ook van »vijf
rocken" in verschillende kleuren, o.a.
een wit van fijn zilverstof, een van
aschgraow satijn, en twee zilveren
huilen of hoofdsluiers.i) Kort voor de
plechtige kroning liet rector Van
Ilegelsom het geschonden beek
restaureeren en stelde het voortaan
uit zonder dat stoffen bekleedsel.
In 1870 begon men hier eene
broederschap onder den titel »Be
bouderiis der kranken" op te richten;
s) meermalen werden opnieuw affaten
aan het bezoek van het Mariaheilig-
dom verbonden den 14'«» Septem»
er 1885 werd het eerwaardig
eeldje op last des Pausen plechtig
gekroond, en in het jaar 1900 werd
iet 550* jaarfeest der vinding met
grooten luister gevierd. Dit, alles
aleef voortdurend veler oog op deze
merkwaardige bedeplaats vestigen
volgens opgave der schrijvers var.
Kcerlandia Catholic awordt zij
aai lijks bezocht door ongeveer
5 000 geloovigen, die afzonderlijk,
en ongeveer 5000, die in dertien
verschillende bedevaarten*j komen.
PEEL
franco per post 65 c.
voor het buitenland by vooruitbetaling 85 o.
afzonderlijke nummers 6 o.
MAAS
van 1 4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
20 c.
5 c.
nr
Brengen ter kennis van belanghebbenden
dat ieder mannelijk Nederlander en ieder
mannelyk ingezetene niet Nederlander die
op den le Januari van het jaar 1911 zijn
19de jaar is ingetreden nl. die in 1892 is
geboren, onverschillig of hy als dan niet
redenen van vrystelling meent te hebben
verplicht is zich in de maand Januari 1911
voor do militie doen inschryven.
Zie verder de bekendmaking aangeplakt
ten Raadhuize en aan de scholen op de
gehuchten.
Venray den 17 Dec. 1910.
Burgemeester en Wethouders voorn.
H. ESSER.'
De Secretaris
STOOT.
pycrgedrukl uit
door
-De eigenlijke wiedetyd valt in de
uic lótfebui .IOC i.ij -
Doo Pius VI in 1779; door Pius IX
2 Jul: 1865, 14 October 1868, 11 Juoi
1875; doo~ Leo XIII,
fn de k?pel ziet mee processiekaarsen
van Merselo, L"ucen, Boxmeer (Congr.
H. Psjjjilie.'.
iiiitterswijck (Mariaoong'-. en H. Familie)
Amsterdam ('.Vielryders clnb.) Venray (St.
Joseph-geaticht, H. Familie, St. Ludovi-
cüs-vereeniging. Congregatie, College,
plaats,) Vierlingsbaek (Congreg.,) Venlo
(2 Congr. van meisies Oirlo, Wansam.
Vroeger kwamen nog Geysteren-Maas-
tiees, Sambeek, Overloon, Eindhoven op
weg naar Kevelaar.
1) Janssen O. i. c. bh. 20. j) Stuk
ken daarop betrekking hebbend in het
archief der kapel.
1) Janssen, O. i. c bh. 3. 2) Memo-
randa U. i. bh 96. 3) Welters. O. i.
tweede helft van Mei, en omstreeks het'c, blz 250. 4) Janssen O. u c. bl. 11
feest van St. Jan Baptist staat het gewas en 29. s) Idem Ibid. bh. 10. - e) Copia
in volle blauwe bloemen". Dribssbx, U i. copiae in het kerkarchief van Oostrum.
blf 7# I Janwes, O. i. c. bh, 183.
1) Suppliek der Conventualen. U. i.
Copie in bet kerkarchief van Oostrum.
Janssen. O. i c. bh. 16. s) Janssbn.
O. i. c bh. 9. 3) Idem Ibid, biz 35.
1 4) Renten en Thynsboek U. i. passim.
13) Rekeningenboek der Kapel. Janssen. O.
ji. c. bl. 39.
Luitenant Harry Louden was tfg*m het
vallen van den avond op een wandeling
en stapte 200 vlug vooit. als zijn ter
nauwernood genezen wonden het hem
veroorloofden. Zijn verl f wag bijna ten
einde en dit w is hem niet orfaangeninm,
want ofschoon hij liet heel aard g gevon
den hul in het vaderlijk huis als een held
gevierd te worden, de oproep van het
oorlogsveld o;ïï versterking van het leger,
om meer manschappen had ook hem bereik'
en hij brandde van verlangen om zich weer
bij zijn regiment te versnegen.
Hij was een der eerste geweest, die aan
de eerste oproeping van president Lincoln
gehoor gaven. Toen zijn tijd om was, had
hij opnieuw geteekend voor zoolang de
ooilig zou duren. Hij was ongedeerd uit
verscheidene* veldslagen teruggekeerd,
maar 'ten laatste had hy in een kleine
schermutseling een kogel der geconfede-
reerden inden schouder gekregen.
Een maand was hij in een hospitaal te
Washington geweest, zes weken had hy
bijna thuis door gebracht en nu was by
tot zijn vreugde voldoende hersteld om
weer aan den strijd (tusschen Noordelijken
en Zuidelijken) deel te nemen. (Zooals men
weet, ging de strijd om de afschaffing van
den slavenhandel in de Araerikaansche
Unie de Noordelijken waren voor, de
Zuidelijke of geconfedereerden tegen de
afschaffimg).
Op eenigen afstand vernam luitenant
Louden, langzaam voortgaande in oooste»
lyke richting opoens een geweldig rumoer
Verrast stond hy stil om te luisteren.
Het was geen vroolijk gejuich, maar veel
meer scheen het verward geschreeuw met
kroten van schrik en woede er doorheen.
-Wat zou dat bekeekenen," mompelde
hij.
Toen hij echter meende te begrijpen, dat
het een soort oproer mo#st zijn, stood
bezorgdheid op zijn gelaat te lezen Daar
moest verzet ontstaan zijn tegen de aan
werving van soldaten natuurlijk. Duizen
den waren ontevreden geweest over het
leger.. Hij wist, dat den werfofficieren
een moeilijke tijd wachtte, maar er zou
toch zeker geen ernstige opstand uitbre
ken.
Het geschreeuw groeide intusschen
steeds aan. Harry liep snel oostwaarts.
Als daar oproer was, kon hy er misschien
noodig zyn.
Maar opeens kwam niet ver van hem
verwijderd een man den hoek om ioopend
zoo snel by kon. Hij was in uniform zyn
knoopen glinsterden, toen hy een straat
lantaarn voorbij kwam. Hy liep nog een
vijttig passen met dezelfde snelheid, stond
even stil om te luisteren en naderde toen
Harry met langzamen tred.
Er is oproer," riep, hij toen hij des
luitenants uniform bemerkte en bleef
staaD.
Ik ben werfofficier. Toen ik myn
mannen wilde verzamelen verzetten zij zich
en ik moest vluchten.
Voor Harry antwoorden kon, kwam er
eeQ bende, uit mannen, vrouweu 8n jon-
bestaande, den hoek om en met
triomfantelijk geschreeuw vlogen zy op
b£iu af 7'' waren" met «tokken gewapend.
Een van ben stond stil om met een steen
te werpen, die over de trottoir voorbij de
twee officieren vloog. Zonder een wcord te
spreken, koerde de vreemde zich om en
luchtte weer ijiinga weg. om zijn leven
te redden.
Harry wijfelde. Hij had geen lust om
de vlucht te nemen en toch kon hy het
alieen tegen dien troep niet opnemen. Zij
waren reeds dicht bij, ze schreeuwden dol
van vreugde, en ze zouden hem neerslaan
voor hij een woord tot hen had kunnen
spreken. Hij vluchtte.
De werfofficier was hem vooruit en liep
recht door, maar Harry sloeg bij den
eersten hoek rechts om en ging zuidwaarts
met de bedoeling de menigte der vervol
gers te verdoelen.
Omziende bemerkte hij dat de groote
massa den werfofficieren bleven vervolgen
en slechts een dozijn mannen de andere
richting hadden ingeslagen.
Harry was niet in staat zulk een snellen
loop lang vol le hiuden. Twee maanden
van gedwongen lust hadden hem verzwakt,
daarom zocht hij door meen net van st-a»
len en siranjes telkens een andere richting
te nemen, nan zyn vervolgers to ontkomen.
Hij kende ten lratste de straten met me r,
die hij door/ende. Eens kwam hem iemmd
voorbij, die blijkbaar raeenende dat de
vluchteling een dief was, te vergeefs
poogde hem te grijpen.
Eindelijk kwam hij in oen zeer rustige
wyk, maar toen waren zyn krachten
uitgeput en hij begreep, dat hij het moest
opgeven. Zijn tred werd steeds langzamer.
Binnen eenige oogenblikken zouden zijn
vervolgers hem bereikt hebben. Hij wendde
zich naar den ingang van een huis, stapte
de lage stoep op en drong zich tegen de
deur aan.
Tot zijn verbazing gaf do deur mee. Met
een kreet van hoop duwde hij haar verder
open, sloop naar binnen en sloot haar aan
de binnenzijde.
II
Het was donker in het portaal. Tegen
de deur geleund, luisterde Harry of de
oproermakers voorbij kwamen. Als zij weg
waren, wilde hij weer naar buiten sluipen
en huiswaarts keereo.
Goddank, dat je gekomen bent,
Harry.
Voor hij van zijn verrassing bekomen
was, voor hy goed wist wat er met hern
gebeurde, bad de hand, die hem gegrepen
had, hem door de donkere gang naar
achter gevoerd, terwijl de stem fluisterde
Jr
