UitgeverW. A. Van den Munckhof, Venray.
SST
Zaterdag 17 September 1910.
31ste Jaargang
No 38.
TWEE
Dit nummer
bestaat uit
BLADEN.
Tienjarig bestaan
Limb. R. K. Volksbond
Abonnementsprijs
voor Venray
franco per post
voor het buitenland by vooruitbetalin]
afzonderlijke nummers
Pri j dar Advertentiën:
van 1 4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
20 c.
5 o.
■ffgg|lUJlJ!!_ 1 11ii in miJ..»»' i 1 'i Jj
j van Ey^den die van de onderwijzers. Ook kwam een teltg'M Jr. Poels velen vekeerj begrepen. Gij. leden vac
L)e voorzitter van de federatie der vijf en van I.et Centraal bestum van d B «ssche den R. K VuUsbuiJ weet beter, 't Zijn
diocesane vereenigingen, de heer Smits, werk lieden vereeniging op den Katholieken»
van
lOOO 1© Alei tOIO
{Op versoek van de afd. Venray van
den R. K. Volksbond plaatsen wij het
volgende verslag.)
Met gepasten luister heeft de R. K.
Volksbond zijn tienjarig bestaar feest jl
Zondag te Maastiieht gevierd, in tegen»
woordigheid der afgevaardigden van meer
dere R. K. organisaties en die zijner af»
deelingen, van geestelijke of burgelijke
autoriteiten.
Henri Hermans schreef een verslag,
waarin de geschiedenis van den R. K.
Volksbond is opgenomen. Minder nederigeD
zouden het een gedenkboek genoemd heb»
ben. Het is met tal van phofographieën
voorzien en doorschoten met propagandistis
che gravuren. De schrijver heeft door zijn
verslag willen aantoonen, dat de arbeid der
voormannen van den R. K. Volksbond niet
zonder goede vruchten bleef en hun, die
nog verre staan en geen bekoring gevoelen
voor de sociale actie van onzen tyd, wilde
hy da resultaten van deze actie doen zien
om hen te genezen van hun twijfel in hare
vruchtbaarheid. Maar er is nog iets. Schrij
ver erkent, dat er tekortkomingen zijn in
de actie en die zullen door een algemeen
overzicht duidelijk blijken men zal de
gapingen zien, welke nog moeten worden
aangevuld. Henri Hermans heeft een knap
stuk werk verricht, zooals wij trouweös
van hem gewend zijn en waarvoor hij
doch vooral omdat het werk van den
Volksbond grootendeels ook zijn werk is
door de vergadering gehuldigd werd.
«Staat vast in het geloof, handelt man
haftig, weest sterk en krachtig'- het waren
de tekstwoorden, naar aanleiding waarvan
Mgr. L. Sevriens op den kansel in St.
Servaas den Volksbonders toesprak, een
bezielend woord, zooals te verwachten was
van een priester, wiens geheele leven aan
actie gewijd was.
In de stichting de Stuers had de alge»
meene vergadering plaats om 11 uur.
Daar werd het woord gevoerd door de
voormannen, daar werd uiting gegeven
aan de vreugde, en het is W6l te begrijpen
dat een blik op de resultaten na zooveel
jaren van werken, zwoegen on tobben, tot
tevredenheid stemde.
Het eerst sprak de heer Vliegen, voorn
eitter van denL.R.K. Volksbond, die zich
vooral ten taak stelde, de aanwezigen te
begroeten de deputatie van den Boeren»
bond, van den Limb. Onderwijzersbond,
die van bet Kruisverbond, van de mijn»
werkers, de vertegenwoordigers der K. S.
A.. de dappere propagandisten van Credo
Pugno en de mannen van den Ned. R. K.
Volksbond uit het bisdom Haarlem, de
heeren Smit en Laromers, resp, voorzitter
rn secretaris.
Jh. Ch. Ruys de Beerenbrouck, de rechts
kundige adviseur van den L.R.K. Volks»
bond, van wien onder stormachtig applaus
der vergadering getuigd werd. dat bij wel
meer was dan rechtskundig raadsman,
fprak namens kruisverbond en bestuur der
Limb. Katholiekendagen.
De aalmoezenier van den arbeid, de
weleerw heer Souren hield een schoone
lede, betoogende, dat het schoonste werk
van den Volksbond was, door het werken
zyner leden Limburg te ^behouden voor
kerk en maatschappij. Namens Credo
Pugno sprak de heer Bosch van Gulpen en
nis vurige propagandist huldigde hy vooral
tien propagandist bij uitstek, het arbeids»
blad Het Katholieke Volk.
De heer Verheggen bracht de felicitaties
_an den Boerenbond over, de heer Heynen
vereenigingen,
voerde geruimen tijd het woord en had
een groote dosis hulde in zijn raars, waar
door ten volle bewezen werd. dat de kouJe
Hollander zich toch ook warm weet te
maken. Hij was de tolk van Hollands
bewondering voor Limburgs mannen van
actie Vliegen, Hermans met zijn hand
boek, in Holland zoo gaarne gelezen Jhr.
Ruys, die zooveel deed voor den Volksbond
en daardoor aan de kath. beweging,
Almoezenier Souron, geestelijk adviseur,
En van de gelegenheid profiteerde spreker
om zich te wenden tot de metaalbewerkers
en tot mijnwerkers, teneinde hun aan te
sporen toetetreding bij don R. K. Volks
bond voor de laatstcn herinnerend aan
het woord van Dr. Poels, dat de toekomst
van Limburg voor een groot deel zal
afhangen van de mijnwerkers. Het insinge
van den R K. Volksbond rood, wit, blauw
gedekt en saamgehouden door het pauselijk
deed spreker de geestige opmerking
herhalen, dat, indien de kleur des
pausen werd losgelaten het blauw en wit
zou uitrafelen en het rood overblijven. Wat
dat rood dan beteekende bleek de verga
dering goed te verstaan
De vertegenwoordiger van het diocesane
comité der K. S. A. van het plaatselijk
eomifé de heer Mesker, huldigde den
Volksbond namens zijne vereeniging.
Jhr. Ruys voerde het woord voor de
Katholieke Actie, die een bloemstuk had
aangeboden en memoreerde daarin vooral
het werk der vrouwen op het gebied van
katholieke en sociale actie.
Voorzitter Vliegen bracht alle sprekers
lank
Ter namiddagvergadering, te 3 uur ge
houden in de Dominikanerkerk toog een
feestvierende stoet, bestaande uit de vol»
gende corporaties
1 Regeling commissie; 2 Fietsclub
Juliana, afd. R. K. Volksbond. 3 Har»
monie Kunst door Oefening. 4 Bestuur
L. R. K. Volksbond. 5 Bestuur R. K.
V. afd. Maastricht. 6 Gymnastiek ver
eeniging Kracht door Volhardingafd. R.
K. V. 7 St. Josephgilde. S Bouwvak»
arbeiders. 9 Harmonie Eygelshoven. 10
Afd. Gulpen R. K. V. 11 Afd. Bocholtz.
12 Afd. Vaals. 13 Afd. Vijlen, 14
Afd. Lemiers. 15 Afd. Wijlre. 16
Metaalbewerkers afd. Maastricht. 17
Gemeentewerklieden afd. Maastricht. 18
Sigarenmakers afd. Maastricht. 19 Spoor
en tramwegpersoneel afd Maastricht 20
Post en Telegraaf beambten afd. Maastricht
21 Harmonie Simpelveld. 22 Afd Heer»
len R. K. V. 23 Beek. 24 Roermond
25 Venlo. 26 Venray afd. R. K. V. 27
Afd. Tegeleo. 28 Typografen afd. Maas»
tricht. 29 Propagandaclub. 30 X. A
(Deputatie). 31 Harmonie Mechelen, 32
Afd. God en ods R^cht. Maastricht, viou»
wen. 33 Idem mannen. 34 Idem Afd.
Limtnel. 35 Hora afd. Heugem. 36
Idem Afd. Heer. 37 Fanfire O L. Vr.
Patronaat. 38 Patronaat St. Servaas.
39 Patronaat St. Mathias.
In deze vergadering bijgewoond door Z.
Exc. den Commissaris der Koningin leden
van Eerste en Tweede Kamer, Ged. en
Provinciale Staten leden van den Gemeen»
teraad, den waarnemenden Burgemeester
van Maastricht, enz. enz., hield de voor
zitter Vliegen een treffende rede van wel
kom, tot prol. Kellner als vertegenwoordi
ger van Z. D. Hoogw. den Bisschop van
Roermond, tot zijn spijt door ambts
verrichtingen verhinderd aanwezig te zijn
tot den Commissarris der Koningin, die'
reeds als Minister van Jusfitie toonde den
werkman een warm hart toe te dragen, tot
de hollandsche broeders en alle afgevaar
digden. Voorlezing werd gegeven van de
telegrammen gezonden door Z H. den
Paus en H. M. de Konigin. alsmede van
de daarop ontvangen antwoorden. Het
antwoord van Z. H. Pius X werd ontvangen
levensbloesem kon dragen.
Viert dan m.-t
dag aldaar vereenigd
De eig-n'ijke feestrede zou uitgesproken
woi den door den zeeree: w Pater van
Ruth S. J. den nederigen, doch walbeken
den werkmansvriend wiens '.verken voor de
verheffing van den katholieken arbeider in
Maastricht welbekend is Zijn bevoegd
woord werd gretig aang-boord en wij
hebben er ons toegezet, zij-i rede zoo uit
voerig weer te geven, betreurende dat het
gebrekkige verslag slecht-! de schim kon
schetsen van liet bloeiend- geestesbeeld
des redenaars.
Met vliegende vaandels o slaande trom
zy't gij uitgetrokken lieden.' er viering van
dezen schoonen dag.
Al heeft de goede God toegelaten dat het
hemelwater stroomde. O. L. Heer weet
tegoed, dat het vuur der Volksbonders door
geen regen kan uitgeblusci i worden. Uw
tienjarig bestaan voleindde een heerlijk
stuk socialen arbeid, uwe heerlijke instel
ling geacht of niet geacht, bekend of
niet bekend gaf een bewijs van groote
werkkracht. Daarom vooral was het eene
goede gedacht het 2de lustrum te vieren,
omdat na een bestaan van 10 jaren kon
geoordeeld worden over dc levenskracht
van 't boompje nagezien of 't diepe wortels
in den bodem schoot en of wrt voor eeuwen
misschien geplant werd levenskracht en
iragen, i
r.p^ -r th*-' J V- •-
Want de Volksbond, die levenskracht bezit
zal uw schenken levensbloesem opheffing
uwer geestelijke waardigheid verdieping
van uw zieleleven en maatschappelijken
welstand.
Ik zal thans niet gewagen van den
overgangstijd met al de miseries, zulk een
tijd eigen. Laten wij den huidigen toestand
beschouwen.Zij dringt door alle diepe lagen
der maatschappij heen, de vraag naar
verbetering, opheffing. Het is een feit
waai voor wij onze oogen nie' kunnen
sluiten, dat er misstanden heersciien. En
daarop hebben zelfs de Pausen gewezen.
Een groot gedeelte der arbeiders, verkeert in
een toestand van ongeluk, giootendeels van
onverdiende ellende. Wij zijn nog in den
tijd van overgang De wantoestanden
moeten veranderen, het kan niet anders. Er
een drang in de werkmanswereld niet
te kluisteren door geen boeien te weer
houden omdat hij berust op waarheid.
Waarheen voeit die drang Of wij
willen of niet daarheen zullen wij belanden
met Gods hulp. Er zal een tijd komen dat
èq werkgever én werknemer op voet van
gelijkheid staan, kinderen als zij zijn van
eenzelfden Vader.
Is die tijd nog verre.
God alleen kent de toskomst.
Om dien toestand te verwezenlijken is
er nnodig een breede werkmanstand, hecht
één als de korrels van het graniet
saamgehouden in het rots blok, een door
liefde en discipline. Door éénheid is veel
te verkrijgen.
Wenscht. de werkmansstand zich op te
heffen, hij zal dit kuonen door beschaving
kennis niet door brutale kracht. De
macht van den sterkste kan voor een
oogenblik domineeren. de voortdurende
heerschappij heefc zij niet.
Door de hulp van werkmansvrienden kan
de aibeiderss'and het ver brengen, maar
om den waren vooruitgang te verkrijgen^
moet hij zich zelf helpen liet kindsdeel in
de scheppings Gods. dat de werkman
rechtens toekomt, kan hij slechts door
eigen kracht verkrijgen. Wat ontbreekt
aan de vaaidigheid van uw hand kan door
hulp aangevuld, maar het groote zware,
moeizame werk. het glorierijke werk van
eigen ontwikkeling door verstand en hart
staat u zei ven te doen.
Eenheid en onwikkeling dan Maar is er j
niet alleen de stoffelijke verbeteiragen,
welke gij vraagt. Zeker goede woning en
goed voedsel moeten er zijn. maar dit
wordt nie: alleen d >or hot geld verkregen.
Geeft veel ge'd aan eeu verkwister, aan
een slordige huisvrouw en gij bereikt niets
ja, gij biengt hen tot grooter ongeluk.
Wanneer de arbeidersbeweging er alleen
waie r.m meer geld te krijgen, door hooget
loonen bij minder werk'ijd. om zoodoende
den lust tot uitgaven en drinken te kunnen
botvieren, mocht dan do goede God den
werkman bewareD voor zu'ke eene bewe
ging-
Maar gij, Volksbonders. vraag meer
vrije uren, om gflegenhaid te hebben io
dien tijd beter uwen godsdienst te leenen
kennen, beter u te kunnen wij Jen aan de
Zondagviering deel te kuuneo nemen aan
apologetische en sociale cursussen, beter
uwe cursussen, heter uwe vo> plekte ver
gaderingen te kunnen by w-men opdat de
huisvader meer avonden in de weck kuoni
genieten van h»'t huiselijk geluk, opdat de
kinderen niet moeten gedworgen worden,
herhalings onderwijs enteekenen tot laat
in den avond te volgen. Ja. meer vrije uren
vraagt gij, Volksbondets, opdat ook voor
u kunne geldenvroeg naar beden vroeg
op en ook gy 's morgens den tijd hebt uw
goeden God in liet H. Tabernakel meer
malen dan nu te ontvangen
En voor uwe meisjes, die toch luiisvrou
wen moeten worden, wenscht gij, dat zy
den vrijen tijd nuttig besteden om later den
goocheltoer, een Bamberg waardig, uit te
voeren, met weinig geld in de huis»
nouarng'veéi te R'uunen verijcuvccu.
Meer loon en verkorte arbeidsduur zijn
echter noodzakelijke middelen, geen doel.
Wat dan het doel is
Naar mijne opvatting geen ander dan
meer geluk te verkrijgen.
Ziet zo van alle kanten toestroomen de
breede raassaas werklieden, met den zang
van haat op de lippen, de vuisten gebald
ziet de anderen welk in rustig zelfver»
tpouweii met een breede massa volgelingen
achter zich, hun wenschen doen kennen,
en vraagt hun wat zij vei langen, dan is
iiet antwoord wij w llen deelen de ge»
nietingen des levens, van alles wat de
Schepper biedt.
Waarom om meer te genieten, meer
geluk le hebben
Meer geluk 't is deweekreet van
het menscheo hart dat smacht naar d'.epe,
degelijke reine levensvreugde.
Dat moet ook uw vrlksactie bewerken
iu eigen gele leren, d- som van he:
levensgeluk doen groote» worden bij de
individuen door rrrddeh van verbetering
der stoffelijke belangen, het gaarne
toe, maar vooral door he» c-psG l'jk leven
te verhoogen. Hat. zal de r^deu zyo,
waarom bet sori dunne mo t» n gaan
misschien na v*l-ï jaien pas, maar ie sl«t
catastrophe moet kom -n i o« zal ten
ondergaan d vr en wegens zijn on'ovredeu-
heid. Z:et dm oogelukktgon s-ei.list:
mismoed en wrev-1 staan ge'eek-en i op
zyoe 'rekken, zijn leven is mokken en
afkeer. Op den don zal het socialisme den
werkman nietvolloen, om lat het haat en
nijd geeft, in plaa's vin meer geluk.
De jeugdige werkman, een blik in de toe-
Komst werpend, ziet oprijzen vreugdege»
stalten van schoonheid en leven meent
gij hem tevreden te stellen mot enkele
guldens Hoogere en billijker eischen stelt
hij zich, om den tempel in het too ver land
zijner droomen te overschrijden, een hand
vol stof kan hem niet bevredigen. Hij wil
voldoening voor geest en hart.
Hoe die te verkrijgen Door eendrachtig
samenwerken. Vereenigen is de zaak. daar
ligt de opl ssing van de sociale kwestie.
Wij volgen u, klinkt oen stem in de
schare, leid ons maar.
Wie den hoogen berg des gelaks be
stijgen wil, moet zich opwerken legen een
steile belling en bedenken dat er zonder
strijd geen overwinning is.
Maar er is een gids noodig, wil men op
zyn tocht niet het gevaar ioopen in den
stoffelijke verbetenog noodig? HoogerafSrond le ,torieo- En hijgen moet ge,
"i 'oon en minder arbeidsduur Zeer zeker en ^anos verscholen diepten, vermijdend de
door bemiddeling van Z. D. Hoogw. den jjq £e verkrijgen wensch ik U toe. Maar steile rotsblokken, de veri adelijko boscba-
Bisschop Z. D. schonk
zyn zegen,
aan den L. R. V
deze verbetering is niet de hoofdzaak. gen; voorttrekken is noodig met open oog.
Nog altijd wordt de sociale kwestie door ^schouder aan schouder, één door krachtige
discipline, sterk door liefde.
Zonder aanvoerder wordt het nutteloos
te trachten den berg des geluks te be
stijgen. Die aanvoerder van onschatbare
waaide, met vriendelijken blik en vol
jeugdig vuir. is uw R, K. Volksbond, dien
ik lief heb, omdat bij bezield is ruet de
hooge idealen van geloof en liefde.
Zijn feest, heden gevierd, is van hooge
beteekenis.
Vakbonden zijn noodzakelijk, voorzeker,
maar alleen onvoldoende. Ze zijo uit hun
aard geroepen den atoffelijken toestand der
arbeideis te verbeteren, en ook zij willen
christelijke liefde, verheffing door vermeer*
dering» van kennis. Maar de vakbonden be
palen zich slechts tot de vakgenouten, zij
omvatten niet de werelJ der arbeiders.
Tien jaren geledon was de toestand der
arbeiders verre van rooskleurig. Een terug*
bÜK even in de historie: 20 October 1894
werd de eeeste Dui'scbe vakvereemging
gesticht en wel te Dortmund van de mijn»
werkers. Vijf jaren later, 1899, had te
Mainz het eerste bondscongres plaats. Dit
voorbeeld werkte. Ook Limbu'g wei.schte
vakveieenigingeo. Losse troepen zonder
eenigen band waren er wel, maar ze wer
den nauwelijks opgemerkt.
En toch de vijand naderde. Wat moest
van zoo'u strijd worden, zonder aanvoerder
Ieder streed naar eigen goedvinden. Zoo
kon het niet blijven. Daar naderde de le
Liraburgscbe bondsdag, gehouden te Maas
tricht.
Onderwerp was drankbestrijding.
En nu waren op dien bondsdag alle bö»
staande bonden tegenwoordig, maar een
yoor deu werkman bestond er met. Dat
gemis werd gevoeld en deed'in hooggaan
de harten een grootsch plan opkiemen: een
groote kath. Limb, bond van werklieden.
Het voorbeeld van het bisdom Haarlem
wees er op.
De verspreide krachten werden vereenigd
gy kent de geschiedenis, slaat ze
overigens na in het verslag van Hermans,
dat door eiken kath. werkman moet gelezen
worden.
Eenheid van leiding was verkregen: op
de 2e bijeenkomst, den 6 Mei 1900 ont
stond de R. K. Volksbond. Nog staan de
mmnen van toen aan bet hoofd en geve
God, dat zij ook lang de leiders blijveu
Moge de Limburgsche werkman hun zijne
dankbaarheid toonèn door toetreding tot
den volksbond.
De groote stap was gezet in de goede
richting. Eenheid was verkregen en met
die eeniieid een centraal bestuur. Over
geheel liet bisdom kon de bond werken.
De vak bonden kon Jen onderling voeling
houden. Zoo werd de vakorganisatie ont
wikkeld en gesterkt.
lvi do Lirub. R. K. Volkshond omvat
die takken van den urbij. Jara-n-r i.s nel
daarom, dat duo.- de oms. mdig i I m ge
dwongen oen grooien tak «mtviei
volksbondb ram. eon die wellic ec s de
grootste ware geworden, die u mijn»
werkers. Moge God die stoere mumen in
nauwere aaneensluiting tot ons voeren in
den grouten bond, d e ook bun eenmaal
onder zijne leden telde.
Het leger stond er. Maar de weg tot bet
doet was niet beider afgebakend. Tastend
en zoekend ging men voort. Studie voerde
eindelijk naar den waren weg, d ior bet
aannemen der gewijzigde statuten, te Roer
mond vastgesteld.
Heeft de vakorganisatie ten doel de
verbetering der arbeidsvoorwaarden, de
volksbond streelt een hoogcr doel na de
godsdienstige ontwikkeling zijner leden,
de maatschappelijke verheffing van den
werkmansstand.
Wij hoorden straks des werkmans eisch:
meer geluk. Dien eisch vervullen bij dc
oplossing der sociale kwestie is het doel
van den K. K. Volksbond.
Niet alleen het vullen van den zak dus,
ook hoofd en hart moeten bevredigd
worden. Een meer mcnschsvaardig bestaan
is de eischIk neem dat woord aan,
d. w. z. meer waardig worden het kind
schap Gods, broeder te zijn van Jezus
Christus, meer waardig koning der natuur
te wezen, beter de geheimen der stoffelijke
natuur te leeren kennen, maar ook de adel
der menschenziel.
De Volksbond doet u meer waardig
worden het kindschap Gods. Hij doet u
beter den schat des gcloofs kennen, leid
u binnen in de wetenschap der heiligen, in
dc hoogere geheimen Gods en laat u een
oogenblik staren in het Goddelijk wonder
land der eeuwige waarheden. En dan