m
Uitgever
Woekerhuizen.
Munckhof,
Venray,
De oude postwagen
Zaterdag 23 October 19Q9.
SOete Jaargang
No 43
TWEE
])it nummer
bestaat uit
BLAD EX.
Mengelwerk.
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Venray 50 c.
franco por post 65 c.
by vooruitbetaling 85 c.
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
0 c.
MAAS
Prijs der Advertentiën:
van 1 4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2tuaal berekend.
't
In Februari van het vorig jaar
kon men in eeüige couranten, o.a.
in de Westlandsche Courant, een
annonce lezen waarin 'n weldoener der
raenschheid aanbood om personen,
die in geldelijke moeilijkheden zaten,
op zeer eenvoudige en raenschlieven-
de wijze uit den brand te helpen.
De voorwaarden stonden er wel
niet bij, maar de advertentie wa3 zoo
gesteld, dat het niet anders kon of zij
was gesteld door mer.schlievenden
van het zuiverste water van die
edele menschenvrienden, die wél
■wilden doen zonder om te zien, voorj
wie het een genot is rust en vroolijk
heid terug te zien keeren in gezinnen
waar kommer en zorg heerschen.
Vol innige dankbaarheid was de
reddende advertentie dan ook ge
lezen, onder anderen door een paar
tuinders in het Westland, die in het
jaar 1907 niet gelukkig waren ge
weest en «krap an" zaten.
Met het uilknipsel van de courant
bij zich begaf een zich op den 1
S- ptember naar den Haag, waar
vvel willende wegwijzers hem brachten
waar hij wezen moestSpui 48
«Nederlandsche Voorschotbank"
Klopte. Boertje tikte op zijn pet
bedankte den man die hem het laatste
eindje had begeleid en belde aan
Ken nette bediende in het zwart
gekleed deed open en verzocht plaats
te nemen. De patroon nog belet
maar meneer zou waarschijnlijk
binnen een half uurtje wel geholpen
kunnen worden. Heel verstandig dat
meneer zeer vroeg gekomen was,
want 's middags zaten de menschen
hier aoms uren.
In afwachting dat de patroon hem
ontvangen kon, zat onze tuinder
een jonge man eens rond te kijken
en de eenvoudige degelijke omgeving
wekte wel vertrouwen dat moe9t
hij eerlijk bij zichzelf bekennen.
Na zoowat twintig minuteD ge
wacht te hebben kwam de bediende
hem uitnoodigen binnen te komen
en zag hij zich geplaatst tegenover
den directeur en zijn compagnon die
wij nu meteen maar willen voor
stellen als gefailleerd eierenkoopman
uit Deventer en een oude bekende
bier, «een makelaar in verzeke
ringen".
Het boertje werd minzaam uitge-
noodigd plaats te nemen en zijn
verlangen mede te deelen. Nu, dit
was gauw geschied. Hij zat tijdelijk
in geldelijke moeilijkheden, had de
advertentie gelezen en wenschte acht
honderd gulden te leenen.
Directeur en onderdirecteur
knikten goedkeurend, zoo'n
kleinigheid was voor hun bank niets
maar dat begreep de man zelf wel
hij moest onderpand geven of
soliede borgen, want wel was men
bereid de menschen te helpen, maai
de Bank moet eenige vastheid
hobbeD.
Dat begreep het boertje volkomen;
hij vond het al oen zegen, dat er
dergelijke inrichtingen bestonden en
was zoo gelukkig onderpand te kun
nen aanbieden in een partijtje
bloembollen, vertegenwoordigende
een waarde van twee duizend gulden
en opgeslagen te Bruinisse, Zierikzee
en bij zijn broer te Gravezande. 't
Partijtje bij zijn broer opzolder was
reeds meer dan acht honderd gulden
waard, en naar hij meende, reeds
voldoende tot dekking. Directeur en
compagnon twijfelden hieraan niet,
maar beloofden den volgenden dag
het partijtje ter plaatse te komen
schatten.
Per tram kwamen zij inderdaad
te 's Gravezande waar de compagnon
de schatting op zich nam, terwijl de
directeur zich inmiddels onderhield
met den broer van den tuinder, d
te 's Gravezande een koffiehuis hield
Toen de schatting van de op zolder
geborgen bollen was afgeloopen
kwam de man weer naar beneden en
verzocht den tuinder en zijn broer
f 42,60 te betalen voor de schattings
kosten, waarvoor de directeur kwi
tantie gaf. Wel vonden beiden die
taxatiekosten zeer hoog, maar een
kat die in het nauw zit maakt rar
sprongen het geld was dringend
noodig dus in vredesnaam. Direeteu
en taxateur vertrokken, vriendelijk
uitgeleid tot aan den tram, weer naar
's Gravenhage en den 30n Septembe
ging ons boertje ook wel gemoed
derwaarts, in het vaste vertrouwen
zijn acht honderd gulden te krijgen.
Arme drommel Weer werd hij
allerbeleefst ontvangen, maar geld,
ho maar! Ziet u, behalve de taxatie
moesten er nog meer vormelijkheden
vervuld worden. De Bank was bereid
ieder fatsoenlijk man te helpen met
de minst mogelijke kosten, maar
niemand kon van de directie vergen,
dat zij de kosten, verbonden aan de
erschillende onvermijdelijke for
maliteiten zou betalen, dat begreep
de man toch zeker ook wel.
Ronduit gezegd begreep de een-
oudige tuinder er niets van; wat
wist hij van registratie f maar als hel
moest, in vredesnaam dan maar
eer. Hoeveel was 't nou Twee en
dertig gulden voor administratie en
twintig gulden twee en vijftig 't
erd alles eerlijk tot op een cent toe
berekend voor registratiekosten.
Teleurgesteld trok de man zijn
geldzakje voor den dag, dokte f 52
dacht nu vast en zeker zijn 800
gulden te krijgen. Maar weer was
mis. Geld was nog niet hé-
maar zou nu zeker binnen
as even*
wel verstandig genoeg, de rollen om
te keeren, de jonge mannen vrij iiit
te laten gaan en de oplichters te
arresteeren.
Wie weet met nog hoewel andere
menschen dergelijke schurkenstreken
worden uitgehaald.
Gelukkig, 't Boertje dacht ouwih te komen inrekenen Deze w
lekeurig aan het opschrift van een
hofstede in zijn buurt «Lang ge
wacht maar toch gekregen' en ging
op den bepaalden datum weer nsar
het Spui 48. Daar werd hem mtoe
gedeeld, dat er den vorigen av tnd
bestuursvergadering was gehouden,
waarop besloten was hem te helpen
door tusschenkómst van de Npdev-
landsche Bank, welke echter all >en
betaalt met bedragen van f JCM0.
Als hij nu een stukje wilde teekenen
'oor f 1000, en twee en dertig gullen
wilde bijbetalen voor administratie
en registratiekosten, had hij binnen
een uurtje het geld. Deze p var
honderd gulden meer waren geen
bezwaar, want de directie had ♦er-
nomen dat hij, de tuinder, een taite
had, die ook in geldelijke moeielijk-
heden verkeerde en deze kon hij t an slingT zich, ',0 'r 1''««''"W*. die
voor hem uiteenwijn en nndigt op het
meteen helpen, ft Was inderdt.ad ronde plein voor het grootc
waar. dat een tante ran den man in ^oog boven op den berg.
de
land
de
Als een geweldige slang kroop d>
weg door het enge dal Om dan nVt bre
slingeringen den berg op te gaan.
Beneden in het dal loopt hij langs d
wilden bergstroom, die donderend sehiii
mend en springend naar beneden stort.
Dan stijgt de weg door hooge donke
wouden, die stom en onbe wegelijk staan
in het zachter wordende avondlichthij
ndigt op het
nieuwe hotel
Op den weg sukkelt eon postkoets
moeizaam den berg op. De zon werpt
reode vlekken als vuurbloemen op het
grauwe dek, tevergeefs probeert zij zich
het glanslooze, geborsten lak
spiegelenals met dichte spinnewebben
de verf bedekt alleen de roode letters
van de namen der dorpen, die op blik
ïiii iv7geveeld.. ,n i kamen van
anders dan bedragen van f 1000till-1 siin.
keert, was er geen keuze. En weer
op
wage
tijdelijke verlegenheid zat, maar i oe|
de kerels dat te weten waren ge
komen, bleef een raadsel).
Nou kon die tante den man be
trekkelijk weinig schelen, maar ïls
de Nederl. Bank nu inderdaad r^ets
- - -gCV -u
geren. lichten in feller kleur.
Moedeloos beklimt de rammelkast de
betaalde de reeds zoo deerlijk gepluk- hdlm--de °udo s«iachiigc h.mm iaat
i f o-> 1 "en 'i0P diep hangen, zijn adem perst
te' arme diommel i-k en teekende kreunend uit den benauwden borst. Soms
een stuk voor f 1000, waarmede de struikelt hij, dan trekt de teugel strak ei
compagnon het kantoor verliet om vafjpr Antoine wordt»wakker uit zijn dom
Y, -t i i it, meling en kijkt met dolle oogen op den
het geld aan de ISederlandsche bank ruigen; schonkigcn paardenrug. Dan zucht
te gaan halen (die nota bene al lang bij zwaar en laat het hoofd weer o|
gesloten was; het was half vier en de '/orst z,.nkcn'
De schimmel lo nt den weg ai twaalf jaar
Ned. Bank sluit om een. ,.n vacjer Antoirn- kent den weg o<»k zoo
Na verloop van een klein half uur precies, dat het hem ii
cgen
grooten kop
wat langzaam
«v... .iv.n is, al zag hij door
kwam de "mede directeur compagnon gesloten oogie.irn a;i
ïiiu aan hem voorbijtrekt
taxateur terug met de boodschap, Ucl sfhuimcn. ruischeq, kletteren van
de Nederlandsche Bank op dit de ongeduldige beek klinkt hem als een
sluimerlied in de noren. Hi t grijzv hoofd
zinkt achterover en de man slaapt vast
zooals eiken avond, op den terugweg van
dat
oogenblik geen geld meer in voor-
aad bad, maar over twee dagen
zou uitbetalen tegen bijbetaling van
47.
Nu gingen toch eindelijk hoe
't mogelijk
het spoorwegstation,
De oude schimmel knikt met den
zwaren kop. booger en hoogcr botst de
wagen. En als het dier strompelt bromde
vraagt men Zich dc oude Op den bok wat in ijn slaap, en
af den man de oogen open en lli' gewoonte tn-kt dc mugi n- hand de
begreep hij mot oplichters van het '™g''heTYroud is het «til.;,, h.**.
eraffineerdrte soort te doen te dennen rijzen hoog en loudit l«o|,.
hebben. Nog evenwel wilde hij een zaam 6»»« ht'' r 1 "d in si. d>n mil,
«vt i loozen weg. In het voorbijgaanbafpt hij
■ging wagon. Na twee.dagen ging hlail „j h„ ,ijn h.'nzijn
ij met zijn broer nogmaals naar het lange «tle
kantoor beweerde slechts tien
het
schikbaa
een paar dagen los komen, 't Speet
ons boertje, want hij moest op reis
naar Zeeland. O, dat was niet het
minste bezwaar. Wanneer bij zijn
adres maar opgaf, zon hem het geld
per aangeteekeoden brief worden
toegezonden. Trouw stuurde de u.an
uit de verschillende plaatsen waar
hij vertoefde een telegram naar het
kantoor der Voorschotbank, en
eindelijk ontving hij telegrafisch
bericht, dat hij den lOen October
zijn geld kon komen halen.
tanden,
ulden ^:u,r k°mt ViU1 heneden een geruisch,
i. if, 'i~ een gedempt morrende toon, als het br,
meer tc hebben en zelfs die laatste mcn*ea zi«nen van ecu grootc hommel.
rijksdaalders werden door de vam* Het stijgt de straat op st dsnakr
pvrs niet versmaad. De tien gulden sneller.
i Het geluid wordt sterker, n knallen cn
werden opgestreken en om nu den knt.lu,^n kHnkt liaar lus,
man toch te helpen, zou de directie zwol, tot een huilend Inwaai. Daar klinkt
er tijdelijk zeven en dertig gulden
bijleggen, die dan later wel verekend
zouden worden.
De directeur ging aan zijn arbeid
en zijn compagnon ging het geld
halen. Twee uren zaten de arme
kerels te wachten, maar wleer kwam
de onder directeur niet.
En toen word er een streek
haald, zoo gemeen als
denkeD kan.
Met voordacht scheen men eenig
geld op tafel te hebben laten liggen
in de kamer waar de jonge mannen
geduldig wachtten.
Brutaalweg werd nu beweerd, dat
een hunner getracht zou hebben een
paar rijksdaalders te stelen, en de
politie per telefoon verzocht de dieven
uitge-
men maar
plotseling de helle toon van een hoorn
Vader Antoine is in eens klaar wakker dc
schimmel is plots blijven staan, sidderend
als voorvoelde hij gevaar. De oude
grijpt de. zweep voor dc eerste maal na
vele jaren, hij rukt aan dc leidsels cn
stampt op dc voetplank, maar het paard
is onbeweeglijk als stijf van schrik.
Alle duivelsDe oude vloekt met
nijdige stem „Vooruit, vooruit! Maar dc
schimmel verroert zich niet.
Kn steeds nader komt het onrustbarende
geluid, het klinkt als de faun door de
oude bosschen. En daartusschen steeds
weer het ^chrillc trompetgciuid.
Vader Antoine haasle zich van de bok
Met bevende handen trekt hij den schim
mel van den smallen weg tot dicht aan
den rand van den afgrond. Het angstig
dier volgt de vertrouwde hand en drukt
den kop tegen den arm van den oude.
Het proesten cn snuiven klinkt reeds
van dichtbij daar komt het om den
hoek de zon glinstert in het schitterende
blauwe lak, spiegelruiten werpen lichtflitsen
koperen lantaarns blinken en voorop, de
band aan het stuurrad, zit een jongmensch
met strakke oogen. die rechts nog links
zien en geen notitie nemen v nn den armza
ligen rommeligen reiswagen aan den kant.
Achter hem zitten verscheidene «lie
met gelukkige en tegelijk eenigzins angstige
oogen van het nieuwe heerlijke gevoel
genieten, van op zachte kussens naar
boven te suizen.
Als een spookverschijning is alles voor.
bij, uit de dichte stofwolken wuiven nog
eenige bonte doeken en klinkt een honende
groet naar den ouden postwagen...
Vader .\ntoine staat nog se us t ij den
kop van het paard, zijn gestalte nog
moedeloozcr. in de kleine matte oogen
bijt hei stol. Het paard siddert van angst
en schrik, de oude man beeft van kommer
en felle smart.
Daar i-, het weer voorbij geraas!, het
mooie glimmende spook, dat hem en zijn
schimmel en den bolderrnden wagen aan
den kant gezet heeft, dat hen voor goed
overbodig gemaakt heeft! Die duivelsche
machine, die nieuwe post-automobick die
zijn leven vernietigen gaat
Zijn dunne lippen beginnen te triHen.
de oogen ioopen hem vol met con moei,
hulpeloos kinderlijk gebaar slaat hij de
armen om de hals van den ouden schim
mel en weent zacht, indroef. wanhopig.
Het razen en huilen klinkt weer meer
gedempt, zacht als het brommen van een
reusachtig insect.
En vader Antoine staat eenzaam -p dc
straat, steeds vaster drukt hii zich tefi
den schimmel aan, die den
dieper laat hangen.
Het avondlicht over dc bergt ri wordt
'aier boven den hoogen top can den berg
staat plotseling een donkere wolk. als een
gebalde vuist. Een windstoot drijft een
voor zich uit een ver gerommel
an den donder klinkt als uit den dicpsten
afgrond van den berg.
Wilder wordt den muggendans, zwaar
der de drukkende zoelte,
Vader Antoine heft het hoofd op, de
tranen schemeren nat in de diepe voren
van "zijn wangen, de oogen zijn on verschil
lig op de donkere wolk gericht. Moeizaam
klimt hij op den bok, geeft een ruk aan
de teugels er. de reis begiat weer. langzaam
moeilijk.
Waarom zou hij zich ook haasten V Er
cn mcnsch in den postwagen, die
:ing was voor het weer. De lui uit dc
dorpen reisden immers allen met den f
nieuwe automobiel, die bracht hen zoo
lug en zeker naar het doel, veel vlugger
zekerder dan de hottende wagen.
Een bitter gevoel van onmacht en haat
clt bij den oude op.
Ja, vroeger reden ze allen met hem.
oor enkele weken nog. Jloog opgeladen
zijn wagen altijd, op marktdagen
nnmen zij zelfs op het dek en op den
ngen zich de jonge meisjes. Hij
vergenoegd tusschen gezeten.
Ze hadden gezongen en gelachen. Vroeger
zette hij dan met vroolijke soldatenliedjes
in. en z zongen het refrein mee. Ze
mochten hem al!» n graag, hij was een
geacht man in het dorp. Toen was hel
een niooic tijd. Maar nu er was een
postaulomobii.-l.
Het was een harde strijd geweest in
den Gemeenteraad maar hadden het
doorgezet, de nieuwmodischenVader
Antoine had gelachen, hij meende dat het
hem onverschillig kon zijn, met de duivels-
machine zou toch nicumand willen rijden.
De anderen hadden met hem gelachen
i van dc zekere zitplaats der postkoets
uit hadden ze dat nieuwe blauwe ding
bespot. Daarna echter hadden een paar
jonge nieuwsgierige kerels het gewaagd
hadden zich op dc zachte met was
doek beklcedc banken gezet - het was
niet duur en het zou ook wt i niet direct
om het leven gaan!'
Met angstige gezichten hadden zij er
gezeten, hun blikken waren steeds weder
naar den ouden, zekeren postwagen ge
gaan, die wat terzijde stond. Kn toen de
machine diep begon te zuchten een sidderen
door hel geheele lichaam ging. het mach
tige machinehart begon te kloppen cn den
adem hijgend uitstootte, toen hadden zij
het uitgeschreeuwd cn zich aan elkaar
vastgcklcmpt als in doodsangst Maar
langzamerhand was de spanning geweken
lieten elkaar los, bewogen zich en
keken vernoegd naar het landschap, dat ze
doorvlogen. Gezond en wel waren ze aan
het doel van de reis aangekomen.
k