en. UitgeverW. A. Van den Munckhof, Venray. De Loterijwet. Welk nut Overwinning. Zaterdag 15 Mei 1909. 30ste Jaargang No. SO Dit nummer bestaat uit TWEE BLADEN. Maten en Gewichten. Mengelwerk. PEEL EN MAAS Abonnementsprijs per kwartaal voor Vbnrat 50 c. franco per poet 65 voor het buitenland by vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummer» 6 c. der Advertentiën: r rijs van 1 4 regels elke regel meer letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën. 3maal geplaatst worden 2maal berekend. 20 c. 5 c. HERIJK VAN Burgemeester en Wethouders van Venray maken bij deze bekend a dat dit jaar voor den herijk der maten en gewichten zitting zal worden gehouden te VENRAY, Muziekzaal den 27 Mei 1909 des voonniddags van 8*—12; namiddags van 1—3 uur; deh 2 Juni 1909 des voorm. van 10—12 namiddags 1—4 uur; den 3 Juni 1909 des voorm. van 8—12; namiddags van 13 uur; b dat de maten en gewichten schoon, drbog en roestvry moeten worden aange boden om onderzocht te kunnen worden; e dat alleen betaald moet worden voor het jüiteeren van gewichten en wel ten bate tan 's Rijks schatkist; il dat de goedgekeurde maten en ge wichten dit jaar worden bestempeld met r en de afgekeurde met een driehoek; e dat de maten en gewichten tusschen 1 Januari 1908 en 1 September 1909 fjerykt moeten worden; f dat de maten en gewiobtén cAUjd voorzien moeten zijn van een geldig en (stchtbaar) goedkeuringsmerk; g dat er nog gelegenheid is maten en gewichten te laten heryken aan het ijk- kantoor te Maastricht, op eiken Dinsdag, Woeusdag na 13 Juli voorm. 9—1 uur; fa dat de onderdeelen van het Gram (dé milligraragewichten) niet op de heryk- zitting, maar ui'aluitend aan de ijkkan toren herijkt kunnen worden. (Opzending per post franco.) Venray den 4 Mei 1909. Burgemeester en Wethouders voorn. H. ESSER. De Secretaris. STOOT De Loterijwet zoo lezen wij in het D. v»n N., is gemsakt om den speel hartstocht te bestrijden, naar inder tijd in de Memorie van Toelichting is uiteengezet. Nu goed, het doel zij gewaardeerd. Maar de Loterijwet hoeit gevolgen welke de wetgever niet kan hebben bedoeld. Zij heeft ook in sommige streken des lands waar de justitie naar de letter te werk ging, een einde gemaakt aan de onschuldige kien- partijen en de loterijen om koek en ander zoet gerei op de kermissen van het platteland. Minister van Raalte heelt het zelfs noodig geacht aan de Commissarissen der Koningin te doen berichten, dat er een einde moest komen aan die gevaarlijke uitingen der speel- passie. De Loterijwet verbiedt ook aan de bladen de door de wet verboden loterijen te adverteeren. Maar de Nederlandsche pos terijen vervoeren tegen den goed kooperen prijs van alle drukwerken, zooveel reclamebiljelten van buiten- landsche loterijen als baar worden aangeboden. Vandaag ontvingen we weer zoo'n stuk van de Hamburger Loterij. In woon begaafd voiet te^enovrT een gebrekkig Hollandsch worden we onbenu'ligen president of mge- uitgonoodigd een «origineel lot" te k^erd. nemen, dat ia de eerste klasse maar i De vraag is een' oudio of h voor 3 en 'n halve gulden kost. een volk als het onze. dat grond* En er worden prijzeQ beloofd tot wettelijk wordt geregeerd, b. .ar is een bedrag van negen mtllioen 84176 maik, waarhij een hoofdprijs van 600,000 mark. (Dat laatste valt echter pas in de zevende; als men da klassen 1 tot 7 wil meemaken, kost u de grap 144 mark.) Wetten werken dikwijls toch maar vreemd Want deze Hamburger Loterij is 'n geldzaakje van den eersten ran Zij verkoopt 100,000 loten vao 144 mark, dat wordt 14 millioen 400,000 mark. En ze geeft ruim 9 millioen aan prij/en. Dat is een verschil van 4 en een half millioen ongeveer. Laat daar nu anderhalf millioen afgaan voor reclame en administratie dan wordt er in 'n half jaar tijds toch even 3 millioen mark verdiend. En die Loterij maakt ongehinderd reclame in Nederland. Aan het zoele winstje van 3 mil lioen brengt Nederland zijn aandeel behoorlijk bij. Ondanks de Loterij wet. Maai ais Nsd^rlc-ndschc burgc-s op 'n boerenkermis in Brabant een loterij willen houden, waaraan zij niet meer verdienen dan een gewone winst van koek en dergelijke ar tikelen, dau komt de marechaussee. Wetten w orden soms heel goed bedoeld; doch haar uitwerking is dikwijls van tegen overgesteld effect! een erfelijk voist of een president als hoofd der regeering te lobben. En dan moet naar onze over» tuiging worden geani woord beter is het te hebben een erfelijk vorst. Wij behoeven nog niet t« w ijzen op de buitengewone beteeker.is van het Huis van Oranje voor on» land. Iu deze dagen is meer dan du delijk gebleken hoe diep het in ons iolks» bestaan is ingeworteld en dat kan niet anders omdat net sinds euwen al ons lief en leed heeft gedeeld, het symbool onzer eenheid was en van onze onafhankelijkheid. Dit alles blijve buit" n bespreking. De waarde van een erfeiijk vorstenhuis zit in de eerste p aats in de vastheid van regeering. die blijft bij bet w isselen en e.kauder verdringen der politieke partijen, die ten slotte allen zich scharen im den Koninklijken troon, die het middel» punt vormt van ons volk. En meer dan eens bleek oe' ;n ons Onder de stroomen artikelen welke ter gelegenheid der geboorte vaD Prinses Juliana in ons land zijn los gebroken, mogen enkele als zeer schoon genoemd worden, andere, weinigen munten uit door practischen zin. Zoo bijvoorbeeld wat wij aantrof fen in de N. T. C. en waarin be sproken wordt de vraag welk nut heeft een land door het bezit van een vorst of vorstin. Met andere woorden waarom is een Koningschap te verkiezen boven den republikeinschen regeeriogsvorm of waarom vooral heeft een land meer aan een erfelijk vorst dan aan een president. De kwestie is van belang zegt bet blad omdat, zooals men weet, de sociaal democraten de republikein schen regeeringsvorm voorstaan. Zij beweren, dat zulke regeering democratischer is, iets wat theore tisch alleen waarheid schijnt. Want onze eigen geschiedenis bewijst hoe aristocratisch en hoe weinig demo» cratisch een repub iek kan zijn. Het spreekwoord »wat de heeren wijzen, moet het volk prijzen", dateert juist uit den tijd der republiek. Het komt er hiervoor natuurlijk maar op aan hoe de regeering wordt uitgeoefend. En daarom ook mag Ae laed febae rust en de kalmte dat er f vorst was boven partijen. De president immers staat nooit boven de partijen, omdat hij juist uit de partijen is voortgekomen. Een verdere voorsprong van een vorst boven een president ligt in het feit, dat de vorot is wat men zou kunnen met een eenvoudig burger» lijken naam, iemand van het vak, die opgegroeid is in de politiek. De hertog de Broglie sprak bier» over treffend in de Revue des deux Mondes, toen hij o. a. zeide «Een koninklijke familie is een erfelijk politiek midden waar de belangen, die de grootheid en d« veiligheid des lands raken, worden behandeld zooals elders de persoon» lijke en de familiebelangen. Daarom hebben degenen, die in die atmosfeer zijn opJegroe d van af hun kinder» j <ren een bijzondere ve trouwdheid met die groote dingen, welke ver» trouwdheid gewoonlijk nog door op voeding en lees school vroeg is aangevuld. Geboorte, huwe-ij*. <oer» lijden, familiebezo-k, alles in voor hem eeu gelegenheid om in onmidde» lijke verbinding te komen me geheel het pc sou, el der vreemde regeer» ingen. Om deze onder» ichfngen. die lessen te benutten, h* f eer- koning nog geen genie noodiu; een middel» matig talent is genoeg anneer hel gepaard gaat met een eerlijk streven om zijn plicht te doen. Vandaar de verrassing, die parlementaire minis» ters ondervonden wanneer sij de eene komend uit de rechtsp'aak. een ander uit de nijverheid, een ander uit de balie of uit het onderwijs ver» onderd over de nieuwheid en ge» troffen doorde grootheid der belangen die zij in handen houden komen te staan tegenover een vorst, die hun men bij bespreking 7an dit vraag stuk evenmin aan komen dragen met!pver a)'es spreekt alsof bij nooit bijvoorbeeld te stellen een buitenge- anders in ziju leven heeft gedaan. e-j1' D" ring wat werd medegedee d in de Mémoires van Mevrouw Roland, hoe de girondijti8che. dus de revolutio naire ministers in Lodewijk X\ I dachten te vinden oen «onmondige die verstompt was door de ontaarding van den troon" maar in waarheid aantroffen »een eenvoudig man, op de hoogte van alles, de precedenten kennende van alle kwesties alle feiten alle eigennamen, alle verdragen van Frankrijk met het buitenland, en die sprak over die zaken, waarvan zij zelf niet het eerste woord kenden, op eenvoudige en goedmoedige wijze. En verder «Dezelfde dingen, dezelfde vragen hebben een zoo geheel verschillend aanzien, naar gelang men ze bekijkt. Van nabij en van boven, of uit de verte, van omlaag en uil het slijk eener oppositie. Daarom komt de ondervinding van den vorst zoo nuttig ter hulp aan de onervarenheid zijner ministers, en ra*er dan eens heb ik er eerlijk getuigenis van hooren geven. De Koning is het dan, die zijn raadgevers raadgeeft en overtuigt, en zijn oordeel, gegeven in het algemeen belang en gaande van eeq Kabinet naar een ander, verze kert de vastheid"deT stkkcku Zoo is het en wij behoeven bij dit oordeel van een zoo ervaren staats» man als de hertog Broglie was, niets meer toe te voegen. Wij mogen ons gelukkig prijzen eeD vorstenhuis te bezitten en daar* om ook verheugen wij ons zoo innig over het geluk dat ons volk te beurt viel in net geluk onzer Koningin. Advocaat Groll had zijn spreekuur ge houden, de loopendc zaken afgedaan, verscheidene stukken onderteekend cn nam nu uit een vak van zijn schrijftafel een papier met een rij cijfers, welke h j met Het potlood nauwkeurig naging. Het was de tweede Januari en de rij cijfers vormden de balans van het afgeloopen jaar. Ze scheen hem niet recht te bevredi gen, want hij schudde hernaaldelijk het hoofd en eindelijk slaakte hij een hoorbaren zueht waarop weldra een tweede volgde. H.j dacht aan zijn gevoel den vrijen loop te kunnen laten want voor zoover hij wist was er niemand van zijn ondergeschikten meer op het kantoor. Wérkelijk waren ook de klerk en de typiste reeds weg en alleen de bureauchef was nog aanwezig ook deze zou lang met werken hebben opgehouden wanneer hij niet even voor het sluiten van zijn kantoor de deurwaarder in de erfenis- aangelegenheid van den ouden Mozer de lijst van de nalatenschap en doorhem gevonden gelden en papieren van waarde had gebracht waardoor dc bureauchef werk had gekregen, dat niet uitgesteld kon wor den. Hij was daarin echter zoo verdiept, dal hij den zucht van zijn chef niet hoorde of er niet op lettemisschien waren dergelijke gevoelsopenbaringen ook niets nieuws voor hem. Advocaat Croll had eenige aanleiding tot ontevredenheid. Niet dat zijn practijk slecht was, integendeel voor den korten tijd zijner werkzaamheid kon men ze al heel voor- deelig noemen en verscheidene collega's beneden hem achten. Als verdediger had hij succes, maar ook in civiele zaken gold hij als advocaat met veel werk. Bovendien werd hij door de rechtbank bij voorkeur gezocht voor zaken, waar flink wat aan te verdienen viel. Zulk eene was hem gisteren opgedra- gen het was die, welke den bureauchef over zijn tijd op het bureau hield. Het be trof een doorde gehecle stad bekenden zonderling, Mozer gchectcn, die plotseling in zijn woning in een der buitenwijken was gestorven zonder bekende erfgename;: na te laten en wiens, naar men veronder stelde, niet onaanzienlijke nalatenschap daarom door de rechtbank in beheer moest worden genomen Groll was met dit be heer belast. Zijn inkomsten konden dus zijn diepe zuchten niet veroorzaakt hebben, de bron van het onbehaaglijke gevoel moest veeleer op de andere zijde van de balans worden gezocht. En inderdaad waren de uitgaven in dc jaarrekening zoo hoog, dat ze de inkomsten aanmerkelijk overtroffen en zoo een zeer aanzienlijk nadeelig saldo veroorzaakten. Hoe ging dat in zijn werk De advocaat was eigenlijk een man van een bescheiden aardzijn behoeften bleven binnen de grenzen van matige maar hij kon niet goed weerstand bieden als men hem tot iets aanspoorde, en in het rekenen was hij altijd zwak geweest. En er was iemand die van zijne zwakheden in ruime maten gebruik maakte, hem meesleepte naar allerlei vermaken die veel geld kostten, ®n ongegeneerd in zijn altijd geopende hand tastte. Deze iemand was zijn lieve vrouw. Haar portret hing boven zijn schijftafel en hij keek er gaarne en dikwijls naar op. Want hij was verliefd op zijn jonge vrouw en nam het haar niet kwalijk, dat ze door kostbare toiletten haar schoonheid nog trachtte tc vermeerderen. Maar het onvermijdelijke einde was het deficit Hij zag het thans ook in, het moest zoo komen. Maar hoe nu verandering daarin te brengen9 Haar zeggen, dat ze haar uitgave moest inkrimpen? Voor geen ^elH trr wereldDus meer verdienen Ja, maar waarmee? Goud maken kon hij niet hij had alleen verstand van zijn vak cn daarin deed hij alles wat redelijkerwijs van hem geëischt kon worden Dc practijk zou wel grooter worden doch slechts langzaam met geweld was daar niets te beginnen. Trouwens hij kon op een andere manier zijn inkomsten zien te vermeerdereneen met bezigheden overladen advocaat van een rechtbank van een hoogeren rang had hem tegen een aanzienlijk honorarium het op maken van actcn en rapporten willlcn opdragen dat hij daarvoor een deel van zijn nachtrust zou moeten opofferen, schrikte hem niet af, maar er was iets anders dat hem verhinderde het aanbod aan te nemen een zekere trots, het neerdrukkende gevoel van afhankelijk te moeten worden van een collega. Neen dat zou dan toch het aller laatste middel zijn. Maar waren er andere Hij wist er geen; hij rekende op een gelukkig toeval en al kwam het geluk ook halverwege tege moet door in verschillend** loterijen té spelen, maar helaas ongelukkig. Juist had hij weer een loterijcourant uit de hand gelegd, waarin o.a. de trckkingslijst eener buitenlandsche premicleenir.g voorkwam waarin hij twee aandeden had. De hoog ste prijs bedroeg drichondeiduizend mark en hij zou voorgoed alle moeilijkheden te bovt n wezen Maar hij had niets gekregen en het defi cit bleel' cn zou aangroeien, aangroeien lot zijn bestaan er onder begraven lag. Hij was blij, dat het binnenkomen van den bureauchef hem uit zijn droefgeestige gedachten opschrikte. De zaak Mozer l zei de jongeman kort en, naar het scheen knorrig. De advocaat keek hem-aan cn verwon derde zich dat de man zulke onaangename gelaatstrekken hader lag iets loerends en listigs in zijn oogen. Tot nu toe had hij daar nooit op gelet en heden viel het hem voor dc eerste maal op of zag hij heden alles van den somberen kant Geef hierzei hij. De burcauchef legde een acte en een aantal documenten voor hem neer en be richtte Dat is de lijst van de voorwerpen, velke tot de nalatensdhap behooren en hier zijn de gevonden hypotheekacten en effecten. De deurwaarder zei dat het een hondenbaantje was geweest om alles in orde te brengenhij had nog nooit zoo'n warboel gezien. Alle schrifturen had Mozer kort voor zijn dood verbrand't was een wonder, dat hij de papieren van waarde niet mee verbrand had. Zoo Goed we zullen zien. Ge kunt thans gaan. Schubert! Ik zou nog even de hyp^theckacteo

Peel en Maas | 1909 | | pagina 1