tow flNBAT HORST en omstreken. UitgeverW. A. Munckhof, Venray. Bezuiniging. ie dikke Trom. Zaterdag 8 Mei 10O9. 30ste Jaargang No. 19 PEEL MAAS Abonnementsprijs per kwartaal yoor Vbnrat 50 c. franco per post 65 c. voor het buitenland by vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummers 6 c. Prijs der Advertentiën van 1 4 regels 20 c. elke regel meer 5 c. letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal betekend. J)it nummer bestaat uit TWEE BLADEN. Bij de komende verkiezingen zal «eer van alle kanten om bezuiniging worden geroepen. Do partijen, die de staalspensionneering willen in voeren, verkondigen het luid, dat er wel geld te vinden is. Wanneer er maar 'u algemeene inkomstenbelasting wordt ingevoerd, die de vrijstelling van den land bouwer opheft. Wanneer de succes sierechten maar worden verhoogd, vooral voor groote erfenissen, en wanneer de militaire uitgaven maar worden geknot Zoo roepen zij. Het is altijd eigenaardig, hoe de mee6te bezuinigers willen bezuinigen in het groot, d.w.z. op de groote dingen. Wij durven zeggen: wanneer eens in de staats-organisatie, inde staatsadministralie, werd nagegaan, ernstig en oprecht, wat er daar be zuinigd kan worden een massa kleinigheden, die same'n een groote som vormen «-at zou men ver rast opzien. Wellicht dat, indien de Tweede Kamer besluit tot het instellen van de bekende enquête, er wel het een en het ander voor den dag komt. Wij willen thans op een paar van die kleinigheden de aandacht vesti gen. Aanleiding daartoe vinden we in enkele feiten, genoemd in de «Verslagen der Algemeene Reken kamers in Nederland en in Neder- landsch Indië, bedoeld in art. 79 der Indische Comptabiliteitswet over 1907. Hier is iets In 1900 werd aangekocht een Feuilleton. groote hoeveelheid ledeivttenkarton- papier voor de verpakking der In dische zoutbriqjetlen. Toen dii papier in Indië aankwam, bleek, dat het voor het gebruik minder geschikt was. Op 2 November 1906 was nog 72,000 kg. van dit voor het beoogde doel minder bruikbare papier in de pakhuizen in Nederland opg slagen. Wat doet men nu Toch werd in die maand een nieuwe partij van hetzelfde papier aangekocht Verstandig en zuinig nietwaar Een ander staaltje. Wanneer de militairen hier te lande op manoeuvres zijn, en hun volledige uitrusting bij zich hebben krijgen ze ook de levensmiddelen mede, die zij in tijd 7an ooilog mede nemen. Daarvoor zijn twee pakjes beschuit^ Gewoonlijk wedt het strenge consigne gegeven, dat die beschuit niet mag worden opgegeten ze moet na afloop der oefeningen weer worden ingeleverd. Wij «eten b.v. dat eenige jaren geleden een compagnie, die op 'n dag slecht eten kreeg, had afgesproken de beschuit op te eten, waarvoor alle manschappen werden gestraft met inhouding van soldij. Wat is nu ge beurd In 1906 bleek, dat in de landsmagazijnen een hoeveelheid van 10,000 kg. beschuit in bedorven toe stand verkeerde, zoodat zij voor 'r schijntje moest worden verkocht De oorzaak er van kon niet worden veiklaard" Van zuinigheid en wijsheid gesproken. En nu zou men denken, dat ten minste bij zulk een uitgebreide, dure bureaucratische administratie toch alles wel in de puntjes was Onnoozele Wij lezen, dat aan een officier van gezondheid, die er abso luut geen recht op had, e-r. gratifi catie van f 1000 werd to°gekend, «Er bliek", zegt het verslag, «hoe het 4. 's Morgens begon het geloop al. De schepen als pseudo-medereiziger kwam al heel vroeg informeeren, hoe het zat. Lowiekes vrouw had maar juist den tijd het pak weg te bergen. De schepen was bang voor dc vragen van de Fan- faarders en kwam zich op de hoogte der reis stellen. "Hubste de trom mit gebracht? Lowie, wie is 't toch gegunge Waarts te vroeg hcira waren een reeks vragen, die Lowie te beantwoorden had. Met een stalen gezicht deed hij aan Jean van Maris Dorusse Sjengske een heel verhaal van 't verloop zijner reis. En de trom. 't Duurde nog drie weken eer ze kwam, daags voor de kermis zou ze hier zijn, ze moest eerst gedurende acht dagen lang afgeslepen worden en ze moest op toon gebracht worden. In de fabriek was daarvoor een aparte werkman, eene Waal, „die dit allcin kos en ein bietje krank" geweest was en nu daaraan moest beginnen. Dat verhaal van die tromslijperij kreeg nu voor den voet, ieder belangstellende te hooren, totdat de haammaker voorgoed de ladder opkroop en zich door het zol- dergaatje naar boven hecsch om zich daar gedurende eën tijdje onzichtbaar te maken. Hij werkte met ijver, werkte met over leg en bovenal met kunstvaardigheid. Zijn broer had hem het "gehuus" in acht passende, sluitende stukken thuis ge bracht. Lowieke had alles lijn ineengezet, de vellen er meesterlijk overgespannen de dekrngen er opgelegd, do rbr™konr- den, de schroeven, kortom alles op zijn plaats gezet. Dan was hij aan 't poetsen gegaan, en binnen veertien dagen stond daar boven, de mooiste, grootste „dikke" Iro n, ge slepen. gepolijst, gepoetst, kant en klaar, zooals er zeker uren en uren in den om trek geene te zien was. Wat was hij tevreden over zijn werk Van puur plezier zou hij er haast mee voor den dag gekomen zijn maar de honderd en tien „frang" die hij er zuiver aan verdiende deden hem zwijgen. Nu moest ze 's nachts nog geprobeerd worden. Hij en Berb kropen, toen de klok middernacht geslagen had, met de lan taarn aan, het zoldertje op. Berke stond verbaasd. Zij lichtte met de lantaarn korter bij en nu begon Lowieke zijn vingers op de trom te bewegen. Men'had hun daar moeten zien staan, 't trot- sché gezicht fier omhoog, half in de schaduw, de oogen stralend van inwendig genoegen. Hij begon te trommelen, eerst zacht als het geraas van een stroom neder- vallende erwten dan wiens geluid tot een zachten roffel, als trokken de schutters te Sittard uit eindelijk bewerkte hij het instrument met de vuisten de opkomende donder, onnavolgbaar juist nabootsend „schjoon, schjoon riep Berb, sie is good me zol er baar bang veur wère zoo hel geit ze." Maar Lowieke deed ze nog eens hooren, hij kreeg er schik in. Eerst een korte slag dan twee, dan vijf, J dan tien donderslagen volgden rommelend j in een vloeiend achtereen had haar eerste proef glansrijk doorstaan. Morgens stond de haammaker een oogenblik aan de deur de dorpstraat in te kijken zijn buurman de kantonnier, kwam buiten. ,Haammèker" riep de buurman 't het van nacht nog duchtig gehommeld neet mogelijk was geweest, <Ut zulk een i land schatten gelds kosten, aa tui en 1 ijlt bedrag ten*w::< elite werd! examen commiss es. Daar betaald." De officier is nu bezig z'n eenvoudig, we durven «gratificatie" in m .andeii«ksche 'er- schandelijk met het geld I mijnen terug te betalen. De R k^nkame"' protesteert er tegen, dal aan genanten plotseling boven hun jaarwedde ee.n belooning van f 5000 werd uitgekeerd, dat aan een m-joor betavm--s' r bij zijn zilveren arnbtsfeest een persoonlijke jaaiLjkscbe toelage wu> f j000 boven z'n salans werd verst rofcl En er zijn meer dergelijke feiten. Een duur en weelderig departe» ment is daf, ran Laudh.ui v, Nijver heid en Handel. Vooral Ie uitgaven voor het pand aan de Prin-v «,s-gracht. waar de minister z'n ntp-eau heeft, doen, zegl de Rekenkam «minder denken aan de aanschaffing van de noodzakelijke benoodig'heder. voor een tot bureau bestem 1 u bouw, dan wel aan stoffeering en nvubiieering in overeenstemming tret de nieuw, en fraaie lokalen van - en voornaam, op deftig'n stand gelegen huis." Sinds de instelling van het depar» tement (ir. 1905) is re» ds 127.000 uitgegeven voor meubilering, 1 9000 voor vei warming en lichting inslalUtiën; W.i! /•.•"'♦gaven voor oogen zien Hier zijn z»?. Meubelgordijnen f 1700 Tafel kleeden 1000 Cylinderbureau's per stuk 200 137,50 300 70 42 35 Een bescheidener soort a Schrijftafels per stuk Haarden p. stuk 200 tot Vulkachels per stuk Verguld haardstel Kolenemmer met turfbak Wat zegt men ervan De Rekenkamer maakt de op» merking, dat haar schrijftafels f 55 kosten. Die van het Landbouw*depar« tement kosten f 82.50 duurder. Een van de zaken, die ook het Ah, zoo, dacht Lowieke de trom 1 *Joa" hernam hij „twee keeren mein ich „Joa" hernam de kantonnier „mer den tweeden keer erg lang, zol't urgens ingeschlngen zeen Ich weit 't neet"' dacht Lére Lowieke „toch neet in mien hongerd en teen frang, domme wégkretser." Hiermede was 't incident afgeloopen, andere bezoeken kreeg hij niet, alles had te druk behalve een briefje van den burgervader waarbij bericht werd, dat do Fanfare morgen Kermis-Zondag de dikke trom feestelijk zoude komen afhalen na de Hoogmis. Hij had tot dan standvastig geweigerd ze aan iemand te laten zien, want de aar digheid was er dan af- Ze was van "t spoor aan adres gekomen, hij had ze on gemerkt s avonds afgehaald en boven ge- zd. VII. Heerlijk kwam des Zondagsmorg. ns de, zon bóven de kimmen jubel nd s hu >t ze duizendmij.t n lange slrat. ii over v iieu- velen en overgoot het daf en Wnig<-rik met gouden licht. zijn de wordt el zeggen geleefd en gesmeten. Zoo werden aan de leden van een commissie tot afneming van hei examen voor 2e klerk aan het de» parlement van Landbouw, boven de examen gelden van f 5 tot f 8 per dag nog f elooningen au f 40 t"t f 64 toegekend. De commissie tot afneming van het voorbereidend notarieel examen kost« te in 1907 de som van f2200. Aan plaatsvervangende leden, die niet hadden behoeven in te vallen, werd nota bene vergoeding uitgekeerd. De Rekenkamer nam hier absoluut geen genoegen mee, en de heeren moesten de centen terugbetalen Kenmerkend is ook het zenden van afgevaardigden naar feestelijkheden in het buitenland, waarbij 't lands» belang absoluut niet is betrokken maar dat toch handen vol geld kost Wij zullen eindigen. Niet, omdat er geen stof meer is. Het krioelt in de R^kenkamerver slagen van zulke feiten. En vast staat onze overtuiging, dat, zoo hier eens tijuedig eo cn. j giók werd inge grepen. er'n ontzaglijke bezuiniging zou zijn in te voeren. Maar wie haalt deze kastanjes uit het vuur Voor huis en hof. Het Mdbl. tegen de Verv. onder, zocht verschillende Bordeauxwijnen, waarbij bleek dat vele een te hoog gipsgebalte bezitten. In Frankrijk is bij een wet ver boden wijnen in den handel te brengen met meer dan 2 gram gips per Liter, In landen, als bet onze, waar geenerlei wetten den invoer of kreeg van dezen met een harden schreeuw aan zijn ooren te hooren, zoo hard. dat .Sint Peter wel uit zijn dut kon schieten det de nuuj, dikke trom ingewied" zou worden. Aldus geschiede het. Men trok spelende in de marschmaat op naar 't huis van „Lère Lowieke. Deze stond in zijn deur op te passen of de stoet kwam. Zijn Berbke had hij last en order gege ven, dat als hij riep .krieg ze", zij naar boven het „l< dtlerke op zou gaan en de trom naar voren zou brengen. Daar zijn ze en staat de drom spelende met de Commissie omringd door de geheele dorpsjeugd voo. Lowiekes huis, in blijde verwachting. „Krieg ze Öerke" schreeuwde Lowie, na 't einde van het stuk en viug klauterde ze naar boven en greep de trom vast. Maar wat angstkreet van Berb hoort Lowieke boven h< i verward geluid van de stemmen der menigte. Zoo bang heeft ze nog nooit geroepen zelfs niet „doe heur de maar reej". Hij vloog haar ter hulp. „Krieg ze dan, Berb" verkoop belemmeren van dergel ij ken wijn, neemt men het met den ver» koop van zwaar gegipste wijnen zoo nauw niet. 't Komt er niet op aan, gaf een groothandelaar te Bordeaux t«n ant» woord: aangezien de wijn in Holland in den smaak valt en daar te dien opzichte geen bepalingen figeerende zijn. Dit laatste is 7.00. Maar daaru t blijkt voor de zooveelste maal dat eet» wettelijke rege'ing der verval» schingen noodzakelijk is. Hetzelfde blad constateerde op« ni uw de aanwezigheid van koper» verbindingen in rransche doperwten, tengevolge van 't gebruik van zwavelzuurkoper, welke koperzouten ter kleuring worden toegevoegd. Dit gebruik is in Frankrijk offi» cieel toegestaan. Men krijgt aldus fraai groen gekleurde groenten. Maar men wete het wel: kopar is een positief vergiftige stof. Waar men uitstekende inlandsche kopervrije groenten kan bekomen, doet men derhalve wel, zich van deze te be» dienen, en zich niet om een fraai kleurtje tot een vrijwillig «proefdier" te laten gebruiken. Tuf j*. Houten stelen zitten dikwijls zeer los in het ijzeren gereedschap. Dit komt, omdat bij het nat worden, het hout zwelt en bij het later verdampen van het vocht, het weer inkrimpt- Wanneer men echter de nieuwe deelen, voor het vastmaken, met lijnolie drenkt, dan voorkomt men het euvel, want de olie belet de opname van vocht. Bovendien zijn deze gedrenkte stelen duurzamer. Verharen. Rundvee en paarden wisselen twee maal in het jaar van haar, in het voorjaar en in den herfst. Alsdan moeten de dieren t*gen kouvatten beschut worden. Om dn haai wisseling te bespoedigen geve uien om dezen tijd licht voedsel Van goeden invjoe 1 is een dagelijk- sche gift van lijnkoek in hel drink water. Het bombam, bimbam der klokken riep schreeuwde hij. Ich kan neet Lowie' de dorpelingen ter eerste Mis n later met krijschie zijn wettige huisvrouw terug. verdubbelden klank naar de hoogmis. De j „Waoveur neet, sapperdepie" brulde hij eoristen zongen het Credo en den Agnus tegen en keek de situatie aan. met forschere stemmen dan gewoonlijk, i Het hart voelde hij naar zijn schoenen want zij behoefden zich niet ie sparen voor zakken. volgende uren. „De trom geit neet door 't luukske oet. De rijen jongelui, waardoor het kerkvolk /e is te groot.-' na 't einde der kerk mot- y.sserren, Hcere miene leeve God 1 waat noeë, zegt ontbrak, wat allen warenhuisw.uir s gegaan Lowie voor zich en trok zijn vrouw van de om hunne blankgcschuurde instumenten ladder. te halen. "Waat noeë laot ins zeen," zegt hij. 't De doove halfer van Wiueshof, die Was zoo, hij bad ze erg groot gemaakt, aan Meijersbert vroeg wat er te doen Was en niet aan het luikje of het venstertje toen hn al die instrumenten zag blinken, i gedacht. Hoe hij ook trok of duwde hij kreeg ze niet van het zoldertje af. Hij liep naar het venstertje, dat hij in ander omstandigheden toch wc! kon zien dat de helft kleiner was dan de trom, liep in het halfdonker met zijn hoofd tegen een balk voelde het maar even en bleef „ver- papzakl" op zijn „zulderke" staan. Inmiddels had de fanfare haar tweede I stuk afgespeeldde burgemeester, de voorzitter, de schoolmeester-directeur, de schepen waren in 't huis gegaan en stonden aan den voet van hetlaJJcrije bij de looikuip. Berb stond te „janken" van verlegenheid. „Hie, hie, bóve" riep ze en werkelijk zagen de vier Wingerikkers notabelen, boven hunne hoofden blinken de grootste mooiste trom die er komen kon «mer, schreeuw de Lowie, det beheksdedink geit cr neet meer aaf. Eergisteravond had hij ze daar op ge zet zoo loog Lère Lowie er duchtig op los want hij had zijne gewone tegen woordigheid van geest weer geheel terug en voelde nu ook de enorme bult, die hij zich tegen den balk geloopen had. 'l Was hekserij mirakel, want ze was te groot geworden. Achtereenvolgens probeerde het nu iedereen. De schoolmeester zei heel logisch dat als ze er opgekomen was, ze cr ook afkon en duwde ze in alle richtingen vQQr

Peel en Maas | 1909 | | pagina 1