Uitgever
en
A. Van den lunekhof, Venray.
Plicht en genoegen.
De dikke Trom.
Zaterdag- 1 Mei 1909.
3Qste .Jj argang
No. 18 -i
tilfsETsia Dit nummer
bestaat uit
TWEE BLADEN.
Feuilleton.
Sterke ontwikkeling.
PEEL
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Vbnrat 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers c.
MAAS
der Ad vertentiën:
Prijs
van 1 4 regels
elke regel moer
lettors en vignetton naar plaatsruimte.
Ad vertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
20 -
5
Wij hebben allen een plicht te
vervullen in deze wereld, ons te kwij
ten van een eigene ons bijzondere
taak.
Of ze in zwaren handenarbeid be
staat, dat de zweetdruppelen ons van
't voorhootd gutsen, of in verstande-
lijken maar dikwijls niet lichteren
arbeid.
Of ze ons bezig houdt het grootste
gedeelte van het etmaal, dar. wel
sléchts enkele uren vordert van den
dag.
'Of wij oud zijn of jong, reeds
werkzaam in den strijd des levens of
nog ons daartoe voorbereidend op
schoolbank of in de hoogere studie.
't Is a! om 't ever..
Dag aan dag roept ons dit woord
als een ernstige waarschuwing voor
'den geest doe uw plicht.
En 't schijnt zoo vastgesteld in
Gods scheppingsplannen dat de plicht
en de door dezen ons opgelegde taak
ais beschermengelen ons geleiden ts
midden der gevaren des levens.
Zij sluiten ons oor voor de sirenen-
stemmen der verleiding, zij loodsen
ons te midden der gevaarlijkste klip
pen veilig langs goeden weg.
Zij schenken ons, na onzen plicht
volbracht en onze dagtaak te hebben
verricht, behalve de verdiensten die
wij opgeteekend mogen veronder
stellen in het grootboek van ons
le7en, die zoete voldoening, dat in
wendig fluisteren van goedkeuring,
omdat wij gedaan hebben wat wij
moesten doen.
3.
Wat maakte het beweerde Lowie, of de
scbjèpen meeging; hij kende er toch «gei
loot" van. Zoo spraken ze het af en men
vertrok vroeg uit het dorp.
Maar verschillende fanfaarders waren
reeds op en rieden bun beiden goede reis.
Zooals we gezien hebben was Juni in
het land. De zon was ook al bezig zich
gereed te maken voor hare dagtaak en de
beide reizigers hadden schik in de frissche
lucht van het bosch. Ze snoven met wel
behagen de vochtige, fijne lucht op.
Het kleine torentje van Dilrath kwam
in 't gezicht. „Dao lik Ro" zei Lowie die
voorbij liep. Goddankzei de schjèpen
eich bun papmeug."
Zij landden in een herberg aan die zoo
wat voor station dienst deed. Lowie vroeg
aan de kasteleinnesse, wanneer de tram
vertrok.
Deze keek hem eenigzins verwonderd
aan en zei dat. ze het niet precies wist. Er
was een morgentram en een middagtram
Deze kwamen gaarne te Iaat en liepen niet
op het uur, wel op den datum. Gelukkig
echter duurde het wachten maar een uur-
Toen kwam 't -Zugeltje."
Van uit het bosch rommelde met veel
stangenbeweging de miniatuurlocomotef
met twee wagens op 't pleintje, waar Lowie
de eenige reiziger was cn instapte.
De conducteur in uniform voorzag hem
uit een biikken doos van een biljet en
scheurde er een hoek af.
Er zijn er treurig genoeg velen,
die met schuldige nalatigheid hun
plicht verzuimen.
De wijzers van de klokken en haar
slagen vermelden ons bij aanhouding
dat de uren voorbij zijn gegaan; zij
begrijpen het niet.
De jaren van ons leven vliegen
voort bet een na het ander, met
onbegrijpelijke snelheid; en ook hun
gelijk ons allen is't een groote on
bekendheid of niet heden of morgen
de dood hem zal kenmerken en
raken aan 't voorhoofd met zijn
ijzige hand maar ze veinzen het
niette bedenken.
Schuldige nalatigen, of lafaards
ook, die in de ure des gevaars aan
't snood verzuim de voorkeur geven,
om 't lijf te bergen ei zelfs hun ge
makzucht te voldoen.
Doch ook zijn er, die helden ge
noemd worden en helden ook werke
lijk zijn, omdat ze met waren helden
moed de standplaats blijven innemen
door plicht en laak hun eenmaal
aangewezen, omdat za desnoods er
zelfs sneuvelen.
Wie bewondert den dapperen
brandweerman niet, die eens anders
leven uit den verstikkeuden rook of
den poel des vuurs willende redden,
zelf Diet terugkeert
Den dokter of de zuster van liefde
die om den evenmensch tot heil te
zijn, niet schromen zich zelf het
grootste onheil te berokkenen
Den priester die voor 's broeders
hoogste welziju zoo gaarne den cijns
van zijn leven betaalt
Naast den plicht staat als trouw
en noodzakelijke gezel in ons leven
hel genoegen der gepaste uitspanning
al bestaat ze in haar minste gedaan
te slechts in de ontspanning der rust.
Geen schoolkind kan gedurig aan
Toen nu de tram het slangewegje door
het veld brommend ging volgen, trok Lowie
voor de warmte zijn jas uit en kreeg hij
bezoek van den conducteur, die vroeg of
het gepermitteerd was bij hem te komen,
zittten.
Ook deze deed gemoedelijk met een
excuus zijn jas uit. Lowie vond dat er
geen excuus noodig was en dat dat van
zelfs sprak.
De zon was in haar volle kracht en zoo
zat dehaammaker met zijn nieuwe kennis
onder de allengskens meer warm wordende
wagendak.
De hoofdconducteur vertelde hem veel.
Hoeveel kilometer ze in 't uur wel konden
maken, als dat zijn moest dat ze nog nooit
iemand overeden hadden, hoeveel stations
er waren voor Broekkolstad.
Hij klaagde bitter over de beleedigingen
zijn tram aangedaan door de fietsers op
het gedeelte van een uur lang waar de
groote weg vlak langs de lijn liep.
Deze hadden dan de onbeleefdheid hen
bij te houden en om het heele personeel
uit te dagen tot een wedloop wat het
niet aan durfde te nemen „van wèges den
alden ketel" die niet te vertrouwen was
en diesmeer.
Lowie begon het reizen prettig te vinden
en beklaagde den schjèpen die nu door
de zon liep. Hij kon in de tram praten,
uitrustenhet vond het dan ook onprettig
dat zijn ambtelijke reisgenoot af en toe
voor een gehucht of dorp na zijn uniform
aangeworpen te hebben, weg moest gaan.
Maar Lowie moest zeggen dat de men-
schen hun best deden en hem zeer eerden
voor zijn zes grosschcn geld. Zeker had de
de hoofdconducteur aan machinist en
stoker gezegd, om eens te laten zien wat J
ze konden want toen ze achter Voor
bosch bergaf liepen deden beiden laatste
in de boeketr zitten biokk.'en
daglooner zonder rusten zijn zwaar
WIJ
werk verrichten.
Maar daar moet ontspanning zijn
voor het van denken of let en ver
moeide hoofd en voor die -van uit
putting haast tintelende spit en.
De natuur zeil gebiedt het, als
een strenge wet en niet ongestraft
wordt deze ovei trelen, omdat de
krachten hersteld moeten w rden en
nieuwe weer verzameld voor hetgeen
ons nog te doen staat.
Wordt haar genot niet g smaakt
als geen voorafgaande in; panning
haar noodig opeische, dubb» zoet is
de rust na volbrachten arbe:omdat
ze dan verdiend is en sl chts het
verdiende loon na waarde w »mU ge
noten
Ook hier zijn er, die>ich aan
overdrijving schuldig m ikr »d, den
waren middenweg aan de ,-:ene of
andere zijde verlaten.
Strengzmnigen die den uur der
rust beknibbelen tot een allerge
ringste nietsdoeners die .;en duur
uitdrijven op bovenmatige v nze,
't Een is zoo dwaas als lu andere:
want ook hierin is de recht, orde te
bewaren, willen wij
waren.
Onze moderne tijd heeft lange
jaren deze waarheid uit het oog
verloren; men wilde evenzeer als uit
de machine, den zoo goed als niet
onderbroken ai beidsduur ook eischen
van den mensch, geestelijk en stoffe-
lijk.
Het kwaad strafte zich zelf en de
daaruit ontstane reactie te hersteilen
kostte veel meer dan de overdreven
eischen van de arbeidskrachten
kunnen verkrijgen.
In het maatschappelijk zoo goed
daarom als in het persoonlijk bestaan
zal slechts dan het doel ten volle
worden bereikt, wanneer naast plicht
'en laak, genoegen en uitspanning
zich bevinden in wederkeerig orde
lijke verhouding.
Openbaringen natuur, hoogere en
menschelijke wijsheid vermanen ons
tr.el dezelfde lessen cn waarscbu»
wingen en eens pas zal die verhouw
ding voor h-t ééne deel eindigen, als
na volbrachte levenstaak de eeuwige
rust ons wenkt.
Moge de plicht van hierbeneden
dan zoo zijn vervuld, dat het hoog
verheven genoegen daarginds ons
deel kunne zijn.
moeite de opmerkzaamheid .van Lowie
te trekken en wezen, toen hij uitkeek, me
den vinger naar onder als om te betuigen
hoe groote vaart "t „Zügeltje" had.
Een oogenblik werd Lowie angstig, toen
hij aan een der haltes plotseling het loco-
motiefje het veld in zag snijden - maar
de chef kwam Lowie dadelijk de vreemde
zaak verklaren en nadat het voertuig zeer
zwaar zuchtende terugkeerde met twee
wagens ecner nabij zijnde fabriek, ging
het spoedig verder en was de _Lère"
weer gerust. Men was te Broekkolstad.
Lowie gevoelde behoefte het personeel
na zulke voorspoedige reis openlijk zijn
dank te betuigen, gaf een glas bier, drie
zijner sigaren, beloofde de zaak overal
aan te bevelen en hoepelde dan vroofik
over den warmen geel witten grindweg door
Kolstad over den Brand naar den echten
trein.
De trein kwam er aan met heel wat meer
beweging en vrij majestueuzer dan 't
„Zügeltje" 't was een verschil van een
heerenrijtuig en een „hoefkar."
Loom liepen de conducteurs voor den
trein na het stilhouden aan de stations. De
velden dampten van hitte in hun gele
pracht en de bosschen schu nen grijszwart
van droogte. Boven alles eenc strakke
schitterend zilverblauwe lucht.
Lowieke kreeg honger en trek naar een
boterham. Iiij at ceze te Venlo en voort
ging het de Peel in langs Horst en Hclcna-
veon. Nu had hij niets meer te doon, dan
philosofeeren.
Wij willen „Lère Lowie" in zijn gedachten
volgen. Hij zat weer hcei gemoedelijk in
zijn „bazjeroen." Wat zou hij te Tilburg
zeggen, hoe groot zou hij de trom nemen...
hij moest ze toch eerst goed probeeren...
Zoo'n dikke trom moest heel anders klin
ken als de klein „trumkes," die hij laatst
In de 1 i.its'e j tien, schrijft m«n
aan de Msb. ziet men den midden»
stand vele pogingen doen om hare
positie te verb» teren.
Menigmaal slagen deze pogingen
niettegenstaande er van verschillende
zijden tegenwerking werd ondervon
den. Menige groot producent of com
binatie van groot producenten, heeft
getracht elke versterking van don
middenstand tegen te gaan; tot heden
echter niet met het gewenschte suc»
Ook de middenstand schijnt ge
leerd te hebben, dat zij zich moet
versterken en wel op de wijze zooals
zij dat om zich heen ziel gebeuren.
Aan de eene zijde ziet zij de groot
producenten zich steeds vaster com
bineeren, aan de andere zijde gaan
de werklieden steeds door laogs po»
litieken en economischen weg hun
positie te verbeteren.
Onnoodig te zeggen dat daarom
de middenstanders trachten door zich
te vereenigen meer kracht te ontwik
kelen. Begrijpelijkerwijze kweekt
hun actie ook reactie. Deze uit zich
in allerlei vorm, maar slechts zelden
hoorden wij van een zoo brutale actie
tegen het goed recht van vereonigen
als ons van uit Amsterdam wordt
bericht.
Daar hebben zich een aai.tal detail
handelaren in brandstofT-m vereenigd,
om te komen tot een goedkooper
wijze van inkoop. 6n tot bezuiniging
van onnoodige uitgaven. Iets wat
alle dagen bier to lande en in bet
buitenland gebeurt.
Een gewoon sociaal verschijnsel
Er is echter een groot lichaam in
Duitschland. Het Bruinkolenbriket»
tensyndicaat met een verkoopkantoor
ie Amsterdam, 't welk deze handel»
wijze zoo ongewoon, en blijkbaar zcj
buitensporig acht, dat tij tot een
maatregel is overgegaaa, welke nog
nimmer d>or een syndicaat is ge»
nomen. Dergelyke combionies ver»
bieden wel, aan hare afnemers
andere artikelen dan de hare te ver»
koopen, doch nog niarmr is het
voorgekomen, dat zij hare afnemers
verbieden zich te vereenigen. Jlet
Bruinkolensyndicaat doet uu het
laatste wel.
De handelaren die zich verbonden
hadden lot een soort inkoopkantoor,
kregen bericht dat zij hare Vennoot»
oerfap fvecter hadden te ohtomuen
op straffe van geen briketten meer te
zullen ontvangen.
Om nu die handelaren, die moge»
lijk nog wilden toetreden tot de
nieuwe vennootschap, daarvan terug
te houden, werd een biljet ter teeke»
ning voorgelegd, waarbij zij ver»
klaren moesten geen lid te worden
of aandeelen te nemen in de nieuwe
combinatie van bandelaren, daar zij
ook anders geen briketten meer
zouden ontvangen. Wel een bewijs
hoe machtig zich dat Bruinkolensyn»
dicaat gevoelt, om zoo haar afnemers
waaronder veel bemiddelde burgers,
te rljrven behandelen.
voor Boekholt hersteld had... Zou hii zoon
groote trom wel even gemakkelijk kunnen
herstellen, als die „doorgehoud" was. ja,
natuurlijk... Hij zag zelfs kans als hij de
materialen had, er ccne te malo n... Ifij
schrok omhoog uit zijn denkroes. Station
Best deur open deur dicht. Waarom
deed men toch de moeite stil te houden,
als er niemand in of uitging /.c i I.owi;-
in zich zelf. Üisterwijk weer de zelfde
vertooning.
Dat alles boezemde hem geen belang
meer in. Hij begon weer over zijn trom.
Ja -- dacht hij ik zou ze wel in mekaar
kunnen zetten.
Toen kwam een spitsvondig, boos dui-
velje, de geest van den handel, naast hem
zitten cn hielp hem denken.
De nieuwe trom kost 200 francs, veel
geld; zou hij ze zelf niet kunnen maken, als
hij te Tilburg het materiaal kocht cn zijn
broer de „kopere", hem het „gehuus"
maakte? Dan verdiende hij minstens 100
francs Accoord —fluisterde het zwarte
manneke met het boksvoetje naast hem,
en wipte van plezier omhoog en bet raam-
weer uit, de Haarensche heide in, om in
een der vele Tflburgsche schoorsteenen,
die ter linker- en ter rechterzijde op daken
waar het wat tc doen had, te verdwijnen.
Lou ies plan was gemaakthij zou de
„dikke trom zélf maken.
V
Tiiburg! Tilburg! werd geroepen. Hij
str.pt u t. Nog nooit had hij zooveel en zoo
groote fabrieken bijeen gezien, zelfs niet tc-
.Luuk" of te „Mestreech" Het rock er op
straat naar vet, oliesmeer en teer. 't Was
een af en aan rijden van lange vierradige
wagens met roode en zwarte roll» n goed
beladen en er liep werkelijk een „Zügel-
chen" zoo maar over de straat tot aan 4t
Station, maar met zeven, acht wagens. In
de herberg op den hoek eener lange straat
waar hij iets ter verfrissching nam en zijn
tweede boterham met een behoorlijk stuk
leverworst nuttigde, wees men hem den
weg naar de. bekende firma.
ij landde daar veilig aan, nadat hij de
politic-agent, u ien hij den weg vroeg in
het plat Limburgsch hem naar zijne papieren
gevraagd had. Daarop werd hij kwaad
en zei dezen in zijnen verontwaardiging
-ins de waarheid" ,en verweet hem,
dat de Limburgers heter Hollanders waren
dan de „Keesköp."
Lowieke kwam in het magazijn, ging op
zijn been staan en deed zich goed voor.
„Zienc laame voot" hinderd h.m niet
in het praten cn hij nam het rijkvoorziene
magazijn goed op.
Hij begon te vertellen dat hij een „dikke*
trom moest repareeren en twee vellen
moest hebben.
Toen hem d< maten gevraagd werden,
wees hij heel handig op een exemplaar
dat daar stond, trok zijn mstok uit, nam
tien centimeter meer niddellijn en nu
ging de heer vellen halen voor zijn Lim-
burgsche klant.
In dien tusschentijd raat en telde de
„Lère,. alles goed op, schreef de maten
in zijn boekje lot hij den heer terug hoor
de komen met de vellen.
Nu vroeg Lowieke nog darmenkoord,
zooveel en zooveel meter, ringen, schroeven
schroefstaven, die thuis allemaal „dol" of
uitgeloopcn waren, zooals hij aan den heer
vertelde, die hem een nieuwe trom „aan
wou printc."
Hij betaalde contant, verwonderde er
zich over, dat hij op zijn Holiandsche
rijksdaalders geen „opgeld kreeg en trok
daarop met een heele pak materialen onder
den arm naar de statie.
Hij was te vreden, zoo geslaagd te zijn
maar gevoelde zich als bekwaam veldheer
voor een grooten veldslag een beetje ge-