Uitgever
Munckhof, Venray.
Zaterdag 3Q Januari 19Q9.
3C*te Jaargang-
TWEE
'Vxt nummer
bestaat uit
BLADEN.
No. o
Tegen het Nieuw-
Malthusianisme.
Feuilleton.
Villa Rustoord.
Leer toch een vak.
PEEL
per
Abonnementsprij s
voor Venray
franco per post
voor het buitenland by vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
MAAS
Prijs der Advertentiën:
van 1 4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
Niet te ontkennen jvalt, dat hel
zedebedervende Nieuw Mallhusia-
nisme^ voortwoekert en dat het
na bij ongeloovigen en hall ge-
loovigen^te zijn doorgedrongen, ook
helaas in katholieke kringen meer
en meer voortsluipt,
Is tégen]] dat gruwzaam euvel
nog iets anders te doen, dan wat
de bedienaars der kerk tot nu toe
met lofwaardigen ijver deden?
Zou het mogelijk, om menschen,
in wier achting of althans in
wier piactisch leven de tijde
lijke belangen van zoo overwegenden
invloed zijn geworden, dat zij niet
zelden ;det eeuwige doen verwaar-
loozen, zou het mogelijk zijn
om zulke menschen van het kwaad
•f te schrikken. Ook door den
,pv:kko; van .'ijdelijk. voordeel 1
Hebben wij het in,andere gevallen
niet meermalen beleefd en gezien,
dat de bevordering der tijdelijke
belangen werd dienstbaar gemaakt
aan den zedelijken voortgang Wil
men voorbeelden is men er niet in
geslaagd den boerenstand te be
veiligen voor de gevaren, waaraan
geloof en 2eden blootstaan, door
middel van liet behartigen hunner
tijdelijke belangen
De christelijke boerenbonden,
wat doen zij anders, dan als naaste
doel de stoffelijke welvaart beharti
gen der leden, terwijl ze als laatste
en hoogste doel hun eeuwige be»
oogen Wat is dat al weer anders
dan door behartiging van het
Stort-Iijke het geestelijk welzijn te
bevorderen
I En zou het nu ook niet mogelijk Communie doet; enVruiks
zijn door een dergelijk streven het' weder voor kindeic-'-
zijn eerste om eiken aan va) te trotseeren.
geldt
noodlottige Nieuw Malthusianisme
in zijn voortsluipen onder de
katholieken tegen te houden M, a.
w. zou er geen instelling in het leven
te roepen zijn, die tijdelijk voordeel
bezorgde aan de katholieke gehuw
den, die niet meedoen met het Neo
Malthusianisme
Bij den eersten oogopslag lijkt
deze vraag een zeer moeielijk raad-
Oorspronkelijke novelle van F. De Sinclair.
0.
Zooiets als de Havelaar. «Er ging een
schok door 't Nederlandsche volk" of hoe
schreven ze daar toen ook weer over
Juist had'ide„heer Ekko weer een vlijm
scherpe zin in 't hoofd aan 't adres van
ayn laatsten regiments commandant, toen
by op het pad, dat voor langs de villa liep
©én geselschap zag'naderen.
'n Kleine smerige jongen liep vooruit,
daarachter volgde een meneer met een
hoogen hoed ietwat^ scheef op zijn hoofd;
verder een stuk of wat dames en op 'n
kleine distantie 'n jonge dame in 't wit die
voor cavalier een jongmensch bad, gesto
ken in een bruin pak met een bruin hoedje
op.
Wat zou dat wezen mompelde de
heer Ëkko wiens belangstelling eu verba
zing nog grooter werden, toenjhet jongetje
met veel gesticulaties iets^mededeelde aan
den hoogen hoed en daarby herhaaldelijk
en4'nadrukkend.op de villa en, naar de heer
Ekkoimeende, opNe.serre wees.
't Is waar villa "Rustoord mocht gezien
worden, maar zoo'n belangstelling ..1
Me dunkt peinsde de heer Ekko
daar n?"el t^ch rer biz n^-re rod^n zijn
Toch schijnt een alle hoop gevende
oplossing te zijn gevonden.
Een paar echt Katholieke mannen
die niet op de eerste plaats geldelijk
voordeel najagen, en die zelfs groote
geldelijke offers er voor gebracht
hebben hebben een plan uitge»
dacht en na nauwgezette studie en
onder medewerking van knappe
deskundigen uitgewerkt, een plan,
dat zij eerst eerbiediglijk ter beoor
deeling hebbt n voorgelegd aan de
Bisschoppen van Nederland die in
hun schrijven van den 3 Juli 1908
het voorgenomen streven hebben
aangemoedigd, een plan, dat nu in
c i d r wcQP.Ji j?1):iTnenr wjïrdt
bekend gemaakt, en dat verdient
met warme toejuiching door de Ka
tholieken te worden vernomen.
Daar is dus opgericht een nieuw
soort van levensverzekering, die
tracht de geldelijke bezwaren weg te
nemen, die de gehuwden dikwijls
vreezen, als de gezinsvermeerdering
grooter gaat worden, dan men wol
wenscbte.
Ja, wat anders maar al te dikwijls
wordt gevreesd ten nadeel der zede
lijkheid, wordt nu, door deze ver*
zekering, een der zedelijkheid ten
goede komende wensch.
De verzekerde gehuwden ont»
vangen geldelijke uitkeeringen voor»
eerst zoo dikwijls een kind geboren
wordt.
Zoo hebben de oudeispok tijdelijk
belang bij de godsdienstige op»
voeding. ij.
Ten derde, zoo dikw Aï- een meer»
derjarig kind volgens do .ischen der
Kerk met een Kalholljk trouwt.
Zou dit niet kunnen heiben om den
lichtzinnige, die een ongeoorloofd,
die
Inmiddels was het gezelschap thans op
den weg vlak voor liet huis gekomen en
bleef daar staan.
Jen is det 't nou schreeuwde een
dame met een vreemdsoortig veldbouquet
op haar hoed.
De aangesprokene knikte bevestigend,
zette zijn handen aan zijn mond en riep:
Echo Echo
Wel alle donders 1 mompelde de
bewoner van villa «Rustoord" ik geloof
waarachtig dat ze mij roepon en met
klimmende verbazing staarde hij naar 't
vreemde gezelschap voor 't huis.
Echo laatu houre schreeuwde de
dame van 't veldbouquet met schrille stem.
De heer Ekko spiong op.
Clau Mama I waar zijn jullie
kom es gauw hier
Ha echo waar zit je den schreeuwde
bet jonge mensch met de bruine paletot.
Echo geif antwoord potferdikkie
brulde de meneer, die Jen scheen te heeten
en een schaterend gelach volgde op die ant
woorden.
De heer Ekko verbleekte want er was
iets dreigends in dien roep van Jen.
Ik begrijp èt niets van, sprak hij,
eerst riep er aldoor een mijn naam, toen
schreeuwde een juffrouw: «Ekko waar
zit je dan en nou beginnen ze weer
ik ken die menschen niet, wat moeten ze
van me
- Gaat er is even naar toe, adviseerde
rouw,
een gemengd of ontij cl L huwelijk
wil aangaan, tegen te hc Men
Zal (lit van geen invloe j zijn op de
ouders, om tijdig te wak'n voor hun
kinderen, dat zij geen pnbedachte
stappen wagen
Eindelijk geschiedt ui'keering bij
overlijden
Opdat men aan al di j voordeelen
deelachtig worde, moeteen matige
maandelijksche premie orden be»
taald. Daar zijn verschillende klassen
en tarieven, zoodat deze verzekering
ook in het bereik is van minder
vermogenden. Men besuideere de
polisvoorwaarden, men make ver
gelijking met andere ve vekerings»
maatschappijen en men '/.al tot de
slotsom komen de voorwaarden zijn
zeer. gunstig- .Tv1 V 'giet
iichtvaardig gesteld maar eerst na
gegronde en nauwkeurige, studie
zoodat de verzekering stand kan
houden en hare verplichtingen te
allen tijde nakomen.
Eere en dank aan de heerer. H. J
Bodenstaff en J. P. W. Franke, die
er zich voorgespannen hebben om
niet zonder belangrijke offers het
eerst zulk eene specifiek Katholieke
onderneming te beginnen, Het zal
hun, zooals zij zeiven verklaren in
hunne circulaire, niet ontbreken aan
critiek. Critiek vaji modernen wegens
de zedelijke strekking, critiek van
naijverigen, critiek misschien van
wetenschappelijken wegens het nog
niet beproefd zijn van de kansbere»
keningen. Ze zijn echter gewapend
Hebben de Bisschoppen hun edel
doel gezegmd, dan zeker behooren
de Katholieken zich niet alleen te
onthouden van tegenwerking, maar,
waar het pas geeft, behooreo zij ook
rnee te werken en het hunne bij te
dragen opdat bet groote doel van
deze nieuwe onderneming bereikt
worde: de voortsluiping van het
Nieuw Malthusianisme onder de
Katholieken te stuiten. V.
Jii heb goed pralen antwoordde*
haar echtgenoot als ik
Maar hij kon den zin niet eindigen.
Het gezelschap voor't huis hief plotse»»
ling 'n yselijk geschreeuw aan; de meneer
die Jen heette klapte in zijn handen, het
veldbouquet scheen te joelen, de bruine
paletot zette een zou'n groote mond op.
dat ze van uit de serre in zijn keelgat kon
den kijken en de overige leden van het
gezelschap krijsten en -brulden zoo dat de
heer Ekko kippenvel opzijn rug voelde
komen.
Ineens was 't stil 'n dreigende stilte.
Dan zei plotseling 't veldbouquet hard:
Nou sjig ik hoor niks.
Ik sie 'n men, riep 'n andere juffrouw
terwijl ze naar de serre wees.
De heer Ekko verbleekte.
Terug beval hy op 'n echten
krijgsmanstoon tot z'n vrouw en dochter
en hij gehoorzaamde zelf 't eerst aan dat
bevel door 'n paar passen naar achter te
wijken.
Maar die menschen zullen ons toch
niet opeten, protesteerde mevrouw.
Dat weet je niet ik geloof dat 't
zigeuners zijn en 't is hier een eenzame
streek had ik mijn revolver maar die
man met dien hoogen hoed neemt telkens
dreigende houding aan, en de heer Ekko
zette 'n gezichW nij gevaar liep zoo dade
lijk door een Atjeher besprongen te
worden.
D'r benne nog meer mense in riep de
bi u p.'l t.-t.
De werkloozentellingen in ver
schillende plaatsen van Engeland
hebben aan het licht gebracht
en het verschijnsel doet zich niet
alleen in Engeland voor dat
onder de werkloozen de ongeschoolde
arbeiders een zoo groot percentage
vormen. Uit eenige weken geleden
verschenen officieele opgaven blijkt
o. a. dat van de 13 070 lieden, die
zich in 1907 bij de verschillende
ondersteuningscomité's in Londen
aanmelden, niet minder dan 6681,
dus meer dan 50 pCt. gerangschikt
moeten worden onder de ongeschool
de arbeiders, dus onder lieu die
geen vak kennende, een karweitje
aanpakken, waar dat maar te
krijgen is, mits geen vakkennis
hiervoor wordt vereischt.
Het «Eduction Committee of the
London County councel ('Opvoedings
commissie van den Londenscheü
Graafschapsraad) heeft deze zaak nu
eens aangevat. Het richtte een
rondschrijven tot de ouders, hen
wijzende op de noodzakelijkheid van
vakkennis voor hun kinderen. Voorts
het comité dat de Staat zal
optreden om verbetering in den
toestand te brengen. Ten aanzien
hiervan wordt allereerst de vraag
overwogen, of de wederinvoering
van het leerlingstelsel redding zou
kunnen brengen, welke vraag door
Echo tje geif es asem krijschte
het meisje io het wit.
Zijn 't soms kennissen die ons zoeken
vroeg Glau nu, 'n stapje vooruit doende.
Och ik zal ei' wel es heen gaan.
mopperde haar moeder ongeduldig. Pa
altijd met zijn angst voor alles..
Angst Ik i riep de lieer Ekko uit,
vraag dat aan kaerels. die onder mijn
leiding sneuvelden in Podjoradja
Nou gaat dan drong mevrouw
aan.
Gaan naar,die bende
Mevrouw knikte.
Weet je wel wat je eischt
Mevrouw haalde verachtelijk haar
schouders op.
Ga je of ik ga
Dat was te veel
Met een soort Javaansehen oorlogskreet
snelde de heer Ekko naar buiten en rende
op het troepje vreemdelingen toe,
- Jeises 'n gekke men gilde't
veldbouquet.
- Wat motten jullie wat willen
jullie van Ekko 1 schreeuwde de bewoner
van Rustoord.
i Oogenblik scheen het, dat de heele
troep met Jen voorop op de vlucht zou
slaan, maar de bruine paletot vond de
gelegenheid le schoon om zijn onver-
vyirokkenheid te roonen en bleef staan.
Wat beteekend dat herhaalde de
heer Ekko thans werkelijk dapper op
barsch militairen toon.
V.f u- ver-
de commissie ontkennend wordt
beantwoord.
Bij de tegenwoordige induslrieele
ontwikkeling acht zij het leerling
stelsel niet meer mogelijk men
moet met de bestaande toestanden
rekening houden en dus niet terug
grijpen naar het verleden, toen de
toestanden geheel anders waren.
Practisch uitvoerbaar acht do
commissie echter de volgende
wenschen, welke althans voor een
deel de noodzakelijke verbfi rug
zouden brengen .-
1. De invoering van leerplicht
voor herhalingsscholen tot -n
leeftijd van 17 jaren, vergezelJ
een verplichte vermindering va. Je
arbeidstijd voor jongelieden be «Ier.
dien leeftijd, benevens van de in
stelling van dagambachtsschol u
2. De verhooging van de leef*
lijdsgrens vastgesteld voor het
verlaten van de lagere scholen en
afschaffing van het stelsel der halve
schooltijden.
3. Instelling van commissies voor
kinderarbeid, dio in overleg met
de arbeidsbeurzen en in nauw
verband met de lagere scholen van
hef district .waarvoor zij zijn
aangesteld, de kinderen, welke de
school verlaten zullen, moeten steu
nen bij de verkrijging van plaatsing
bij een arbeid, die overeenstemt bij
hunne neigingen en bekwaamheden.
4. Het verbod van straatventerij
door kinderen beneden den leeftijd
van 17 jaren.
Van de invoering vau verplicht
herhalingsonderwijs hopen de com
missieleden de opheffing van de
slechte gevolgen, die de te werk
stelling van jongens uitsluitend als
instrumenten van productie", zon
der eenige bekommernis, over hunne
toekomstige loopbaan, moet hebben
en de verhooging van den schooi-
plichtigen leeftijd wordt met hetzelf»
de doel gevraagd.
ouwereerd.
Wat moeten jullie van me vraag ik
herbaalde de ander.
He paletót raakte verlegen, z'n metge
zellen bleven op'n afstand stavi. Jen nep
Piet kom hier maak nou geen mot..
Maar Piet dacht er niet over mol te
maken, de barsche meneer leek hem toch
welbeschouwd ietwat gevaarlijk on hij
droop af, waarna hy op 'n goeie distantie
gekomen, dapper en hard griunekend z'n
gezelschap toeriep
Wacht effe jongee, dat is 'n halve
gare men die vroeg wet olfeme
moste
La me 'ra zoenhandjes geife, riep het
veldbouquet da daad by 'i woord voegend
en haar vriendinnen volgden haar voor
beeld waarna Jen en zijn vrienden met
hun stokken en hun hoeden begonnen te
zwaaien. Toen gingen ?e verder.
Sprakeloos van ontwaardiging en woede
had de heer Ekko hen nagestaard en ook
mevrouw en Clau waren thans buiten zmh
zelf.
Wat 'n rapaille nou zie je es.,
nou ben je in Holland barste mevrouw
lus, ze beieedigen je rn je eigen huis.
En heeren nog wel Mama, diee--n:
droeg 'n hoogen hoed voegde Clau er
bij.
Zag je wel dat te dadelijk op de
vlucht sloegen t vroeg haar vader, die vond
dat-ie nou nog al 'n goed figuur gemaakt
had.
jTottfc