voor m UitgeverW. A. Munokhof, Venray. Nederland's onzijdigheid Beschermt de vogels. De broeizieke kip van mijnheer Dosman. Zaterdag IB Mei 1907. '3Sste Jaargang. No. 20. Mengelwerk. Abonnementsprijs per kwartaal voor Vknrat 50 c. franco per post 65 0. voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummers 6 c. Prijs der Advertentiën: van 1 4 regels 20 c. elke regel meer 5 c letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend. Naar aanleiding van wat er in de Tweede Kamer van de Staten-Gene- raal over de neutraliteit van Neder» land gezegd is, brengt het Berliner Tagebiatl. naar het zegt van «gezag hebbende Neder'andscbe zijde", een verklaring, die hierop neerkomt Een volk als de Nederlanders, dat op zulk een lange en roemrijke ge» schiedonis terug kan zien, behoeft zich niet onder de voogdij van andere volken te stellen, die bovendien bij werkelijke ernstige conflicten geheel en al waardeloos zou zijn. Nederland is heden ten dage mees» ter van een koloniaal wereldrijk, behoort tot de oudste koloniseerende staten der nieuwere geschiedenis en neemt op bet oogenblik nog de tweede plaats order de koloniale mogend» héden in. De Nederlandscho bezittingen in Oost Indie hebben een bevolking van over de 30.000.000 zielen. Sedert meer dan 300 jaar hebben de Neder» landers daar hun heerschappij ge» handhaafd en op Java zijn reeds voel langer dan 100 jaren geen ernstige opstanden meer voorge» komen. Zelfs als in Britscb Indie het» geen nauwelijks aan te nemen is de Engeland vijandig gezinde be weging zich zoj uitbreiden, hebben de Nederlanders voor hun koloniale ryk niets te vreezen. De politiek van Nederland is vele tientallen van jaren bezadigd en kalm geweest en heeft eenig en alleen de bevordering der belangen van het volk gediend zonder zich ooit met de avonturen der groote Europeesche politiek in te laten, Nederland leeft in de beste ver standhouding met zijn naburen en voelt zich, zonder eenige agressieve eerzucht hoe ook genaamd te hebben sterk genoeg om zijn machtspositie zelf te verdedigen. D >t het Nederland bij zijn gezonde politiek goed gegaan is, bewijst een bbk op de handelsbalans. Voor dertig jaar geleden bedroeg de invoer in het koninkrijk ongeveer f 760,000,000 en de uitvoer ongeveer f 551,000.000. De cijfers der laatste jaren geven bijna 5 maai zoo groote bedragen aan. Hiermede neemt Nederland, wat zijn invoer aangaat, de vierde, en wal zijn uitvoer betreft, de vijfde plaats onder de mogendheden in; terwijl het volgens het aantal in» woners een van do laatst genoemde zou moeten worden. Deze uitkomst dankt Nederland niet het minste aan zijn besliste vrijhandelpolitiek, die het in alle oeconoraische toestanden getrouw handhaafde, niettegenstaande bijna alle aangrenzende staten tot het be» schermende stelsel overgingen. Steunende op een voortreffelijk bestuur in het moederland en in de koloniën, kan Nederland zijn politiek onpartijdig en rechtvaardig langs de tot dusver gevolgde banen voort zetten, zonder to moeten vreezen in een conflict van belangen gemoeid te worden, dat nu en dan tusschen groote mogendheden ploegt uit te breken. Het Nederlandscho volk, dat door een mot heldenmoed gevoerden jareniangen vrijheidsoorlog, de be» wondering van de beschaafde wereld nog op den huidigen dag, na eeuwen opwekt, behoeft zijn zelfstandigheid niet onder curateele te stellen: het voelt zich krachtig genoeg den eigen haard zelf te beschermen. Wanneer men over vogel be scherming spreekt, doet men de ervaring op, dat bij velen aangaan de het vogeivraagstuk zonderlinge begrippen heerschen. Ze beschouwen vogelbescherming als iets weekei ij ks en sentimenteels Meer nog zijn er, die van eene grenzel voze onverschilligheid blijk geven. Die onverschilligheid is in de tegenwoordige omstandigheden zoo niet onverantwoordelijk dan toch roekeloos, Te weinig beseft men nog hoe onze belangen verbonden zijn met een goeden vogelstand. Het is een feit, dat de jeugd, voor al die van bet platteland, na school tijd en 's Zondags veld en bosch afzoekt naar vogelnesten, om die van den inhoud te 'oerooven. 't Is een wedstrijd als 't ware in het verzamelen van eieren, die men uitblaast om de schaaltjes, aan een draad geregen, tegen den muur der huiskamer te hangen als versiering. En niet alleen de schooljeugd, ook grooteren, volwassenen zelfs, doen mede. Vindt vader een vogelnestje, dan haalt hij 't uit en neemt het mee naar huis, om er zijn zoontje mee te ver rassen Zoo wordt het uithalen van vogel nesten niet alleen niet tegengegaan, maar geleerd aan de jeugd. En toch is de waarde van een nest zoo groot. Nemen we aan, dat iemand het nest van een grasmusch of rood- staartje met een vijftal jongen weg neemt. Na een paar dagen zijn de diertjes natuurlijk verhongerd. Waren ze blijven leven, dan zou den ze heel wat insecten door het ieelgat gejaagd hebben: wie ooit de oude vogels heeft gadegeslagen bij iet voederen der jongen weet dit. Laten we aannemen dat elke vogel >er dag gemiddeld 50 exemplaren insecten en insectenlarven verorbert. Dat zijn per dag 250 insecten, rupsen of larven, welke vooral de oofiboomen in den zomer tot verblijfplaats kiezen en in leven blijven, nu zoo'n nest vernietigd wordt. Stel dat de jonge vogels 30 dagen in het nest blijven. Zo verorberen dan 7500 schade lijke beestjes. Daarbij is het zeker, datb.v. een rups niet eerder ophoudt met eten. voor zij van blad on bloesems mins tens zooveel beeft opgepeuzeld, als haar lichaamsgewicht bedraagt. Verder nemen we aan, dat zoo'n rups dit leven 30 dagen voortzet. Als zij nu per dag slechts één vrucht vernielt komt dit voor de rupsen, die ten behoeve van dit ééne broed zouden weggevangen worden, op 22500 vruchten. Zijn het appels, peren of pruimen dan vertegenwoordigen die een waar de van meer dan 500 gulden. Een vogelnest kan dus meer dan f 500 waard ,.ijn. Waarom dan de nesten der nuttige vogels uilgehaald. Iemand heeft waargenomen, dat bij het eerste broedsel, de oude spreeuwen in den voormiddag om de drie, in den namiddag om de vijf minuten voedsel naar het, nest brach ten. De oude vogels gebruiken ook voedsel, stelt 10 insecten per uur, dat geelt per dag voor een spreeuwen familie 364 schadelijke iüsecten. Zooals bekend is, bestaat het voedsel dezer vogels op de weilanden hoofdzakelijk uit ritnaa den. sprink hanen en grasrupson. In 1892 brak in Ovarij sel, Gelder land, Utrecht en Noordbrabant een spurrie-rupsenplaag uit. De spreeuwen hielden toen onder de opeters eene geduchte slachting. Toen in 1875 in de omstreken van Warfum de erwtenoogst door blad luizen dreigde vernield te worden, daagde plotseling hulp der spreeuwen op. Muggen en vliegen, zolfs horzel maden uit de huid onzer huisdieren worden verslonden. En tocht vervolgt de mensch deze vogels, omdat ze wel eens kersen stelen. Hij bedenkt niet, dat er zonder de spreeuwen misschien geene kersen te stelen waren. Voor het vele nut heeft hij geen oog, alleen de schade, die ze tijdelijk cunneu veroorzaken, meet hij breed uit. Zonder twijfel beloopt bet gelde- ijk voordeel, dat de vogels aan land tuin en boschbouw bezorgen, jaar- ijks duizenden gulden. Dit voordeel zou nog grooter zijn zoo er meer nuttige vogels waren. Waarom dan niet daarvoor gezorgd, in plaats van ze tc vervolgen en uit te roeien, zoodat hun getal steeds cleiner wordt Ooze boerenbonden en vereeni- giugen van tuinlieden, die er direct >elang bij hebben, deden goed, op eene vergadering het vogelvraagstuk eens onder het oog der leden te irengen. In ieder dorp zijn er toch wel enkelen, die iets voelen voor de arme vervolgden, en die het dreigende gevaar, dat van de zijde der scha delijke insecten komt, zien naderen. Aan het werk dus, eer 't te laat is. 1 dan verzoeken we den steun der zooveel mazen laat, waardoor hij gemakkelijk ontsnapt. We moeten dus aandringen op] eene strengere Vogelwet, die beter f wordt nageleefd. Kom gauw boven, ik sterf.., klonk het weer hartverscheurend. Vooruit dan maar, zei de brigadier t.«t zijn ondergeschikte. Eu de geweerkolven begonnen tegen de deur te spelen en met zoo'n kracht, dat de Zoo'n wet is dan, dank zij het I deur spoedig uit het slot sprong." Streven van vele welwillenden, voor Ondertusschen waren ook do buren toe- al door 't toedoen der Ned. Ver. totISe^roomJ- marechau8sees en eenige buren Bescherming van vogels reeds in het vooruitzicht gesteld. Onderwijzers kunnen van die ver- eeniging graiis lid worden en ge» nieten dan alle voordeelen der gewone leden. Tal van vlugschriften kunnen ze op aanvrage gratis bekomen. De snelden naar boven en vonden den ouden Dosman badend in zyn bloed. Wie is die man vroeg de brigadier de oude dame. Maar deze was niet in staat teantwjo-» den. 1 Is do man van hiernaast, die pas u ihier is komen wonen, een Amsterdammer, Het kost slechts een briefkaart I antwoordje een der buren. aan de Secretaresse, der Vereeniging Een rare sinjeur, voegde een tweede Jonkvrouwe S. var. Citters. Villa erl,Ü. ee» zonderlinge vent, dien ik 110>it Nieuwe weg. Doorn. vertrouwd heb. Hij wilde mij vermoorden, zij de oude juffer met een huivering. De brigadier nam de revolver op en oodeizocht het wapen. De arme Dosman was nog steeds be wusteloos. De brigadier liet zijn ondergeschikte by Dosman achter en begaf zich door eenige buren vergezeld naar de woning van Dosman. Een raam werd opengeschoven en zoo traden de nacbtelyke bezoekers de woning kip vloog kakelend J van den ex-banketbakker oinnen. In de keuken', waar zei het eerst &an- zij vreeselijke verwoes- De goede Dosman grynslachte, deed een stap op het plittedak strekte zijn arm uit en... De veel geplaagde weg en de oude Dusmati zakte plotseling met groot ged.uisch door het glazen dak. I landden, vonden Hoelang de goede Dosman erover deed liögen aangericht. óveral la^en scherven, en hoe hij beneden kwam, wist by niet, te mldden op den grouJ de doode pO08 doch eenige minuten later lag hij op een 9n in den hoek de 18 broedeieren. Maar kamertje op den grond, met bloedig ge- deze g0gQTen8 waren voor den Drigadier zicht, bloedige handen, zyn revolver ge-1 niet voldoende, om daarmee het plaats klemd tusschen bloedige vingers. gehad hebbende voorval te kunnen re Wat er nu volgde, hoorde de arme construeeren. Dosman niet. want hy was geheel De trapdóur stond open en de briga- buiten westeo. djer met zjjn gevo[g ging naar boven. Hy was terecht gekomen in de slaap- l)aar tpof hem e0n ver8Cbrikkelyk kamer van een oude dame van in de I schouwspel zeventig, die by het hooren van den juffroUw' Dosman-Thoom lag in haar zwaren plons, wakker schrok, en bij het nachtgewas 1. bewegingloos op den grond, zien van dien bloedigen mui out de revol- Hy heefl s>0 eigen vrouw vermoord 1 ver in zyn knuisten, geheel van schrik Lei e6n dep buren met huivering. Do verstijfde. I brigadier boog zich over juffrouw Dogman Toch duurde die verstijving niet zoo Z(J ,Qe(t zei ioop vlug naar heel lang, want eenige oogblikken later den dpkterj wendde hij zich tot eea der lag de oude juffer met het hoofd buiten I i)Uren het raam. dat op de straat uitzag en riep gillend Help, help, moordenaars, dieven 1*' Ze gilde zoo vreeselijk hard, dat del Toen de morgen aanbrau, lag Dosman veldwachter van Kraaiennest het zeker I weer in zijn bed, het hoofl met groote in zijn bed moest hebben gehoord, maar I doeken omzwachteld, hy kwam niet opjagen, wellicht iuisi Voor hel bed stond zijn dierbare wedor- omdat hij de noodkreten gehoord had. helft. Met liefdevolle» medelydenden Win Maar in de iiuuit werden ramen open geschoven. hoofden werden zichtbaar, bleek van schrik. De oude dame bleef intusscbeu maar doorgaan met vervaarlijk hulp te roepen. Eindelijk werden in de lange straat voetstappen gehoord, welkome voetstappen voor hen, die in nood verkeeren en om hulp roepen geen veldwachtersvoetstappen maar zware regelmatige stappen. Twee Marechaussees, die de ronde deden door Kraaiennest, kwamen te hulp 1 De oude damo gilde nu nog eens zoo hard. Boven het platte dak kakelde de broei- keek zij baar armen man aan. Dosman, het is tijd, gij moet nu in nemen. zei ze op haar vriendelijksten toon Als ge nu goed geslapen hebt, zyl g i zoo weer opgeknapt. Dosman wist nog niet goed, wal er gebeurd was. Hij had de koorts en mompelde in zijn militaire voet-1 ijlhoofdigheid En de kip, de broeizieke kip Ja zeker, die zit mooi stil op d'r eieren, zei juffrouw Dosman met een glimlach. De broeizieke kip was echter de wijde wereld in, en werd nooit meer teruggezien Vijf dagen moest Dosmao het bed houden zieke kip van vreugde, van haar belager eer hij weer een beetje opstreek was. verlost te zyn. Hij zwoer, nooit een broeizieke kip -Wat is hier aan de hand?" vroeg de meer te zetten hij had voor altijd een brigadier, zicli tot de oude damo wendend, walg gekregen aan het echte buitenleven onderwijzers en ouders van het plat teland, want daar zijnde misbruiken het grootst. Daarbij komt nog, dat onze tegen woordige Vogelwet op de overtre» tredingen zulke onbeduidende straf« en stelt en aan den overtreder O, help., dieven., moordenaars Waar Hier,, klonk het bevend van boven. Doe de deur dan open... O, ik durf niet... De twee marechaussees overlegden een oogenblik. Zy maten met hun oogen den afstand die hen scheidde van de van angst rillen- de oude juffer. Die afstand was te hoog. de langooren moesten weg men zag Dos man nooit meer in zijn tuintje en eenige maanden later keerde hij Kraaiennest weer den rug toe. Hy ging weer stadsmensch worden. MAA

Peel en Maas | 1907 | | pagina 1