Een avontuur van
Jan Vrolick.
Verkeerde Bescheidenheid.
ZATERDAG 1 SEPTEMBER 1906
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG
No 35
Uitgever W. A. Van den Munckhof, Venray.
Feuilleton.
Een beharligemieaardig
woord over onzen
Volksbond (afd. Venray
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Vbnray 50 c.
franco per post 05 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
Prijs der Advertentiën:
van 1 4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
(Slot)
Wie uit overtuiging en God ter eere
iets goeds verricht, kan niemand kwetsen,
ook geen andersdenkende, of 't moest er
één zijn zonder karakter of verstand, en
in dat geval is 't waarlijk zoo verschrikke
lijk niet.
He goed bedoelde «bescheidenheid
veler Pransche priesters, bun isolement,
httn hoffelijkheid zonder méér jegens lui,
die behalve hoffelijkheid nog wel 'n emstig
prfes» er woord kunnen gebruiken, wordt
door eminente mannen beschouwd als een
der verderfelijkste oorzaken van Frank-
rijk's ellendigen toestand. Maar men mag
wedden, dat geestelijken in onze groole
steden, die, om *n verloren schaap te
zeeken, in kelderwoningen afdalen en
ste le trappen beklimmen met kans om
er afgegooid fe worden van Onzen
Lieven Heor een groot loon zullen krijgen
voir hun «onbescheidenheid."
Kloeke Propagandisten, die aan dezefde
-fout" lijden, mogen zich met '1 zelfde
blije vooruitzicht troosten, vooral indien
ze ook nog geduldig verdragen, dat ze bij
sommige geloofsgenooten van 't bescheiden
heidstype niet vinden de verdiende waar
deering.
't Kan natuurlyk gebeuren, dat de een
of de ander 'ns wat overdrijft, doch ge
woonlyk zal 't wel overdrijving wezen
van de soort, die de bekende Mgr. Kgger
't geheim vau alle zedelijke hervormingen
noemt, zelfvérlooehening en naastenliefde,
waardoor de een méér doet dan 't strikte
gebod voorschrijft tei wille van anderen,
die te weinig doen.
Volgaarne brengen wij hier een
eeresaluul aan de Katholiek-sociale
actie, die tegenwoordig zich in
Venray zoo flink in daden toont
Moge ze steeds krachtiger groeien
en bloeien, en vooral zich niet
storen aan die quasi-bescheidonen,
die voor hun beginselen niet durven
opkomen.
Velen onzer zijn al te bescheiden.
En als we nu niet wisten dat de boven
geuite meaning de meeniug is van mannen
geestelyken en leeken, die bij hun grijze
haren, ook nog den naam hebben van
geloerd en practisoh te zijn. dan hadden
we dit artikel allicht in de pen gehouden.
Zóó maar 't oorverdoovend kom-
maar-op-geblerk van sommige «gloeiend
vurige" geloofsverdedigers, is dat dan zoo
goed
Neen, vanzelf niet. Dat is een ander
uiterste. Lui, die op zoo'11 manier tegen
andersdenkenden te keer' gaan, handelen
heel niet volgens de liefde, hetzij te goeder
trouw, hetzij uit persoonlijken hoogmoed.
Dura omni modo Christus annuntietur" alsleen enkel«n dag waarachtig waiien, zooais wij j hier is en blijft het wachtwoord I werkman voedsel vindt voor hart en
-III..*.::i„. I behoorden te zijn, oprechte diacirieien van Chris-1 o i-, I
Christus maar op elke wijze, hetzij ondei
een voorwendsel, hetzij met waarheid
verkondigd worde", zegt wel de H. Paulus
sprekend over dezulken, die in 't ijveren
voor Gods eer vooral hun eigen ik zochten
maar dezelfde apostel geeft meteen nogal
duidelijk te kennen, dat hij van al dat
ijveren niet te veel zegen verwacht,
zeker niet voor de bpdoelde ijveraars zelf.
Evenmin zou men zijn kracht moeten
zoeken in 't bespotten en belachen van
andersdenkenden een liefdelooze dom
heid, die hen verbittert.
Voor 'n propaganda, die op Heil-leger-
sche humbug en kermistent-lawaai gelijkt
staat onze Heilige Godsdienst veel te hoog.
Maar, wordt niet soms't een of ander tot
deze rubriek gerekend enkel en alleen,
omdat het nieuw, ongewoon enfin,
omdat het niet quasi-bescheiden is
Worden h. v. om die reden niet sommige
praktyken der drankbestrijders prak
tijken, niet door 'n eenling, maar door 't
gros dier edele mannen voorgestaan
bevit en begekt met 'n weerzinwekkend
galgenhumor door Katholieken, die
tot het puik willen behooren Nu onze
bestrijding van de drankpest werkt krach
tig tot bloei van onzen godsdienst, werkt
indirect ook op andersdenkenden.
Kan men zeggen, dat de strijd
teger. deze echt nationale ramp ook
in Venray in vollen gang is 1
Dat we ook geen, mio of meer fanatiek
geteem en gekwozel in bescherming willen
nemen, behoeft niet gezegd. Dat is
weikelijk on-bescheiden.
Maar wél, wél moest uitschitteren in
heel het doen en laten van den waren
Katholiek: 't heerlijk vrije-blije bewustzijn
van 't gelukkig-makend bezitten der
Waarheid en 't gloeiend-vurige verlangen
om anderen mee te deelen van dien
rijkdom, dc heetdoratende begeerte om
anderen door diezelfde schatten gemakke
lijker gelukkig te maken, voor eeuwig
Ieder niet-Katholiek, moest aan ons
kunnen zien, dat wij innig blij en dankbaar
zijn, wijl God ons opnam, in Zijn Eéne,
Heilige Kerk. kuunen zien, dat machtige,
en zuivere naastenliefde ons dringt en
dwingt tot voortplanting van ons Katho
liek Geloof. «Wij vervullen een gezant
schap voor Christus: pro Christo legatione
fungimure". 1)
En, als zo dat echte geluk en die harte
lijke liefde niet zien, in vele, toch goed-
meenende Katholieken niet zien, wat is 't
dan, dat hur. belemmert 't gezicht De
bedekkende, verbergende mantel der
valsche bescheidenheid.
Het is licht te begrijpen dat de nieuws
gierigheid van mijnheer van Boven ten
hoogste gespannen was door deze mede-
üeeling. en hij oogenblikkelijk met Jans
naar den tuin ging, om eens te zien wat
er gaande was, toen begreep hij dadelijk,
dat het hier geen misdaad gold, maar dat
de een of ander daar waarschijnlijK zijn
roes had uitgeslapen, en hij lachte om de
verregaande onnoozelheid van de heide
1) Het zij ons vergund, liier het inooie
misschien wat al te hyperbolische, woord aan te
halen van Mgr. Seton Het is de schuld van ons
Katholieken, dat er nog één protestant op de
wereld is. Indien wij allen, wij Katholieken
Kom, pak nu die spullen maar hij elkaar
dan kunnen wc binnen eens onderzoeken
of or eenige aanwijzing omtrent den
eigenaar op to vinden is.
Moeten we dan niet wachten totdat
de politie komt, mijnheer
Welnee Jans. pak maar aan en
brong ze binnen.
Door de kalme redeneering van haa
mijnheer was Jans tot de overtuiging ge
komen, dat een misdaad toch zoo heel
zeker niet was.
Ze nam dus dc kleereu op en bracht ze
in huis, waar de zakken zorgvuldig onder
zocht werden.
Alles werd voor den dag gehaald een
beurs, een sleutel on een zakdoek met de
initialen J, V.
Hiermede was men niet verder gevor
derd en er bleef niets anders over dan het
dienstboden.
En je meende werkelijk Jansje, dat gevondene aan liet bureau van politie
hier iemand vermoord is
Och mijnheer, hoe iyselijk,
Kom kom. maak je maar niet
langer angstig hoor. alles zal wel anders
uitkomen, Als er misdrijf gepleegd was,
deponeereo.
Pak den heelen
te
rommel nu maar
en
bij elkaar in een groot papier, Jans.
breng de spullen dan gauw naar het bu
reau van politie.
rvulleml onzen pü U, dau zouden «Samenwerking
Geachte Bondsbroede s
Met genoegen mag :k :eggen, dat
ik het oogenblik heb toegejuicht,
toen er in onze parochie V.niray eene
leeling werd tot stand gebracht,
waarvan ongetwijfeld ve -1 heil en
zegen voor heden, en tok voor de
toekomst is te wachten ik bedoel
otizen Volksbond.
In deze dagen, waarin ;!e werkman
zich met kracht en macht moet in
spannen om den strijd tegen het
bestaan tot een goed einde te brengen
heeft zoo iemand grcote behoeften
aan leiding e1\-steun noochg.
Venray heeft, met het oog op die
groote behoeften van den werkman
eene instelling geopend^ waardoor
velen, ik bedoel allen, zeer zeker
zullen worden geholpen n gehaat in
hunne tijdelijke aangele: nhedenen
zeer bepaald zal de h 00 onzen
bond zich doen gevoelen in donkere
dagen.
Wij leven niet alleen voor ons
zeiven, maar ook voor anderen, ieder
een is een schakel van den grooten
maatschappelij ken keten, waardoor
alles wordt saamgehouden en ieder
schakel zijn invloed doet gevoelen op
den gang van zaken.
Wij willen dan ieder in onzen
kring werken, met hart en zie), met
hand en tand voor de hechtheid van
onzen Boud, opdat deze geen zeepbel
schijnt te zullen worden, om na
eenigen tijd uit elkaar te springen,
wij willen ijveren voor uitbreiding
ijveren voor hechte grondslagen, in
één woord: "Wij beoogen niets
anders dan welvaart voor onzen
evenmensch in het algemeen en voor
de arbeidende klasse in het bijzonder!
Maar, waarde broeders drie of
vier personen kunnen wel een zeker
effect ontwikkelen, doch, dikwerf
wordt er eene grootero machtsont
wikkeling verei>cht en zoo ook hier,
Meent gij bewoners van Venray,
het goed met uwen evenmensch
welnu, legt dan de hand op het hart
en vraagt wat staat mij hier te
doen Doodeenvoudig niets, dan hoe
eer hoe beter lid te worden van den
Volksbond en daardoor te toonen,
dat gij ook tot de schakels wilt be
hooren van den grooten maatschap-
pelijken keten, die onvermijdelijk
alles ten goede zal wenden en keeren.
Offert hier ook uwe gaven, want
zonder het alles overwinnend metaal
is het niet mogelijk iets goeds, iets
degelijks tot stand te brengen en zeer
zeker zult ge u verheugen, wanneer
ge tot de ervanug komt, dat uw
penningen worden besteed tot heil
en welvaart van uwen evenmensch;
dat daardoor menige zucht, menige
traan wordt gedroogd en hoe zoet is
het anderen te helpen en te steunen;
het is zaliger te geven, dan te ont-
Steller dezes is zoo vrij om even de
voordeelen aan te stippen, die de
Volksbond reeds nu, na een kort
stondig bestaan heeft tot stand ge
bracht
Met informatie-bureau dat ieder
helpt in ongenoegen en omstandig
heden welke in het leven voorkomen,
is een steun voor allen.
Is 't Informatiebureau met arbeids
beurs niet eene zeer gewenschte in
stelling voor werkgever en werkman?
De eerste hoort daar wat voor
vloesch hij in de kuip krijgt, hij hoort
daar in diep vertrouwen met wien
hij in de toekomst zal verkeeren, of
de aangeboden handlangeis als dege
lijke en vertrouwbare werkkrachten
voor hem kunnen dienen. De tweede
wordt daar bekend met den aard, de
plaats en den omvang van den arbeid;
zoo staat hier de Volksbond als be
middelaar tusschen twee krachten,
die elkaar in het leven niet kunnen
missen.
Moet de vermoeide werkman rust
genieten om nieuwe krachten te
verzamelen voor het lichaam, ook is
het waar, dal diezelfde werkman stol'
noodig heeft tot versterking van dei
gee^t, hier in heelt de Volksbond ook
voorzien door het tui stand brengen
van eene lei sinrichting, waarinde
Ik ga er een briefje bij schrijven dan
behoef je li t zaakje eenvoudig a. ie
geven.
Heel goed mijnteer; antwoordde
Jansje, maar d ui zou ik ook niet langer
wachten.
Moet ik oinniddelijk gaan, mijnheer?
Welnee Jans, zoo'n haast is er niet
bij.
Je kunt gerust eerst ontbijten, hoor,
en spoedde zich naar de keuken, waar zij
natuurlijk aan Koe een uitvoerig verslag
moest geven van hetgeen mijnheer ervan
gezegd had. En toen Jans vertelde, dat
mijnheer aan geen misdaad geloofde, zei
de oude Kee, dat zij er heel blij om
wezen zou als dat waar bleek.
Maar toch scheen zij er heimelijk spijt
van te hebben, dat ze niet als getuige zou
behoeven op te treden in een geruchtma
kende zaak.
Tegen acht uur stonden aan het politie
bureau te wachten Jansje, de meid van
mijnheer van Boven en Jeanetto, de vrouw
van Jan Vrolick, en ongeveer samen traden
zy de vestibule, tevens wachtkamer bin
nen.
Jansje werd het eerst voor den commis-
I geest.
Aan de hand van godsdiens'ige
schrijvers voelt hij zijn geloof ver
sterken en hoogachten de ruwen
bolster door omstandigheden in
jeugdigen of op rijperen leeftijd
omzijn hart gewassen, door slechte
kameraden daarom gelegd, wordt
week en gaat hem verlaten door
het lezen van een goed werk, on
verschilligheid en minachting voor
godsdienst en geestelijkheid zijn
oorzaken waardoor het edelste hart
soms zedelijk en stoffelijk ten gron»
de gaat.
Alleen welgestelde lieden konden
vroeger gelegenheid vinden voor
hunne kinderen een vak-cursus te
doen bezoeken, nu is erdoor bomid»
deling van deu Volksbond ook voor
minder gegoeden zulk een cursus in
het leven geroepen waariu flink
onderwijs wordt gegeven in net tee»
kenen en zullen de vruchten hiervan
niet uitblijven bij het zelfstandig op
treden in het practisch leven.
Mijns bedunkens is het plan, dat
thans op den voorgrond staat eene
der edelste instellingen, die ieder lid
met hand en tand wel zal aangrijpen
om in donkere dagen zich te kun
nen redden, zijnde het Limburgsch
Ondersteuningsfonds.
De raensch ziet zoo gaarne in de
dagen van kommer een lichtende ster,
die het anker zijner hoop vasthoudt,
en hem in veilige haven brengtdat
edele doel zal, nu eenmaal te zijn
gekend in hoofd en onderdeelen uit
bundig lof worden toegezwaaid.
Als eenmaal die zon in al haat-
glans aan den horizon is gerezen, dan
zal de lijdende mensch zich onder
hare vleugels veilig wanen en op
haar wijzen met de woorden
Zie daar de bron waaruit 's levens
medicijn vlooit, die ver boven de
middelen der kunst is verheven en
zekerheid tot hulp en genezing geeft.
Ook tot ons geacht Gemeentebe
stuur richt ik de bede «Wil onze
instelling gedachtig zijn en help hier
door een flinke gift, niemand zal
deze uitgave laken, integendeel, zou
zulk e*n daad worden geprezen, het
is immers welbesteed, het is tut groei
en bloei van Veiirav's schoone instel-
sans geroepen.
Zij gaf den ambtenaar het pak over met
do complimenten van mijnheer van Boven
en zeide. dat ze die kleeren 's morgens had
gevonden in den tuin van mijnheer.
De commissaris doorliep het bijgevoegde
briefje, schreef een ontvangbewijs van het
gedeponeerde en zei tot Jansje. dat hij
mijnheer wel zou verwittigen, als de
rechtmatige eigenaar zich zou aanmelden.
Die zal zich wel niet lang laten wachten,
denk ik, sprak de commissaris, hjj zal nu
zijn roes wel uit hebben,
Zou er dan toch geen misdaad ge
pleegd zijn, mijnheer?
Een misdaad, kind Geen denken
aan.
Je hebt een ongenoodeu logeergast in
den tuin gehad, dat i3 alles hoor. De
groeten aan mijnheer van Boven.
Lustig en vroolijk dribbelde het aardige
dienstmeisje naar huis terug en vertelde
daar aan Kee, dat zij nu toch ook begon te
gelooven, dat men hier met geen misdaad te
doen had,
De keukenprinses kon evenwel hare
eerste opvatting niet laten varen en hoop
te heimelijk, dat zij in 't eind gelyk hebben
zou.
Onderwijl was ook juffrouw Vrolick
voor den commissaris ve-schenen en ver
telde in alle geuren en kleuren, maar met
tranon in de stem, dat haar mm, Jan
Vrolick, 's avunds op het feest bij mijnheer
van Rosen was geweest er. bij het huis
waarts keeren waarschijnlijk was aange
rand door baanstroopers, die niet tevre
den waren met hem zijn beurs en horloge
te ontnemen, maar hem zelfs de kleereu
van het lyf hadden gerukt, en hem dan
in nachtgewaad aan zijn lot hadden over
gelaten.
Aangerand, zegt u, juffrouw Vrolick
vroeg de commissaris, op welke hoogte
en wanneer is dat dan wel geschied
Heel juist kan ik u dat niet vertel
len, mijnheer antwoordde de bakkersvrouw
want zooals u weet woont mijnheer van
Rosen aan het andere eind der stad, en
toen mijn man op weg naar hnis heele-
maal alleen was geraakt, is hij langs den
singel gegaan om zij» weg te verkorten.
En dan moest hij het huis van mijnheer
van Boven passeeren, nietwaar, juffrouw
vroeg de commissaris weer, wien plotse
ling een licht opging.
Slot volgt.
MAAS
S'HMi
dan z tuden d:o kieceu hier met zoo 01 tie
lijk liggen, en dan zou zeker hot horloge
wel verdwonen zijn.
zijn, oprechte dis.iiKien van Chris-1
behoorden te
lus, trouw vervullend Uuu wuucu
alle anders-geloovcnden tot onze Kerk overloopen,
en met zoo'n haast, dat ze over el..ander zouden
struikelen. Maar, dat men zich niet bekeerd ligt
aan ons."
luit