li. omstr
Overdrijving.
De Speelster.
ZATERDAG 30 JUNI 1906.
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG
No. 26
Uitgever W. A. Van den Munckhof, Venray.
Feuilleton.
V
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Vbnray 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling; 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
PM
Prijs der Advertentiën
van 1 4 regels 20 c.
elke regel meer 5 Ct
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
De mensch is steeds geneigd tot
overdrijving. Zelfs de verstandigste
ig daar niet altijd vrij van. De eene
is al te bezorgd voor zijne gezond
heid of die zijner kinderen en juist
door die bezorgdheid is hij de
oorzaak van het ontstaan van
ziektekiemen, welke niet zelden een
noodlottig gevolg hebben.
De ander bekommert zich
heelemaal om geen gezondheid,
zelfs niet om reeds vrij ernstige ver
schijnselen en voorteekenen van
komende kwalen en begint pas als
het reeds te laat is, in te zien dat hij
helaas al te zorgeloos is geweest.
En zooals het met de gezondheid
gaat, wordt dikwijls in allerlei
andere zaken eveneens overdreven.
Mijn jongeft is pas zeven jaren en
hij kan al lezen en schrijven als de
beste, zegt met trots de huisvader,
die natuurlijk meent dat zijn spruit
al een heel knappe kerel is.
En zoo denkt 90 percent van het
menschdom.
Teder voor zich zelf meent dat zijn
kinderen de vernuftigste zijn, dat zij
als een voorbeeld van leerzaamheid,
braafheid, netheid enz, voor andere
kinderen kunnen gesteld worden.
De vaders staan gewoonlijk
vreerad te kijken, wanneer men niet
aanstonds vol bewondering is voor
den dreumes, wiens vroegtijdige
ontwikkeling hen verbaast en nog
vreemder als men hun aantoont, dat
zij niet goed doen zoo vroegtijdig
met een onderwijs te beginnen,
waarvan de gevolgen nadeelig kun
nen zijn.
Waartoe dient het toch, een klein
kind in het zoo gecompliceerde me-
canisme van het lezen in te wijden
Waartoe die zwakke hersens af te
matten om een bekwaamheid (e krij
gen, die voor het oogenblik van geen
nul is
Het zal vroeg kunnen lezen, alles
heel mooi; maar kunt gij het boeken
in handen geven en hem die laten
bestudeeren
Het is al veel te veel dat gij het
gedwongen hebt tot eene geestelijke
inspanning boven zijne krachten, en
het zou uiterst gevaarlijk zijn het oog
te gaan oefenen in het leeren be
grijpen van hetgeen men leest; dat
zou overspanning veroorzaken en
gevaar opleveren de geestvermogens
te verlammen door te trachten die
te vroeg te ontwikkelen.
Wij raden het sterk af kinderen
voor de 6jaren naar school te zenden
wanneer omstandigheden van kleine
woning en groote gezinnen dit niet
noodzakelijk maken.
En ook in dit geval is er nog een
uitweg.
Bijna overal toch bestaan bewaar
scholen van de Eerw. Zusters, waar
kinderen van 3 of 4 jaren reeds kun
nen worden geplaatst.
Deze worden daar aangenaam en
nuttig bezig gehouden, zonder hunne
jeugdige hersens te vermoeien met
lessen, waarvan zij toch niets be-
grijpen.
Hebben zij ter verkrijging van alle
elementaire kennis niet tijd genoeg
als zij van 614 jaren op de-school
banken zitten
Laat hen loopen, springen, zich
sterken in de open lucht en laat hen
hun geest tóch niet wringen en
kwellen door een studie, welke huii
later zooveel te gemakkelijker zal
zijn.
Laten wij van het klein getal
jaren profiteerer., die ons door de wet
gelaten zijn om te zorgen voor de
physieke ontwikkeling der kinderen;
laten wij geen oogenblik van dezen
kostbaren tijd verliezen; laten wij
die onverdeeld besteden om hun or
ganen te versterken, hun een gezond
en krachtig gestel te bezorgen,
zonder hetwelk geen volkomen bezit
van intellectueele vermogens moge
lijk is.
Ordeloos hingen haar de blonde haren
om het hoofd, dat in alleryl van de
kleinoodiëu beroofd was. waarmede het
eenige uren geleden was opgesierd.
In de wijdgeopende, diepliggende oogen
stond de vermoeienis van den angstvol
doorwaakten nacht te lezen.
Zij was onkenbaar geworden. Vluchtig,
als een opgejaagde ree snelt zij de trappen
op, om zich voor haren echtgenoot te
verbergen.
Reeds dankte zij den hemel dat hij haar
niet tegemoetkwam, toen hij plotseling in
de kamer trad.
Zij verbleekt, het woord sterft haar
op de tong, machteloos zinkt zij neder.
De baron roept om hulp en neemt haar
in de armen.
Zij opent de oogen. Een diepe zucht
verlicht de beklemde borst.
«Wat hebt ge my ongerust gemaakt
sprak hij haar vriendelijk toe. -Reeds
sedert een uur heb ik uit het venster
gezien, of ge nog niet kwaamt.
Uwe gezondheid lydt eronder. En wat
Laten wij niet van die or.volmaaktej £gn peisjB langS de VeldOU. j
wezens vormen, war,dn de geest niet
vrij beschikken kan over al de or
ganen, on lijdende is door gebrek aan
harmonie tusschen de verschillende
deelen van het geheel.
Wat maakt het dal een paar jaren
verloren gaan voor een weinig be-
teekenend onderricht, dat hun op
4 a 5jarigen leeftijd wordt gegeven
Gezonde en goed geleide kinderen
zullen weldra dien tijd, zoo nuttig
besteed voor de gezondheid, hebben
ingehaald.
Het is ook gevaarlijk met liet oog
op hun opvoeding als men niet met
wijze langzaamheid en met de noo-
dige voorzichtigheid voortgaat.
Wij hebben dikwijls op school
leerlingen ontmoet, die zich in het
eerst voortreffelijk onderscheiden,
omdat men hen gedwongen had hun
jeugdig verstand te scherpen maar zij
kregen een tegenzin in de studie en
moesten ten slotte tot de middel
matigheden, zoo niet -tot de nulli
teiten gerekend worden.
Het is bepaald schadelijk, dat men
de kinderen te vroeg gaat inwijden
in de geheimen van het a. b. c.
Uit de verschillende onderzoekin
gen is gebleken dat leerlingen, die
te vroeg de inspannende lessen der
scholen moesten 'volgen, die op te
jeugdigen leeftijd gedwongen werden
hunne kinderlijke genoegens met de
schoolbanken te verwisselen en daar
door niet de noodige ontspanning
des daags, niet _de noodige rust van
den nacht genoten, meer aan ziekten
leden dan de anderen.
De ouders, die hunnen kinderen
de gemiddelde rust onthouden, welke
zij ter versterking van lichaam en
geest zoo hoog noodig hebben, zullen
gewoonlijk zelf hiervan de gevolgen
dragen; bloedarmoede, zwakheid,
gebrek aan leergierigheid en ver
schillende andere kwalen zijn er dik
wijls de gevolgen van.
N. P. en M,
ziet ge er uit 1 Ge hebt zeker woer ver
speeld."
Thans ontviel een stuk papier don
bovenden handen der barones. De baron
raapt het op, leest het het is het bewijs
van verpanding van den juwelier. Een
blik op zijn echtgenoote laat hem de toe
dracht der zaak aanstonds raden. Man r
vriendelijk, zooals altijd, zegt hij slechts,
terwijl zij zich luid snikkend het gelaat aan
den boezem verbergt
-Ge hebt rust noodig ik laat u al
leen.
Tracht bij te komen.
Onze kinderen zullen vandaag bij ons
eten, en ik hoop dat deze dag even aange
naam als nuttig zal worden."
Nauwelyks was de baron vertrokken of
de gravin trad binnen een regenbui had
haar ritje naar buiten verhinderd, en zy
had bij hare terugkomst het vroegtijdig
bezoek der barones vernomen.
-I- ben verloren als gij mij niet
redt riep de barones de binnentredende
toe, en strekte bare armen naar baar uit,
-Verlaat mij niet om 's Hemels wil. Ik
ben in vertwijfeling.*'
-Hoe, ik u verlaten
Gij kent mij toch.
Waar beklaagt gij u over
-Kunt gy .dit vragen Welk eene
nacht
-Dat is het noodlot.
Gij moet u bedaard houden."
-Hoe kan ik dat O gij weet
nog niet alles. Ik heb uwe ju woelen
verpand,"
-Anders niet Ha, ha, zy waren toch
niet van my."
-Niet van u lieve Hemel."
-Schrikt gij daarvan Mijn broeder
die te vreesachtig was, om ze u voor de
voeten te leggen, j heeft zich daartoe van
mij bediend 1"
Een vreeselijk licht ging voor de ziel der
arme Caroline op.
Zoover had haar hare ongelukkige speel
zucht reeds gebracht, dat een vreemd man,
zonder te vreezen haar te beleedigen, haat-
geschenken durfde aanbieden.
Zij bleef als versteend zitten en sloeg
geen acht meer op hetgeen de gravin zeide.
Deze vertrok na eenige oogenblikken,
voorgevende dat het haar speet niet langer
te kunnen blijven,
Inmiddels was de baron teruggekeerd
Vreugde en opgeruimdheid teekenden zich
af op zy» gelaat,
Hij had zijne kinderen uit het pensionaat
gehaald, om hunne moeder op haar ge
boortedag te verrassen,
Het geschenk, dat hij voor haar had
uitgekozen, deed hem eer aan.
De kok wachtte op het teeken om op te
dienen. De barones verscheen nog niet
Haar echtgenoot meende dat zy sliep doch
de slaap vlood voor de onrust, die haar
aanhoudend verteerde.
Eindelyk treedt de barones binnen. Adel
held en Ileinrich vliegen do moeder, die zij
sinds lang niet meer gezien hebben, tëge
In den Gelderschen Achterhoek
zijn, evenals de groote »broedlachten
ot trouwmaolenook de zomervisites
zeer algemeen.
Goede kennissen van elkander
eggen onderling, nu bij den een dan
>ij den ander groote visites aan, om
de gewassen r's bij langs te gaan.
Hoofdzaak is natuurlijk de feest
vreugde, die smaken valt op een
^middagje uit'', aanleiding is te
vinden in 't bezien van den stand
der gewassen.
Daar schuilt veel nuttigs in, want
elk gewas wordt niet alleen bekeken
maar ook besproken, en over de
oorzaken van te slechten stand, veel
stroo en weing zaad, 't kroes worden
van de aardappelen, 't geel blijven
van de haver, vreterij in't gewas enz.
enz, wordt honderd uit geredeneerd.
Ouden van dagen gaan ook vaak
r's mee, zoo noodig op een wagen.
Die zijn 't meestal met de jongeren
slecht eens, en willen wel eens be
weren, dat er ook een heele boel
bedorven wordt, vooral door de kunst
mest, die gebruikt wordt, dat, nu ja,
cr wel beste gewassen worden ver
bouwd, soms betere dan vroeger,
doch dat het toch zeker geen stand
zal houden en de tijd 't nog wel zal
leeren, dat het verontachtzamen van
plaggenmest en al dat ontginnen met
kunstmest zich binnenkort wel wre
ken zal.
Dit is nu spoedig uit. De ouderen
van dagen worden steeds minder in
getal, de jongeren hebben vaak reeds
jarenlange ervaringen opgedaan.
Wel zijn ze nog r.iet volledig op de
hoogte, doch hun zaakkennis wordt
hoe langer hoe grooter.
Vooral in dezen tijd van ontwik
kel ijk en toepassing van de nieuwere
landbouwwetenschap hebben de zo
mervisites, vooral wanneer ze op
Zondagmiddag worden gehouden,
in de week vragen ze in sommige
meet eii kussen haar de band doch koud
en verstrooid beantwoordt zij hunne teedor-
lieid.
Zoo zit gij, gedurende den geheèle,
maaltijd de baron bemerkt dit m »t spijt
en verkiygt liet eindelijk over zich, paai
de oorzaak te vragen.
Zij verontschuldigt zich me*, hevige hoofd
pijn.
-Jammer, dit deze u juist heden voor
de vreugde ongevoelig zal maken, die ik
my heb uitgedacht.
Het is heden uw verjaardag daarom heb
ik de kinderen gehaald, daarom verlangde
ik er zoo vurig naar, u dit feestgeschenk te
overhandigen."
Hier reikte hij haar de door haar ver
pande juweelen over.
De barones stort zich vreugdedronken
in de armen baars gemaals. Daar ontwaak
te echter het gevoel barer schuld zij wil
zich voor zijne voeten werpen, doch ver
liest het bewustzijn.
Met zijn tranen bevochtigd en onder het
weeklagen der kinderen ontwaakt zij
weder.
De baron wenkt Adelheid en haar broe
der de kamer te verlaten.
-Niet waar, ik ben verloren roept
zij hom handenwringend toe.
-Ben ik dan uw vriend niet meer
vraagt hij met deelneming, -deel uwen
echtgenoot alles mede, wat u kwelthij
heeft troost voor u.
Ach, dat verdien ik niet 1"
streken wel eens meer tijd, dan voor
de mensehen zelf ooroaar islgioot
nut.
Want juist it) de groeiperiode der
gewassen, valt er zooveel op te
merken, dat aanleiding geeft tot
besprekingen, waardoor oorzaken en
gevolgen heel vaak kunnen worden
opgespoord. Zoo merken we ook van
dit jaar bij verschillende gewassen
verschijnselen op, waaruit voor een
volgend jaar nutte leering is ie
trekken.
Een havergewas bijv. vertoont
zeer sterk kalibehoefte in den grond
voor dat gewas, een behoefte, waarin
door een meerder gebruik van
chiÜScdpeter niet kan worden voor"
zien. De oorzaken en gevolgen
spreken zeer duidelijk op een veldje,
dat de volgende bemestingen heeft
ontvangen per H. A. berekend
't Land is in 3 perceelen bemest
en wel met superphosphaat 1000
K. G. zwavelzure ammoniak 500
ig. en voor de kali verschillend.
Het le perceel heeft geen kali,
iet tweede 100 kg, patentkafi en het
3e 600 kg. patentkali ontvangen.
De "bemestingen zijn rijk te
noemen, meer dan voldoende om een
uitstekend resultaat te geven. De
zaaitijd was half April en r.u is de
haver op perceel 1 zonder kali 20 cM.
hoog, meest geel groen van kleur,
ze gaat a.h.w. sterven, alleen de
hoogste bladen zijn nog groen.
Op perceel 2 is het beter. De hoog
te is ongeveer 35 a 40 cM. doch de
kleur is hier ook nog miserabel,
groen is de hoofdtoon, geel speelt et-
door. Perceel 3 daarentegen staat
kolossaal, zware halmen, alleo don
kergroen en 't gewas staat ongeveer
60 cM. hoog, met fraaie donkere,
gezonde bladeren.
Zulk een veldje is leerzaam en als
op een visite aan dergelijke proef
velden een bezoek wordt gebracht,
dan kan er voor don leergierigen
landman zooveel nuttigs worden ge"
leord, dat de verloren tijd (op een
werkdag zelfsdubbel en dwars wordt
vergoed.
S. S. te W.
-Zelfs iih ge schuliig zijl, z.l mijn
hart u verontscbnliigeii."
-O. die goedheid, zij verscheuit
mijn hart. Verwijten, verwijt-n voor
de schuldige, die zulk «enen echtgenoot kon
btleedigen."
Zy stort zich aan zijne voeten. De baron
heft ze bevend op en zet ze naast zich op
de sofa. Met tranen in de oogen bekend
ze hem, geld vau den broeder der gravin
geleend te hebben," ja zelfs de kleiuoodiën
van hem aangenomen te hebben, welke hij
haar dien middag had teruggeschon
ken.
-Geen nood" antwoordde de baron,
hy zal ailes terughebben wat hij voor u
heeft uitgegeven.
Rust thans uit, ik ga heen om maatrege
len te nemen, die dergelijke scènes voor
altijd zullen beletten, en u weer in bezit
zullen stellen van uw goeden naam en uwe
gezondheid.
De gravin Lichtersfeld. wel wetende, dat
Caroline haren raad niet zou durven op
volgen, van namelijk al hare schuldeischers
by den baron te zenden, had besloten hare
vriendin zelf zoodoende uit de gelegenheid
te redden.
Vervol ff en Slot, zie Bijvoegsel,
PEEL
MAAS
-Troost
