ia omstreken.
ZATERDAG 5 MEI 1906
ZEVEN EN TWINTIGSTE JAARGANG
No. 18
Uitgever W. A. Van den Muxckiiof, Venray,
Vakkennis.
Een wedren
op leven en dood.
I
MAAS
Abonnementsprijs
voor Venray
franco per post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers
Prijs der Advertentiën:
van 1 4 regels
elke regel meer
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
20 c.
5 c.
de
Voor de toekomst van den werk
man, die zich later als vader van
een gezin een zelfstandig bestaan zal
moeten verzekeren, is het een dei-
hoogste eischen, dat hij zich in
zijne jeugd met ijvor en toewijding
op het beroep zijner keuze toelegt.
Een grondig ervaren werkman
lijdt niet licht gebrek, maar krukken
die hun vak slechts half verstaan,
7.ai het stetds moeielijk vallen in
hunne onbeholpenheid eene duurzame
en voldoend winstgevende betrekking
te vinden.
Een groot deel der in de wereld
heerschende ellende moet geweten
worden aan het feit, dat tal van
huisvaders geen kundig en degelijk
onderlegd werkman zijn.
Verschillende omstandigheden wer
ken samen tot dit euvel iu
maatschappij.
De knaap, die, na de klassen der
lagere school zoo goed mogelijk
doorloopen te hebben, dezelve moet
verlaten, om in het een of ander vak
/geplaatst te worden, is. eindelijk nog
maar een kind.
De meesten vaH hen hunkeren naar
hetoogeublik, waaropzij de school
banken vaarwel kunnen zeggen
een stuk gereedschap ter hand kun
nen nemen.
Zij verbeelden zich dan reeds
man te zijn en hebben er nog niet
het minste besef van wat hen in de
toekomst te wachten staat.
Zij hadden al zoo lang gehoopt
onder de groote menschen te wor»
den opgenomen, dat zij zich nu
verbeelden al een heelo Piet te
zijn.
Bittere teleurstelling
Een paar weken gaat alles goed
doch dan wordt de lust al minder.
Het vak waarin zij geplaatst zijn
vinden zij vervelend, den patroon
of meesterknecht te streng, do' ver
Feuilleton.
Een electrische tram liet ik ver achter
fraij, alsof zij stilstond.
Toen kwam een grintweg on moest ik
mijn vaart verminderen, daarbij was het
een druk bezochte hoofdstraat en moest
ik zeer voorzichtig mij wenden en keeren
totdat ik weer een gladden macadam weg
kreeg.
De gedachte, dat Malpas door dit alles
nog veel meer gehinderd zou worden
troostte mij en gaf mij moed.
Ik zegende de voorzorg die mij mijn
fiets had doen schoonmaken en nakijken
en ik zegende de Fransche wegen doch
helaas ik verheugde mij te vroeg.
Zes voet nog maar ervan verwijderd
bemerkte ik pas een gebroken hoefijzer
waar een paar scherpe spijkers uitstaken,
door een snelle wending wilde ik het
nog vermijden, doch verloor mijn even
wicht.
Gelukkig waren het slechts mijn schou
ders die het meest van de botsing met
den grond geleden hadden.
Toen de eerste aauval van pijn en
verdooving voorbij was, stond ik op.
Zou alle hoop tevergeefs
zijn
dienste te klein enz.
De ambitie is er uit een ander
werk zou beter zijn.
En vele- ouders zijn, helaas, dwaas
genoeg om aan deze kinderlijke
grillen toe te geven.
Doch nog grootere fouten schuilen
bij do ouders zelf.
Met is een droevige waarheid dat
velen van hen niet doordrongen zijn
van de noodzakelijkheid hunne
kinderen terstond na het veriater
der school in dat vak in te leidon,
waardoor zij later in hun onderhoud
moeten voorzien,
Niet weinige ouders verblind door
de hooge verdienste, die de kinderen
kunnen aanbrengen wanneer zij als
loopjongen otiets dergelijks geplaatst
worden, denken aan geen ambacht
voor huDne jongens.
Deze arme jongens die in zoodanige
betrekking slechts eenige jaren ver
blijven. om dan wederom voor jon
geren plaats te ruimen, lateu de
beste leerjaren voorbijgaan dik
wijls is het hun later niet mogelijk
meer een of ander ambacht te leeren
en zoo, van der jeugd af, heden dit
en morgen dat verrichtende, gaan
zij een wisse armoedo tegemoet.
Dg velen die op lateren leeftijd
nooit werk hebben kunnen vinden,
omdat zij volgens eigen getuigenis
alles kennen, worden voor een niet
gering gedeelte, uit zulke personen
gerecruteerd.
Begrijpen de ouders de belangen
van hun kind goed. dan hebben zij
met zorg rondgezien, bij wien zij eene
plaats vragen voor hunnen zoon, zij
hebben inlichtingen gevraagd en nu
vertrouwen zij hun kind aan den
patroon toe, omdat zij hunnen knaap
de ontwikkeling niet geven kunnen,
die hij noodig heeft.
Zij zullen dan ook niet toegeven
aan de veranderlijke inzichten en
rillen van hun zoon, die telkens iets
anders wil worden, zij zullen niet
aannemen alles wat deze hen verteltj
lover do werkplaats,
1 enz. maar zichzelven overtuigen zij
zullen begrijpen dat het spreekwoord
«Zachte heelmeesters maken stinken
de wonden" bier ten volle van toe
passing is èn zonder eenige strengheid
van patroon of meesterknecht geen
flink werkman kan worden ge
vormd.
Doch ook zullen zij niet blind zijn
Ivoor de werkelijke fouten en mis
I.standen waaronder de opleiding
hunner kinderen te lijden heeft,
blijken de klachten rechtmatig en
gegrond; dan zullen zij niet aarzelen
doortastend op te treden voor het
welzijn der bun van God geschonken
kinderen.
Want ook door de patroons wordt
maar al te vaak in dil opzicht zwaar
gezondigd.
't Is onloochenbaar immers, dat
de «jongen van den winkel" vaak
meer in dienst schijnt ie staan van de
patroonsvrouw dan van den patroon.
De jongens leeren meestal meer na
men van levensmiddelen dan van
voorwerpen die in d<pi werkwinkel
behooren,
Den weg naar den Ldager en den
kruidenier of naar den groenteboer
kennen zij zoo goed als, ja boter dan
de dienstbode. Zij rekenen er op vele
boodschappen te moeten doen, en i
met hen rekenen de groote knechts
mede, om tegelijk wel eene bestelling
hun toe te vertrouwen, die niet altijd
in juiste verhouding staat van arbeid
en lootr
aöhtfinAA! I Dubbel verlammend werkt dezeL L
i toestand, wanneer in de keuken een el ,01 an ov en^enoemt^e V001> de
Dit boodschappen loopen voor de
juffrouw verheft het bewustzijn niet
van den jeugdigen leerling.
Hij, die zoo blijde was, dat zijn
eerste werk pantalon een zak rijker
was voor den duimstok en met zeke
ren trots de werkplaats binnenkwam,
hij gevoelt zich vernederd, en, hoe
jong ook, kan hij niet begrijpen, dat
b. v. leuren timmeren: in verband
slaat met hot bestellen en afhalen
van ossenlappen.
Mijn fiets lag arm «Jen aadei-an kunt van
den weg ik raapte hem op t-n schudde
hem om ie zien nf er iets aan haperde.
De wielen draaiden nog wel, hoewel de
voorste erg gehavend was de rechter
pedaal schuurde tegen de crank, doei.
as nog bruikbaar de bel was een
ruïne.
Ik had echter geen tijd die schade to
bejammeren of aan een nauwkeurig onder
zoek te onderwerpen.
Voorwaarts, het kostte wat het wil
Ja. die stofwolk, dat moest de auto zijn
zoo dichtbij al
Ik sprong weer op mijn flets en maakte
dat ik weg kwam.
Bij den eersten hoek den besten reed
tegen een heer aan.
«Mijn hemel, Graham riep een stem,
die ik herkende als behoorende aan mijn
vriend Alhusen naar wiens huis ik op weg
as toen Malpas mij tegenkwam.
Ik had geen tijd te missen en moest
Mr. Alhusen hot. mysterie alleen laten
oplossen.
Vooruit, vooruit
Het waren vreeselijke oogonblikken
mijn lichaam bad: «houd op houd op ter
wijl mijn verstand riep «ga door maak
voort
En steeds nader en nader kwam de «kis
kis van de auto.
Ik voelde dat ik verloren was, ik was
volkomen uitgeput en het denkbeeld dat-
alles nu weldra gedaan zou zijn, gaf mij
een gewaarwording van vreugde toen
:lo wind opstak en don stoilon
gemakkelijke helling veren
plolselii);
heuvel
derde.
Wat eon verlichting voor mijn uitgeput»
te krachten al'getobte zenuwen!
Toen stelde ik mij Malpas vo r, lachen
de om mijn worsteling, misschieu wel zijn
vaart inhoudend om mijn wanhoop te
langer te genieten.
Als hij wist, wat ik leed, was hij ten
minste voor de helft gewroken.
Ik kwam nu bij een overpad, waarvan
o, wanhoop, de hekken waren gesloten.
Wat te doen. ik had geen seconde te
verliezen.
Ik rende er op toe en vloog onder het
hek door, doof voor het geschreeuw van
den bewaker, met zoo'n vaart, dat een
gedeelte van het voorwiel, zijn gummiband
verloor, nu nog de tweede en daar was
ik weer op vrij gebied.
Deze hinderpaal was echter myn redding,
het hield Malpas ongeveer tweo minuten
op.
Ik maakte goed gebruik van dat opont
houd en voolde mijn moed herleven ik
lachto wat om zijn oude, stinkende petro
leurakast
Ik moest echter goed uitkijken waar ik
reed, daar de toestand van mijn voorband
mij roden tot bezorgdheid gaf.
Ik dorst niet om te kijken, en haastte
mij door de Forèt du Pont de l'Ar-
che.
De wind was nog meer opgestoken en
joeg heele stofwolken op.
prinses regeert, die van hare
meesteres telkens weder de opdracht
ontvangt, roept maar even den jon
gen.
Gewoonlijk laten zij den jongen,
wat zijzelven bij voorkeur verrichten
nl_ liever over eeno boodschap loopen
dan ineens er twee afdoen.
Laat den jongen in de werkplaats
emmer en bezem hanteeren, leert
bem reinheid en orde, zorgt ervoor,
dat de minste nalatigheid bemerkt
wordt, wanneer gereedschappen niet
worden opgeborgen dit alles
behoort noodzakelijk tot zijne vakop
leiding, maar houdt de leerlingen
buiten de huishouding, zooveei zulks
mogelijk is.
Hij is niet de lakei van de pa
troonsvrouw niet de tweede of
eerste meid hij is leerling der
werkplaatsdaar moet hij leeren
wat hij thuis niet leeren kou
in het doen van boodschappen heeft
hij gewoonlijk al lessen genoeg ont
vangen.
Boodschappen in verband met de
zaak of het vak, bestelling doen van
materiaal of dit afhalen en bezorgen
maat nemen of ondergeschikte zaken
ordenen, ziedaar wat den leerling
gelast mag worden daardoor wordt
de ijver geprikkeld het verstand ge»
scherpt en de kennis uitgebreid.
Wij verkiezen voor onze jongens
geene vrouwelijke werkzaamheden
wij willen dat hun de keuken alleen
geopend worde, wanneer zij er nu en
dan een beter etensmaal kunnen
vinden dan te huis bij hunne arme
ouders, want de grootste beschuldi»
ging die de leerling den patroon kan
voorwerpen is deze, dat hij op de
vraag, waarom hebt gij dien patroon
verlaten, met waarheid kan zeggen
ik leerde daar niets, ik moest altijd
k'oor de juffrouw boodschappen doen
Een niet minder belangrijke fac-
degelijke ontwikkeling van den
toekornstigen werkman is het onder
wijs.
Willen de ouders hunne kinderen
doen opleiden lot flinke werklieden,
tot bekwame ambachtslui, die latei-
op eigen beenen kunnen staan, en
door iedereen om hunne kennis,
eerlijkheid en rechtschapenheid zul
len gerespecteerd worden, al hun
moeiten, zorgen en opofferingen
zulleu tevergeefs zijn, indien niet
door den onderwijzer, de eerste
kiemen dezer deugden in het hart
vau den jongeling gelegd en een vol
doende kennis der noodzakelijkste
wetenschappen gekweekt worden.
Voor de meeste vakkeu is het
bezitten dier kundigheden onont
beerlijk en toch hoevele kinderen
verlaten niet de school, die zooge
naamd alle klassen hebben doorge
maakt en toch nog zoo weinig ken
nen. Lezen gaat even met horten en
stooten, schrijven, ja ze kennen het,
maar Iaat ze eens een klein briefje
een rekening of iets dergelijks op
maken; taalkennis bezitten zij zooveel
dat zij geen regel zonder fout kunnen
schrijven; aardrijkskunde, kijk die
hebben ze zooveel geleerd, dat zij al
weten hoeveel provinciën Nederland
heeft, maar de hoofdsteden dier
provinciën kennen ze niet.
Rekenen kan ook nog al, als het
tenminste geen groote of ingewikkel
de sommen betreft; van het metrieke
stelsel hebben ze nooit gehoord,
teekenen is voor hen, zelfs in de
allereerste beginselen een onbekend
iets.
Daarentegen kunnen zij zooveel
te beter zingen, niet op de maat der
muziek maar schreeuwen; exerceoren
en eenige woorden Eransch kennen
ook al en meer andere zaken, die
in hun volgend leven niet meer
noodig hebben
Maar komt zoo'n lummel iemand
straat tegen, geen haar op zijn
Daar hoorde ik de tuf tuf van de auto
zo o dicht bij mij, alsof Malpas mij snel
inhaalde, in werkelijkheid was hij wel een
een goede kwart-mijl van mij verwijderd,
toen ik een lange helling naar beneden
bereikte.
Hier, ot nooit, dacht ik.
Een wagen hoog opgeladen met manden,
reed langzaam tegen de helling op, juist
n t midden van den weg, de voerman sliep
p den bok.
Ik kon er gemakkelijk laugs komen doch
Malpas was verplicht te stoppen en de
voerman wakker te vloeken.
Wat klonken die vloeken mij als muziek
in de ooren.
Mijn gehavende voorband maakte het
ijden steeds moeilijker, de ketting stijf
geworden door de vocht want het was
beginnen te regenen piepte allerake-
ligst.
Het duurde niet lang of ik was tot op
mijn huid toe doorwcokt, doch mijn ge
dachten waren te veel vervuld van andere
dingen om daar op te letten.
- Wat vervloekte ik mijn eigen dom
heid, op dezen kalen rechten weg had ik
net zooveel kans Malpas vervolging te
ontgaan, als een rat in 06n greppel ora te
ontsnappen aan een das.
Waarom had ik niet getracht in het bosch
te vluchten en zoo terug naar Rouen.
Fiss
Een kogel floot langs my heen en deed
d e modder opspringen.
op
Malpas maakte gebruik van het geratel
van den donder om te schieten.
Bij zulk weer was er niemand te zien of
te hooren.
Ik duorzag dat spel dadelijk en toen ik
eer een knal hoorde zwenkte ik snel naar
echts.
Weer floot een kogel langs mij heen,
och nu aan mijn linkerkant. Ik was ook
dat schot ontkomen, doch ten koste van
zoo'n hevigen schok, dat ik besloot die
manoeuvre niet meer te herhalen, doch
liever iets anders te beproeven.
Nog twee kogels volgden doch beiden
vlogen ver weg.
Inplaats van eenigen angst te voelen
verviel ik in een staat van apatl.y.
Ha, ha, ror. Graham, je laat mij
racen, riep Malpas' stem, eenige meters
achter mij.'
Ik begon al bang te worden dat je
liet winnen zou.
Je veertig jaren in aanmerking genomen
ben je uog een aardig stuk wild en diende
waarachtig heelhuids te ontsnappen.
Ik greep mijn lamp en wierp die achter
mij, toen volgde myn jas om mijn gewicht
zoo licht mogelijk te maken.
Wel, wel, rar. Graham, wat doe je
i. ging myn kwelgeest voort en ik kon
hooren hoe by spottend lachte je
bent erg royaal met lampen en jassen,
maar 't zal je niets helpeD, hoor.
Wordt vervolgd.