SOEST m om
Ons Verweer.
De invloed van den
alcohol op liet kind.
ZATERDAG 6 JANUARI 1906.
ZÉVErv EN TV NTIGSTE JAARGANG
No. 1
w
Uitgever W. A. Van den unckhof, Venray.
Feuilleton.
Abonnementsprijs per kwartaal
Prijs der Advertentièn:
Tijdelijk orgaan voor Katti.
openbare onderwijzers in het
Zuiden.
Nu ons tot tweemaal toe, en nu
van schijnbaar belanghebbende zijde
het eerste nummer van »Ons Ver
weer" werd toegezonden, wil ik
eenige kantteekeningen maken en
mededeelen.
Ie. Moet ik de gewraakte han
delwijze van den Redacteur van do
«Limb. Koerier" ten opzichte der
onderwijzers der openbare School,
beslist afkeuren; evengoed als ver
schillende uitdrukkingen in «Ons
Verweer" zelf, die beter genoemd
worderl insinuaties, dreigementen
en hatelijkheden, dan «persoonlijke
aanmerkingen f» dit nummer niet
te vermijden.''
2e. De openbare onderwijzers,
even als ieder ander iqensch, hobben
zeker gelijk met yoor hunne wezen
lijke rechten op te komen. Zij
moeten echter het woord recht, niet
verwarren met het woord macht
zooals 0. a. gebeurt in de waar
schuwing aan het slot: «En wan-
eenigen in ééne machtige organisatie
dan geloof ik dat do strijd krach
tiger zal worden, dan iemand ver
wacht."
Doze en meer dergelijke waar
schuwingen doen meer denken aan
Am8terdamsche Front-makers, dan
aan katholieke onderwijzers, die hun
recht verdedigen.
3e. Ook de begrippen onderwijs
en onderwijzer beteekenen lang niet
hetzelfde en beider belangen zijn
dikwijls geheel verschillend.
Ook dit echter wordt, zooals
meestal, vergeten, waar b.v. ge
vraagd wordt «Worden de jeugd en
het onderwijzers-corps werkelijk ge
baat bij het oprichten der bijzondere
scholen V
Immers «niet over personen zal
de strijd gaan, rr.aar over zaken".
Want neen wnict eigenbelang zal
onze pen besturen".
Ik vraag op mijne beurt Maar
wiens belang dan Of aebt gij bet
openbare onderwijs zelfs 'beter dan
bet bijzondere en is er dan geen
enkele katholieke courant, die zich
de belangen der jeugd wil aantrek
ken
Dat ook r>de nieuwe Limburger
Koerier' uw schrijven niet tneer op
neemt, strekt 11, verweersc'hrijVeré,
niet. tot aanbeveling.
4e. In de enkele plaatsen waar
het openbaar onderwijs even gods
dienstig is als in de bijzondere school
zooals bv. «schrijft iemand, die het
'weten kan" van de open6are school
te Oud-Vroenhoven, is dit natuurlijk
evengoed, als het bijzonder onderwijs
het zit hem niet in het bijzondere
maar in het godsdienstige.
Maar hoelang zal daar die toestand
zoo duren
Een ander schoolhoofd of onder
wijzer niet alleen, maar zelfs een 11 iet
katholiek kind dat de openbare school
bezoekt, kan de toestand veranderen.
En hoe licht kan er in de gemeente
komen wonen, wiens kinderen toe
ook naar de school dienen te .gaan
Behalve dat, hoe te beoordeelen
welk onderwijs op dergelijke katho
lieke openbare school wezenlijk gods
dienstig is, en waar de grens ligt
tusschen godsdienstig en niel-gods
dienstig onderwijs
Want openbare scholen, waar dit
duidelijk is, zijn sporadisch.
5e. Maar de heeren beroepen zich
op een citaat uit het mandaat der
Bisschoppen.
Dat heeft dus gezag voor hen.
Welnu, dan niet een enkelen vol
zin er uitgelicht, die in hun betoog
past, maar laten we er 't verband en
den samenhang van blootleggen:
Art. VII waaruit het citaat geno-
bfii-v
8
«Wanneer men ni-u h de gele
genheid is om het rooilij 1 onderwijs
lo hebben op eene schot die de H.
Kerk in allen deele got 'keurt, dan
kan men zijne toevltiol; nemen tot
eene mei-katholiek-: cl; altoos
echfer op voorwaarde, lal in die
school niets onderwze worde in
strijd met don godsdiomn de zede-
leer.
(De plaatselijke geestc. iken zullen
voor zooveel het in hum macht is,
daarop een waakzaari >g houden,
en mochten zij onder vin en, dat de
school voor het gei00? >f de zeden
hunner onderhoorige kin ren gevaar
oplevert, zullen zij al 1 tn invloed
gebruiken om ze van <!l j school (e
verwijderen.)
Echter beschouwe m.M 1 bijwonen
van het onderwijs 'n v Ike school
nimmer anders dan il e droevige
noodzakelijkheid, niet a de gewone
handelwijze ineen regeln atigen toe
stand van zaken.
Wij hebben de uitdru king reeds
vroeger gebezigd w herhalen
die,- de noodzakelijk iei.1 s droevig,
wij moeten ze betreurt t er 't hoofd
naar de middelen en me te doen
verdwijnen.
Ondertusschen en zoolang die
noodzakelijkheid aanhoudt, vermanen
wij degenen, die zich in zulk geval
bevinden, om zooveel doenlijk van
een anderen kant door meerderen
ijver en zorgvuldigheid in het ontbre
kende ter opvoeding te voorzien, en
door vurig gebed Gods zegen daar
over af te smeeken, zoo mag men
hopen dat wat Ie kort schiet, eeniger-
rnate zal worden vergoed."
Z'edaar, verweer-schrijvers, den
zin uwer tirade en de letterlijke
woorden van het Mandement. Geheel
iets anders dus dan gij er uit conclu
deert. Uw stuk ware dan ook in zijn
geheel beter onderteekend met het
woord egoismus, dan
Ingezonden
met
Veritas.
B.
Het is treurig, dat men over dit
thema moet spreken. Voor 30 of 40
jaar moesten de kinderen algemeen
hunnen dorst met water en melk
lesschen.
Nu is dat anders geworden. Het
woord «Er zijn geene kinderen
meer'' is ook in dit opzicht helaas
waar,
Niet alle vergiften werken op alle
individuen op dezelfde wijze. Wij
weten, dat het vergift der slangen
den egel niet schaadt, dat eene
duif eene hoeveelheid opium kan ver
dragen, die verschillende menschen
kan dooden.
Zoo weten wij ook. dat de atropine
het vergift der dolle kers, op het kind
veel minder uitwerking heeft dan op
volwassen menschen, en zoo weten
we ook omgekeerd, dat de alcohol
op het kind eanen nog veel schade-
lij keren invloed heeft dan op de
volwassenen
De schadelijke invloed van den
alcohol op het kind toont zich
bijzonder merkbaar daarin, dat
kinderen, die vroegtijdig sterke
dranken krijgen, opvallend klein
blijven.
Professor Demme vond onder 27
erfelijk niet belaste kinderen, die in
het oogvallend klein gebleven waren,
19, bij welke vroegtijdig en regel
matig gebruik van sterke dranken
aangetoond was.
Drie van deze kinderen begonnen
weer flink te groeien, toen de
alcohol hen onttrokken werd, A! de
groote nadoelen, die het voortgezette
gebruik van alcohol in groote
hoeveelheden aan volwassenen ver
oorzaakt, kunnen bij kinderen reeds
de gevolgen van kleine porties zijn
Zoo wijst Dr. Bar op den dood
van een vierjarig knaapje, die op het
gebruik van twee eetlepels lichte je
never volgde.
Verder is bevonden, dat kinderen,
die sterke dranken gebruiken, veel
vaker ziek zijn, dan de geheel
onthouders, en dat de eerste, indien
zij ziek worden, veel langer en
zwaarder ziek worden dan de laatste,
en vaker aan de ziekte sterven,
Eene met jongens van 1015 jaar
gehouden proef gaf het volgende
resultaat
Men liet de jongens nu en dan
gedurende eenige maanden wat wijn
drinken en dan werd hij hun ook
evenlang wederom onttrokken.
Op die wijze werd anderhalf jaar
lang bij nauwkeurig toezicht op de
jongens voortgegaan.
De wijn was lichte landwijn en de
oudste jongens kregen daarvan 's
middags en 's avonds gedurende den
maaltijd 1/2, de jongeren 1/3 glas,
met water vermengd.
Het resultaat was, dat de jongens
gedurende den tijd dat zij wijn
kregen, trager, slaperiger, minder
tot wei ken gestemd, minder flink
en in den slaap onrustiger waren,
dan toen zij geen «yn kregen.
Het verschil was zoo sterk, dat
twee der jongens uit eigen beweging
hunnen ouders vroegen, hun geenen
wijn meer te geven, omdat zij zich
dan minder frisch gevoelden.
Een ander geval Een 10-jarige
slimme jongen had van zijnen vader
wegens klieren meer dan eens per
dag een glas morgenwijn gekregen.
Eenige maanden later moest men
den dokier raadplegen, daar bij den
knaap zulke afname van het ge
heugen merkbaar was, dat hij menig
maal zijn naam en woonplaats niet
meer wist,
Door beweging en frissche lucht,
eene melkkuur en de onthouding
van alcohol was hij in 68 weken
voor Vknrat
franco per post
voor het buitenland bij
afzonderlijke nummers
voor ':*v ''talirfT
50 c.
65 c.
85 c.
6 c.
Sxr&ï* &A'.
MAAS
van 1 4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c>
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
Ufce» i»l Aio iiiaMiüii iftiflt "tlïlllf't tfl*
rkaiV-fï bi
Dat is een groote eer die de lieer Bas
tin ons bewijst," gaf mejuffrouw Savinet
ten antwoord.
Wederkeerig zeer verecrend," ant
woordde geestig Achille.
-Laat die complimenten maar ter
zyde en gaan we op de zaak af.
Geeft ge uw toestemming
••Alvorens mijn toestemming te geven,
wenschte ik wel een paar dagen
bedenktijd."
-Best.
Jo kunt het zaakje als in orde beschou
wen.zei de molenaar, Achille vriend
schappelijk de hand drukkende -ik
geloof niet, dat ik myn neus voorbijpraat,
als ik u verzeker dat go je niet beangst
hoeft te maken een blauwtje te loo-
pen."
-Over een paar dagen zal ik
terugkomen," zei Achille -en ik hoop dat
gÜ zult toestemmen."
Na nog eonige oogenblikken met de
ouders van zyn beminde te hebben gepraat,
stond Achille op en verliet hen daarop met
blijde hoop in het hart.
VI.
Mejuffrouw Savinet volgde Achille met
de oogen en zoodra deze het ei f veriaten
had, wendde zij zich tot haar echtgenoot,
de handen in elkaar slaande.
-Hemelsclie goedheid riep zij uit,
het is dan wezenlijk waar, Martial, dat
dit huwelijksplan niet die moeilijkheden
en beletselen ondervindt, uie wij ver
wachten
-Gy ziet liet zelf." zei de molenaar al
meer en meer in zijn nopjes en wreef
zieii de handen met blijkbare vol
doening.
-Gij ïiebt zijn vader gesproken
-Ik ben hij hem geweest en heb hem
gesproken."
-En hij geeft zijn toestemming, niet
tegenstaande ons fortuin zoo gering is in
vergelijking met het zijne?"
-Gij hebt met je eigen ooien gehoord,
wat Achille heeft gezegd wat kan ik u
nog meer zeggen
-En hoe hebt gij dat zaakje onder u
geregeld f
-O, die vrouwen, o, die vrouwen
riep Martial Savinet, die noodo verder op
dit gesprek doorging.
••Men zou het geheele verloop van die
geschiedenis van a tot z moeten opdreunen
om aan je nieuwsgierigheid te vol
doen.
Ik zal jo dat wel eens vertellen als ik
er den tijd toe heb voor hot oogenblik
zeg ik je alleen, dat alles in orde is en
dat je binnen twee maanden de bruiloft
van je dochter kunt vieren.
Dat is alles
Zie daar heb je haar juist
men is, luidt in* ztji geheel als
volgt
jiiet hit ne-'-l - ;i7.b.v>
Inderdaad verscheen Madeleine op dien
oogenblik op den drempel der kamer.
-Raad eens wie d «ar juist is wegge
gaan
loeg mejuffrouw Savinet.
-Achille Bastin," antwoordde het meisje
-ik zag hem juist bij het heengaan."
■Hij is uw hand komen vragen," zei de
molenaar, - wat moeten wij hem zeggen
Madeleine kon een uitroep van vreugde
niet onderdrukken.
-Vraagt hij mij ten huwelijk f' vroeg
zij vol blijdschap.
-Met de toestemming zijns vaders,"
antwoordde Martial.
-Wel nu zeg heai, dat ik zijn nanbod
aanneem."
-Dat is 1111 eerst eens flink gesproken,''
zei de molenaar.
-O die meisjes, ze zeiten een gezicht
als of ze van niets weten maar de hemel
raag weten wat een berg van zoete
gedachten en verwachtingen zij niet
opstapelen in die dolle hoofdjes
Waarom zou ik liegen waarom zou
ik 11 niet vrijmoedig mijn gevoelens mede
deelen
-Gy hebt gelijk, Madeleine," hernam
Martial, zijn dochter naar zich toe trek
kende en haar omhelzende uwe ouders
zijn uw besto vrienden.
Maar 1111 zou ik nog vergeten u iets
te zeggen, namelijk dat ik heden avond
naar Parijs vertrek."
•Naar Parijs V' vroeg zijn echtgenoote
verwonderd -gij naar Parijs i"
-Ja, ik ga naar Parijs."
••Kom gij fopt ons 1"
-Ik spreek in vollen ernst."
«Wat gaat gij daar doen
-Ja, dat kan ik je nog niet zeggen
maar heb nog een weinig geduld en gij
zult alles weten."
-Maar Maitial, ik gel iuf (och, dat liet
maar gekheid is
-Ofschoon ik zeer opgeruimd ben, moet
ge u toch niet verbeelden dat het scherts
mijn reis heeft een bepaalde re
den,"
-Ik wed dal die reis in verband staat
met mijn huwelijk," zei Madeleine,
-Juist geraden
-Ongetwijfeld is het om de zaken ver
der te regelen met mijnheer Bastin."
merkte Constance op. die brandde van
nieuwsgierigheid om het fijne van de zaak
te weten te komen.
-Op mijn woord, gij zijt toch verschrik
kelijk nieuwsgierig."
-Heeft het dan betrekking op Made
leine."
-Juist, maar het is onnoodig daar nu
verder over uit te weiden.
-Nu wij zullen zwijgen als een graf."
-Best.
Ik ga nog even naar den molen, daar het
pas drie uur is.
Tot aanstonds."
En Martial begaf zich naar zijn gewone
werkzaamheden.
Zeggen dat hij met zijnen gewonen ijver
en lust werkte als anders, dat zou onwaar
heid zijn by praatte voortdurend in zich-
zelven en sloeg dan een bezorgden blik
om zich heen, om te zien of niemand hem
zou hooien; nu eens glimlachte hij, dan
dan weer pwelde hem 'iet klamme zweet
op het voorhoofd.
Mui tial dooi liep een van die hu tengewo-
06 perioden, die elk inenscli »1 z->o eens op
zijn levensbaan ontmoet.
Tegen zes uur kon hjj het niet meer
uithoulen, hij begaf zich naar zijn kamer
om het een en ander voor de reis gereed te
maken.
Gebruik makende van een gunstig oogen
blik dat hijalleen was, opende hij een groot
eikenhouten koffer met zware koperen
hengels, zooals de goede buitenlieden voor
verschillende doeleinden gebruiken, haalde
vervolgens onder een stapel linnen een
ijzeren kistje te voorschijn en nam daaruit
een opgevouwen stuk papier, dat hy in
zyn zak stak.
Met zijn toebereidselen gereed zijnde,
stak Martial eenige goudstukken in zijn
zak. en ging naar do huiskamer.
Na het avondmaal gebruikt te hebben,
omhelsde hij zijn vrouw en dochter en sloeg
den weg in naar het station.
Op het perron ontmoette hij den heer
Bastin.
Waar is de reis naar toe Martial f"
vroeg hem de koopman.
-Naar Laigle." antwoordde de molenaar
ik kan daar een zeer voordeeligen koop
van koren doen, en dat is me de moeite wel
waard dit reisje te doen, anders schiet me
de een of ander voor."
Wordt vervolgd.