YOOÏ Zelfbeheersching. ZATERDAG 23 DECEMBER 1905. ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG No. 51. Uitgever Iuxckhof, Venray. Feuilleton. Laridln uw. Reme&tiiig Ondergeloopen. Abonnementsprijs per kwartaal. voor Venray 50 c. franco per post 05 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummois c. Prijs der Advertentiën: letters en vignetten naar plaatsruimte. Adverten'lën, 3maal goplaat.st worden 2maal berekend 20 c. 5 c. Menigeen hneft door krijgsgeweld de wereld overwonnen, maar zijn eigon hartstochten overwinnen, dat kon hij niet. Hij bleof een kleine geest, onderworpen aan lage eerzucht een slaaf van verderfelijke verovt- i ingszuchf. Menigeen heeft door zijn taal nül- iioetien beheerscht on geleid. Maar hij was de slaaf van zijn wellust of toorn of ijdelheid, terwijl sluw- booswichten hem naar willekeur leidden aan den toom en de ketenen dier ondeugden, Zelfbeheersching is het hoogste doel van den mensch, is zijn ver- hevenste eeretrap. En wat is verhevener dan de mensch, die zich zeiven altijd mees ter is, die met een zuiver geweten zoowel den bedelaar als den vorst, ja den dood zelfs onverschrokken onder de oogen kan treden Hij laat zich niet door de on- teerende teugels leiden, welke men den zwakke aanlegt. Tevergeefs beproeft hij hem, door de lokstem van zinneiijk genoegen, dooi titels en waardigheden, of door bedreiging van ongenade, ontrouw aan zich zelf te maken. Gedachtig aan zijn eigenwaarde, aan zijne verwantschap met het verhevenste aller wezens,- aan zijne bestemming voor de eeuwigheid onderdrukt hij in zijn binnenste eiken opwollenden hartstocht. Hij treedt ongedeerd, onbe dwongen, altijd vrij en zelfstandig, grooter dan de machtigsten der aarde voort door het leven. Wie zich zeiven weet te beheer- schen dien kan geen ander beheer- schen. Zijne gelijkmoedigheid be toomt den toornige. Zijne onver schrokkenheid verlamt de verzoeking der eerzucht; zijn edele trots schrikt de arglistige vleijerij af. DEN 6 »Ik zal uw ontwoord afwachten," her nam Achille, die sprakeloos dien tweestrijd zijns vaders op eerbiedigen afstand had gadegeslagen. -Doe wat ge wilt. Nu wasch ik mijn handen in onschuld." -O heb dank, Papa"! riep Achille vol vreugde uit, zich om den hals zijns vaders werpende. -Geen dank. Ik buig, zooals gij daar even gezegd hebt voor jo wil, ziedaar alles gij ver kiest een huwelijksverbintenis beneden uw stand, boven een die uw past, het zy zoo r -Ik ga aanstonds naar den molen". -De hand van uw beminde vragen -Ja, ik heb reeds te lang gewacht en ik zal me haasten 't onvrijwillig ongelijk, Madeleine aangedaan, te herstellen. -Ga je gang." Zonder nog een woord te zeggen, verliet Achille de woning zijns vaders. -O I jeugd, o 1 jeugd," zei de koopman binnensmonds, toen hij zijn zoon regel recht den weg naar den molen zag inslaan -wat zijt ge toch lichtvaardig 1" -Maar voegde bij er droofgeestig bij wie weet of ik twintig jaar geleden niet hetzelfde zou gedaan hebben Zijn waarheidsgevoel stoot iemand van zich, die hem op verkeerde wegen wil lokken. Hij beheerscht zich zelf naar de eeuwige wetten der deugd. Wie dezelfde wellen eert. is zijn broeder, zijn medeonderdaan in het Rijk van God. Wie ze niet eert, is hem een vreemde, een dwalende. IIij kan noch mag met hem denzelfden weg bewandelen. Hoe gelukkig ook is het leven van wie zichzelf Ie beheerschon weet. Met onverstoorbare bezadigheid aanschouwt hij de dwaasheden en dwalingen der stervelingen, die ze, als dronkenen, in den roes hunner zinnelijke begeerten begaan. Met helderheid en kalmte ziet zijn oog dóór het gewoel des levens en der hartstochten heen. En zijn eigen leven stroomt daarheen als een kalm voortschietendo diep heldere beek, wier vredige golfjes in welluidende maatzang elkaar opvolgen, wier water straks zijn loop zal eindigen in den Oceaan der eeuwigheid, on gemerkt en rustig. Wij willen niet stellen gaan tegen over den man die zich zeiven weet te heerschen, don zwakkeling, dan ka- rakterlooze. Zooals hij ons voor oogen staat in het allerdaagsche leven van dezen tijd, bijvoorbeeld als drankzuchtige. Die in 't geheel geer. meester, noch van ziel, noch van zijn lichaam is. Die langzamerhand, maar willens en wetens, zich heeft opgelegd het slavenjuk van die ellendige prikkeling welke niet ten onrechte Koning Alco hol heetdie zijn handen zoo gedwee toe heeft gestoken, toen die tyran hem de kluisters voor hield. Akelig voorbeeld van willooze lam lendigheid. Te weten dat het gloeiend vocht zijn lijf en leven bedreigt en toch het op te slorpen. Te zien dag aan dag hoeveel stui vers neerglijden in een verkeerde lade stuivers van hem, van geen ander, stuivers die zijn eigendjgm zijn, waar mee hij al sparend, ee," kapitaal zich zou verworven hebben, waarmee een ander nu rijk wordt. Te beseffen, dat h kinderen bet gezond houden moet, omdat ongezonden drank mo De schaamte te roe zijn gemoed, de schaaf :te, dat hij de kinderen, door God ge| honken, geen eten voor het lichaa vergiftvol voorbeeld zielen. O, mocht hij een tegenover den sterk over den meester in en mocht dan in zijn t gemoed nog indruk dat voorbeeld, hoe eigen geluk de bewerk Iloog verheven wc dt de koning der natuur, die zichzelf weet te be dwingen; maar in icilloos diepen afgrond van ellend verzinkt de mensch, die geen wil meer heeft. G. C. taan vrouw er, voedsel ont- jjij zelf zoo'n hebben; a uitroeien uit geeft, maar oor hun lieve staan komen kin wil, tegen 'h zelfbedwang steen verhard [unnen maken, ider van zijn v kan zijn. Zoo ontneemt iedere 1000 K.G. raden. Gei-f dus niet enkel kainiet best grashooi aan den grond 25,3of chili; maar zo:g, dat do plant over KG. stikstof, 31,6 KG* kali, 7,4 KG. phosphorzuur, 10,1 KG. kalk. Voor hen, die onze redeneering Ik heb mijn meester gevonden Een bediende klopte aan de deur. -Iemand wensebte mijnheer te spreken," zei hij de deur halfopeneiide. -Laat hem maar binnen komen." De heer Bartin zette zich in zijn fauteuil neder en wachtte zijn bezoeker. Martial Savinet was met een bedroefd hart zijn molen binnengegaan. Voor den eersten keer had hij onder vonden welk een afstand er ligt tusschen den braven en rechtschapen mensch zonder fortuin en hem, die het bezit. Hy had tienduizend frank aangeboden en de rijke koopman had hem in het gezicht uitgelachen en om het gewicht zijner meerderheid in volle waarde to doen gevoelen, had hy hem eindelijk met op geblazenheid en hooghartig beid toegevoegd -Ik, ik geef mijn zoon honderdduizend frank medo ten huwelijk. 3" Was er sprake geweest van een gewone handelskwestie; het koopeit van een stuk grond, van het aangaan van een leening ter vergrooting van :eyn erfde molenaar zou dit alles spoedig -vergeten zijn gswaest maar de toekomst zijner dochter etond op het spel haar: moeder had immers gezegd, -dat haar hartje geroofd was Wat ging ervan, geworden Hoe uit deze Djoeilijke omstandigheden te geraken Geheel Nonant kende immers de we derzydsche gen-egenheid, die de beide jongelieden voor elkander .koestorden en de menschen legden deze stil'le ver'keuring Het ontvangen en uitstrooien dei kunstmeststoffen is weer in vollen gang, Ook onze weilanden worden tegenwoordig, door de meeste land bouwers niet meer zoo stiefmoeder lijk behandeld. Toch worden er nog gevonden die de meening toegedaan zijn, dat de graslanden zich zelf wel kunnen redden. Bij een weinig nadenken moet men toch toestemmen, dat zoo iets een onmogelijkheid is, want geeft men den bodem niet terug, wat de oogst er aan onttrekt, dan moet de opbrengst elk jaar achteruitgaan. En zich hieraan vasthoudende, zal dan ook ieder de noodzakelijk heid eener bemesting inzien. zooals zij het reeds noemden, op verschil lende manieren uit. Er is geen babbelachtige!' plaats dan de hoofdplaats van een kanton. Omringd van niet beduidende dorpjes, het een al nietiger dan het ander, ver verwijderd van de hoofdstad van het arrondissement en niet veel betrekking mot deze hebbende, is de praatzucht, den bewoners eigen, spreekwoordelijk gewor den. Noch om kunst of wetenschap zich bekreunende, bepaalt zich hun gezichtein der tot de grenzen van het departement en God weet hoe menig evenmensch zij door hun geklets en gewauwel, naam en faam benemen. Dit was 't wat de molenaar vreesde voor Madeleine. Zijn kind was boven allen laster ver heven. maar van do leugen blijlt er altijd iets hangen en dan is liet altijd zeer droevig voor een meisje haar beminde niet te kunnen huwen. Om zijn woning binnen te gaan nam Martial een omweg door den tuin van den anderen kant van den molen, zoodat hij thuis was zonder dat er iemand wat van gemerkt bad, daar allen reeds aan tafel waren. Niet in zijn overpeinzingen willende gestoord te worden, begaf hij zich naar een klein vertrek dat tot kantoor, rust plaatsje en spreekkamer diende, als hij klanten bij zich ontving. Het was eigen lijk geen zoogenaamd kantoor, twee stoelen een kleine, withouten tafel waarop een nog in twijfel trekken, geef ik enkele Rijksproefvehlen, waarop verschillende bemesting is toegepast, Proefveld van den heer van Meijeren te Haastrecht. Grond laagoeen. Het doel, waar mee dit proefveld was aangelegd, was om door hulpmeststoffen het schrale hooiland te verbeteren. Perceel I onbemest 4410 kg. hooi per H. A. Perceel 11 j 1000 kg. slak. 800 kg. kainiet. I 150 kg. chili. 6800 kg. hooi per II. A. Perceel III 1000 k gslak. en 800 kg. kainiet, 5400 kg. hooi per H.A. Zandgrond Proefveld van den heer van Manen te Renswoude. Perceel 1 en 2 1 800 kg. kainiet 600 kg. slak. 100 kg. chili gemiddeld 4190 kg. hooi. Perceel 2 en 3, onbemest gemid deld 1980 kg. hooi Kleigrond. Froctveid van den deci de Kooijer te Ierseke. Perceel 1 onbemest 4603 kg. hooi. Perceel 2 638 kg. super. 254 kg. chili. 828 kg. kainiet. 8083 kg. hooi. Perceel 3 i 638 kg. super. 254 kg. chili. 1210 kg, kalk. 8953 kg. hooi. Zooals de verschillende proefvelden dan ook duidelijk aantoonen, ver meerdert de opbrengst door bemes ting aanzienlijk. Toch moeten we er nog op wijzen dat een volledige bemesting de beste en zekerste rusultaten geeft. Aanwending van een enkele kunstmeststof is dan ook af te kali, kalk, phosphotzuur en stikstof beschikken kan. Vaak wordt lii< i tegen ge ondigd, sommigen nieenen, dat het gras het wei zonder chili kan stellen. De klavers immers, zeggen ze, riem< n de stiks'i-f uit do lucht op. Zeer waar! Maar deze stikstof, die in den grond vast g-Tegd wordt, kan zon niet door de plant opgenomen worden ze moet eerst omgezet worden en daarbij moet, zooals we reeds eerder gezien hebben aan verschillende voor waarden voldaan worden. Kortom de grassen kunnen er niet van profiteeren. Dat onze gras landen ook chili vragen blijkt duide lijk uit het eerstgenoemde proefveld. Een 150 a 200 kg. is wel voldoen de en dan in tweemaal uitstrooien. De helft in het begin van den gras- groei en de rest eenigen tijd later. W. inktkoker, een penhouder, wat schrijf papier en eenige weekbladen, ziedaar alles De muren waren in geen tien jaren gewit. Nauwelijks was Martial dit vertrek binnen getreden of hij liet zich op een stoel neervallen en weende van spyt en woede. Duizenden gedachten bestormden zijn geest; zijn eigenliefde, die zoo gekwetst was, deed hem onuitsprekelijk lyden en bemeesterde hem geheel en al. -Zou die Bastin willen," aldus sprak hij tot zicbzelve -dat ik hem zou smeeken dat ik mij plat ter aarde zou werpen voor zijn honderdduizend frank; nooit of nimmer. Ik bezit er slechts "eertig, maar die zijn op oen eerlijke wijze verkregen, door werken van den morgen tot don avond. Hoeveel rijkaards kunnen dat zeggen. -Dat alles is verrukkelijk, vervolgde hij, maar het lost zich niet op. Bastin zal overal rond bazuinen, dat hij .niet toestemt in dat huwelijk, vanwege den kleinen bruidschat, dien ik Madeleine slecht3 geven kan, en zal zoodoende aan het laagste eind trekken; ik speelkin deze omstandigheden dezelfde rol, als een knecht dien men wegjaagt. O vervloekt geld 1 riep hij opgewonden uit, lage verleider der zieleD, wie zal eens uw macht ver pletteren V' Maar wat zou zijn echtgenoote zeggen, als ze hoorde, hoe hij gevaren was by den rijken koopman Welk antwoord zou hy haar geven zijn dienstpersoneel zou aanstonds op zyn gezicht kunnen lezen dat Nog zelden heeft het water zoo hoog gestaan in de slooten en ri vieren als in het najaar van 1905. En nog zelRetrls er zomoet wmei door het land heengetrokken en heb ben de polders zoo lang ondergestaan als in dit najaar. Verleden week stonden we aan een tramhalte temidden van een pol derweg te wachten, eenige land bouwers en ik. Wij keken naar het ondergeloopen land. »Wel, wel" zei er een, «wat zal dat land valsch zijn, 't is in geen twee jaar weer in orde, de karwielen zijn er een meter inge zonken." »Ja, zei een ander, dat moet je gelooven en waaraan ik ook altijd denk, als ik het land zoo doortrokken zie met water, dat al die voeding stoffen, welke door ons in den grond gebracht worden, al die duro mest, zooals chili-sal peter en am. er iets niet in den haak was, cn zoo een hunner hem had zien spreken met den heer Bastin, do uitslag van dit o derhou I Z'-u spoedig overal bekend wezeu. en n >g vqnr zonsondergang zou het pi aaomcluig publiek weer o n nieuwe prooi tc ver slinden hebben. De molenaar, al meer cn raec-i opge wonden, stond op en begon op en neer te wandelen in zyn vertrek. Do dorst naar goud verteerde zyn binnenste, hij wensclite rijk te zijn, ai was het ook slechts voor één dag. om zijn hooghartigen tegenstander te bescha men. Rijk 1 wat klonk hem dat woord zoet in zijn oor. Goud dat is hot eenige dat den mensch machtig maakt op de wereld, dat hem in de oogen der menschen verheft. -Wat raaskal ik toch," mompelde hij. De arme man begon tc lachen als een onzinnige die hem gezien had, zou me delijden met hem hebben gekregen. Eensklaps bleef hij stilstaan, bracht zijn hand aan het voorhoofd*en zei -Ik geloof dat ik gek word neen, de hemel beware mij daarvoor 1 Myn God, vei ban uit mijn geest dc gedachten aan dat vervloekte geld ik ben altijd zonder rijkdom gelukkig ge weest, och, laat my steeds gelukkig blijven I" Wordt vervolgd. PEEL van 1 4 regels elke regel meer fr v

Peel en Maas | 1905 | | pagina 1