Een democratische Paus.
De Photograaf.
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1905.
ZES EN TWINTIGSTE JAAItGANt
No. 33.
Uitgever W. A. Van den Mukckhop, Venray.
Wanneer dienen de boo-
men geveld te worden.
Mengelwerk.
Leven en laten leven.
Abonnementsprijs per kwartaal.
Prijs der Advertentiën:
Onder dit opschrift vinden wij in
het hooldblad der Nationaal demo-
kratisehe Ligahet in ongeveer 300.000
exemplaren verspreidde weekblad van
Reynolds Newspapers te Londen, een
bericht van een aanvoerder der
Engelsche werklieden, dat origineel
en ioterressant genoeg schijnt om te
worden vertaald.
liet stuk geeft ons tevens hot ver
schil van opvatting tusschen engelsche
socialisten en zulken die helaas ook
bij ons gevonden worden. Want de
socialist van Engeland neemt zijn de
mocratische beginselen aan slechts in
verband met zij a vaderlandsche gezind
heid, terwijl er op het vasteland maar
al ts veel gevonden worden, die de
vaderlandsliefde als iets overbodigs
verwerpen. De verhaler van 't radikaal
engelsch blad schrijft;
«Te Rome, waar ik mij ophield
voor de studie der Italiaansche ar-
beiderstcestand, vooral ook van de
spoorwegstaking, had ik een paar
dagen over, toen een oude vriend mij
vroeg of ik er.ook belang in. stelde
eens deel te nemen aan eene audiëntie
op liet Vaticaari. Zeker was mijn
antwoord, als het niet te veel drukte
vereischt en ik een uitnoodigingskaart
kan machtig worden.
Onmiddelijk telefoneerde Signor
Giambettoni, die alle hoeken en
gangen van het Vaticaan nauwkeurig
kent, naar den dienstdoenden kamer
heer des Pausen, die toestemmend
antwoordde en* reeds den volgenden
dag zat ik, in schoonen kraag en
witte das in een der pauselijke ont
vangstkamers met ongeveer dertig
andere personen, heeren en dames,
de eersten in zwaiten rok.de laatsten
allen met donkere sluier afhangende
van hel hoofd, en (Jio ouden en
jongen goed kleedde,
Wij behoefden niet lang te wachten.
In dien tijd echter bewonderde ik de
massieve meubelen, de met goud be
dekte zoldering, do prachtige muur
schilderijen als «hot vinden van
Mozes" «de vlucht naar Egypte", de
moord der onschuldige kinderen" «de
afname van het kruis" en vele andere
stukkon van onschatbare waarde. Het
was verschrikkelijk warm in de kamel
en ik dacht er juist aan of niet een
der lakeien, als ik hem eon lire in de
hand stopte, niet een venster zou willen
openen om een mondjevol frissche
lucht te happen; toen plotseling, zonder
eenig gedruisch dan het lichte kraken
van een der pauselijke pantoffels, de
heilige Vader zonder eenig ceremonieel
binnentrad,
Daar waren geen gendarmen, geen
hellebardieis, geen schare van pries
ters rondom hem. Slechts een enkele
jonge italiaanscho geestelijke volgde
hem op eenige schreden afstands.
Mij verraste deze verschijning in
haar wit, van boven tot onder toe<re-
knoopt gewaad en de liefdevolle een
voud van manieren, waarmede hij op
trad. Op het hoofd droeg de paus een
hoog wit mutsje, aan do vinger, een
schoonen grooten gouden ring, met
diamanten gesierd.
Ik kwam met mij zeiven in strijd.
Zou ik, de gewone man, hem de handen (ken om do verwachtingen van ver-1 van do kroon) over een breedte, vol-1 Zooals in plaatsen, waar bijv. -een «as-
drukken, hem wenschen, dat hij zoening op hot laats- '.uit, de liooge doende om te verhinderen, dat de verlichting is, zal men raoeielijk°een gas-
spoedig uit zijn vaticaansche gevange
nis zou bevrijd worden, opdat hij zich
vrij zou kunne bewegen onder de
romeinsche burgers, Italië bereizen en
vrede maken met de autoriteiten in dien
staat
Of moest ik eenvoudig de gebruiken
volgen en mij tevreden stellen zijne ring
te kussen Maar er was niet veel tijd
om te denken.
Zich onderhoudend met zijne gasten
kwam de Paus al dichter en dichter bij
mij en plotseling werd ik voorge
steld. Onwillekeurig en sprakeloos zonk
ik op de knieen en kuste den ring.
Mij boog zich fleer tot mij en hiel
mij op tot zich en ik zag aan zijn gelaat
aan de beweging zijner lippen, hoe hij
wist slechts een eenvoudig werkman
voor zich te hebben, die van hoogere
gebruiken en huichelarij niets kende.
En hij zeide, (gelijk voor mij ver
taald werd) terwijl hij zijne zachte
schoone oogen in de mijnen boorde, in
het italiaansch »Mijn zoon, ik zegen U".
In dat oogenblik gevoelde ik, hoe
aarne ik geheel mijn weekloon had
afgestaan, als ik hem in een paar
italiaansche woorden had kunnen be
danken.
Maar helaas, ik kon die voldoening
niet smaken. En zoo schouwde ik spra
keloos in het gelaat van dien bfeedge-
schouderden, gezetten, middelbaar
grooten man, terwijl hij zich van mij
af en naar een volgenden toewendde en
de ontvangstzaal verliet om een wande
ling te doen in de tuinen van het
Vaticaan.
Vijftien minuten duurde mijn verblijf
in het Vaticaan, en het verheugt me
den tegenwoordigen Paus gezien, zijn
stem gehoord en zijn hand gekust te
hebben. En waarom
Wijl hij eeri man is, die de grootste
sympathie heeft voor den werkman, de
grootste kennis van sociale vragen,
want hij heeft zijn leven voor en met
ai inen en bedrukten geleefd.
Hij streefde niet naar den pauso-
1 ij ken troon en werd daartoe geroepen
tegen zijn wil; en toen zijn verkiezing
zeker was, protesteerde iiij nog tegen
zijn candidatuur, wijl hij niet gaarne
scheidde van het Venitiaansch volk,
wiens lief en leed hij gedeeld had.
Deze Paus, dit staat vast, is ver
heven boven zijn geheele omgeving en
vijandig aan alle enghartige formali
teiten.
Maar zou ook hij zich moeten
voegen naar don invloed zijner om
geving
Toch hoop ik, dat hij in de ge
schiedenis een plaats zal innemen,
misschien niet als groot geleerde en
thoologant, dan misschien als vrede
stichter tusschen het Koningrijk Italië
en het College der Kardinalen. Dan
heeft hij geleefd voor een grootsch
doel In mijn hart ben ik overtuigd
dat de tegenwoordige Paus socialist
is." (Natuurlijk niet in den zin van
onzen Troelstra en consorten
De naïve weergeving van indrukken
gelijk ze werd geschreven door een
engelschen socialist en opgenomen
door een der radikaalste bladen van
een engelsch protestantschen werk-
liedenbond heeft groote beteekenis.
Wel mogen zij een glimlach wek-
waardeering, waarin deze man uil
het volk van Paus Pius X spreekt,
zal on/e gehechtheid aan hen ver
sterken en ook onze waardeering
hooger en werkzamer maken.
JAN.
Anders zijn de verhoudingen, wan
neer tegen den herfst de groei begint
af te nemen dan worden door (he
bladeren grootere hoeveelheden zetmeel
en eiwitstoffen geproduceerd dan voor
den oogenblikkelijken toestand noodig
zijn en deze overmak wordt als zoo
genaamde reservestoffen gebruikt.
In den zomer is de halve het hout
der boomeh niet gevuld met reserve-
stoffen, maar treedt deze toestand des
te meer in, naarmate de groei ver
traagt.
Het overvoeren der reservestoffen
geschiedt door den bas de afzetting
er van in het levende hout weefsel
(spint) en in den bast
Ze begint in n r< mortel en gaat
lahgzainerhand van bén éden
naar boven door het geheele organisme
tot ten slotte al het hout tot in de
uiterste twijgen met zetmeel opgevuld
is.
Hoe nu deze overgang van zetmeel
precies plaats grijpt, zullen we maar
buiten beschouwing laten, doch alleen
aangeven, dat door een eenvoudige
proef, door middel van jodium, kan
aangetoond worden of het hout in den
winter dan wel in den zomer is gekapt,
daar jodium een uiterst gevoelig rea
gens is op zetmeel en dit in zeer kleine
hoeveelheden nog duidelijk blauw
kleurt.
Hoe beter deze kleuring intreedt,
des te grootere waarde wordt aan het
hout in 't algemeen toegekend.
Daarentegenover staat intusschen 't
feit, dat juist de afwezigheid van zet
meel in het hout zijn duurzaamheid
1 gevolge heeft.
Reeds langen tijd geleden is aan
getoond, dat de oorzaak van worm in
hout uitsluitend een gevolg is van hel
zetmeelgehalte, want alleen om het
zetmeel is het de borende insecten te
doen.
Zoo leert ook de ervaring, dat bijv.
het kernhout van den eik dat zet-
meelvrij is door den worm onaange
tast blijft, terwijl het spint er van
door de insecten vrijwel regelmatig
wordt aangetast en wel bij uitgedroogd
hout meer dan bij versche zoodat meu
bels enz. uit eikenhout vervaardigd,
dikwijls eerst na jaren door wormen
aangetast worden.
Steeds echter wordt het hout slechts
zoover wormstekig en doorboord, als
er zetmeel aanwezig is, in het poeder
of wormmeel daarentegen zal men nooit
een spoor van zetmeel ontdekken.
Door proefnemingen is nu aange
toond, dat door het afnemen van den
bast van den stam 3 of 4 maanden voor
het vellen, het zetmeel uit die plaatsen
geheel verdwijnt en is tevens als middel
ter voorkoming van worm aan de hand
gegeven, een voorafgaande, dubbele
ringsom uitgevoerde insnijding der
stammen faan den voet en bij 't berrir.
randen der wonden zich weer verbin
den.
Deze insnijdingen moeten ongeveer
in Mei plaats hebben dan blijft de
booin in t algemeen zetmeel vrij en kan
hij geveld worden terwijl hij nog leeft,
wat voor de kwaliteit van het hout
niet zonder invloed is.
Met het oog op c'e chemische eigen
schappen en de daarmee in verband
staande duurzaamheid van hel hout,
zou dus de zomer do aangewezen tijd
voor 't vellen zijn, terwijl de winter
de voorkeur zou verdienen met betrek
king tot de physische eigenschappen.
Daar echter de laatste door geschikte
behandeling bij zomerhout evengoed
verkregen kunnen worden, zooals ze
bij winterhout bekend zijn, zoo laten
zich bijgevolg do gewonschlo chemische
en physische eigenschappen van het
liout op een bepaalden tijd voor het
vollen vereenigen, dat wil zeggen,
waar de zomervelling noodzakelijk is,
doet men goed do stammen öf reeds
voor of direct or na van den bast te
ontdoen, terwijl, wanneer de winter-
vellinf wordt, toegepast, de boomstam
men '--tere vooraar beneden de
kroon rin0<*om moeten worden inge
sneden en de bast mot het weeke
'edeclte
een handbreedte
weggenomen om het
moet worden
indringen van zetmeel en andere ro-
servestoffen uit do bladeren te verhin
deren.
De vrijwel algemeen aangenomen
regel, dal de duurzaamheid van het in
den zomer gevelde hout geringer zou
zijn, is derhalve in 't algemeen niet
waar en alleen enkele houtsoorten,
als bijv, voor de beuk, bewezen.
voor Vknkay 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
p;^.r j. m
O *vói- f
Aso TI N ail"'i->
van 1 4 regels 20 c.
elke regel meer 5 c'
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
kroon kunnen koopen.
Het kan tocli voorkomen, dat men bijv.
er een ten geschenke wil geveü, dan zal
men wijs doen zich daar voor lot eene groote
firma te wanden.
Dit is slechts een voorbeeld, maar zoo
komt 't dikwijls voor.
Onze bed eling is, dat ieder zich zal
voornemen do gewone dageiijksche of jaar-
lijkscho benoodigdhüden zooveel mogelijk
van zijn eigen plaats te betrokken, om daar
door den bloei der zaken en het algemeen
welzijn in eigen omgeving op zekere wijze
te bevestigen.
««rap-», li mui aam»».. i i| i i
-Koopt in uw eigen pliats". Dat kan
tegenwoordig niet moeelijk vallen, want in
bijua alle kleino gemeenten zijn verreweg
de meeste artikelen to krijgen.
Vele lieden kunnen niet goed rekenen. Ze
rekenen do reiskosten naar de groote steden
waar zij bij voorkeur hunne in koopen doen.
nut meJe. Zij bedenken niet, du er in do
groote plaatsen, dikwijls onsolide wateu
verkocht worden, artikelen, die wegens hJ
te groote voorraad opgeruimd mouten worde,
zij bedenken ook mordat bij reparatie v,u.
een of ander artikel men bij zijn eigen
winkelier liet best terecht kan, voordeeligei
dan dat men zulks naar groote steden moet
zenden, hetgeen allerlei kosten veroorzaakt
En waarom koopt men met in zijn eigen
plaats Om nietige reden.
De een wil absoluut van deze of gene
firma bediend worden, een ander gunt het
zijn buurman niet uit afguust of iets derge
lijks, een derde vindt het plezierig, noemt
het een uitgaansdag in de stad (e gaan
koopen, maar dat men zijn eigen stad of
dorp schade doel, komt niet iu aanmerking.
Dit staat vast: De welstand van één
enkelen beteekent welstand voor het alge
meen, daarom zegt een oud spreekwoord:
-Leven en laten leven."
Heeft de burger in een kleine stad een
oed bestaan, dan zal hij zijne verplichtingen
tegenover kerk en staat goed nakomen.
Hij is dan eeu kracht, die meetelt, en
draagt bij tot den bloei van 't algemeen.
Deze opvatting moge eenieder helpen
verspreiden, temeer, daar het koopend
publiek geeu schade heeft, wanneer het in
eigen gemeente koopt, en bezwaarlijk eenig
nut of voordeel ondervindt van het koopen
in groote steden.
Wij meenen hier niet die zaken, die be
paald slechts iu groote steden een bestaan
kunnen lebben.
In een hoog laud van het beijersch alpen
land, ver van den grooten verkeersweg stond
een eenzame herberg, welks bezitter nog
uit oud, hait hout was gesneden.
Hy dry ft zijn.handel en houdt daarby zijn
herberg, en bekommert zich om hetgeen in
de overige wereld voorvalt in 't geheel niet.
Kranten leest hij zelden, wijl hem dat
lozen zoo naar en vervelend toeschijnt, en
veel liever laat hij zich een en ander vertel
len door de gasten, die bij hem aanleggen.
In den z.oraer is het zeer druk. i
In groote getalen trekken de tourisieu doe
■r.*t iibrj.D-ty, cc- rn --* -n vd
gevonden, die niet even bij Rauhbichler aan
legt. omdat het overal bekend is, dat men
daar een lekkeren pot en een stevige», maar
goeden beet kan krijgen.
Daarbij heeft de waard een eigenschap,
die hem zeer interressant maakt hy is een
grappenmaker van een bijzonder soort en
kan zoo grof uitvallen, dat iedere naturalist
daaraan pleizier heeft.
Zelfs in de stad is hy bekend, en in de
verzamelingen vau volkstypen uit 't gebergte
prijkt ook zijn poitret, oens heimelijk door
een amateur genomen.
Bij dezen waard was eens een vroolijke
schaar wandelaars neergestreken. Rauhbichler
zat in het midden zijner gasten, die zich
met zijn naiieve uitingen ten hoogste ver
maakten.
Het gesprek kwam ook op het photogta-
feeren en omtrent dit vak had onze dikke
waard niet de minste voorstelling.
Een vroolijk gezel, Schrader genaamd,
nam het op zich een voordracht over do
knust der photografie te li-uilen, waarnaar
Rauhbichler met open mond luisterde.
Toen echter Schrader ten laatste betoogde
dat hij hei zo-ver in die kunst had gebracht
dat hij uil de onmogelijks!© zaken een pho-
tografietoestel vervmrüig Je. waarmede hij iu
weinige minuten een volmaakt afgewerkt
portret vervaardigde, toen begon Riulibichler
ernstiger na te denkenoen, zooals gewoonlijk
in dergelijke gevallen op grove wijze uit te
vallen
Hij meeiiie, mijnheer moest nog dommer
zijn dan hij hem aanzag, indien hij geloafJe
iemand zooiots te kunnen wijsmaken.
Schrader lachte en antwoordde, dat hij het
bewijs zou leveren, wie van hen beiden de
domste was.
Rauhbichler hield hem by zijn woord en
stelt hem merkbaar opgewonden deze wed
denschap voorde verliezer, die zou op tien
kan oud bojorsch trakteeren.
Tot groote verwondeiing van zijne vrien
den nam Schrader de weddenschap aaa en
verzocht Rauhbichler zijn jas aan te trekken,
wijl men iemand tocli moeilijk in zijn hemds
mouwen kon photografeeren.
De waard ging onmiddellijk heen om aan
dit verzoek te voldoen en Schrader begon
zijn toebereidselen te maken.
Verbaasd vroegen hem zijne vrienden, hoe
hy die grap leveren zou. Schrader legde zyn
plan bloot.
In de stad had hij een photografie van
Rauhbichler gekocht, waarvan deze 't bestaan
nog niet kende.
Het was dus noodig Rauhbichler door
allerlei voorbereidselen een loer te draaien
en zyn aandacht bezig te houden tot op het
oogenblik, dit ges-hikt scheen hem het