Goöp. Stoomzuivelfabriek.
Successiewet.
ZATERDAG 15 JULI 1905.
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG.
No.
Uitgever W. A. Van
den
MiiNCKiror, Venray.
Mengelwerk.
„O God, Uw
aldoordringend oog".
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Venray 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijko nummers 6 c.
Ad verten tiën
van 1 4
elke regel moer Q
letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advcrtontién, 3maal geplaatst worden 2maal berekend.
In hot «Kanton Weort." ontleonon
wij van don Zuivelconsulent J. J. C.
Amant, do groole voordeeion verbon
den aan het tot stand komen eener
Coöperatieve Stoomzuivelfabriek.
Het spreekwoord "Stilstaan is ach
teruitgaan" is vooral toepasselijk op
de coöperatieve boter bereiding de
geschiedenis van de ontwikkeling der
zuivelindustrie in ons gewest leert
ons dat.
Ruim 13 jaar geleden werd de eerste
coöperatieve hotertahriek voor hand-
kracht opgericht te Tungelroij.
Toen het, succes dezer vereeniging
bekend werd, regende het als 't ware
boterfabriekjes in en huiten Limburg.
De hoterfabricatie ging hiermede in
enkele jaren met, reuzenschreden voor
uit.
De zoogenaamde contrifugeboler
maakte naam en werd steeds meer op
prijs gesteld en gevraagd. Na enkele
jaren begonnen de afnemers van die
boter evenwel in te zien, dat alle
centrifugeboter niet over één kam ge
schoren moest worden men begon te
letten op qualiteit.
En nog ettelijke jaren daarna wees
men de fabriekjes, die prima qualiteit
maakten met den vinger aan.
In vele boterfabriekjes werd slordig
gewelkt, zonder toezicht de energie
van het Bestuur verzwakte, stond stil
en de zaak ging achteruit.
Nog meer werden de achterlijken
teruggedrongen, toen in de laatste
jaren door enkele energieke besturen
de handkrachtlabriekjes omgezet wer
den in stoomfabrieken.
Slechts bij uitzondering kon een
enkele handkrachtfabriek, wat betreft
qualiteit der boter, wedijveren met
deze nieuwe inrichtingen veel minder
nog konden de haudkrachtfabrieken
in concurrentie treden, waar het aan-
"kwam op een hoog rendement of m.
a. w, op hooge uitbetaling van de
geleverde melk.
Vooral dit laatste zullen wij door
enkele cijfers trachten te verduidelij
ken.
Voor eenieder staat de, gelegenheid
(gemiddeld por
jaar)
Werkloon (voor
hand kracht ge
rekend tegen
15 ets. per 100
KG. •melk)
Samen
320,200,—
van alle onkosten, inbegrepen amor- successie betaalt men behalve het zegel
1200,— 2700,-
open, zich te gaan overtuigen van de
waai beid van onderstaande cijfers en
beweringen in de nieuw opgerichte
stoomzuivelfabrieken (vroeger haast
allen handkrachtfabrieken) te Stram-
proij, Schimmert, Horn, Tungelroij,
Nuth, Valkenswaard, Helden, Venray,
Heel en Ottersum.
Op dit oogenblik wordt de melk
van Maasbracht, Linne en Montfort
gedeeltelijk verwerkt in 5 handkracht-
fabriekjes.
Aangenomen dat de totale hoeveel
heid melk, die aldus verwerkt wordt,
geschat kan worden op pl. m. 5000
KG. per dag, en dat die 5 fabriekjes
bij oprichting met inventaris en al,
gekost hebben 5 X f 2000 f 10.000,
terwijl de nieuw op te richten stoom
zuivelfabriek zal kosten f 16000. kan
men de volgende onkostenvergolijking
maken
Amortisatie van
het kapitaal in
20 jaren (per
jaar)
Rente öl 4"°/0
f 800,— f 500,-
f2320,— f 3400,—
Bij stoomkracht geeft men hiervoor
dus minder uit f 1080,per jaar.
Door de scherpere ontrooming en
hot betere uitkamen hij stoomkracht
heeft men gemiddeld 1 KG. melk
minder noodig voor 1 KG. boter dan
hij handkracht.
Van bovengenoemde 5000 KG. melk
zal men b. v. met stoomkracht dage
lijks maken 185 KG. boter'en met
handkracht 180 KG., 5 KG. boter
per dag, geeft per jaar 360 X 5 KG
boter 1800 KG. boter.
1800 KG. boter a f 1,20 f2160
per jaar.
Volgens onze berekening worden er
jaarlijks 360 X 185 KG. boter
66600 KG, boter gemaakt.
Nemen wij aan dat de boter slechts
2 ct. per KG. hooger betaald wordt
dan geeft dit nog een voordeel van
66600 x 2 ct. f 1332,per jaar.
Er is echter, p.o.g meer.
Een onschatbaar en onberekenbaar
voordeel is het do afgeroomde melk
dagelijks gepasteuriseerd (verhit op 80
90° C.) terug te ontvangen.
De afgeroomde melk zooals zij van
de handkrachtfabrieken terug ontvan
gen wordt, blijft een gevaarlijk voedsel
voor menschen en vee onder de men-
schen kan zij verspreiden tuberculose
(tering), typhus, diphteritus, roodvonk
en andere besmettelijke ziekten voor
het vee kan zij eveneens een bron
van besmetting zijn voor tuberculose
(pokken), mond- en klauwzeer, enz.
Zoo schreef nog onlangs de gezond
heidscommissie voor de provincie
Drente het volgende
De gezondheidscommissie is van
meening, dat tuberculose, door het
vermengen van de melk, afkomstig
van zoovele en van zoo verschillende
aanleg zijnde kooien, zeer onder het
rundvee wordt verspreid.
Voor het aanfokken van kalveren
levert dit een groot bezwaar op, wijl
die jonge dieren met do ondermelk
terstond in zich opnemen de bacillen,
welke later tot ontwikkeling komen
en dan, als die kalveren tot koeien
zijn opgegroeid, de oorzaak kunnen
worden van eene ziekte, die hen dan
niet alleen benadeelt en in de waarde
doet verminderen, maar waardoor
ook do verspreiding voortduurt en de
ziekte toeneemt.
Het eenige middel ter voorkoming
dezer gevaren is volgens deze commis
sie ook het pasleuriseeren van de
afgeroomde melk.
Ten slotte wijzen wij er nog op,
dat brandstof, olie, reparatie, enz. bij
eene stoomzuivelfabriek zeker geen
grootere uitgaven vorderen dan bij de
handkrachtfabrieken, en dat de admi
nistratiekosten bij een stoomzuivelfa
briek zeker minder zullen zijn.
Gerust mogen wij derhalve rekenen
op een jaarlijksch voordeel vanf
1080 f2160 -f f 1332 f4572
of ruim f 4500.
Zonder dat dus een der deelnemers
een cent behoeft te storten en na aftrek
tisatie en rente, i- er eene onmiddt
lijke winst te maken van bijna 7 ct.
per KG. geproduceerde boter.
Veehouders denkt hier eens ernstig
over na.
En dan de handen in elkander
geslagen; allo vooroordeel en eigen
belang op zij gezet
samengewerkt voor den
zuivelindustrie en voor
van uw gewest.
en eendrachtig
bloei der
de welvaar
Do erfgenamen betalen succesie-
recht van al hetgeen hun bij versterf
of testamentaire beschikking nagelaten
is naar do volgende regelen en behou
dens de te noemen uitzonderingen.
Erft men van ouders of grootouders,
of van man of vrouw (echtgenoot),
ingeval er kinderen of nakomelingen
zijn, dan betaalt men één percent van
net geërfde. Erft uien van kinderen
of kleinkinderen, zoo betaalt men drie
percent. Erft iemand van broer of
zuster, of wel van man of vrouw,
terwijl er geene kinderen of nakome-
ingen zijn, dan betaalt hij vier percent.
Ervende van ourtS, tante; emdoerm,
oudtante, neef, nicht of de kinderen
van neef of nicht (oomzeggers), zoo
betaalt men zes percent.
Erft men van neef. nicht, verdere
bloedverwanten of anderen, dan betaalt
men tien percent van de erfenis.
Van hetgeen men meer erft van
broers, zusters, ooms, tantes, enz. dan
het aandeel bij overlijden zonder
uitersten wil zou hebben bedragen,
betaalt men ook tien percent. Van
effecten en rentegeveilde schuldvorde
ringen betaalt men bovendien een
recht van overgang, zijnde, als men
erft van ouders, grootouders, kinde
ren, kleinkinderen of echtgenooten
één vierde percent, als men van anderen
erft, twee percent. Van vast goed,
gelegen in ons land, dat men erft van
eenen uitlander, betaalt men 6 percent
overgangsrecht. Wanneer do ei flater]
daaromtrent niets heeft bepaald, wordt
ieder erfgenaam geacht een deel van
de effecten en ïvnlegevondc schuldvor
deringen te erven, evenredig met zijn
aandeel in de geheele mfenis.
De betaling van successie- en over
gangsrechten moet gedaan worden
binnen eene maand na do aangifte.
Binnen veertien dagen na de aangifte
ontvangt men eene opgave van het
vijftig cents voor elke bladzijde van
zeven en twintig regels, die gemid
deld niet meer dan twaalf lettergre
pen mogen bevatten.
-O God, uw aldoordringend oog
Kan niemand ooit verblinden
En waar ik mij verbergen moog.
Gg zult mij altoos vinden.
Al 't kwade metterdaad begaan.
Of met bet, hart bedreven.
erder kwam Jan Jorissen niet met de
ezing van zijn echt-vaderlnndsehen dichter.
Een hevig kloppen op de deur vroeg zijn
aandacht.
Jan Jorrissen was scheerman.
Vroeger was zijn veer een van de besten.
Maar sinds die beroerde trams en treinen
was -hot vette van de sop nf."
t Was in de laatste tijden lamlendig
wees».
Dezen avond was er eenvoudig geen den-
en aan iemand over te zetten.
De storm huilde en beukte de golven, dat
zij hun schuim tegen zijn vensters spatte.
En Jan wierp een donkeren blik naar
een zijvertrek waar zijn vrouw worstelde
met eene aanhoudende ziekte.
P*A gaat.niet meer bromde Jan in zijn
'Apotheker7 Slechte1
l>aanr~- TToHer.
lijden bijna geen
gaal niet meer.
vischvangst. Dat
bedrag der successie en overgangs
rechten.
Hij, die hel recht, niet op tijd betaalt,
wordt beboet met tien percent van
het verschuldigde recht.
Wanneer iemand van ouders of
grootouders minder erft dan 1000
gulden, is hij vrij van hot betalen van
successierecht.
Hetzelfde is het geval, wanneer
men minder dan 1000 gulden van
man of vrouw erft, terwijl er kinderen
of nakomelingen zijn.
Bedraagt hetgeen men in beide
genoemde gevallen erft, minder dan
1500 gulden, dan zijn de eerste 500
gulden vrij en betaalt men van de
rest, zooals boven is vermeld.
Boven de 1500 gulden betaalt men
van het geheel.
Bij het indienen eener memorie van
In zijn ballorigheid had hij truost gezocht
in stichtende lectuur en had Beets openge
slagen.
-O God, uw aldoordringend oog."
Hij werd gestoord iu ziju lozing door een
luid kloppen op do deur.
Een man, in langen, tot op do voeten
neerhangende mantel trad in den lichtkring
van zijn kamer lamp.
-Jan Jorissen, je moet mij dadelijk over
zeilen. Ik heb haast en moet de laatste
trein naar den Bosch halen."
-Ja, Mulder, antwoordde Jan, dat is go-
makkelijk gezogd maar van avond gaat
het niet meer. Kijk maar eens naar het
stormachtig weer En ik heb een doodzieke
vrouw hier liggen.
-Ach wat Weer! Je bent wel bij heviger
storm overgevaren Kom maar. Ik betaal
goed
De veerman schudde het hoofd.
-Neen Neen, ik mag nietHet is te
gevaarlijk Kom morgen, zoo vroeg als je
wilt maar nu niet,"
Mulder hij was veehandelaar hield
niet op, wierp drie gulden op tafel en zeide
-Daar Zij zijn de jouwe, als jo me gauw
overzet.. Ik moet weg. Dat is toch gauw
genoeg verdiend."
Op liet zien der blanke munten en het
klingelend geluid, waarmede zij op tafel
vielen, begon zich Jorissen te bedenken.
Hij wieip een vluehtigen blik naar de kamer
waar zijn doodzieke vrouw lag en sprak
met een schouderbeweging, als wilde bij
alle verantwoordelijkheid van zich werpen.
-Kom, Mulder God zal ons helpen
De beide mannen gingen naar den oever.
Jan Jorissen met een grooie lantaarn voor
uit.
Maar dat licht was eigen tl ijk overbodig.
Nu en dan zei te een aanhoudende bliksem
straal don gelieelei) omtrek in licht.
Jan maakte de ketting van het hooljo los
en sliet het met Mulders hulp tof. half in
den stroom.
Daar werd de drift van het water heviger.
Hoe vérder zij kwamen te heviger moesten
zij hunne krachten inspannen.
In 't midden van den stroom begon het
bootje bedenkelijk te wankelen. De storm
winden joegen de golven erin.
-Houd jo goed vast" riep Jan, die aan 't
roer zat, zijne gezel toe terwijl hij een
scherpen blik wierp naar de overzijde, wier
donkere gedaante voortdurend door don
bliksem werd verlicht.
-Wij zijn er gauw genoeg over!"
(i Nic. Beets II 287.
Nauwelijks had hij hel laatste woord
gezegd, of een hevige windstoot wierp het
bootje vreesolijk op éóno zijdo. Bijna zonder
tusschenpoos volgde een tweede, die het
bootji' deed kantelen en beide mannen tn de
stormachtig bewogen wateren wierp.
Jan kwam bet eerst boven en pakte gauw
den kiel van de drijvende bont.
Nauwelijks had hij zich daarop gewerkt,
of hij zag o ik Mulder aan de oppervlakte
strijden met de golven. Spoedig had hij hem
hg zijn wammes to pakken en sjorden hein
op hot gevaarlijk vlot
Houd jo vast aan de planken riep hij
mot bovenraenschelijke inspanning.
Mulder deed wat hem bevolen werd, maar
uitgeput door de inspanning oni zich vast te
houden, riep bij met half versmoorde stem
-Jan ik kan niet meer Als we niet gauw
aan land komen, verzuip ik 1"
•Hou je goed, Mulderklonk het
terug wij gaan naar land too I Wij zijn
or bijna
Met éóne hand greap hij naar Mulder
om dien te helpen. Bij toeval valte hg hem
juist bij den buikriem, waaraan do geldbeurs
was vastgehecht.
Ondanks het razen van den storm, meende
Jorissen liet 'klinken van zilver te hooren.
en greep hg in eene zich bewegende massa
geldstukken. Krampachtig werkte bij met
de beenen om het vlot naar den oever te
drijven.
Een schokkende gedachte deed zijn ziel
tot in haar iunerste beven. De geldbeurs
God wal was daar veel bjjeen
J'jl -IULJuaJL2&-, .utlLzaehaÜÜL-
en Mulder verdween in 't
Niemand
arme
Eén stoot
water en het geld behoorde hem.
zag het Niemand hoorde hetZijn
kranke vrouw was geholpen en zijn nood
geleenigd.
•O God, uw aldoordringend oog
En Jorissen zag op naar den starronloozen
hemel en begon te twijfelen.
Waarom niet één duuw Eóo stoot t
En vaster sloot zijn hand om Mulders geld
buidel
Jorissen voelde, hoe het bloed hem in 't
aangezicht steeg. Zijn hand sidderde
Plotseling zette een vreeset ij ke bliksem
straal den geheelen bciuul in vuur. Jorissen
ademde diep eu met bijna boven menschelgke
inspanning werkt hij door dc drukking zijner
boenen het bootje naar den oever toe. Nog
eenige oogenblikken en hij voelt grond
onder zijne voeten.
Met groote moeite werken zich beide
mannen verder land-op. Als hun laatste
pogingen met zekerheid bekroond zijn, 9toot
Jorissen een zucht uit, of een centenaarslast
hem wordt ontnomen.
Toch mompelden zijn smartdgk saarage-
perste lippen
-A! 't kwade metterdaad begaan
Of met het hart bedreven
Mulder brak hot eerst het stilzwijgen
•Jan, Jan sprak hij en roet warmte. We
hebben kwaje oogenblikken beleefd. En dat
is mijn schuld. Jorissen kerel, je hebt mijn
leven gered, Hoe zal ik je dat ooit betalen
Jorissen gaf hierop geen antwoord, maar
zuchtte hoorbaar. Toen bij zelf vond, dat
zijn zwijgen moest opvallen, zeide hij »Kom,
we moeten zien. dat wij onderdak komen
en andere kleeren zien te krijgen. Ginds
zie ik nog licht, laten we daarheen gaan.'
Zoodra heide mannen de herberg waren
binnen gegaan, worden zij met do grootste
verwondering ontvangen.
In zulk weer werden geen vreemde gasten
verwacht en zeker trokken de druipende
kleederen een bijzondere aandacht.
Spoedig echter werden zij herkend en
ondervraagd over het hun overkomen onge
luk.
Mulder was enthousiast over bet heldhaftig
gedrag van Jan Jorissen. Hij bood zijne
redder in aller bijzijn en met aller goed
keuring de geheele inhoud van zijn geld
buidel aan.
Jorissen echter keek uiterlijk norsch naar
den uitgeschudde!) schat en mompelde,
onverstaanbaar voor het gezelschap
-Of met bet hart bedreven
Verstaanbaar weigerde hij absoluut -Hoor
eens, Mulder sprak hy zonder eenige
c
Stoomkracht Handkracht
