Goöp. Stoomzuivelfabriek. Successiewet. ZATERDAG 15 JULI 1905. ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG. No. Uitgever W. A. Van den MiiNCKiror, Venray. Mengelwerk. „O God, Uw aldoordringend oog". Abonnementsprijs per kwartaal voor Venray 50 c. franco per post 65 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c. afzonderlijko nummers 6 c. Ad verten tiën van 1 4 elke regel moer Q letters en vignetten naar plaatsruimte. Advcrtontién, 3maal geplaatst worden 2maal berekend. In hot «Kanton Weort." ontleonon wij van don Zuivelconsulent J. J. C. Amant, do groole voordeeion verbon den aan het tot stand komen eener Coöperatieve Stoomzuivelfabriek. Het spreekwoord "Stilstaan is ach teruitgaan" is vooral toepasselijk op de coöperatieve boter bereiding de geschiedenis van de ontwikkeling der zuivelindustrie in ons gewest leert ons dat. Ruim 13 jaar geleden werd de eerste coöperatieve hotertahriek voor hand- kracht opgericht te Tungelroij. Toen het, succes dezer vereeniging bekend werd, regende het als 't ware boterfabriekjes in en huiten Limburg. De hoterfabricatie ging hiermede in enkele jaren met, reuzenschreden voor uit. De zoogenaamde contrifugeboler maakte naam en werd steeds meer op prijs gesteld en gevraagd. Na enkele jaren begonnen de afnemers van die boter evenwel in te zien, dat alle centrifugeboter niet over één kam ge schoren moest worden men begon te letten op qualiteit. En nog ettelijke jaren daarna wees men de fabriekjes, die prima qualiteit maakten met den vinger aan. In vele boterfabriekjes werd slordig gewelkt, zonder toezicht de energie van het Bestuur verzwakte, stond stil en de zaak ging achteruit. Nog meer werden de achterlijken teruggedrongen, toen in de laatste jaren door enkele energieke besturen de handkrachtlabriekjes omgezet wer den in stoomfabrieken. Slechts bij uitzondering kon een enkele handkrachtfabriek, wat betreft qualiteit der boter, wedijveren met deze nieuwe inrichtingen veel minder nog konden de haudkrachtfabrieken in concurrentie treden, waar het aan- "kwam op een hoog rendement of m. a. w, op hooge uitbetaling van de geleverde melk. Vooral dit laatste zullen wij door enkele cijfers trachten te verduidelij ken. Voor eenieder staat de, gelegenheid (gemiddeld por jaar) Werkloon (voor hand kracht ge rekend tegen 15 ets. per 100 KG. •melk) Samen 320,200,— van alle onkosten, inbegrepen amor- successie betaalt men behalve het zegel 1200,— 2700,- open, zich te gaan overtuigen van de waai beid van onderstaande cijfers en beweringen in de nieuw opgerichte stoomzuivelfabrieken (vroeger haast allen handkrachtfabrieken) te Stram- proij, Schimmert, Horn, Tungelroij, Nuth, Valkenswaard, Helden, Venray, Heel en Ottersum. Op dit oogenblik wordt de melk van Maasbracht, Linne en Montfort gedeeltelijk verwerkt in 5 handkracht- fabriekjes. Aangenomen dat de totale hoeveel heid melk, die aldus verwerkt wordt, geschat kan worden op pl. m. 5000 KG. per dag, en dat die 5 fabriekjes bij oprichting met inventaris en al, gekost hebben 5 X f 2000 f 10.000, terwijl de nieuw op te richten stoom zuivelfabriek zal kosten f 16000. kan men de volgende onkostenvergolijking maken Amortisatie van het kapitaal in 20 jaren (per jaar) Rente öl 4"°/0 f 800,— f 500,- f2320,— f 3400,— Bij stoomkracht geeft men hiervoor dus minder uit f 1080,per jaar. Door de scherpere ontrooming en hot betere uitkamen hij stoomkracht heeft men gemiddeld 1 KG. melk minder noodig voor 1 KG. boter dan hij handkracht. Van bovengenoemde 5000 KG. melk zal men b. v. met stoomkracht dage lijks maken 185 KG. boter'en met handkracht 180 KG., 5 KG. boter per dag, geeft per jaar 360 X 5 KG boter 1800 KG. boter. 1800 KG. boter a f 1,20 f2160 per jaar. Volgens onze berekening worden er jaarlijks 360 X 185 KG. boter 66600 KG, boter gemaakt. Nemen wij aan dat de boter slechts 2 ct. per KG. hooger betaald wordt dan geeft dit nog een voordeel van 66600 x 2 ct. f 1332,per jaar. Er is echter, p.o.g meer. Een onschatbaar en onberekenbaar voordeel is het do afgeroomde melk dagelijks gepasteuriseerd (verhit op 80 90° C.) terug te ontvangen. De afgeroomde melk zooals zij van de handkrachtfabrieken terug ontvan gen wordt, blijft een gevaarlijk voedsel voor menschen en vee onder de men- schen kan zij verspreiden tuberculose (tering), typhus, diphteritus, roodvonk en andere besmettelijke ziekten voor het vee kan zij eveneens een bron van besmetting zijn voor tuberculose (pokken), mond- en klauwzeer, enz. Zoo schreef nog onlangs de gezond heidscommissie voor de provincie Drente het volgende De gezondheidscommissie is van meening, dat tuberculose, door het vermengen van de melk, afkomstig van zoovele en van zoo verschillende aanleg zijnde kooien, zeer onder het rundvee wordt verspreid. Voor het aanfokken van kalveren levert dit een groot bezwaar op, wijl die jonge dieren met do ondermelk terstond in zich opnemen de bacillen, welke later tot ontwikkeling komen en dan, als die kalveren tot koeien zijn opgegroeid, de oorzaak kunnen worden van eene ziekte, die hen dan niet alleen benadeelt en in de waarde doet verminderen, maar waardoor ook do verspreiding voortduurt en de ziekte toeneemt. Het eenige middel ter voorkoming dezer gevaren is volgens deze commis sie ook het pasleuriseeren van de afgeroomde melk. Ten slotte wijzen wij er nog op, dat brandstof, olie, reparatie, enz. bij eene stoomzuivelfabriek zeker geen grootere uitgaven vorderen dan bij de handkrachtfabrieken, en dat de admi nistratiekosten bij een stoomzuivelfa briek zeker minder zullen zijn. Gerust mogen wij derhalve rekenen op een jaarlijksch voordeel vanf 1080 f2160 -f f 1332 f4572 of ruim f 4500. Zonder dat dus een der deelnemers een cent behoeft te storten en na aftrek tisatie en rente, i- er eene onmiddt lijke winst te maken van bijna 7 ct. per KG. geproduceerde boter. Veehouders denkt hier eens ernstig over na. En dan de handen in elkander geslagen; allo vooroordeel en eigen belang op zij gezet samengewerkt voor den zuivelindustrie en voor van uw gewest. en eendrachtig bloei der de welvaar Do erfgenamen betalen succesie- recht van al hetgeen hun bij versterf of testamentaire beschikking nagelaten is naar do volgende regelen en behou dens de te noemen uitzonderingen. Erft men van ouders of grootouders, of van man of vrouw (echtgenoot), ingeval er kinderen of nakomelingen zijn, dan betaalt men één percent van net geërfde. Erft uien van kinderen of kleinkinderen, zoo betaalt men drie percent. Erft iemand van broer of zuster, of wel van man of vrouw, terwijl er geene kinderen of nakome- ingen zijn, dan betaalt hij vier percent. Ervende van ourtS, tante; emdoerm, oudtante, neef, nicht of de kinderen van neef of nicht (oomzeggers), zoo betaalt men zes percent. Erft men van neef. nicht, verdere bloedverwanten of anderen, dan betaalt men tien percent van de erfenis. Van hetgeen men meer erft van broers, zusters, ooms, tantes, enz. dan het aandeel bij overlijden zonder uitersten wil zou hebben bedragen, betaalt men ook tien percent. Van effecten en rentegeveilde schuldvorde ringen betaalt men bovendien een recht van overgang, zijnde, als men erft van ouders, grootouders, kinde ren, kleinkinderen of echtgenooten één vierde percent, als men van anderen erft, twee percent. Van vast goed, gelegen in ons land, dat men erft van eenen uitlander, betaalt men 6 percent overgangsrecht. Wanneer do ei flater] daaromtrent niets heeft bepaald, wordt ieder erfgenaam geacht een deel van de effecten en ïvnlegevondc schuldvor deringen te erven, evenredig met zijn aandeel in de geheele mfenis. De betaling van successie- en over gangsrechten moet gedaan worden binnen eene maand na do aangifte. Binnen veertien dagen na de aangifte ontvangt men eene opgave van het vijftig cents voor elke bladzijde van zeven en twintig regels, die gemid deld niet meer dan twaalf lettergre pen mogen bevatten. -O God, uw aldoordringend oog Kan niemand ooit verblinden En waar ik mij verbergen moog. Gg zult mij altoos vinden. Al 't kwade metterdaad begaan. Of met bet, hart bedreven. erder kwam Jan Jorissen niet met de ezing van zijn echt-vaderlnndsehen dichter. Een hevig kloppen op de deur vroeg zijn aandacht. Jan Jorrissen was scheerman. Vroeger was zijn veer een van de besten. Maar sinds die beroerde trams en treinen was -hot vette van de sop nf." t Was in de laatste tijden lamlendig wees». Dezen avond was er eenvoudig geen den- en aan iemand over te zetten. De storm huilde en beukte de golven, dat zij hun schuim tegen zijn vensters spatte. En Jan wierp een donkeren blik naar een zijvertrek waar zijn vrouw worstelde met eene aanhoudende ziekte. P*A gaat.niet meer bromde Jan in zijn 'Apotheker7 Slechte1 l>aanr~- TToHer. lijden bijna geen gaal niet meer. vischvangst. Dat bedrag der successie en overgangs rechten. Hij, die hel recht, niet op tijd betaalt, wordt beboet met tien percent van het verschuldigde recht. Wanneer iemand van ouders of grootouders minder erft dan 1000 gulden, is hij vrij van hot betalen van successierecht. Hetzelfde is het geval, wanneer men minder dan 1000 gulden van man of vrouw erft, terwijl er kinderen of nakomelingen zijn. Bedraagt hetgeen men in beide genoemde gevallen erft, minder dan 1500 gulden, dan zijn de eerste 500 gulden vrij en betaalt men van de rest, zooals boven is vermeld. Boven de 1500 gulden betaalt men van het geheel. Bij het indienen eener memorie van In zijn ballorigheid had hij truost gezocht in stichtende lectuur en had Beets openge slagen. -O God, uw aldoordringend oog." Hij werd gestoord iu ziju lozing door een luid kloppen op do deur. Een man, in langen, tot op do voeten neerhangende mantel trad in den lichtkring van zijn kamer lamp. -Jan Jorissen, je moet mij dadelijk over zeilen. Ik heb haast en moet de laatste trein naar den Bosch halen." -Ja, Mulder, antwoordde Jan, dat is go- makkelijk gezogd maar van avond gaat het niet meer. Kijk maar eens naar het stormachtig weer En ik heb een doodzieke vrouw hier liggen. -Ach wat Weer! Je bent wel bij heviger storm overgevaren Kom maar. Ik betaal goed De veerman schudde het hoofd. -Neen Neen, ik mag nietHet is te gevaarlijk Kom morgen, zoo vroeg als je wilt maar nu niet," Mulder hij was veehandelaar hield niet op, wierp drie gulden op tafel en zeide -Daar Zij zijn de jouwe, als jo me gauw overzet.. Ik moet weg. Dat is toch gauw genoeg verdiend." Op liet zien der blanke munten en het klingelend geluid, waarmede zij op tafel vielen, begon zich Jorissen te bedenken. Hij wieip een vluehtigen blik naar de kamer waar zijn doodzieke vrouw lag en sprak met een schouderbeweging, als wilde bij alle verantwoordelijkheid van zich werpen. -Kom, Mulder God zal ons helpen De beide mannen gingen naar den oever. Jan Jorissen met een grooie lantaarn voor uit. Maar dat licht was eigen tl ijk overbodig. Nu en dan zei te een aanhoudende bliksem straal don gelieelei) omtrek in licht. Jan maakte de ketting van het hooljo los en sliet het met Mulders hulp tof. half in den stroom. Daar werd de drift van het water heviger. Hoe vérder zij kwamen te heviger moesten zij hunne krachten inspannen. In 't midden van den stroom begon het bootje bedenkelijk te wankelen. De storm winden joegen de golven erin. -Houd jo goed vast" riep Jan, die aan 't roer zat, zijne gezel toe terwijl hij een scherpen blik wierp naar de overzijde, wier donkere gedaante voortdurend door don bliksem werd verlicht. -Wij zijn er gauw genoeg over!" (i Nic. Beets II 287. Nauwelijks had hij hel laatste woord gezegd, of een hevige windstoot wierp het bootje vreesolijk op éóno zijdo. Bijna zonder tusschenpoos volgde een tweede, die het bootji' deed kantelen en beide mannen tn de stormachtig bewogen wateren wierp. Jan kwam bet eerst boven en pakte gauw den kiel van de drijvende bont. Nauwelijks had hij zich daarop gewerkt, of hij zag o ik Mulder aan de oppervlakte strijden met de golven. Spoedig had hij hem hg zijn wammes to pakken en sjorden hein op hot gevaarlijk vlot Houd jo vast aan de planken riep hij mot bovenraenschelijke inspanning. Mulder deed wat hem bevolen werd, maar uitgeput door de inspanning oni zich vast te houden, riep bij met half versmoorde stem -Jan ik kan niet meer Als we niet gauw aan land komen, verzuip ik 1" •Hou je goed, Mulderklonk het terug wij gaan naar land too I Wij zijn or bijna Met éóne hand greap hij naar Mulder om dien te helpen. Bij toeval valte hg hem juist bij den buikriem, waaraan do geldbeurs was vastgehecht. Ondanks het razen van den storm, meende Jorissen liet 'klinken van zilver te hooren. en greep hg in eene zich bewegende massa geldstukken. Krampachtig werkte bij met de beenen om het vlot naar den oever te drijven. Een schokkende gedachte deed zijn ziel tot in haar iunerste beven. De geldbeurs God wal was daar veel bjjeen J'jl -IULJuaJL2&-, .utlLzaehaÜÜL- en Mulder verdween in 't Niemand arme Eén stoot water en het geld behoorde hem. zag het Niemand hoorde hetZijn kranke vrouw was geholpen en zijn nood geleenigd. •O God, uw aldoordringend oog En Jorissen zag op naar den starronloozen hemel en begon te twijfelen. Waarom niet één duuw Eóo stoot t En vaster sloot zijn hand om Mulders geld buidel Jorissen voelde, hoe het bloed hem in 't aangezicht steeg. Zijn hand sidderde Plotseling zette een vreeset ij ke bliksem straal den geheelen bciuul in vuur. Jorissen ademde diep eu met bijna boven menschelgke inspanning werkt hij door dc drukking zijner boenen het bootje naar den oever toe. Nog eenige oogenblikken en hij voelt grond onder zijne voeten. Met groote moeite werken zich beide mannen verder land-op. Als hun laatste pogingen met zekerheid bekroond zijn, 9toot Jorissen een zucht uit, of een centenaarslast hem wordt ontnomen. Toch mompelden zijn smartdgk saarage- perste lippen -A! 't kwade metterdaad begaan Of met het hart bedreven Mulder brak hot eerst het stilzwijgen •Jan, Jan sprak hij en roet warmte. We hebben kwaje oogenblikken beleefd. En dat is mijn schuld. Jorissen kerel, je hebt mijn leven gered, Hoe zal ik je dat ooit betalen Jorissen gaf hierop geen antwoord, maar zuchtte hoorbaar. Toen bij zelf vond, dat zijn zwijgen moest opvallen, zeide hij »Kom, we moeten zien. dat wij onderdak komen en andere kleeren zien te krijgen. Ginds zie ik nog licht, laten we daarheen gaan.' Zoodra heide mannen de herberg waren binnen gegaan, worden zij met do grootste verwondering ontvangen. In zulk weer werden geen vreemde gasten verwacht en zeker trokken de druipende kleederen een bijzondere aandacht. Spoedig echter werden zij herkend en ondervraagd over het hun overkomen onge luk. Mulder was enthousiast over bet heldhaftig gedrag van Jan Jorissen. Hij bood zijne redder in aller bijzijn en met aller goed keuring de geheele inhoud van zijn geld buidel aan. Jorissen echter keek uiterlijk norsch naar den uitgeschudde!) schat en mompelde, onverstaanbaar voor het gezelschap -Of met bet hart bedreven Verstaanbaar weigerde hij absoluut -Hoor eens, Mulder sprak hy zonder eenige c Stoomkracht Handkracht

Peel en Maas | 1905 | | pagina 1