Weekblad voor VIIRAY
Vereenigingen op
het platteland.
Nummer 187.
ZATERDAG 15 APRÏL 1905.
ZES EN TWINTIGSTE JAARGANG.
No. 15.
Uitgever W. A. Van den Muxckhof, Venray.
Mengelwerk.
Landbouw.
Man gel wortels en
Suikerbieten.
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Vknrat 50 c.
franco per post 05 c.
voor het buitenland by vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers G c.
Prijs der Advertentiën:
van 1 4 regels 20 c.
elke ret> neer 5 c>
letters e.i bignetten naar plaatsruimte.
Advertentiéu, Smaal geplaatst worden 2maal berekend.
De totstandkoming en de bloei van
R. K. Vereenigingen en bonden op het
platteland is een onafwijsbare!) eiscb
van onzen tijd.
I)e katholieke organisatie moet, zoo
ver het mogelijk is, in alle parochies
tot stand worden gebracht.
Immers, na niet te langen tijd zullen
in alle landen de boeren en arbeiders
georganiseerd zijn, en daar waar geen
katholieke vereeniging ontstaat, zal
eene socialistische verrijzen.
Als getuige voor deze noodzakelijk
heid van kath. organisatie diene het
fait, dat op het woord van Z. I). H.
den Aartsbisschop van Utrecht in tal
van dorpen de geestelijkheid reeds ver
schillende bonden heeft opgericht of
middelen daarvoor beraamt.
Doch niet slechts vereenigingen be
hoeft de R. K. partij op het platteland,
neen zij behoeft ook sprekers, ook
debaters, ook propagandisten.
Immers, onze tegenstanders verzui
men niet hun licht ook op de dorpen te
late» schijnen, uu vrteu zullen üch door
don glans van schijngoud laten verlei
den.
In dezen tijd vooral, met het oog op
de aanstaande verkiezingen, is het
platteland het veel bezocht, geliefd
arbeidsveld van socialisten.
Spreken zij niet in onze provincie
dag op dag tot de menigte, in herber
gen en vergaderlokalen En zou men
meenen dat hunne woorden alleen op
den stoenrots vallen
Het is niet te ontkennen dat meni
geen in vroegere tijden do totstandko
ming van vereenigingen op het platte
land nutteloos achtte, zelfs nadeelig,
zelfs schadelijk.
Men duchtte geen gevaar van den
vijand.
Men achtte zich zoo gelukkig zeker
van de toekomst en het volk.
De uilkomst heeft de valschheid dezer
gedachte zonneklaar in het licht gesteld.
Andere tijden zijn gekomen, en met
deze andere nooden, at.dere behoeften,
maar ook andere nieuwe middelen 0111
het volk het leven volgens de christe
lijke beginselen te loeren.
Wat zien wij geschieden juist op
die plaatsen, waar men het minst tot
den strijd was uitgerust
Daar kwam de vijand en bracht zijn
plannen ten uitvoer tot groote, onbere
kenbare schade van het christenvolk.
In 't bijzonder in de noordelijke pro
vincie Groningen zal de roode haan
victorie kraaien, als van christelijke
zijde allen als een mau, katholieke en
anti-revolutionairen zich niet opmaken
ten strijde.
Men heeft het wel eens uitgesproken
dat het volk zijn gelukkigen staat van
tevredenheid zou verliezen, indien men
het bracht in bonden, en het vereenigen
ging, om door de vereeniging te komen
niet alleen tot hooger christelijk leven
maar ook tot booger stoffelijk welzijn.
En ziet, er zijn anderen opgestaan,
die ontevredenheid en wantrouwen on
der het volk hebben gezaaid, omdat
men degenen tegenhield, die 't wilden
wijzen met zijn rechten ook op zijn
plichten.
Do totstandkoming en do blooi van
R. K. kies vereenigingen, van honden
van sociale actie, van werklieden-
vereonigingon, van patronaten, van
kruisvorbonden, van boerenbonden, van
ziekenfondsen, van burgerveroenigin-
gen, allen voortdurend, ofschoon onder
verschillende vorm, werkend voor een
en hetzelfde doel, nl, verspreiding en
bevestiging der katholieke beginselen,
verbetering van den maatschappelijken
welstand des volks en wering van den
vijand,.
Ziet daar onze leuze, ziet daar het
eenige wat ons volk in zijn verschil
lende geledingen voor kerk en maat
schappij nog behouden kan.
Men hoort vaak zeggen wat zullen
de honderden vereenigingen daar toch
uitrichten, waar alles rustig is? Wij
antwoorden zij zullen den maat
schappelijken vrede bewaren, zij zullen
werken aan den vooruitgang van het
volk, zij zullen op afdoende wijze de
pogingen verijdelen, die steeds aange
wend kunnon worden om het volk ten
ondergang te brengen.
Hoe is het op vele plaatsen met de
R. K. vereenigingen gesteld Zij wer
ken met kracht en eensgezindheid, als
er een strijd te strijden is.
Ook nog geruimen tijd daarna blij
ven zij onder den goeden indruk, staan
gereed en slagvaardig om bij eene
volgende gelegenheid datgene aan te
vullen, waarin zij door nalatigheid
den vorigen keer te kort kwamen.
Doch langzamerhand verslapt onder
de leden de ijver, de vereeniging wordt
minder bezocht, niet meer als een
door de omstandigheden geëischte zaak
beschouwd.
Aangezien nu slechts bij tijd en
wijlo verkiezingssti ijdon plaats vinden,
moet worden uitgezien naar een ander
middel om aan eene vereeniging steeds
even en groei en bloei te waarborgen.
Dat middel bestaal hierin, dat de
eden voortdurend en telkens opnieuw
aanhooren het levend woord, de rede
voeringen van mannen uitmuntend door
ondervinding, kennis en wetenschap.
Te dien einde is onze onsterfelijke
Dr. Schaepman meermalen als een
koopman den boer opgegaan.
Dan komt weer nieuw bloed in do
vereeniging, dan worden jonge nieuwe
krachten weder opgewekt bij het aan
hooren van de woorden van een man,
die ons opwekt tot betrachting fier
christelijke deugden, tot meerdere aan
eensluiting onderling, tot bevordering
van het christelijk sociale leven.
Daarom, op de dorpen en overal
waar vereenigingen of bonden bestaan,
is het tot instandhouding en blot»
dezer heilzame instellingen van het
grootste gewicht mannen te ontbieden,
die menigmaal in het jaar een voor
dracht over een of ander onderwerp
houden.
De bestuurders der bonden moeten
daarvoor noch kosten nog moeite ont
zien.
Immers, het is niet zoo groote
kracht eene vereeniging op te richten,
neen, maar dat in den boezem der
vereeniging gewerkt wordt, dat leven
en lust blijven bestaan, dat de gemoe
deren levendig en krachtig blijven,
dat is het groote werk.
En dat zal men bereiken, door het
woord, dat doordringt in de zielen, j meststoffen moet nemen, zal ik een Heling tot den hngzamen d«od in Siberiê's
Veel nuttigs, wij behoeven het niet >paar bemestingen aangeven, een voor woe8,enben vernam.
ntgevaardigd en
ltd een Grondwet
actie.
bte nuttige onder-
l'ooral in de lange
ize vereenigingen
te zeggen, kan den loden worden voor
gehouden, en groot* en rijk is het
program in zake christelijke sociale
beginselen.
Veel kan den patroon en den werk
man worden gesproken over 't ware
christelijk sociale leven, zoo heerlijk
schoon vervat in verschillende ency
clieken van Paus Leo XIII z.g. en
ook in het bekendei.Molu propria den
18 Dec. 1903 door c|>zen tegenwoordig
regeerenden Paus
door Z. H. genu
der katholieke socio
Nog tal van an
werpen kunnen er
wiuteravondeu in
behandeld wordeu onderwerpen, die
kiezers en leden aanmoedigen om steeds
hun bonden en vereenigingen trouw le
bezoeken, die te doen groeien en bloei
en.
Daarom als gevolgtrekking deze
conclusie lezingen, voordrachten door
oudarvindingrijke mannen vinden in R.
K. vereenigingen en vergaderingen
steeds meer en meer plaats.
Bovendien doe 1 jen overal de kath.
pers doordri ogen -
In ieder huis een katholieke courant.
Dat is ons doel.
Onvermoeid en dapper en eensgezind
rukke het geheele katholieke volk op
tegen onze vijanden.
Op plaatsen, waar nog geen katho-
lieke vereenigingen bestaan, noodige
men bekwame mannen uit, om dezen
op te richten.
Een verwaarloozing der goede zaak
sleept met zich mede ook voor de
katholieken do noodlottigste gevolgen.
Een bijzonder woord tot do besturen
der katholieke kiosvereenigingen be
sluite dit artikel. Hot is met liet oog
up den naderenden stembusstrijd, die
zonder twijfel heviger dan ooit zal
worden gestreden, de laak onzer kies-
vereenigingen niet alleen camlidaten
te stellen, maar voorul de kiezers te
ontwikkelen, hen de katholieken be
ginselen in te prenten, de eenvoudige
kennis onzer staatsinstellingen in te
storten, te onderwijzen vooral in de
christelijke sociale actie.
klei- en een voor zandgrond, zonder
echter te willen beweren, dat deze
bemesting voor elk st.uk grond juist
de aangewezene is.
leder weet toch zeer wel, dat op
verschillende velden ook meer of min
der stalmest behoort te worden gebruikt
al naar de grond nog in goeden of
slechten toestand verkeert.
Die beoordeeling laat ik aan den
proefnemer zelf over.
Alleen wil ik opmerken, dat het
minder kwaad kan als er te veel, dan
wanneer er te weinig wordt gegeven.
De berekening is voor 1 H.A. op
pervlakte.
Voor 1 Are als proefperceel neme
men van alles deel.
Op kleigrond
600 KG superphosphaai,Kosten der
300 chilisalpeter bemesting
200 zwavelzure kalii pl. m. 80
of 700 kainiet. gulden
Superphosphaat en zwavelzure kali
worden met 't bewerken van den
bodem uitgestroeid en ondergebracht,
Chilisalpeter wordt in 2 keer tijdens
den groei gegeven, den eersten keer
voor de eerste maal behakken, den
tweeden keer 4 a 5 weken later.
Op zandgrond
600 KG superphosphaat,Kosten der
300 chilisalpeter I bemesting
1000 kainiet 1 pl. m. 80
of 500 patentkali gulden
Kainiet wordt het best in den herfst
gegeven, zoodat voor nu patent-kali
aanbeveling verdient.
Do toepassing vau Chilisalpeter als
boven.
Als goede soorten mangels kunnen
aanbevolen worden: Roode mammoulh
en rootle Eokendorfer mangels.
S. S. te W.
De tijd van het zaaien staat voor
de deur.
Men is bezig met het gereedmaken
van den bodem, met de bemesting.
Landbouwersdoet ge deze teelt
wel eens met kunstmest.
Ik zou U zeer aanraden, dit te
probeeren, want juist, waar men deze
bemesting heeft toegepast en geregeld
meer is gaan toepassen, daar heeft, men
de mooiste resultaten, op kleigrond en
op een zandbodem beide.
De mest, die in aanmerking komt
is voor kleigrond.
Superphosphaaizwavelzure kali of
kainiet en chilisalpetervoor zandgrond
neme men liever kainiet, inplaats van
zwavelzure kali.
Reeds voorafgemengde mest, koope
men liever niet.
Daar het voor den landbouwer steeds
degelijke, het machtige, het levende leen vraag is, hoeveel hij van de
het
No. 187 riep do aanvoerder van
transport gevangenen op ruwen toon.
-Zeg, 187, waarom kom je niet terstond,
als jo geroepen wordt?"
Een jong man. die ineengedoken in een
hoek zat, zag onverschillig op, toen de offi
cier hem bij den schouder greep. Het was
nog bijna een jongeling geen spoor van
een knevel bespeurde men boven zijn fijnbe-
sneden mond. en zijn groote blauwe oogen
staarden in sombere wanhoop voor zich uit.
Do jonge man stond op en volgde mot
loomen tred den officier door de ruime
zanl. waar ongeveer 80 mannen van eiken
leeftijd en stand bijeen stonden.
Zij allen waren veroordeeld tot dwangar
beid in de kwikzilvermijnen van Oost-Siberië
een doodvonnis, maar een doodvonnis, dat
langzaam vc'trokken wordt een dagelijksche
marteling, een worstelen tegen ontbering,
ziekte en schande, met bet graf des mis
dadigers tot eenige uitkomst. Zij alleu zoudeu
Moskou den volgenden dag verlaten, oro
hun eindeloozen tocht te beginnen naar bet
land der ballingschap, benijdend degenen,
die onderweg van koude en honger zouden
bezwijken.
De jonge graaf Wladimir Rostopchine was
een dezer beklagens-waardigen. Van hoog-
adellyke geboorte, 'sa hut rijk, de afgod der
I'etersburgsche kringen, zag bij zich, na drie
maanden hechtenis, veranderd in no 187,
transport no. 2, dat op het punt stond, naar
Irkoetsk te vertrekken. Hij had deelgenomen
aan een samenzwering tegen het leven van
den czaar en was zich bewust den dood
te hebben verdiend, maar sloeg tot vreese-
lijke wanhoop over, toen hij zijn veroor-
Aan den uitgang der zaal gaf de officier
no. 187 over aan vier kozakken, die han
gevangene door eindolooze schaars verlichte
gangen voor een zware eiken deur brachten,
die in sierlijke letters het opschrift droeg
Bureau van Z. Ex. den gouverneur. Nau
welijks stonden zij daar, of de deur werd
van binnen geopend, en de gouverneur riep
Hebt gij daar uo. 187, seageant t
Ja, excellentie.
Breng hem binnen, en wacht met je
manschappen buiten, totdat ik je weer
roep.
De sergeant duwde den jongen man naar
bianen, en de eiken deur ging met een
zwaren slag dicht.
Graaf Wladimir Rostopchine bleef onder
dit alles volkomen onverschillig en wachtte
geduldig af, wat Z.Exc. hem te zeggen zou
hebben. Ongetwijfeld wachtten hem nieuwe
ondervragingen maar reeds had hij verleerd
hoop of vrees te koesterend sombere be
rusting lag op zijn gelaat te lezen.
-Graaf Wladimir Rostopchine sprak
Z.Exc. na een korte pauze.
Een schok voer den jongen edelman door
de leden zes maanden waren er voorbij
gegaan. sedert hij dien naam het laatst
had gehoord, sedert hij had opgehouden
een man te zijn en een nummer was ge
worden.
"Zooals u bekend is,'' ging de gouverneur
7oort, «zijt gij wegens hoogverraad en
majesteitschennis veroordeeld tot de kwik
zilvermijnen van Siberië, wat gelyk staat
met een doodvonnis.''
-Het was niet noodig, dat uwe excellen
tie mij daaraan herinnerde, sprak de jonge
man bitter.
-Morgen," vervolgde de gouverneur on-
jcud, -zal graaf Wladimir Rostopchine
ophouden te bestaan. Zyn goederen komen
aan den Staat, zijn naam wordt van de
lijst der Russische onderdanen geschrapt.
De jonge man sidderde en een kreet
van ontzetting ontsnapte hem, toen de
gouverneur een oogenblik ophield nog
somberder werd de uitdrukking van zyn
gelaat, tnaar ditmaal sprak hij geen woord
«Eu morgen," ging de gouverneur voort
met ijskoude kalmte, -morgen vertrekt no
187 naar Irkoetsk, te zamen mot 200 ander
misdadigers, om in de bergwerken van Siberië
te midden van het uitvaagsel der raenschheid,
een langzamen dood te geraoet te gaan.''
-Genoeg, excellentie," viel de jonge man
heftig in, »ik ken al de afschuwelijkheid en
ellende van dat levende graf, dat Siberië
genoemd wordt. Heeft uwe excellentie my
daarvoor laten roepen
-Ik wenschte mij slechts te overtuigen,"
klonk het kalme antwoord, of gij ten volle
gevoelt, wat u daar ginds te wachten staat,
tenzij.
-Tenzij Graaf Wladimir wankelde na
zes maanden, in da diepste wanhoop door
gebracht, deed dat ééne woord -tenzij' allo
berusting plotseling verdwijnen, en hoop en
vrees, maar vooral benauwende angst, dat do
straal van hoop weer zou verdwijnen,
beroerden zijn gemoed.
De gouverneur zweeg een oogenblik.
Terwijl hij door zijn gouden lorgnet het
gelaat van den gevangene bestudeerde,
overwoog hij hoe zijne mededeelingen in te
kleaden.
-Graat Wladimdir," sprak hy eindelyk,
«ik ben gemachtigd u een uitweg te openen.
Door uwen opstand tegen het gezag des
keizers, uw misdaad tegen zijn geheiligden
persoon, hebt gij uw vrijheid, uw rijkdom,
uw adelijken titel verbeurd.
De genade des czaren, dien God moge
zegenen, biedt u echter een nieuwen naam.
een deel uwer bezittingen en de vrijheid
aan, indien.
De uitwerking dezer iaaiste woorden op
den jongen graaf is niet te beschrijven de
worsteling tusschen de verdwijnende wan
hoop en het vooruitzicht op leven en vrijheid
kreeg echter slechts uiting in den smeeken
den blik. dien de jonge man op den gouver
neur vestigde. y
«Indien gy voldoen wilt aan de eenige
voorwaarde, die u voor dit alles gesteld
wordt."
PEEL
EN
MAAS
