af JL jIbmL jljl
De Concurrentie.
an
Hein en Trien,
ZATEKDAG 11 FEBRUARI 1905.
ZES EN T\VENGSTE JAAKGANG.
No. 6.
Ven rav.
Landbouw.
Onze Oofthoomen.
Mengelwerk.
PEEL
Abonnementsprijs per kwartaal
voor Vrnray c
franco per post r>5 c.
voor het buitenland hij v.., niithctalinj; 85
afzonderlijke nummers c
MAAS
Pr ij" dei Arf vertRntièn
20 c.
Klier* en n^iifticii naar plaatsruimfe.
Advfrtoutiëii. Amaal gMpl&jtt.-st w iden 2uiaal berekend.
Da mededirging spfelt «ene gronlo
Hène belangrijke rol in de wereld.
En geen wonder
De concurrentie.; onder den naam
naijver, de emulatie om a'nderen in
het goede na le streven, hen te
overtreffen, wordt hij het kind door
zijné oudere, in de school door de
onderwijzers opgewekt en levendig
gehouden.
De concurrentie, als wedstrijd of
wedijver, wordt aangewakkerd door
sportveieenigingei].
Eerepnjzen, gouden en zilveren
medailles, eere diploma's, en wie. weel
wat meer worden uitgeloofd aan «le
mededingers, die den palm der over
winning behalen.
De concurrentie, als wedijver van
fahrikantr-n, wordt aangemoedigd door
plaatselijke,' nationale en internatio
nale tentoonstellingen.
Onnoemlijke schatten gel 's worden
er- besteed om deze exposities in hel
Uven tA roepen en den bekroonden,
b'ijvende bewijzen van de voortref
feliikheid hunner voortbrengselen t«
verstrekken, welke bewijzen als re
clame moeten diepst doen,
De Regeeringen en weldenkende,
'edelmoedige Croesussen, hebben schat
ten veil orn de concurrentie wakker
te houden ter bevordering van kunsten
en wetenschappen.
Aan den naijver, aan de concur
rentie, aan dor» wedijver, aan de
mededinging heeft de maatschappij
baar vooruitgang op stoffelijk en cp
menig ander gehied te. danken.
Zonder concurrentie zou hel
msnschdom indommelen.
De concurrentie houdt den indus
trieel, den winkelier, don koopman,
den producent wakker, doet hen
streven naar heter.
De concurrentie is in het voordeel
van den verbruiker, den atnemer.
En toch hoort men overal gejani-
iw over de «concurrentie''.
De mannen klagen uil den treure,
dat de vrouwen hun den voet dwars
.zetten, dal zij zich overal willen in
dringen. «lat zij posten en bedieningen
waarnemen, die vroeger enkel door
wannen werden bekleed.
Zij, die zich zoo gaarne noempn
«>de heeren der schepping" klagen «lat
«ie vrouwen ziek overal willen in
dringen.
De viouwen van haren kant zijn
onievreden en heden klaagliederen aan,
wijl de mannen, naar haar beweren,
haar gaarne zonden verdrijven uit «le
weinige postjes, die zij kunnen be-
k leeden.
Dat de concurrentie door velen ge
vreesd wordt is zeer begrijpelijk.
Om haar het hoofd Ie kunnen bieden
moet, voel harder gewerkt, beier waar
geleverd worden, en daar vaak de
winsten en verdiensten door de concur
rentie verminderen, moet er zuiniger
geleefd, aan den opschik minder geld
kesteed worden.
Voor de meeslen niet piettig
Klachten hoort men aanhollen over
de concurrentie, terwijl zij dom ande
ren als reclame gebezigd wordt
Tegen concurreerecde prijzen'' is
de Kus, waardoor de verkoopcis hunne
j waren aanprijzen en aan den man
trachten Ie brengen, zelfs van hen, die
over concur ren tie zeuren.
Maar is er dan geen concurrentie,
die verdient afgekeurd Ie worden
Zeer afkeurenswaardig is de concur
rentie van den gewotenlovïze, die op
zettelijk zijne waren legen eon prijs
verkoopt, dat hij na korter <>l langer
tijd bankroet moot slaan, en zijn
schuldeischers slechts luttele percenten
kan uitbetalen.
Afkeurenswaardig, zelfs misdadig
is de concurrentie, die geboden wordt
door aan de wei klieden een le weinig
loon fe geven, zoodat dezen genood
zaakt zijn de algemeene liefdadigheid
in te roepen.
De moest vorfoeifilijke concurrentie
is die, welke gedreven wonli met ver-
valsohio levensmiddelen, die soms geen
of weinig voedingswaarde hebbenen
waarvan de geringere man meestal «Ie
dupe is.
Tegen deze concurrentie kan eene
Regeering nooit streng genoeg op
treden.
Eene eerlijke, loyale concurrentie,
dooi den particulier of door maat-
-l.«pj.fj5ïi .i| v ereeiilgingeu, W'elKfi
deze ook zijn mogen, geboden, hoe
onaangenaam voor vakgenooten, moet
gebillijkt worden.
Wie hel tegengestelde willen bewe
ren, zouden zich vijanden moeten ver
klaren van elke. nieuwe uitvinding van
alle machinerien.
Zij willen terug tot het tijdperk van
de trekschuit en vrachtkar.
N. P. M.
naars van boomgaard
boomgaard eenmaal i
nooit meer ieis aai! u
dat is gf el
rkeei d
Welnu
gedacht.
Rn zij, die zoo denk
bandelen, verdienen da om hoornen
weinig voortbrengen.
Rehalvo dat de gr
eens losgemaakt mor
hoornen moeten geziiive,
vuilnis, broeinesten van
'lelijke insecten en de
tijd tot tijd moeten ge!»
een laagje kalk pa p best
alsook dat later getr
veris a leur niet kali
gebruikt worden gel.n
en winter daarvoor,
boomgaarden behalf
moet de grond waarop
is aangelegd, getrouw bi jest worden.
Wie meent, .lat hor
mest behoeven ie wor<
on bekijk de talrijke
en er naar
nu on dau
word li. «le
worden van
Uorlci scha-
.ammen van
stold en ine'
n worden,
w een pul-
at er moet
den herfst
genaais van
lat alles,
boomgaard
weinig ler zijde va» i|.>n IG :-e: v miweg. ilie
naar de Belgische grens geleidt, su.it hel i
tinis van Kobben.
I>o groole graanschuur. de wel voorziene
rundei stal, het koppel flinke paarden, de
goed doorvoede varkfns en de groole voor
raad van alles wat tut de boerderij behoort,
luotil. genoegzaam aan, dat de eigenaar een
voor die streken welgeteld mm kan ge
noemd worden.
't 1
Zijn
eon Febi tui i-a vond, de dienstboden
voor boodschappen naar l»et dorp, en
nen niet he
il, ga heen
omnen
die
wijzl
van bemes-
Vooral na een oofijaar, als hei
jaar 1904 geweest is, ontstaat bij ons
allen een verlangen naar meer zulke
overvloedige jaren.
Niet alleen uit. een oogpunt van
smakelijkheid, maar vooral omdat het
gebruik van ooft de gezondheid zoo
zeer bevorderd, moeien wij allen hel
eien van appels en peren, vooral van
appels in «le hand werken.
Maar dan moeten wij tevens alle
middelen in het werk stellen om het
ooft. in liet algemeen overvloediger te
doen worden.
Dan moeien wij h l niet aan het
toeval laten afhangen of onze boom
gaarden veel zullen geven of niet.
Dan moeten wij alle krachten in
spannen om de hoornen, die wij hebben,
jaar op jaar te doen geven.
Het is natuurlijk mogelijk, en
dat gebeurt helaas nogal tens een
enkele maal in on.s klimaat dat
«le bloemen bevriezen voor de vrucht
gezet is «'li in dat geval is alle hoop
op een goed vruchtenjaar ijdel, maar
overigens kunnen we door een ver
standige behandeling veel doen aan
de opbrengst.
Een boom behoeft geen geheel jaar
rust een winter is genoeg en
zal ook geen rust nemen, als hij
maar genoeg bouwstoffen voorradig
heefi. Hoe kan hij vruchten voort
brengen, als men hem geen voedsel
geeft.
En toch meenen de meeste eige
wel bemest worden
Ik wil over de
ting kort zijn.
oor den aanleg van d boomgaard
geve mmi den horb.-'^ e,m rii.ke
eemesiing met compost of stalmest.'
Na den aanleg kan «'an een derge
lijke bemesting geen sprake meer
zijn.
Op een eenmaal bestaanden boom
gaard gebruike men kunstmest.
Zoo vroeg mogelijk in hot voorjaar
geve men chilisalpeter; in het najaar
chloorkalium en slakkenmeel of super-
phosfaat. Het chilisalpoier strooie
men dunnetjes uit in eer. cirkel. Men
begint op eenige decimeters van den
stam en eindigt op eenige» afstand
buiten de kroon. Met de andere
zouten eveneens.
Om de 4 a 5 iaar op de kleigron
den, om «ie 6 8 jaar op zandgronden
bestrooie men in den herfst den
hc-elen boomgaard met een laagje
kalk, die men zoo goed mogelijk
tracht, onder'te brengen.
De gevolgen van een dergelijke
behandeling vallen in 'I. oog.
Hnhalve meer hout. en krachtiger
groei, komen er meer bloemen en is
er dus «runtere kans op vruchten.
Vooral het chilisalpeter is u's snel
werkende. sliksfofbcmosiing do aange
wezen bemesting.
Voor cc» ding diage men cchrer /org
vader en zr,on een beetje buurten
Trien, de dochter, bevin-it /.'.oh 5'o.;i» in
huis en houdt zich met neaiweik bezig
ijverig ge.it de naald op en neer. terwijl de
hangklok haai' eentonig getik en de gtnuwe
kat, die hij |»-t haardvuur ligt, haar -'en
gelijk gesnor doen h.' ren
Eensklaps staal de wacVImnd aan. x*el
zwijgt hij spoedig, imar slechts om opnieuw
te blaffen.
- Wat is er gaande mompelt h*t meisje
bij ziclizelce. -vader en de houten kunnen
nog nirt terug 2hn.
Weder wor.i» hot stil. tol Turk voor de
derde maal hegirc te bassen en 't rammelen
van den ketting hevige beweging verraadt.
Geen twijfel er ia volk.
Zij schuil', haastig den grendel op de deur
en luiste»t.
Een zacht kloppen wordt h"Oihaai'
- Wie is daar
"Ik Trien klonk het van buiten
f V- i leo hei
een gelukkig uur op-
-1 te.mfl. Hm!»» ,?ii o
ue stem herkennende,
dm men ze echter vroeg in jaar uit
strooi®. opdat er rijd genoeg zij in den
nazomer tol verharding van 't nieuwe
gevormde hout.
Want liet salpeter werkt zeer sterk
op de houtvorming en de mogelijkheid
zou kunnen bestaan, dat liet jonge hout
in den vroegen winter zou bevriezen.
De. vruchtboomen beginnen in de
lente reeds vroegtijdig te werken,
soms als het in den grond nog beneden
50 C is en er dus nog geen salpeter
gevormd wordt.
En daarom is het noodzakelijk, dat
we zorgen, dat juist in dien tijd liet
chilisalpeter bij de wortels is.
Nabij de kom van het dorp Zundeit, een
-Hoe durft ge hier te komen
-Ik weel, dal ge alleen zijl."
Zij opende de deur en een knappe boeren
jongen irnd cp den drempel.
"Neen. kom niet binnen." zei-Je ij ha.v5
tig. als vader ons verrante, r u 't kermi'
zijn.'
"Sinds twee maanden heb ik geen gele
genheid gehad je te spreken zeker nog
hetzelfde
-Och, ja."
-Vader
"Is ni:t te bewegen, ofschoon mijn broer
alles aanwendt, om hem van denkwijze te
doen veranderen."
-Ja. Klaas is altijd een ferm kameraad
geweest.
Wat heeft hij mij dikwijls geholpen, toen
vader sukkelend was toen we in het gilde
waren aangenomen en samen gingen prijs
schieten, heb ik dan ook met pleizier menig
misschot gedaan, om hem het tin werk te
gunnen, dat uwe keuken serl."
-O, als hel van hem afning, zonlaii alle
zwarigheden verdwijnen, maar
••De nare gebeurt enigen, die ons g treffen
hebben, zijn ib» (»<»7.nak van albs
Vroeger wis ik hiei nlrij<l wvlkojn.'
-1 »io vinogeie dagen zijn onavrgt-Mijk
teen Klaas den k niogsv -gel ind .-il^e.-i-.'.olcn
on vader doer uw 'OeuJCn In nf.lmsu i.-.u hal
Si -I «nsgild geworden w.-.s, moe-l de grootst
ham op tftf-l verschijnen. en t u-n ge L-te.
pen remedie legen de besmettelijke vaikens-
ziekie bracld. wan»legen de veearts geen
middel wis», waait ge de beste jong-n va»
de gemeen ie."
-"t Is zoo," zei Hein, -maar toen door
longziekte de s«al leeg werd, mislukte oogst
en brand volgden, toen vader van verdriet
sliet f. toen moeder haar gedoe moest veikoo-
pen en. zich tevreden stellen mei ten koe
en een paar stukjes land, was allen uil
Rakel geen treurigheden meer op, Klaas,
ik heb verdriet in overvloed."
Dan. zonder op het gezegde acht te slaan,
vervo'gde de jonge boer
"Armoe, ja, armoe is mijn ondeugd en
ofschoon ik mij afsloof om, zooals plicht is,
moeder het hoofd boven water te doen houden
ben ik een verstootcling
Armoe doet veel vervreemden."
-Maar niet het liait dat bemint," viel
Trien hem in de rede, terwyl zij zonder er
van bewust ie /.'ju, een theatrale houding
aannam.
j -Gij blijft mij trouw?
-Twijfel er :uei aan Hein Zooi mg vader
niet toestemt, denk ik anil geen huv,olijk
is zijne siyfnoofdtgheid geweken, dan woid
ik uwe vrouw.
Maar hoe bel ook mijne liefde
en voor U
-Oen Hemel dank." klonk het uit den
lm lid van Hein. e.n hij voegde ei bij „ik
zal i« ieis ter gedachtenis van uwe belofte
geven."
-Neen neen, ge hebt hei geld te zeer
noodt g.
Benadeel uwe moeder met
-Zonder moeder te bee.vfeeien zul: ge wat
hebben, ik heb mts in *t. zicht."
-Ik z.iMi het prescn: mei diirccn verton
nen.'
Verberg bet. tot
daagt."
In de vei te boorde men krnri«c
Het warén die van knapen, dur den late»
.«vn.id hun tocht r>m pmnekoek ^-n center
in te zamelen nog met idden. R
geitnd van *-en roromefpot zoug- n zj; een
liedj-i «Jut. of>': i. '-.ii nr.» ui.'mon'enae doop
dichterlijke vinei.!. ,:ci m die - 'eken
heler gekend it dar. Voad«?:$ -Gijahrecht" (t
- Kucifer".
•Yastelavond. die bier,
-As me brouwe, hem me b.sr,
-As me bakke, hem :ne «rood.
-As me starve, zee me doed."
Trein luisterde en eege gedac'rte kwam
eensklaps hij .haar op.
-Wacht even.' zeide zij, zich snel verwil
derende. -ik heb ook wat, dat tot gedach
tenis kan dienen" en drie minuten later
keerde zij terug met eer» papier, waarin iets
gewikkeld was.
ut»-.", nee ui lièzc ïpckkOekèli (ueu
die tk ter herinnering aui tier. »aeten»vond
gebakken heh
Deel ?e met moeder, bij wie het apek ciet
overvloedig zal aijn.
En zonder een woord is sprei:en. maar
met betrauide nam Hein het geicbenk in
ontvangst.
Het gesprek duurde n .g een wjjle voort
tot net wofwofvan Turk rich opnieuw
deed hooren, Trien gezwind in huis deed
gaan en Hein als een gejaagds haas de
viakte opdreef.
Een nachtelijke toch'.
't Was stikdonker, de wind gierde hevig
en nu en dan visi cr e%n regenbui kortom
het was een weer. w-far men geen kat ef
hond door zou jagen en toch bewegen zich
eenige personen in bet veld. zij nemen allen
de richting naar een huisje dal, tusschen
het bout verscholen, licht aan den blik van
don opmerkzame» voorbijganger zou ont
snappen
In de but, waarvan de L-ule ramen artrg-
vUldi't cKsbHèit waren, brandde een kleioe
l.vnp, Orii» zo ipeiiH im lo -sii dur-m" welker
pit in olie gi'ihrii.t, i,u en dun mei een
im»«IL'''ii spijk it w-"i| p.'ehfi ilJ
1kl-ntc i uiiutf bevat e w .-hlra del tien
peismicn. wan van iwailf r-|U fi«n pak ap
den rug named iciwi l c- w l.»in»«-r va» een
stok vooi zien was.
liet waren dragers vu» e».n «mokkelaars-
beude. die ouder annvot-ving vai, den eigen»
lijiz.ru i!«iiklMii'lelaar, ^cederen, welker
mv.H»» in Brigie hoog belast was over dv
greiï/ïn zouden brengen,
j -Jongens, courogie", /.eide den aanvoerder
het weer is och gunstig de c.omiijie/.cn zullen
weinig lust hebben in ds open lucht te
wandelen.
Ik g» vooruit, waarschuw hij het eerste
onraad en ni"Chten we overvallen worden,
dan is -verspreiden" hel wachlword.
leder weet waar hij terecht moet kebien
en nu, vervolgde hij de lamp uitblazende,
-den mond dicht en voorwaar te i"
Voorzichtig, schier onhoorbaar, trad men
voort, terwijl de sluikhandelaar, wit-e» oogen
de duisternis schenen te dooi boren,zich vteedv
een weinig ran den troep wijderd voorop
bevoud.
Het llollaiidscli grondgebied bood geea
z warigheden »iau. zoodat men ongehinderd
het beekje bereikte, dat «le gremtschcidiBg
tusschen beide rijken vormt-
Ook op het Belgisch terrein scueeu niets
te duchten «Je stilte wc d niet verbroken dat»
door de windvlagen eu den ki«tr®rende regen
lol e-nsklaps hel woord balt weerklonk
men was in een hinderlaag gevallen
