h
ftP.
W. van den Mifickhof-Sassen.
ZATERDAG
Abonnementsprijs per kwartaal
YUNKAT
franco pep post
voor het buitenland bij vooruitbetaling
afzonderlijke nummers 6 c.
Uitgever
van 14 rebels
elke regel meer 5 c.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, w >rdcn 2maal berekend.
Deze Courant versehi nt iederen Zaterda
dvertentien of Ingezonden
L Stukken gelieve men Viffj-
■dag vóór 2 uur "s middags
te bezorgen aan het Bureau van
"Peel en Maas'' te Venray.
OOSÏRLM
en de Miraculeuze Kapel.
v.
In do nog aanwezig zijnde oude
papieren, worden onder andere de
volgende geln-urUMiissen omtrent de
ni tMcuieuze kapel te Óostrum beschre
ven:
!n 1510, onder Paus Leo X werden
aan do kapei allalen verleend.
In 1590 werd reeds het miraculeuze
beeld in piocessie omgedragen en zulks
op kerm sda'g.
Vel ken jaar op Pnaschmaaiulag werd
van wege dc Kapel «en»; verte.'lieg
gehouden door den pastoor, (volgens
de gewone uitdrukking dier dagen
rpaep" genoemd), koster, zangers cn
K «rkineostcrs.
Met vastenavond kregen de geza
menlijke mannelijk© naburen van
Oestrum een vierdel bier.
In 1602 werd aan den pastoor van
Wanssuni. W illem WynantsJ 10 stui
ver betaald, wegens dienst ie deen,
Joen die priester gevangen waren."
Wellicht was de Venraysehc geeste
lijkheid tijdens het beleg der stad Grave
gevangen genomen.
In dien winter werden by de. kapel
eiken en linden geplant, dm later
verkocht zijn.
Feuilleton.
Geschiedkundig verhaal uit den
tijd der Fransche Revolutie.
13
Dc mulo sergeant vei vo'g-Je, terwijl by op
J.osef wees:
Kil wie is «!ie vent, iJip dnar naast n
Riant, en met zijn dein •.■•/iivA ons aangaapt
sd-i.'l' bij nog nimmer een Fianseh soldaat
g.Jetl hoeft.
i is con ra 11' van mi.i, zei Hendrik,
die is mede gegaan m met de zieke reu
bandje tè ïu-lpen.
Ztm Van welken kimt zijt gij go-
kniuen
Van do oostzijde.
i>al is juisi een ander? i'ioti*injr. doch
men kan dm ai is'nci alen niet Vurti uiiwcli.
zei de snoiroliaard.
Wien zoekt gij dan?
lie huig' res du Mout.
ilio zult gij hier met vinden, sprak
Hendrik vastberaden.
Welnu, i«t zal even uw wagen onder
zoeken, en zoo alles in orde ie, rr.oogt gij
voor mijn put m.ar den duivel rijden, zed"*
Uit pene rekening van 1005 blijkt
het volgende:
De verteering op Vastenavond voor
de naburen was 1 Ion bier, doende
3 gulden.
Op Kermisdag, toen het beeld
plechtig weid omgedragen, werd 5
gulden verteerd, en Lambert Lintgeus,
die voor het beeld speelde, omving voor
zijn spel (pijper til lluii) 18 stuiver;
Ti yn Vissers, de vrouw die met het
bewaren en verzorgen van hel Maria
beeld belast was, kreeg 1 gulden
jiargehalt.
In dal jaar was er ook reparatie aan
de brug.
liet onderhoud van de stoenen brug.
«ilair men g'*yi nao Oerloe", was
toend'-nijd en ook later ten laste dei-
kapel.
Thans berust deze zorg op de ge
meen Ie Venray.
In 1011 werd een verdrag gesloten
menie leidekkers, die voor het-onder
houd v.hi het dak j tarlijks 4 vat rogge
miivingen.
In 1015 worden nieuwe banken inde
kapel geplaa sl, cu in 1616 word een
nieuwe kelk gemaakt van destijds
koers hebb« nik koningsdaalders.
Ten jure 15(59 en ook ie. 1630
hadden ernstige geschillen plaats lus-
sclieti de kloosterzusters en du in woncis
van Oostrum, eerst over hel grondbezit,
i n later over de rechten en het gebruik
der kapel zelve.
De eersth twist werd door bemidde
ling van tv te Schepenen van 'i Hoofd
gerecht Venray. na een degelijk
onderzoek, in der minne geschikt.
Den tweeden keer liep het echter
niet zoo goed af, en kwam hot tot oen
formeel proces.
Gesteund door de gebiedende Vrouw-
van üeistoreu, lieten de kloosterlingen
Kom dim maar lungs dezen kunt, hier
is het gemakkelijker.
Daarop fluisterde llendi ik aan het oor van
Jozef:
Als hij op de kar is worp hem er dan
af, leg do zweep op hel paard, en lijd zoo
vlug mogelijk weg. Ik zul mij welwelen le
redden.
Jozef knikte.
Terwijl de sergeant de wagen wilde be
klimmen, riep een der soldaièrt:
Sergeant F. émoni, bnasl u wat, of wc
kunnen vandaag onze kameraden niet meer
inhalen.
Frénnmt riep Hendrik verheugd uit;
wel sergeant F'émont, herkent gy my met
meer
Voor den donder? zeide de krijgsman,
terwijl hij Hendrik «piel,lend gadesloeg en
Vftor tien wagen bleef swan, kent gij mij?
Spoedig uw naam 1
Hendrik Lat- ur.
Wat bliksem, jongen! ben jij bei dal
noem ik ecue vroolijke ontmoeting.
Eu zich lot zijne soldaten wendende, ging
hy voort-,
/je, jmigens ik bob dien kerel nog
Leren i X'.-i ceeiou, en 12 jaren met hein
gediend.
Daarop hood hij Hendrik gulhartig zijne
veldflcscli aan, mot de woorden:
Komaan, oude jongen daar mag een
slok opstaan. Voor den donder! dal wij
el...mder niet ceider berkenden, d..n hadden
wij geen mooie! ijk lieden geiiad. Nu op onze
gezondheid
Hendrik deed liciu.bescheid, en toonde zich
tien 23 September JiiBO eenc citatie
richten aan de schepo.mn, kerkmeesters
en ingezetenen van Dostrum, om den
8 October te verscl-lnen voer het
Souvererne Hof te Rifermond.
Het rechterlijk aariook, namens dn
kloosterlingen door dó lloermondséhen
procureur N. Fabri o( ilertoekcnd, was
alles behalve vleiend oor do eerzame
Schepenen van Oostryu en deze kregen
biltere pillen te sltkl«<fh.
Zij werden o. a. daarin beschuldigd
van do iilfors en and.(re inkomsten dei-
kapel di ink- en slemppartijen te
hebben gehouden, i«- gioote ontstich
ting van de geheel' gemeente, tot
nadoel van hunne zielezaligheid enz.
Voornamelijk kwam liet er echter op
neer, om hel geldelijk beheer van de
kapel aan hel klooster over te laten,
als hebbende dit daatlnc het recht.
Zeer begrijpelijk zette dit schrijven
kwaad bloed bij de Oustriftnsche In
woners, die zien bij d die zoetsappige
bezorgdheid der bo^mj-s niei uivbc-
Viiyi! tic>'i le -
Vier dagen vóór don ges telden
termijn, 4 October 163(3, was er eene
rumoeiigo vergadering bij de kapel.
Door klokgelui opgeroepen, kwaim-n
kei kmoesieis, schepenen en naburen
op het terrein om de kapel, op hel
zoogenaamde kerkhof te samen, en
beloofden hij handslag, in pl.-uus van
eed, het proces tot hel uiiersie le
volgen, er: elkander do kosten te
helpen dragen.
Naar aanleiding van eene hiervan
opgemaakte en oialerteekende akte,
kan itiou aannemen, dat minstens 27
inwoners deze mei kwaardig© bijeen
komst bezocht hebben.
Reeds don 11 Oct. daaraanvolgende
werd door het hnoge Hof het vonnis
geveld, waaruit bleek dat de zusterkens
zoo verblijd mogelijk.
Veisoliillendo oude mopjes werden opge
laaid, wam bij de twee ou-Jo vrienden scha
terden van lachoii.
Eensklaps nep de sergeant:
Maar, wat drommel ik v«rp:nnt bier
den tijd, dcu ik boog noodig bob, en gij
licbl baast mol uwe yrouw naar den dokter
te gaan, dus lot weerziens! N'og eer, vraag
eclnt'ihebt gij misschien ondom eg de
burgeres du Mout on(m"ei?
Die ken ik niet, zei Hendrik, ik heb
wel eene vrouw gezien, met twee kinderen
a.m de linud.
Juisll die zijn bei! en waar gingen ze
heen?
Ik vermeen, dut zij den weg naar
Nmies zijn ingeslagen.
Bravo! zeide de sergeant, dit wis het
juist wal ik weien wilde, en nu, jongens,
vuorwaai is
Kn onder een luid hoera, nam men toen
afscheid.
Do goede God /ij geprezen! zei Hendrik,
toen du builde mi liet gezicht verdwenen was,
wij zijn er goed afgekomen!
De wagen rolde nn weder langzaam voort,
eu bei eik te eindelijk de hoove, Wnar uilen op
do incuschlievuiidslo wijze werden opge-
Slechts aan do trruwe oppassing, die Mevr.
du Mont by de goedhartige landlieden onder
vond. gesteund dor- do trouwe diensten des
geiiteïhcurs, d zoo zwaar bcpiuufJe
de zaak wol wat overdreven schijnen
voorgesteld te hebben.
Althans met het reglementeeren der
voorgowemle slemppartijen en de be
zorgdheid der zusters voor het zielen
heil der Oostrumsche naburen liet hel
Souv'ereine Hof zich niet in.
Dn zaak werd in der minne beslist
en iedere partij kreeg wat.
Het klooster behield het recht op
de kapel, behoudens vrijen toegang
voor iedereen.
De inkomsten zouden worden
beheerd door twee kerkmeesters, welke
door de Schepenen benoemd werden.
De oploengt van altaren enz. wasten
behoeve der rectors.
Ten aanzien der offers weid echter
eenige maatregel genomen.
De opbeuring him van zou door
iemand uil liet klooster geschieden, die
zo in een met twee sloten voorziene
kast of blok zou doen, waarvan een
sleutel bij den pater of mater des
kloosters, en een tweede bij de kei k-
imvsuis zou b.erusieu.
De (Tf'Ta ~èn fiiKóifisten morsv
besteed worden voor de nimthilem ihg
der kapel, volgens advies van d«n
Bisschop.
liet overige, benevens al hetgeen
geoir-rd werd in eieren, hoenders en
dergelijke kleinigheden, kwam ten
b.ite van hel klooster.
Van oudsher bracht--n de gelooqgen
in de kapel hunne oilers, niet fenkcl
in gouden, zilveren en koperen geld-'
Bpcep'S, maar ook in veldvruchten,
huisdieren en eieren.
Meer dm O landbouw ci s hadden de
vrome gewoonte, een of meer hunner
schapen een tijd lang te onderhouden
ten dienste der kapel, en na hel
scbcereii brachten de schepers de wol
naar den koster of kapelmeester, waar
tijileces geen opofTerlngen ontzag, bad zij het
herstel haper gezondheid te danken.
Hul was vuoral du goede dokter Theodo
ras. die haar w ist te troosten, wanneer zij,
bekommerd over hel lot van haar ichlgeiiool,
zwaarmoedig wns.
Door Imnr to wijzen op God, w ist hy in
haar do hoop levendig le houden.
Dokter 'fhcodorus, die door arm en rijk
ten zeerste geacht en bemind was, I a J zyne
g«de door den dood verloren, van wie hy
slechts een pand, zijne geliefde doclitei' Helena
een aanminnig kind van achi jaren had mogen
behouden.
Al spoedig bad dit meisje kennis gemaakt
in t de kinderen van Mevr. du Mout, e:i
eene innige vriendschap, die bet li.ut der
ouders niet vieugd vei vulde, wa* er hut
govidg van.
D"h gelicelon winter vorbloef Mevr. dn
M'»nl op do gistvryc liocvo. told«l /ij op
voortdurend Jiaodi meen des genees:»'--' s,
in het vooijnar haien intrek nam ui dé meer
passende vvoiiidg van den dokter.
llier was zij weer "luringil van de gemak
ken des levens, die zy zoo laug had moeien
uiuhoi en.
De dok'pi belaaile zich mei. liet oudei w ijs
van du kinderen der Markiezin, cn vooral
E lii nd innak'o goede vu-dering' u.
A'ilc-li gevoelden zich zoo gelukkig, als men
in do gegeven omstandigheden slechts kon
vo l mgi'ii.
lleb.o! Je vijand i iistto met, en op wret-de
wyzu /ou di: siii geluk verstom.! u.. ;ea.
Up zeken'i mul.mg, igejiM. v mi Ment
vuor hul huis, ondui 'ien lindeboom ge/.-.len,
zij als fooi, enkele malen ocne kleine
som in geld, doch meestal een of twee
schaapscharen of messen terug ont
vingen.
Voor het offeren van rogge was een
kast of groot offerblok aanwezig, door
welker gleuf men met dc schop of
«schoep* het koren kop inschudden.
Tusschen de jaren i.V>Ü13 offerde
men behalve rogge ook nog kippen en
halve koppen.
De giften in natura werden in liet
openbaar verkocht, of in winkels en bij
particulieren te gelde gemaakt. Hot
vlas werd bij bundels van één steen
(of 5 pond) te saam gevoegd en zoo
verkocht.
Zoowel als in onze dagen, vond ook
destijds hel kwaad geld, of dat niet
meer gangbaar was, den weg naar de
olie i schaal.
De kerkmeesters wisten er echter wel
raad mee, want wij vinden onder
anderen vermeld:
1742, on.lfangen voor quaey duvten
dv'j. verkocht syn 240.
*i 7n JosJiK
verkeclit. 2170.
Van alle. inkomsten en uitgaven werd
door de kei kmeesters jaarlijks rekening
en verantwoording gedaan aan den
bisschop van Roermond of zijn gecom
mitteerde, met tusschenkumst van den
pater of mater van het klooster,
alsmede van twee Oostrumsche Sche
penen,
Gelijk bekend is, hadib n onze
voorvaderen de gewoonte op hunne
rekendagen, bijeenkomsten en feestver-
gadeiiugen een stevige teug te drinken,
iets wat destijds in dc zeden en
gewoonten lag, maar dat hiervan wel.
eens misbruik gemaakt werd, laat zich
gercedi-lijk begrijpen.
Do angstige bezorgdheid der
zich met eenig handwerkje bezighield, terwijl
do kinderen <>p eenigen afstimd speelden, en
de dokier mol Hendrik naar eene afgelegen
hut. wns, om eene zieke te bezoeken, bemerkte
de Markiezin met, dut een man met de
grootste OBi/.ichtigheiJ achter bet buis omsloop
cn even voorzichtig de spelende kinderen
naderde.
Eensklaps mankte hy zich van EJuard
meesiur. sprang o;» een gereedstaand paard en
verdween mp'. uen geiOofJen knaap bliksem-
snol in dc verte.
Up het angstig gegil der beide meisjes
In-U'-do de Markiezin verschrikt liet hoofd op,
en Imd nog even den lijd om te zien, dat de
rnover zich mét tiet kind verwijderde.
K n kimt. zoo verschnkkulijk, nis slechts
ecue moeder kan slaken, ontvlood hare be
vende lipp-Mi, en zij viel bewusteloos op den
grond neder.
On dit cogoiiblik vortoonden zich juist de
geneesheer cl) Hendrik, en verschrokken niet
minder van don il -ordi ingeiirleii gil.
Angst un vertwijfeling w»s op bet gelaat
der beide mannen (o lezen, toen zij liet
omslachtig verhaal uit dun mond der meisjes
vernamen.
Helena stolde lumen vader een papier tor
hai d, da' do roovcr, die K.lnard wegvoerde,
had laten vallen.
Het belielsdo slecht de volgende woorden:
Up deze wijze wreekt zich
MILFOKT.*
Ik vermoedde bet reeds, sprak Hendrik,
dat liiït dute schurk zou zyn.
H oi dl vervolgd.
