M n Trouw. W. van den Mnncktof-Sassen. Oostrum ZATERDAG 8 OCR .1 1898. NEGENTIENDE-' -Hu I 'Xy-iy.' **j. Abonnementsprijs per kwartaal voor Vrnkay 50 c. franco por post 65 c. voor hot buitenland by vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummers 6 c. Uitgever: van 14 regels 20 c. elke regel meer 5 c> groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentien, 3maal geplaatst, w irden 2maal berekend. Deze Courant verschijnt lederen Zaterdag. dvertentien of Ingezonden Stukken gelieve men Vrij- «dag vóór 2 uur "s middags te bezorgen aan het Bureau van »Peel en Maas-" te Venray. en de Miraculeuze Kapel. 11. Alvorens onze beschrijving van de miraculeuze kapel te vervolgen, achten v ij bet noodig, eene topogrnphisclie schets te geven van het gehucht Onstrum, benevens ecnige inlichtingen betreffende het kasteel en de hoeren van Spraeland. Dit toch staat in. een nauvr'vcrband met bot onfstaan der miraculeuze kapel zoowel als met het thans verdwenen klooster «Bethlehem.'' Toi'ÓÓRAI'HIK. In het Aardrijkskundig Woorden boek van Van der Aa (1840) komt bot volgende! voor.- «OOSTRUM is een dorp in Opper- Oelder. prov. Limburg, met 82 huizen en 190 inwoners, die meest in den landbouw hun bestaan vinden. De inwoners die alle R. K. zijnhebben er eene kapel, aan de Heilige Maagd toegewijd, welke lol do statie van Venray behoort en door een eigen kapelaan bediend wordt. Ook is er een dórpschool," Zoo was de toestand voor ruim een halve eenw. en behalve de-vermeerde ring van bevolking, stemt hij met den hcdeiidaagschen vrij wel overeen. Feuilleton. Geschiedkundig verhaal uit den tijd der Fransche Revolutie. Terwijl de soldaten nog zochten naar don Markies, duo-liep Milfort het goheele kasteel eu kwam ook in den tuin. Daar «ord zijn oor op eens getroffen door een klagend genui!. Hot was II «-cl or, die nog tussohenbeide eene paging aanwendde im zijne koiting t« verbreken. Op dat gezicht welde een (luivi-lnnlitig denkbeeld op in de zwarte ziel van den booswicht. Hij begaf zich raar linnen juist toen de soldaten vuu hun mislukten tocht Iciug keerden. Toen hu roe hem zijne bevinding mede deelde, untü hij don aanvoerder ter zijde en sprak: Kom eens mede. mijn waarde, ik meen thans een voorwerp getroffen te hebben, dat ons noodzakelijk op het spoor moot brengen van den Markies. En Imroc hij den arm grijpende, voerde |iij hein met zich naar den tuin, nabij liet Oostrum, een gehucht der Limburg- sche gemeente Venray, onder welks parochie het van oudsher behoorde, vindt men in den loop der tijden ver schillend geboekt, zocals Oesterham en Oosterham 1257, 1438 en 1451. Oesteren en Oesfrem 1375 en 1400. Oesterum en Oestrum 1450, 1485, 1570 en 1594. Hosterhem 1588. Ostium 1406, 1610 en 1GG5. Ocstenroy 1028. Oisterum en Oistrum 1405 en 1532. Ousterom 1070 en eindelijk Oestrum 1094, welke laatste spelling tot lieden is blijven Voortbestaan. De afleiding duidt dus eene woning, verblijf of bosch in oostelijke richting aan, zooals het ook woikelijk -ton oosten dor hoofdplaats (Venray) ge legen is. Van de eene zijde vormt Venray zijne grenzen, tcrw ijl het oost- en zuidwaarts door Geistereu, Wanssum en Oirlo omsloten wordt. O--' ,h'"X ontspringend, doorsnijdt helOostrumsch grondgebied en stuwt langzaam hare wateren langs broekachtige lage wei den naar Geisteren, waar zij, even voorlij het kasteel, in de Maas valt. Drie molens, twee te Oóstrnm en een te Geistorenworden door hare waterkracht in werking gebracht. De bodem is overigens niet van liet beste teelland, hoewel hij den noesten landman voldoende kan voorzien. Rogge, haver, vlas, spurrie en aard appelen zijn producten, die het meest getrokken worden: broeken en vennen verschaffen den tuif. De plaatselijke grondbenamingen zijn veelal eene trouwe afspiegeling van de uiterlijke en innerlijke gesteldheid des hok van Hector, die hun met oen woedend geblaf ontving. Ziet gij dien bond Voorzeker! reide l<uroc, door die vraag verrast. Welnu, ging Miltort mei vuur voort, hij zul ons den weg wijzen, dien zjjn meester is ingeslagen, want ik woel, dut hij zeer aan hem gehecht is. Hoe wilt gij dat dan aanleggen vroeg Duroc. Dat zal ik u zeggen: gy laat door uwe soldaten alle wegen bezeilen, al is hel ook een uur ver; dan moeien zij goed acht geven op het spoor, d u don Imnd zal volgen, en ik ben er zeker van dat den burger du Moni nog heden onze gevangene is. Gy 7.ijl een groot man en voor den krijgsdienst geschapen, zeide dn sergeant, terwijl hij Milfort met bewondering aan staarde. Milfoil glimlachte met trotsch en innig zeil behagen. Alzoo goed begrepen? speak hij. Tot uwe orders, antwoordde Duroc. mijne soldalen gaan dudolyk op weg, en een uur luier wordt de hond losgelaten. Ja, en ik zal lmm zelf persoonlijk volgen, want gaarne zou ik tegenwoordig zij li, wanneer mijn vij.md du Munt oir dekt werd. Duroc verwijderde zich, nog steeds de slimheid vnn zijn vriend bewonderd. Ha, Markiesging de wraakzuchtige Mil fort voort, gij meende te ontsnappen, doch wij zullen u vindon, eu dun, wee u bodems en zoo geven: hot Lint ven, de Witte Vennen, het Oosln/msch Veen, de Vellti, Broekvelgert, de Ileesakker, de Distolnkkor, de Eykerwijck, de Mulst en andere ons een beknopt overzicht van Oostmm's aardrijks kunde. IIet Kastf.ee Si>r« eland en de villa Oesterham. Midden in hut dorpje Oostrum leidt een kronkelende weg van ongeveer tien minuten gaans ons op de laats, waar in oude tijden zich eens het kasteel Spraeland bevond. In die lage weilanden kon men vroeger du grachten rondom den burcht met liet water uit de vooibij vlietende Molenbeek voeden; en al du ridder- huizing ook sinds ecu wen. verdwenen, zoo is nngihans hare standplaats heel duidelijk te ondeiscln-idon. Een prachtige groep ciio.n, uit de verte reeds zichtbaar, verh tfi fier hare kruinen hemelwaarts op (L'Vrondvesicn ^'in' oen'oi'm fen" groot&L** nu gedeeltelijk met mastenbosschen beplant, grenzende aan lage (moerassen, waartusschen do gagel ol Brabanlsche myrt welig tiert. Eunige niet veel beduidende opgra vingen, indertijd door wijlen Clemens Baron de Wciclis de Wenno op dit rondeel ondernomen, brachten enkel middeleeuw sch aardewcik, stukken ijzeren of koperen potten aan hut licht lil de onmiddelijke nabijheid bevin den zich de twee pachthoeven, in eigendom aan het Huis Geistoren behoorend; de eerste genaamd Groot- Spraeland, thans meestal onder dun naam Spraeland bekend, werjl voor een twintigtal jaren nieuw opgetimmerd; de tweede: Klein Spraeland, meer dorpwaarts gelegen, werd volgens ankeropschrift in 1717 herbouwd eu onderging in de laatste jaren meerdere veranderingen. Aan den eonen kant is dit terrein door vermelde eikenboomen omgeven, waartusschen de Rosmolen verscholen ligt, en een groote karweg, welke vroeger van eerstgcmelde hoeve in rechte lijn op Oostrum aanliep, maar thans opgeheven is. De Rosmolen. Bij de verdeelingen van de goederen de Schollarclt's, in liet begin der vorige eeuw, was de hoeve «de Jmckhof" te Geisteren met den «Rosmolen" te ÓoStium in andere handen gekomen.. In het laatste kwartaal dier eeuw was het molentje in bezit van zekeren de Paula, wonende te Geisteren (reeds 1706), waar meerdere kinderen van hem geboren werden; elders wordt hij genoemd Hofraad. Op den 3 December 1771 legde de Woitfram, namens de Baronnes an Blumonllinl. arrest op de goederen en den Rosnieulen te Oostrum. Een onder gedeelte der goederen or.der Oostrum, evenals du tienden tc Geisteren en den hof «den Boomgaai t" j was ten deel gevallen aan Anna Theresia van Scliollardt, gehuwd mei Ernest Hendrik baron de Foletille. Uil dit huwelijk werd ton jure 1737 te Dusseldorp geboren. Jan Joseph Christofl'el baron de Folevillu, later proost der St. Adelbertskerk te Aken, overleden te Venray 22 Juli 1810. Dg heerlijkheid Wanssum en de hoeve bij den Rosmolen, alsmede do Spickcrsche goederen te Geisteren kwamen aan Maria Anna van Scliel- Tcrwijl die mannen des bloeds aldus over de gevangenneming vnn den Markies beraad slaagden, zolen de bannelingen in de nederigo hoeve van Jozef aan bot tuil bijt, mi beraam den plannen om zoo spoedig Mogelijk do grenzen des lands le bei eiken,-daar de kust met republikeinen bezaaid was. Er word dus afgesproken, dat Jozef lien allen mei zijn wagen naar een naburig dorp, dat op d. ie uien af-taiid vnn de hoeve lag. zou over-blunge», en dal zij van daar door een zijner vrienden verder zuilen vervoerd Worden Daarbij zou men steeds don grooten weg ontwijken, en zooveel mogelijk langs binnen wegen rijden. Ingevolge dit plan werden de noodige too- bèienlselen gemaakt en Jozef ging voor het gespui zuigen. Angs'ig lump intusselion de lijd vooibij; bij bel minste gedi uisch schrikte men op en eeisl loon J /el binnen kwam r-n zeide dut alles voor het vertrek gereed was, ademde men wut vrijer. Mevrouw du M"i»t reikte thans voor het Iua'sl de band aan de goede M.jp thu en bood haar Ier herinnering barer dai.Ubaai beid emi gou b n kiuisjo aan. dat zij iij) i'etere dagen van baren echtgenoot ten g&soheuke had gekregen. ,|j Na oen hartroerend afsche'jd wilden zij juist naar buiten gaan, toen b.iune aandacht werd opgewekt door een luidjl'hondengeblaf. De aanwezigen ontstelden zic'&Gaur over «lil onverwacht, geluid, maar -plak nep vol vreugde uil: - -'-"J 1 Hot is Hector Ik IjerdVschiMbnai lanlt (ofist. 21 Nov. 1759) gehuwd met Jan Willem Ferdinand vrijheer van Ilotzfeld. Dezer erfgenaam Ernest van Ilatzfeld had reeds in 1776 de heerlijkheid Wanssum aan de Van Lynden van Blittorswijck verkocht. Door welke omstandigheden dan ook werden goederen der Van Matzfeld's den 13 Mei 1772 te Geisteren gesub- hasteerd en kwam de Rosmolensche hoeve, ongeveer 22 morgen groot en genietende vrijdom van twee schattin gen order Venray, in handen van de Overste Hofmeestoiesse vrijvrouw vou Blumenthal, geboren gravin von Harscaaip. In December 1772 had voor do Oostrumsche scholtis en schepenen de overdracht plaats. Den 2 Juli 1774 droeg deze do hoeve over aan den Kapitein Von Hublein, wachtmeester en commandant van het Geldersche bataillon Von Schiefen en diens echtgonoote Carolina von Tnrjyn. Du aankooper verb:: ill den van uetT neer Fourmèr tot Bellmghofeii wegens een wisselbrief. Don 7 Juli d. a. v. liet de Kapitein von Ilubleiu door den hofbodo arrest leggen op de effecten en vruchten van den pachter Arnold Ariacns. In 1791 werd voor schollis Ilaffmans en de Ooslrumscho schepenen, namens den kapitein, de Rosmolcnsclie hoeve overgedragen aan den heer Johan Baptist van der Veecken. In liet begin dezer eeuw was do Rosmolen en de Rosmoleusche hoeve weder in liet bezit van het lluis Geisteren. Op een nacht in hot jaar 1800 branddo de hoeve geheel af en is sinds niet meer opgebouwd. zijne zware stem. Het ai me dier heeft zeker eeu middel gevonden om zyn ketting te ver breken en ons spoor ontdekt. Dit gezegd hebbende, ging Dij zelf do dour openen en weldra stoofde li ouwe Inmd luid jankende binnen. .Met liefde en genegenhnid, doe.b tevens met sm»rt werd de oude vriend ont vangen, die kwispelsiaaitHiido logon do huisgeuuoten op sprong en verheugd limine handen likte. Men ovei laadde het dier mei liefkozingen, docli begiei-p tevens, dar liet ondoenlijk was om den hond mede ie nemen. M.irUia zoii hem derhalve opsluiten, en na de verzekeiing dai zij er goed voorzorgen zeu. volgden de vluchtelingen Jozef, tbe reeds ecnige schreden vooi uit was en de huisdeur opende. Maar w ie schetst aller verbazing en schrik toen zich plotseling eenige mannen vei toonden en zich op «ie deur wierpen niet den k rot-i; In naam der republiek, geef u o>er Jozef verloor echter- geun bogenblik zijne tegenwoordigheid van geest, en riep, lerwyl liij de deur met geweld iinohtte te sluit' Wie zijl gij El on; nnjnc woning binnen to treden? Soldo'en dor Republiek riepen de mannen en drongen voorwaarts. Terug hernam Jozef zet geen voet verder m mijne woning of ik verpletter u den schedel Onwillekeurig bloven de voorsten staan en Jo/of hernam: Geen uwer. dan nl'eij/J)||c»iv,Jonn van 1 olijk bov cl reefi u hei. recht. Wij laten ons door uwe praatjes niet uit hel veld slaan, riep eene kryschende s'em, lever ons don verrader du Mout uil, ou wij zullen u geen loed doen De Markies sidderde. Hij had in die slem zyn vijand Milfort hei kond Dien pij zoekt, bevindt zich niet in dezo woning, schreeuwde Jozef; wij zijn eerlijke landlieden, die niemand kwaad willen, geene zan.euzweeringen smeden, en getrouwe onder danen dor Republiek. Gij lieg', verrader! klonk de stem, die den Markies liad doen sidderen. De hond, die zich thans in uwe woning bevindt, is do onwraakbare ge'mgo. dat wij ons niet ver gissen. Wij hebben hem losgelaten en zijn spoor gevo'gd; in dit buis is luj binnengegaan alzoo bevindt, zicli hier de verrader du Mont. En nu maan ik u voor de laatste maal aan, om den vijand der Republiek in onze handen tc lovi-ivn; uw huis is geheel door soldaten Jozef talmde en wist niet wat te beginnen. Hij kon bovendien de vooi (dringende soldaten u im meer togen houden. Een oogoublik word de stroom nog tegen gehouden dooi Martha, die zicli mot getouwen handen voor de s..hiaten op de knieen wierp, en met smeoUcnde slem voor hei leven van haar man had. De voorsteil konden echter hunne plaats niet langer handhaver.; zo werden zoodanig voo: tgedroug'jn door de achtersten, dat do rnti w vnn Jozef groot gevaar liep, onderdo "«ebyi vertrapt tc worden, i». 1Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1898 | | pagina 5