es Trouw.
W. van den Munpof-Sassen.
Oostrum
ZATERDAG 1 GCTOBER 18. EIJI?
No 40.
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Vrn ray 50 c.
franco per pnsfc_, 65 c.
voor liet buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 e.
Uitgeveif.
Deze Courant verschijn! iederen Zaterdag.
van 11 regels 20 c.
elke regel meer 5 c.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Adverteutiën, 3raaal geplaatst, w n-don 2maal berekend
Advertentien of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrij
dag vóór 2 uur 's middags
te bezorgen aan liet Bureau van
»Peel en Maas*' te Henray.
en de Miraculeuze Kapel.
"Wij vermeenen dat het de belang
stelling van onze lezers zal opwekken,
indien wij van lijd tot tijd cenigc
beschrijvingen opnemen omtrent Ven-
rny's verleden, speciaal de aloude
Yenraysche bedevaartsplaats Oostrum.
In beknopten vorm willen wij dan
het voornaamste mededeelen, van
betgeen uitg breid beschreven is in
een werk, getiteld «llistoiie der aloude
eerlijkhc'd Sprae'audOestrum (Yen-
ra v), van de O. L. Vr. Kapel met het
miraculeus beeld on het Gilde aldaar,''
door een Venrayschen priester, den
Weleerv. heer M. J. Janssen, kapelaan
te Well.
Omtrent den oorsprong der kapel
lezen wij daarin het volgende:
rln oorkonden wordt het eerst van
de kapel melding gemaakt in de
Luiksche registers ten jare 1400.
1400 Venrode - Ca pol la in Oostrem.
1485 Cnpella S. Marie in Óestrmn,
1585 Capella S. Marie in Hosterhem.
De tegenwoordige kapel, in zuiver
potische vormen, is in verschillende
tijden gebouwd, ge.li.jk zulks duidelijk
aan den binnenkant van koor en schip
te bespeuren is.
Het muurwerk van den toren, op
Romaansche wijze aangelegd, werd
Feuilleton.
Geschiedkundig verbaal uit den
tijd der Franscke Revolutie.
Na penigen tijd begaf de Markiezin mei
bifie kinderen ziel; lor niste.
Ofschoon do legerstede. di« de vipuw dos
|ineven:iars voor I Uil had gereed gemaakt,
«•er hard was, toeli kv.rm oen weldoende
slaap bun een tijdje de zorgen des levens
verdrijven.
Ook de mm kies niet Hendrik en Jozef,
die ami dm krapponden hanrl gezeten n<>g
spraken ruer de rampen, die Frankrijk
tlisins teisterden, vielen langzamerhand in
slaap.
IV.
Hegpven wij ons thans weder naar liet
kasteel van den zoo wreed vervolgden markies
du M«nt.
In een der zalen bevond zich de aanvoerder
van de rcpuliliktinseïng bende, die gekomen
was om don Markies te vangen.
De vogel schijnt gevlogen, zeide bij
teleurgesteld, docli ik zal heui achterhalen.
slechts tot de hoogto van het kerk
dak voltooid, toen men, om welk#"
roden dan ook. den arbeid staakte en
enkel een klein klokkentorentje van
ongeveer 5 meter hoogte op den nok
plaatste.
Hel muurwerk der kapel bereikt 9
mole.r.
De aanleg van dezen toren met
sleenen trap bad onder eene ruimte van
10 meter vierkant liet muurwerk
ouder het leien dak aau de noordzijde
had 2 meter, aan de zuidzijde 1.90
breedto.
Het gibouw op dien kolossa-en
maatstaf te voltrekken heeft zeer zeker
buiten het bereik der ingezetenen of
geldelijke hulpmiddelen gelegen, maar
opmerkenswaardig mag het heeten dat,
evenals in het naburige Oirlo, de kerk
aan de noordzijde enkel blinde ramen
heeft, zoodat men beide gebouwen
gereedelijk aan denzclfdcn bouw meesier
mag toeschrijven.
lii-bTvumDfe-. i»
(van den bouw) in het midden der
15e eeuw, tijdens of onmiddelijk na
het bestuur van ridder Jan van Broeck-
huysen, wiens invloed aan beide werken
niet vreemd scbijnt geweest te zijn.
Het patroonfeest der Ooslrutnsche
kapel is O. L. Vr. Geboorte, dal ook
de kermis stelt, nameiijk Zutidag na
8 September.
In de kapel zelve werden oudtijds
geene parochiale diensten verricht;
hel doopen, trouwen, de II. l'aascli-
communie en het H. Oliesel werden in
en van uit de parochiale kerk te
Ven ray bediend, terwijl ook bel
kerkhof oin de groote kerk de laatste
rustplaats was van Oestrum's ingeze
tenen.
Een enkele maal stond de Venrayor
Pas'oor toe, dat een huwelijk in de
n! was bet ook aait do poorten der lid. hij
zal mijne wraak niet omgaan.
Hu doorwandelde hel vertrek en zette zijne
alleenspraak voort.
Kil z.oo bevind ik my tlwns in liet
huis van mijnen vijand; het ziet er liiot alles
behalve fiatn uit; ik had gedacht, hier moer
weelde aan to tie/Ten. Ik zal «lies anders
laten inrichten. Hoe jammer d it de soldaten
die schuur in brned hebben gestoken, die is
voor mij verloren. Et.fin, dit is iets van
later zorg; het voornaamste is thans om den
Markies in handen te krygen, en dor IDpu
bliek te tooiien dat ik een ijverig dienaar
hoi er belangen hen. Ik zal den sergeant
Durnc eens laten ontbieden, die \cut is
vnlscli als een tijger, en juist geschikt oin
nis speurhond te dienen.
or etillt' groote ouderwelsche kast
stnar-dc mompelde hij:
Die mocht ik toch wei eens openen;
misschien bevinden zich daatin wel sieraden
of papieren van waarde.
Hij nam hieiop zijn dolk en zette deze
tnsseheu hel slot, maar otmiiddeiijk slaakte
hij een kreet van pijn, en wieip den dolk
ver van zich af.
Die vervloekte brrndwonden zijn m>g
slecht genezen, zeide tiy; hij Imt minste wat
ik dop, gevoel ik dadelijk de he\ igsto
smarten.
De lezer zal in dien man, die met zulk
eene woede zijn vijand vervolgde, reeds
Milfort licikend hebben.
Op eene bijna wonderdadige wijze aan het
vuur onttrokken, door e"ni«e voorbij trek*
kci.dc soldaten, aau wiet houfd- zich Duroc,
kapel gesloten word; zoop. v. iu 1TGS,
den 12 Juli, toen de se Rut van Oirlo,
Jacobüs Ilonricus Rullij daar met
Maria Christina Vorb!n«j in den echt
verbonden werd. Modriejuige was de
latere secretaris Lanibet N'erblaekt.
't Was zeker gedaan^ier wille van
de Oosfrumsche familie Terblackt en
ter eere van den On loschoi praetor.
Allerwaarschijnlijkst, jt als zeker
kan men aannemen dat dj oorsprong,
stichting en uitbreiding de' kerkgebou
wen moet worden toegeschreven aan
eene gebeurtenis, welke op het
godsdienstig gevoel van liet geluovig
volk dier dagen zeer grooton invloed
uitoofoudü en de grondslpg legde van
die teedere devotie jegens; de Moeder
maagd, welke tot heden tie onverbas
terde Venrayers als hei geheiligd
eifdoel hunner voorvaders bev aren en
in eere houden.
't Was rit- vinding en vereet ing van
Int Miractileuse LeeM Ü^yr Moeder.
Góds Maria, nhit' óm, "liét midden der
11e rouw, ten tijde dor oude hoeren
van Spraelnnd.
Dil voor Oostrum en de geheole
parochie zon merkwaardig foit werd
bij overlevering van vader op zoon
door alle opvolgende eeuwen heen
trouw voortgeplant ui w«rd in de
laatste lijden in schrift gos'cld, door
de Heiw. lieeren H. Welters, rector
in 't Ursulineiiklooster to Giubbenvoist
on J. A. van Hegnlsotn, rector te
Oostrum (18S3J88S).
Voor ecnigen tijd reeds gaven wij
P-me uitgebreide schets van de vinding
van hot Miraculeus Beeld te Oostrum,
zoodat wij thans kunnen volstaan uiet
eene boknopie beschrijving:
Omstreeks het jaar 1350 vond een
Landbouwer, die te Oostrum bozig was
do waardige vriend van Milfort bevond,
werd bij in een nabijgelegen dorp verpleegd
en was na eenige dage in zoo verre weer
beisteld. dat hij zijne w raakzuchtige plannen
kon doorzeilen.
In Imt, vooruitzicht zijn slachtoffer Ie zul
len treffen, had hij zich mei de bende van
Duroc op weg naar het kasteel van den
Markies begaven.
Men kan zich zijne woede voorstellen,
toen hij dour de vlucht vau den Markies
zijne duivelachtige plannen in duigen zag
vallen.
Do tuinman Jtcoh had z.ijne rol zoo roees-
lerlijk gespoeld! dat hy Milfort een uur ffing
in den waan deed verkeeicn, dat zijn mces-
toi dadclyk thuis zpU komen, en loon dit
verstreken was, had hij z.icli ongemerkt ver
wijderd.
Hierdoor had hij den Markies de gelegen
heid vei schaft zijne vlucht een tijd lang te
kunnen doorzetten, zonder door de soldaten
vervolgd fe worden.
Het geheele dmp werd nu doorzocht en
daar het reeds duister was, werden er oenigc
huizen in Imiucl gestoken om dien tocht te
verlichten.
Zelfs wilde men hei kastel in de lucht
doen springen, maar Milfott'/ die er teveel
nan hechtte, om liet zelf te hihnuiien, haalde
eindelijk door geld en sclmpne beloften ue
soldaten over, om bun pl-cl niet te vol
voeren.
Na een vruchteloos ondj iiljlk waren de
soldaten naar bet knsteo^jjjAgekeeid, cn
deden zich dsnr te goed m heerlijken
wijn uit dc kelders.
met vhswietlon, op bet void een
Lieve Vrou won beeldje.
lltj neemt het op on draagt hot
naar huis; doch den volgenden dag is
hot beeldje verdwenen, en hij wndt
het weer op dezelfde plaats op den
vlasakker, terwijl een stem klinkt:
«Hier wil ik rusten
Onze landbouwer begaf zich naar
huis en sprak tot dejzijueii-' «Ais mijn
vlas goed wordt,zalvik op, datjvehl
oen kapelletje voor liet gevonden
Moeder Gods-beeldje doen bouwen."
Hu ziet, in éénj nac'ut wasj zijn
vlasakker bloeiemUen weiig°opgosclio-
teu, terwijl liet vlas uitmuntend
gwlukte.
De verheugde landman bouwde
daarop een kapelletje en plaatste er het
miraculeus beeldje iu.
l)c vlasteelt was van oudsher, nog
in <ie helft dezer eeuw, een lioofdgevm
voor den landbouwer in deze streken;
i...( v..irU._ »y.|i» kis', ril btdciE de.
schoonste stukken doek en bracht menig
gereed stuivertje binnen.
Het vlas wordt gewoonlijk in liet
laatst van Maart, of op sommige'
gronden begin April gezaaid.
Do eigenlijke wiedeiijd (in 't
Venraysch: go-jen) valt in ue tweede
helft van Mei, en omstreeks hel leest
van Sint Jan staat het gewas in vplle
blauwe bloemen;, om iu Augustus na de
rijping geplukt te worden.
De blooiing van dit vlas tc Ooslrum
had dus naar den gewonen loop der
dingen en dm natuurlijken groei der
plant, één volle maand to vroeg plaats
gegrepen, en mer-n lag voor den
braven landman het duidelijk bewijs
van goedkeuring aan zijn godvruchtig
voornemen.
liet was dus op dm grond van den
Milfort. die begreep dat elk oogettblik Item
verder van zijn vijand verwijdi-rJe, besloot
niet lang te dralen, en liet dooreen soldaat
den aanvoerder Duroc uiinoodigen by hem te
komen.
Eenige oogenblikken danrna verscheen
Duroc in eene zeer opgewonden (tui timing;
bij li ad zonder zïcli aan te melden binnen,
wierp zich in een stoel neder, en zeide op
gemelijke» toon:
Gij schijnt ons weinig i ust te gunnen,
burger Milfurt.
- H óezori
Wel. vvy zijn pns thuis en Uians reeds
ontbiedt gij mij weer.
Wanneer lu-t de belangen dor repu
bliek geldt, heeft men geene ust nooJig.
was bet antwoord.
Gij begrijpt, burger, dal ik als aan-
vf.ei dei Ct'iiei dappere bende bet moi-do begin
te worden uiij aan al uwe luuneu te onder
wonen.
Maar beste Duroc. liet zijn geen luimen
mnnr dienstzaken, en gij weet dat de repu
bliek diensiverzuim op voorbeeldige wijze
straft.
Durnc sidderde onwillekeurig.
Welnu, burger, wat verlangt, gij dun
thans
Ik heb u by mij uitgenoodigd, om eens
re overleggen, «-p welke wij/.e wij ons but
best van den Maiktes du Mont kturnen
meester maken,
Van den burger du Mont, .verbeterde
Duroc. f v_.
Juist, dat verouderde w-ooii^akor.
ontsnapt. Doch wat is uw govo;'
vlasakker, dal hel eerste heiligdom (er
eere van Maria opgericht was, de
plaats waar sedert eeuwen niet enkel
de Gelderlanders, maar ook de omlig
gende volkeren hunne hulde, hunuo
schatting van kinderlijke l'.cfde en dar.Ic
aan de Moeder des llccren souden
brengen, waar duizendtallen een toe
vlucht in 's levens ellenden zochten, een
plek van verkwikking in dit tranendal.
Daar werd de eerste woonstede en
eere verblijf van de wondervol gevonden
bon Ileitis opgericht.
Ik-t beeldje is. van eikenhout, hoog
35 centimeter, beschadigd en zonder
kunstwaarde. Het was oorspronkelijk
zonder kroon of diadeem, maar met een
mantel bij wijze van hul over hel hoofd
omgeslagen, waaruit van beide zijden
lang» haarvlechten to voorschijn
komen.
In de rechterhand beeft O. L. Vrouw*
oon scepter cn op den linkerarm draagt
zij haar gothloiykcu Zoon.
J>it J-f.j kii.«h.t volger.s het
gevoelen van wijlen Pastoor Habels, er
later schijnt bijgemaakt, is in eon
eenvoudig gewaad eti draagt in zijn
linker hand den wereldbol, terwijl het
de rechterhand zegenend opheft.
Het beeld was naar het gebruik der
tijden gedurende honderden jaren lang
gekleed.
In 1884 evenwel, tijdens de voor-
bereiding tot de pleehiige Kroning van
O. L. Vr. van Üosiium, kwam bij den
Wflecrw. 'rector Van Ilegelsom de
g lukkige gedachte op, om evenals iu
lu-t Zand te Roermond, liet beeld
wederom zonder bekleedsel ter vereering
uil te stellen.
Tfgolijk liet hij keurige prentjes
vervaardigen, waai op het beeld in
prachtgewaad en in den oorspronke
lijker! vorm is voorgesteld.
inijne vraag?
Dal wij moeten wacbten tot morgen,
rn dan eenige soldaten <>p verkenning uit
zenden.
Millort gaf door eene beweging zijn ongq-
du d te kennen.
Dui-'-c vervolgde:
Er is op bet. pogenblik tr.et de jongens
niets te beginnen; ze zijn vermoeid, hongerig
on dorstig. Ha»! gij mijn i«;;d gevolgd, dan
waren wij -.p d. n mt j'.'ag bier nangekotaoa
en alles was gelukt.
Dan was itumers ons plan verraden
gev eest
En nu is de man dien wij zoeken toch
ontsnapt, niet waar? Overdag kon dit niet
geb< in en.
Millóri b-*et zich op do lippen, daar bij
bel gegronde der aanmerking inzag; hy sprak
dei halve:
Gij wilt Jus tot morgen wachten?
Ja, en indien tiij tner in den omtrek
ergens verblijft, zal hij den dans met ont-
Fpringen.
't Is goed Indien gij verkiest kuilt gij
vertrokken.
Imr-ic verw'yderde zich on spoedde zich
naar zynu makkers om nog eenige vro.dijko
u en met bon door te brengen.
lion volgenden morgen we: den de soldaten
al vroegiijnig m -'er de wapenen geiuepen en
begaven zy zici» naar bet, dorp om bet
oude zout Vuil d«n vorigon avond voort te
-\ 11.- -m-M-imm de» mat kiw in banden te
'i£s "-m: i/.vl v: tn:l trio >s.
li onlc vcrcolyd.