W. van den Munckhof-Sassen. Koopziekte, Een dief in den nacht. rfezig i nog dooi tijdige do 1898. NEGENTIL5NDE ANG. No. 22. Abonnementsprijs per kwartaal voor Venray 50 c. franco per post 65 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 e. afzonderlijke nummers 6 c. Uitgever: Deze Courant verschijnt iedercn Zaterdag. Prijs der Advertentiën: van 14 regels 20 c. elke regel meer 5 c. groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, 3raaal geplaatst, w >rden 2maal berekend. dvertentien of Ingezonden i stukken gelieve men Vi'U- ■dag vóór 2 uur 's middags te bezorgen aan het Bureau van »Peel en Maas" te Venray. Eon groot gobrek, dat vclo menschen plaagt, is do -kooplust. Ofschoon men gewoonlijk de vrouwen verdenkt van daaraan liet meest toe te geven, is hot toch daarmede ongeveer eveneens gele gen als met de nieuwsgierigheid, die veelal bij de mannen sterker ontwikkeld ia dan bij de vrouwelijke helft van het menschel ijk geslacht. De regel «Koop alleen datgene, wat ge niet missen kunt" is een wijze les. De practische los «Koop alleen -datgene, wat gij kunt betalen," wordt zooveel mogelijk ontdoken en de huis moeders-wijsheid «Koop waar ge de Leste waar voor het minste geld kunt krijgen," wordt bijna altijd inden wind geslagen het schijnt of elkeen is aan getast door de zeker zeer besmettelijke ziekte van het liefst daar en die voor werpen te koopen, waar en waarvoor men de betaling het langst kan uitstel len. De rijke maakt een rekening, die altijd tegenvalt en de armo koopt vaak op afbetaling, wat immer nadeel op levert. Wij gelooven volstrekt niet, dat allen die tegenwoordig op afbetaling verkoo- pen, zich voldoende rekenschap geven van het kwaad dal zij stichten, wij nemen zelfs aan, dat zij tot op zekere hoogte, werkelijk gelooven hun even- menschen een dienst te bewijzen, maar Feuilleton. Tegen den avond was de zieke man. die da gen en nachten onrustig bad liggen ijlen, ein delijk kalm in slaap gevallen, Do doctor was gekomen on weder heengegaan, vergenoegd zicli de handen vrijvend, dat hy zóó zyn patient bad aangetroffen. Stoor zyn slaap vooral niet, zeide hij en zijn leven zal gered zijn. Ka zyne verstan delijke vermogens, voegde hij er binnensmonds bij. Mijne nicht Helena vergezelde hem door de roet ren looper belegde gang on sloot de deur zonder eenig geluid. Ik zal zelf by hem waken, zoide zij en de verpleegster kan gaan slapen. Niemand kan bij hem waken zooals ik wil. liet zou wel bot best zijn. zei de doctor, dat hij u zag als bij wakker wordt. Hy zal dan by kennis zyn, gelijk ik verwacht on mag niet hevig geschokt worden. Laat ons langzamerhand lot de we tenschap komen, dat by ernstig ziek is ge weest. Eenzaam, in do wijde wereld stond daar oen groot buis, waarvan do landdouwen mot sneeuw overdekt waren. llior en daar vormde een pjjnboomengroop eon reusachtige zwarte plek -looze sneeuw »er aar wie het eerst op de gedachte gekomen zijn van don verkoop op afbetaling met dc afschuwelijke bepaling er aan ver bonden waarop wij do aandacht wil len vestigen, zullen best doen zich niet aan te melden waar menseden vrienden geroepen worden. Wij hebben het oog op de vaak voor komende bepaling, dat het zoogenaamd gekochte voorwerp hel eigendom van den verkooper blijft, tot op het oogon- blik, dat de geheele som afbetaald is. In de eerste plaats zijn hier de woor den kooper en verkooper misplaatst. Koop verondersteld overgang van eigendomsrecht eu die overgang is hier niet aanwezig. In de tweede plaats wordt het voorwerp uit deu aard der zaak te duur betaald, daarom zoo te zeggen, op de koopsom eer. rente bere kend wordt, die iu de meeste gevallen een woekerwinst moet hceten. In de derde plaats brengt het belang van den verkoop mee, dat het gemaakte contract do vastgestelde overeenkomst niet wordt nagekomen, wat reeds op zichzelf de overeenkomst tot een onzedelijke stem pelt. Laat ons een voorbeeld «tellen: De vrouw van een timmermansknecht met een betrekkelijk klein loon heeft lust een tafel te bezitten voor het nette voorkamertje, waar zij des Zondags zoo gezellig met haar man keuvelon kan. Niets is billijker en prijzenswaardi ger evengoed als bij den rijke is er bij den minder bedeelde waarde lo hechten aan de poëzie der elegantie en wanneer de vrouw elke week een gulden van het weekloon des mans weglegt om eindelijk in het bezit te geraken der begeerde tafel, dan verdient zij den grootsten lof. Laat ons zeggen, dat zij informeert naar de waarde van de tafel en üen waakhond weggedaan, opdat zijn ge blaf den slaap zijns meestoi a niet zou storen Do vermoeide verpleegster, die verscheidene nachten wakend had doorgebracht, was naar hare kamer gegaan en mijne nicht Helena was alleen in het groote eenzame huis. Geruischloos, als een kat zich voortbewe gend, deed zij haar kleed uit en trok een gemakkelijke japon aan, een zacht, wit ge waad van wol en bout, warm en gciuakkelyk. Daarna plaatste zy zich voor den spiegel, trok de hnarspeldon uit beur haar, dat in weelderig overvloed, tot aan de knicea langs hel lichaam nederviel. Donkere schaduwbeelden van angst en sla peloosheid waren om hare oogon, maar do hoop, die thans in haar opleefde, na zoovole dagen van vrees, had de uitdrukking van haar nob"l gelaat verhelderd. Zij deed haar pantof feltjes aan en zette zich in een grootcu stoel by den haard. Zoo zou hy haar zien, als hij ontwaakte, met dien/elfden teedereu blik van altoos, on d m misschien, zou hy weer iu een verkwikkeoden rustigen slaap vullen. Buiten- noch binnenshuis werd eenig geluid vernomen. Zij kon het nauwelijks merkbare ademhalen van haar zieken man hom-en, en hot geluid van do klimopranken, als zij door dun wind bewogen togen do ruiten tikten. N'u eu dan stond zij zaolitjens op, om den haard op te stoken, want de nacht was bar koud. Dan nam zy hare plaats weder in en een vurig gebed kwam over hare lippen, dut haar man mocht behouden blijven immer stuurde zy op "elaat dos dierbaren slaponden met de pcin- «Mlgql. die do wacht en.... stellen wij die «warde op f 15. Dan is zij in bel gewone geval na 15 weken bezitster van het Legeerde voor werp en heeft zij 15 weken lang de voldoening eiken Zaterdag iets dichter er bij te komen, doch blijft al dion tijd de vrije beschikking behouden over een telkens grooter wordend gedeelte der f 15. Nu komt echter die .vrouw op het noodlottige ideo de tafel dadelijk in haar huis te nemen op afbetaling koopen is dat niet. Zij moet dan zeker f 20 betalen en dus 20 weken wachten, óór zij bezitster is, dat U 5 weken lan ger, indien zij elke weet eveneens een gulden afbetaalt. Zij venicst nu echter van de eerst week af de]vrije beschik king over haar kapitaaltje en heeft daartegenover niets andor, dan dat het eigendom van den verkooper in haar' kamer staat. Na 20 weken is zij echter eigenares en dan zegt de verkoop n- heeft zij ooli al 2.0 weken plc'.iï^N.^rvd» tafel gehad. Juist maar hot verloop der zaak is niet altijd zoo gunstig. liet is ook mogelijk, dat de vrouw na 13 weken in de onmogelijkheid komt een gulden weg te leggen de man kan ziek of werkloos worden, de kin deren kunnen een ongeluk krijgen of wat ook en dan komt het nadoel van den verkoop bij afbetaling duidelijk aan het licht. In het geval dat zij heeft gespaard om te koopen tot de som vol was, is zij nu teleurgesteld in haar verwachtingen; maar zij heeft een kapitaaltje, dat in het eerste onderhoud kan voorzien wie wel eens dc bron van zijn inkomsten plotseling heeft zien opdrogen, weet wat dit beteekcnl. In het geval van koop bij afbetaling is zij tafel cn geld kwijt en heeft daarenboven de allerbedroe vendste gewaarwording iets te moeten missen, aan welks gebruik zij reeds gewoon was geraakt. De buren zeif komen er aan te pas en. men weet wat dat voor éen huisvrouw beteekent. Alvorens op afbetaling te koopen, overdenke men het bovenstaand en men zal hopen wij dien win kels den rug tookoeren als plaatsen, waar de koopziekte wordt aangewak kerd en een goede dosis ouderwetsch gezond versland innemen als tegengift. De 10 geboden voor den beer. Wat gij zijn wilt, wees dat met hart en ziel. Will ge landbouwer zijn, wees 't dan ook in alle opzichten. Wat hoort er echter toe om ecu volkomen loer te zijn 1. Vóór alles een stuk grond, zoo groot dat een gazir. er van leven kan; verder een huis met de noodigc inrich tingen, stallen, schuren enz. en het benoodigde vee? Velen, die dat bezitten meenen dan reeds een eclit landbouwer te zijn. Maar hoevcleu waren iu 't bezit van al het genoemde en moesten reeds na verloop van enkele jaren bij andere laudbouwers werken om den kost te verdienen, terwijl hun eigen gedoe in andere bandon overging! En wat was do reden daarvan Het waren geen echte, geen degelijke landbouwers; zij wisten niet hoe zij boeren moesten. Wilt gij boer zijn, wijd u dan geheel aan uw beroep. Als iemand op uw erf komt, moei hij terstond kunnen zien, dat hij eeue degelijke boerderij voor zich heeft. Het was liet koudste uur van den nncht en liet stilste, toen zij licel beneden in bot een zame huis plotseling leven hoorde, dut haar hart deed kloppen. Zij was geenghuiten- gewoon dappere vrouw on op een andoren tijd z»u de gedaciite aan het leege huis want do dienstmeiden waren allen in ecu ven-en zij vleugel met zijne vele kamers, alle stil en donker, in liet hui Ijo van dun nacht, haar reeds hebben doen ontstellen. Thans werd baar aangeboren vrouwelijke vreesachtigheid geheel en al verdrongen door den angst, dat de slaap van haren geliefden echgenuot, door liet plotseling leven zou wor den gestoord. Zy nam de lamp en liep de gang door tot aan de trap, waar zij bleef luisteren. Ja, zij had zich niet vergist, zij hoorde duidelijk loo- pen beneden. Zonder aarzelen ging zij'- de trap af Zoo kwam zij in do groote eetzaal mei zijn noten- b' U'en ameublement, do zm.ll, waar bet laf«|. /i ver geborgen was. Bij Mil der kasten lag een nmn op do knieën, diflj liet slot traclilo open te breken. Eeno dievenlantaarn siond op den vloer naast hem en zy kon zien dat hot eeno gezette ruwe kerel wps mei een zwai en La.iid. Plotseling wordt lii^hei verschynsel viui haar lamp gewaar, opkyjkeode zag hy haar niet ver van zich af sianij hem kalm gade slaande. Hij springt op mdt een gêsrao'orden vloek, neemt zijn luntaarii ijn de hand en blyft stil staan. J Kalm komt zij nader. O, mijnheel zegt zij maydie Jtnphte zilver klinkende kan ik u o| - 'ixo vi naar buiten te komen. De inbreker sl »eg de oogen neder en sta melde, ofschoon hy een woeste klant w»s en likte met den wijsvinger aan de klep van zijne wolion pet. Dat niet precies, mevrouw, luide zijn antwoord. Nu ge zult mij een pleizier doen. als ge z->o zachtjes mogelijk wilt gaao. Mijn man ligt boven ziek te beü. lly slaapt nu, eu de slaap zal hem redden, als hy niut gestoord wordt Oh, myiiiioor. ik smeek u, ga heen. Ik sta doods ingsten uit, zoo lang gij bier zijt. Watzeioo hy, en al dat mooi's hier laten liggen Zyn blik lichtte zich naar een der ryk ge beeldhouwde kaaien. Dij zult alles water in is hebben, maar ik ben met in het bezit van de sleutels. Gy zult bovendien hel slot heel lastig vinden het is een pateutslot en zool ing als gy hier blijft, vrees ik voor mijn geliefden man. Als jo belief mijnheer en ga! O ij wilt my kwyt-zyn, xeidc hy. Is het waar, dat ik hel zilver kan krijgen liet is wuar, mijnheer het leven van mijn man slaat op hel spel, ik zou u ultus wil lou geven als gy heel sullekeus heeiiga.it. Zoudt u voor my op de knieën willen vallen? vroeg hy heel onbeschaamd. Ik ben de zwakste van ons beiden, myn lieer, maar gij zoudt van hol voordeel, dat gij tegenover my hebt geen gebruik maken; dal zou met ridderlyk zyn. Drommels, ah ik toch wilde! maar wat belet my hot geld oil zilver te nemen - noau ill wil deze koer edelmoedig zyn Uwe woning zij goed en voor uw stand gemakkelijk ingericht. De pomp zij, nevens do keukeu, de hoofdzaak. Hebt gij voor uw hooi geen goede bergplaats, dan zal uwe beurs het spoedig voelen. Geef aan uwe dieren een goeden en warmen stal, zuivere lucht, droog strooisel, goed voedzaam en voldocud voeder. Hebt uwe dieren lief. Zorgt ook voor uw gereedschap en houdt dat steeds onder dak. Roest eu vuil doen het meer verslijten dan het gebruik er van. Hebt gij voorts eene goedo mestvaalt? Gooit niet weg, wat u mest kan geven. Maar denk ook niet, dat het goed is als op eene boerderij de mestltot bij de kamerdeur ligt. Dat is verkwisting. Zindelijkheid is overal hoofdzaak: een zindelijke woning, een zindelijke hof, zindelijke stallen, zindelijke dieren, zindelijke kribben en, drinkbakken- zindelijk gereedschap, zindelijk land, zindelijk zaad. zindelijke lucht, zindelijk water, zindelijke ligging, zindelijke bergplaatsen en voornamelijk een zindelijk, zuiver en rein geweten 2. Wacht u voor elke onnoodige uitgave. 3. Slaapt niet te langEen slapende vos vangt geen kippen 4. Wees volhardend. Wat u thans niet gelukt, zal misschien later beter gaan 5. Weest steeds zelf bij het werk. De beste most is altijd die, welke door den boer zelf op bet land gebracht wordt. Wee den boer, waar do knecht en de meid liet bestuur voeren 6. Indien gij wilt gaan trouwen, zet uw oogen goed open. Een huwelijk is gauw genoeg gesloten, maar en roet eene platte beurs vertrekken. Zoudt u mij nu niet eens vragen om te soupeeren Ik wil wol e<en voor u gaan holen, maar mijne bedienden moesten eens in dieu tijd beneden komen. Ik ben op alles voorbereid, wijtend op revolver in zijn borstzak. Maar ik ben deze keer erg weemoedig, en maakte een ge- buar alsof hy de tranen uit zijne oogen wreef. Hy raapte langzaam zijn gereedschap bijeen. Ik had moeten blijven soupeeren, reide hij maar ik geloof, dat het beter is, dat ik het niet doe. Een hongerig niensch, of iemand, die verzadigd is, dat scheelt zooveel, als ik met u ging soupeeren, mevrouw, zou ik misschien straks niet best uit den weg kunnen. Hoe zijt gij binnengekomen? vroeg mijno nicht bedaard. Door de raam van het ontvangstsalon, l)at Imd ik wel gedacht. Ik hoorde u binnenkomen. Als gij nu het huis verlaat door do voordeur, dan zal het leven in de ka mer boven niet gehoord worden. Een woordje roevrouw; gy tuit ray uwe bedienden niet achter opzenden, als ik do deur achter mij dicht heb Neen, mijnheer; ik heb u al gezegd, dat ik voor peen geld ter wereld sou willen, dat er leven in buis werd gemaakt. Ik zal slapeu tot morgen. Nog eon woordje, U zoudt mij niet kennen, als u my weer zaagt Ik heb uw gelaat vergeten van dit oogen- blik' af. U wilt wel zachtjes luopen, niet waart Och helpt mij eens met den sluitboom. Ik ben niol -alerk genoeg om hem zonder leven te maken neer te laten.

Peel en Maas | 1898 | | pagina 1