[BIST ie omstreken.
de dochter
W. Yan den Mnnckh
-Sassen.
Slechte lectuur.
ZATERDAG 5 MAART 1898
NEGENTIEN DE JA A RG ANG.
No. 10.
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor VRNRAT 50 c.
franco per post 65 c.
voor liet buitenland bij vooruitbetaling 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
Uitgever
Prijs der Advertentiën:
van 14 regels 20 o.
elke regel meer 5 c.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertenüen, 3maal geplaatst, w oden 2maal berekend.
Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag.
dvertentien of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrij-
'dag vóór 2 uur 's middags
M bezorgen aan het Bureau van
»Peel en Maas" te Venray.
Uit het Vasien-Mandemenl van Z.
I). H. Mgr. W. van de Ven, Bisschop
taij 's Bosch, ontleenen wij het vol-
ende over lectuur.
Z. U. II. handelt daarin met nadruk
Over alles wat in onze dagen zooal
ter lezing wordt aangeboden in boeken,
couranten enz.
Er wordt met kracht gewaarschuwd
rin de slechte lectuur, dio gevoege-
ijt kan onderscheiden wordea als
I 1 Absoluut slechte, en
1 go. Gevaarlijke lectuur.
Absoluut slecht is die lectuur, zegt
waarin ons H. Geloof, de
dienst, do deugd, de goede zeden,
Ui U. Kerk en hare bedienaren als
zoodanig, het wettig gezag met opzei
v orden aangerand, veracht, bespot,
belachelijk gemaakt, enz.
Zulke lectuur, hetzij ze wordt aan-
•lio'dëh in boeken, tijdschriften, dag-
adoii of hoe dan ook, moet absoluut
u-n: den worden.
Wie dit niet doet, wie zich vrijwil
lig waagt aan zulke lectuur, zonder
daartoe om wettige redenen gerechtigd
•of gemachtigd te zijn, zal moeielijk
van zonde 'kunnen worden vrijgespro
ken, loopt gmaar op een verkeerden
te komen, en naar hart en geest
bedorven te worden.
^Feuilleton.
VAN DEN
EROORDEELDE.
DOOR
■VV. J. SMIET.
lelena, die toen binnenkwam, verhaalde
- de bankier zich leeds sedei t een uur hg
en beer bellaar bevond.
Zg smeekte de heide mannen den bankier
J-are weigering .zoo zaebl mogelijk lekend te
taken.
De beer Holbein diukte Helena sidderend
e band en beloofde baar belang te zuilen
I.diartigen.
'j De beide mannen traden nu bet vertrek van
I n liter bellaar binnen, die hen met voor-
i 'mendhc-id ontving en aan den bankier voor-
/•Rolde.
J)e/,e wilde Willem de band drukken, maar
dif jongeling wint dit door eene behendige
1 b/wdging te ontwijken.
b« bankier begreep dat de nfkeer van
Wi.i'cm zgn oorsprong nam in bet verlcdeno.
Aangezien lig echter den jongeling gaarne voor
zyne plannen zag, sprak bij op viiundelykon
Jodt
Alvorens lot onze zaken over te gaan.
En wat Wij hier getuigen van de
absoluut slechte lectuur kan met even
veel recht gezegd worden van de ge
vaarlijke.
Wij noemen gevaarlijk die lectuur,
waarin de groote belangen van geloof
en godsdienst, van deugd en goede
zeden, van Kerk en gezag, wel niet
opzettelijk worden aangevallen, maar
toch niet altijd wordeif7*ongemoeid
gelaten.
Waarin althans nu en dan eene leer
wordt verkondigd in strijd met dc leer
der Kerk, of lot handelingen wordt
aangespoord, dio een katholiek min
stens moet afkeuren en vermijden.
Zulke lectuur achten wij gevaarlijk,
zeer gevaarlijk en meer te duchten zelfs
dan absoluut slechte lectuur.
Waarom
Omdat absoluut slechte lectuur uit
haren aard meer terugstoot en afkeer
verwekt, zoodat men zich licht van
deze ontdoet, als men nog niet totaal
bedorven is.
Maar de gevaarlijke lectuur, die het
kwaad slechts hier en daar verspreidt
en het met zorg bedekt door schijnbare
oprechtheid en gemoedelijkheid, wordt
minder verafschuwd en werkt daardoor
juist te verderfelijker, zoodat men niet
zelden, ten minste cenigei mate daar
mede eens wordt.
De schrijver weet doorgaans zeer
goed, hoe bij zijne voorstelling ingang
moet doen vinden.
Er is dikw ijls meer dan eene gewone
kennis noodig, om de valschheid of de
verkeerde strekking daarvan le kunnen
ontdekken.
En aangezien de lezers meestal deze
grootere kennis missen, doen zij denk
beelden op, die hen geleidelijk op een
dwaalweg brengen.
Een katholiek leze boeken, lijd-
rocp ik u, mijnbeer Meermans. het welkom
toe in liet vadeiland. Gij hebt u Huik gehouden
en naar ik verneem, heeft lel goudland u ook
met nulde band zijne rijke schallen toege
worpen.
Ik dank u. mijnheer, sprak Willem koel,
voor uwe wclkomstg'oef.. Mag ik u echter
verzoeken, bel doel van onze komsi mot over
bet hoofd ie zien.
De bankier was door dit afgemeten
antwoord eenigzins uil het veld geslagen; bij
verloor echter den moed niet, en w ïldo ten
koste van alles overwinnen.
Hij was immers rijk, en dat vermeende voor
beur voldoende te zijn, om de weegschaal naar
zijii kunt ie doen overhellen.
Op den toon dus van iemand, die zeker is
van zijne zaak, kwam hij mei zijn vooislel
voor den dag, en vioeg ten slotte lleleua
plechtig voor zijn zoon ten Luwelgk.
Will.ni antw'ooiddo:
Het spijl mij. mijnheer, dat ernstige
hinderpalen deze echtverbintenis in den weg
staau, hinderpalen, die onoverkomelijk zijn,
en die u zoo goed als mij bekend zijn.
Wat bedoelt gy hiermede? vioeg do
bankier op onvuslen toon.
Dat ik volstrekt niet gemachtigd ben om
over dc band van mejuffrouw Helena Meer
mans te beschikken, aangezien zij mijne
zuster niet is.
Hoeriepen bellaar en de bankier
Vermuggen met oone geveinsde verbazing
gelijktijdig uit.
Waartoe die verwondering, mgiie
beuren vroeg Willem. Gij, mijnheer bellaar,
wist reeds lang, dal Helena uwe nicht was, en
schriften, dagbladen enz. van katholieke
afkomst en in katholieken geest go-
schreven en, zonder noodzakelijk
heid of wettige redenen, geen andere.
Aan katholieke lectuur, aan katho
lieke couranten in hel bijzonder, ver-
leono hij zijn steun waar hij kan, naar
zijn best vermogen, door inleekening,
door aanbeveling, door het plaatsen van
adverlentien en allo andere middelen,
waarover hij beschikken kan ten bate
van de katholieke pers.
De pers is ectto ontzaglijke macht.
Zij kan veel ten kwade, maar ook
w onder veel ten goede doen.
En aangezien de katholieke het goede
alleen beoogt, en geene andere roeping
heeft dan de zaak van God te dienen,
die ook de onze is, door de w aarheid te
verkondigen en te verdedigen, do
dwaling en hot kwaad te bestrijden en
bei goed te bevorderen, bieden wij
haar onze hulp naar de mate onzer
krachten.
Hoe meer zij gesteund wordt, hoo
schooner en volmaakter haar werk kan
zijn.
Tot welk eene hoogte zouden wij de
katholieke pets kunnen opvoeren, als
wij eendrachtig wilden samenwerken f
Moge deze samenwerking, die in den
laatsten tijd, onder menig opzicht zoo
heerlijke uitkomsten heeft opgeleverd,
in het vervolg dan ook hier niet ont
breken
Zij, die zich voor het volgende
kwartaal op ,,FEEL EN MAAS"
ontvangen de nog tot 1 April
verschijnende nummers
LEZING
van den lieer
J. C. v. We IJ dom Claierbos
Zuiveleonsulent,
gehouden le VENR^Y, 14 Febr. 1898.
u, mijnbeer Verniuggeö, is bet zeer goed
bekend, dat zg de dochter van den lieer
Toi dim. is
l)e bankier kiomp bij bet hooren van dien
n.iarn bijna van schrik ineen.
Hg bei stelde zich echter spoedig, en op den
lieer Holbein wijzende, zeide lig:
Mijne beeieti, wanneer zaken van zullcèn
toederen aard behandeld worden, behoeven er
geen vn emdon by to zijn. Ik eiscli derhalve
dal de beer Holbein vortrekke.
De heer Holbein, zei Willem, is voor ons
geen weenide...
Maar, mijnheer, in zulke familie
kwestie..
Juist daarom, viel Willem hem in dc
rede, de heer Holbein mag en moeLhierby
legonWoordig zyn; om u zulks ie bewijzen,
verzoek ik hem zijne vermomming af te
leggen en zich in zijne ware gedaante te
ei toonun.
Oogenblikkelyk ontdeed rich de aangespro
kene van zijn pi nik en bril en suiurde den
Ircer bellaar en deu bankier met zijne donkere
blikken aan.
Tordmo riepen beiden uit, als door een
electiicken schok getroffen.
Ja, zcide deze op scherpen toon, de door
u geluite Tordino, do veroordeelde, staut voor
u, om u, mijnheer Yertnaggen, rekenschap
uwer daden te vragen.
De bankier sidderde.
Tordino vervolgde:
Wat had ik u misdaan, om mij van eene
misdaad te betichten, waaraan ik mij nimmer
schuldig maakte, on waarvan liet vermoeden
dooi u opgewekt, mij eene onrechtvaardige
II.
\Veril door spreker er op gewezen,
dat een krachtig melken, door zinde
lijke melksters, en op geregelde lijden
hel meest voordeelig voor den vee
houder is, niet minder nadruk weid
door hem gelegd, dat het uitmelken
volledig moet geschieden.
Volledig uitmelken moet vooreerst
de hoeveelheid der melk verhoogett,
hetgeen elkeen duidelijk moet wezen,
dus financieel voprdeeliger voor den
boer zijn.
Daarbij komt, dat de laatste meik
juist de meest vetrijke is; dus de ge
middelde samenstelling der melk wordt
voor wal het vetgehalte betreft ver
hoogd, ergo verbeterd.
In Gelderland zegt men: rde laatste
dtop is de boterdrop."
Het is algemeen bekend, dat melk
welke aan de lucht staal spoedig in
ontbinding overgaat. Hetzelfde gebeurt
met melk, welke le lang in den uier
achterblijft.
Behalve dat deze verouderde melk
door een directe» prikkel op den uier,
het klierweefsel ziek maakt, vormt zo
ook een "voedingsbodem voor ziekte
kiemen, welke de bekende uierzwel
lingen, ontstekingen, abcessen, veret-
teringen, verhardingen, scheevc uiers
enz. na zich slepen.
Derhalve is als vierde gebod bij hel
melken te voegen, naast geregeld.
veroordeeling bezorgde.
Verantwoord u thans, bedenk dat ik op dit
oogeublik. de plna's des luchters bekleed, on
dat mijne vvelwillcudheid ten uwen opzichte
skills van uwe opeiihnriiglit-iJ ;<fii.»iigi.
Do bankier, ofschoon angst en schrik nil
zijne oogen spraken, en het koude zweet hem
op l.et voorhoofJ parelde, behield echter
geestkracht genoeg, om op vasten loon to
antwoorden.
Ik weet niet wat gij bedoelt, doch ill
Vind het eene onedele handelwijze van den
lieer Meermans, om ous in zulk gezelschap te
bieugen.
Luister, sprak thans de heer Holbein,
dien wy vuoilaan bij zijn waren naam Tordino
zuilen noemen, bel uur is thans aangebioken,
waarop de sluier zal verscheurd woiden, die
zou veel bedekte.
De maatschappij beeft mij eenmaal uit haren
boezem gewoipeii en aan de algemeens verach
ting prijs gegeven; tiil lol staat u thans te
wachten.
Ik zal, van de misdaad gezuiverd, onder de
meuschen wederkomen, waaruit dezelfde wel,
dm mijne onschuld zul uitspreken, u zal
verbannen.
Gij /.uit op uwe beurt ondervinden, wat hot
zeggen wil veroordeeld to zijn, en deze straf
zal voor u vorsohrikkelyk wezen, daar gij
buvéti uwe schande ook nog do folteringen en
verwijtingen vau een schuldig geweten zult
ondervinden.
Ja, mijnheer Vermuggen, ik roep u toe:
jij zyl een ellendeling Gij hebt geschriften
vervalscht en tny aan uwe iuge hebzucht opge-
offerd.
zindelijk en krachtig, ^volkomen ieeg-
melken."
(Torloops wil ik hierop iets wijzen,
wat vooral in onze streken, waar
potstallen zijn, aanbeveling verdient.
De mest is zooals overbekend, een
onmisbaar artikel in ons landbouw
bedrijf. Vandaar dat er dikwijls mede
gewerkt moet worden. Alvaren der
mest, het omzetten ervan zijn aan de
orde van den dag.
Welnu, men brenge hoogdragende
dieren, gedurende deze bewerking op
een anderen stal.
Door het werken in de mest wordt
de lucht bezwangerd met allerlei
ziektekiemen, die zich een weg banen
door het tepel kanaal, veroorzaken
melkomzetting met de gevolgen, zoodat
men gaat sukkelen met ontstoken uiers,
en minder en slechter melkopbrengst.
I)e reden dat dit meer speciaal voor
hoogdragend vee geldt, moet wel
daarin gezocht worden, dat deze dieren
door hun zwangere» toestand meer
gevoelig zijn en de eerste melk gemak
kelijker omgezet wordt.
Iets anders nog is het verkeerde om,
zooals onze melksters volgaarne doen,
wanneer ze een zieke u'rer uitgemolken
hebben, direct daarna een gezond te
gaan melken.
De bezoedelde hand kan liet ziekte
proces owrbrengen van den oenen
uier op den anderen,
lift is dan ook geen zeldzaamheid
•meerdere koeien naast elkander te zien
lijden aan uierontsteking. Ref.)
Zoodra de melk uit den emmer in
een grooter melkvat is overgebracht,'
moet ze zoo spoedig mogelijk van den
stal verwijderd worden.
Melk is eene vloeistof, die de eigen
schap bezit lucht op te nemen. Het
zelfde geldt voor de afgeroomde melk.
Gij alleen zijt de schuldige l
Hoe riep do heer bellaar vol verbazing
uit, Tordino! gij zoudt onschuldig zijn!
Vraag liet den bankier, hernam Tordino,
hij alleen kan u hier naar wnarlx-id op ant
woorden.
Deze was als bet waro vernietigd, doch bij
poogde zich cog niet zijne gewone brutaliteit
te redden.
Ik begrijp u niet, zcide hij, en laat mij
door groote woorden niet om den tuin leiden.
Er moeten bewyzen zijn, en daar deze ont
breken, zal niemand dwaas genoeg zijn om u
le gelouven.
Maar indien ik u die bewijzen eens kon
overleggen
Dwaasheidmompelde de bankier, gg
raaskolt
Welnu, ging Tordino voort, ik zal u de
bewijzen lev eren.
lie bankier schudde ongeloovig met bet
hoofd.
Gij gelooft mij niet, zei Tordino, doch ik
zal u overtuigen; doch alvorens ik hiertoe
ovei ga, wil ik u het lijden mededeelen. dat
sinds al die jaren mijn deel was; mogelijk zal
liet u reeds den voorsmaak geven vun hetgeen
u wacht.
Do bankier huiverde.
Ja, sidder vi ij. laaghartig mensch, ver
volgde Tordino op strengen toon, ook ik heb
menigmaal datzelfde gevool ondervonden, tuotf
ik nu in myti vaderland de gevangenis Au
vlucht te zijn, in Ameiika was aangelnnoi.
Tqeii^ betfdu ik ook, maar van woede ov^r
n.y,i;e machteloosheid,
IVordl vervolgd.