m W. van den Munckhof-Sassen. Drankmisbruik en Armoede. DE DOCHTER Abonnementsprijs per kwartaal. voor Vknray 50 c. franco per post 05 c. voor het buitenland bij vooruitbetaling 85 c. afzonderlijke nummers 6 c. Uitgever: Prijs der Advertentiën: ran 14 regels 20 c. elke regel meer 5 groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertcutiën, 3manl geplaatst, w jrden Smaal berekend. Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag. NEGENTIENDE JAARGANG. No. 0. Advertentien of Ingezonden Stukken gelieve men Vrij dag vóór 2 uur "s middags te bezorgen aan het Bureau van »Peel en Maas" te Venray. Dat er uit misbruik van den sterken drank zeer dikwijls armoede ontslaat, kan niet worden betwijfeld. Hij hoe menig arbeidersgezin iiret'sclil tengevolge van dal betreu renswaardige euvel dikwijls de diepste ellende! Hoe menig burger heeft er zijne zaken door gaan verwaarloozen en trouw en Kinderen in hel verderf ge- Stort. Hoe menige boer, die liever in de kroeg zat, dan op zijne boerderij te werken is er arm door geworden. Toch zijn er menschen, en onlangs was het nog wel een kamerlid, die beweren, dat niet zoo zeer de drank ile armoede veroorzaakt, maar dat leeleer de armoede zelf eeno oorzaak B van drankmisbruik. Wij zullen ons geen moeite geven <33 de bewering, dat drankmisbruik co armoede zeer dikwijls te voor thij n roept, nader te staven. Waar in ieders omgeving de feiten iio duidelijk spreken, is meerder bewijs okerbodig. Kan echter ook de armoede weer \oijgekeerd de ooizaak zijn van drank misbruik (Wij aarzelen niet om deze beweging Feuilleton. VEROORDEELDE. nooit W. J. SM IET. Des avonds was Willem reeds vroegtijdig by Helena. Leze verhaalde hem het gesprek, dal zij met bellaar gehouden hod, alsmede dc poging, die hö aangewend bad om haai'gunstig te stem men voor liet huwelijks voorstel van den bnnkiV. Wilfbm pcinsdo een oogenblik en sprak toen: WyVulle» eerst uw vriend afwachten, en diens oovJeel hooien; mochten wij soms van gevoelen vei schillen, dan kunnen wij beiden onze inlenen blootleggen, en op die wijze tot een goot besluit komen. Vindt gy dal goed. Helena Voor treffelijk riep het meisje, gy zult elkander wel verstaan: Des te beter, hereto Willem. Een oogenblik daarn&.werd aan de deur geklopt. Daar zal hij waarachjjmik a] zjjnj ver. volgde de jongeling. beslist to ontkennen, ten minsle nis men aan liet woordje oorzaak dn bolec- kenis lieclit, die er gewoonlijk aap gegeven wordt. Niemand kan door het gebrek tot drankmisbruik gedwongen worden f veeleer is het tegendeel waar, als do duiten op zijn, houdt ook het drinken op. En geldgebrek veroorzaakt zoo doende matigheid, maar het omgekeer de is geenszins het geval. Maar al is de armoede niet de oor zaak van het drinken, de aanleiding er toe is zij zeer dikwijls. Eu niet in dien zin alleen, dat voor den echten drinkebroer alles aanleiding is: armoede zoowel als overvloed; geluk zoowel als o'ngeluk en verdriet; maar ook in zoo verre, dat ook zij, cl je anders volstrekt geen misbruik maak ten van sterken drank, door de armoetje er zeer gemakkelijk toe kunnen verleid worden. Dat enne leege maag en slechte voeding den arbeider naar een prikkel doet verlangen, - die hem honger on flauwheid vergeten doet, is iels, wat zeer dikwijls wordt beweerd. Eti Inderdaad, wij golo'o.ven het, dat dit wol eens het geval kan zijn. Dubbel is het echter ie betreuren, dat dan zoo dikwijls het zuur verdiende gold, in plaats van voor het noodzake lijke voedsel, voor duren jenever wordt besteed. Vorder ook wordt dikwijls beweerd, dat vermoeidheid door overmatig werk zeer stork naar een prikkel doet ver langen. En daar slechts het gebrek en de verkeerde maatschappelijke toestanden den arme tol overmatig werk noodza ken, geeft ook weer hier de armoede aanleiding tot drankmisbruik. Meer echter dan door dit alles wordt Helena ijlde met een vroolijk kloppend hart den binnentredende te gemoet, in wien zij den muziekmeester herkende. Vol vreugde stelde zy heiu daarop aan haar broeder voor, Willem drukte de liaud van Ilolbciu en sprak mot vuur: Mynheer, moge deze handdruk u van do genegenheid overtuigen, die ik voor u koes terde, alvorens u ooit gezien te hebben, llob dank voor al het goede aan myue zuster be wezen. moge do hemel er u rijkelijk voor beioonc». Holbein was door de hartelijke wyze, w aar op die toespraak tot hem gciicht werd, innig aangedaan. Hy sprak cenige woorden van dank en wilde zijn edel gedrag minder op den voor grond stellen. Nauwelijks echter waren de eerste klanken aan zijn inond onteiinpt, 4 of Willem trad vol verbazing nader en sprak op verwonderdon toon: Maar mijnheer, ik ken Holbein vatte hem echter eensklaps kramp achtig bij den arm, legde den vinger op den mond en fluisteide hem op bedekten loon in de ooren: Zwijg, of ik ben verloren Gelukkig dat Helena op dat oogenblik juist buiten de kamer geroepen was-, zij bad cr denialve niets van bespeurd. Toon zij weder verscheen stond Willem nog als van dén donder getroffen sprakeloos voor den hoor Holbein. Wat staat gy daar onthutst, Willem vroeg Helena lachende, heeft de heer Holbein er tot drankmisbruik aanleiding gego- ven door het ontbreken dikwijls van een gelukkig huiselijk leven, niet alleen bij vele arbeiders maar ook in vele andere gezinnen, Dat vooral brengt vele arbeiders tot uithuizigheid en daardoor tot den drankduivel. Hoewel dus het drankmisbruik niet door de armoede rechtstreeks veroor zaakt wordt, kan hel ook niet worden betwijfeld, dal door alles, wat strekken kan om de armoede op le heffen en vooral door alles, waardoor liet huise lijk geluk van den arbeidenden siand bevorderd wordt, indirect het drank? misbruik wordt bestreden, y Eu deze bestrijding moet bij hot streven naar de godsdienstige, zedelijke en stoffelijke verheffing van den werk man steeds op den voorgrond tieden. Hierdoor kan veel armoede voor komen worden. LEZING van den Heer J. C'. v. Wcydom Claterbos, Zuiveleonsulent, gehouden le VENR^Y, 14 Febr. 1898. Men mag het eene gelukkige ge dachte noemen van de ven enigingéii, welke den heer Claterbos afvaardigden, om in onze gemeente eene lezing over zuivelbereiding le houden. Toen genoemde heer dan ook zijne welbestudeerde voordracht, op eenvou dige duidelijke manier, vooreen talrijk publiek hield, speet het mij, zoo wei nig vrouwen tegenwoordig te zien. Want toch juist zij zijn de personen, dm liet meest aangewezen zijn dit u reeds zooveel eerbeid voor zijn persoon mgeboezeiuJ. Willem stamelde eene verontschuldiging en herstelde zich daarop spoedig weer. Het overige van den avond werd nu verder met liet verhaal der lotgevallen van Willem dooi gebracht; een traan van innige kinder liefde werd gewijd aan de nagedachtenis der ontslapene moeder. Toen men eiudelyk scheidde, werd bepaald dat Willem den volgendeu dag den heer Dellaar zou bezoeken, om diens inzichten aangaande Helena te vernemen. Vei der z«u dan alles met den heer Holbein besproken worden. XV. Reeds acht dagen waren vcrloopen na de aankomst van Willem, cn steeds had de heer Dullaar te vergeefs op zyu bezoek gewacht. Op al do verloogen, die Helena hierover in het midden bracht, zeide Willem steeds dat drukke bezigheden hem verhinderden aan zijne belofte te voldoen. Als hij zijne zaken met de verschillende handelshuizen volbracht had, zou hy hel bezoek brengen. Helena onderwierp zich met geduld aan die uitspraak, hoe moeielyk het haar ook viel, doch het wekte hare verwondering op, dat hij eene zaak zoo koel behandelde, die haar zoo zeer aan het hart lag. Ook do hoar Holbein versoheen niet meer dagelijks op het bepaulde uur, en als hij kwam, scheen hij zoo gejaagd, zoo ongeduldig, dat Holonr. niet wist hoe ze het met hem had. Zij vermoedde, en niet ten onrechte, dat er belangrijk artikel nl. *de melk" te verwerken, althans, in den tegenwoor- digen tijd, te behandelen vóóraleer ze lot iels anders verwerkt wordt. Het is daarom dat ik den heer Claterbos vorlof vroeg zijne voordracht beknopt te mogen weergeven, waartoe spreker mij volgaarne in staat stelde, zelfs de hoofdpunten opgaf. Daarvoor hier mijnen dank. Wellicht kunnen dan de nict-toc- hoorders zich nog een en ander ten nutte maken, de toehoorders Jiet gehoorde nog eens overlezen. De heer C. begon zijne lezing met eene beschrijving van »de melk". De melk is eene vloeistof, die naast den groot watergehalte verschillende an dere hestaifdcieelen bevat boter vet,, kaasstof; zouten, melksuiker en eiwit. Deze vloeistof wordt geproduceerd door een orgaan, hebbende veel van eene groote vleezigc massa, genaamd "de Uier". Qp doorsnede gezien (spreker had hiervan toedieningen, jammer ze niet vergroot waren, zoodat elkeen ze zien kon, rel.) bestaat deze vleezigo massa feitelijk uil klierweefsel, dat de melk produceert. Op doorsnede ziet men boven den tepel een klein reservoir of hoi te, die slechts eene geringe hoe veelheid melk kan bevatten. Vandaar dat het ook duidelijk is, dat de melk welke iedere koer uitgemolken wordt, daar niet reeds kan aanwezig zijn. liet vermoeden lag dus voor de hand, dat niet alleen de melk welke daar reeds aanwezig was, telkens wordt uitgemol ken, maar, dat onder het melken nièjme melk gevormd wordt. Vandaar dat er op gewezen werd, steeds krachtig te melken. Vooral bij eerstkalvende is een flink, krachtig uitmelken aangewezen, wil men eene iets zeer bijzonders met hnu beiden aan de hand muest zijn. Spoedig genoeg zouden er echter onthullin gen volgen. Hetgeen zij eerstdaags zou vernemen zou eon heel ander keerpunt geven aan haat- leven, Op zekeren avond, toen Willem woei- bij Helena was, trad toevallig de heer Bellaar binnen. ltij heette Willem hartelijk welkom cn vroeg wanneer eindelijk eens het beloofJe bezoek zou plaats hebben. Willem verontschuldigde zich dut de tijd hom steeds ontbioken had. Wanneer u het echter goedvindt, dan hen ik bereid, om direct bet bedoelde gesprek te voeren. Van harte gaarne, sprak Dolluar; heb slechts de goedheid my te volgen; ik ben to uwen dienst. Willem volgde den beer Dellaar naar zijn vertrek, en toen zij behoorlijk gezeten waren, begon Dellaar zonder omwegen aan Willem alles te verhalen betrekkelijk hel huwelijks aanzoek van den bankier. Hij verzocht hem daarop al zijn invloed aan te wenden, om de toestemming van Helena te verkrijgen. liet aanbod van den bankier is voor Helena zeer verecrend, zeide Willem; bovendien vermeen ik dat zij den jongeling ook niet ongenegen is; daar zij echter volstandig blijft weigeren, vermeen ik dat er iets uil dors tus- schèn zit. Dellaar schrikte. Wat bedoelt gij? vroeg hij. honge melkproductie verkrijgen. Van daar dan ook, dat het zoo verkeerd is, dergelijke eerstbarenden toe te verlrou- men aan zwakke handen. Door een stevig hantecren van den uier wordt de bloodstoevoer verhoogd, de afscheidende klier meer geprikkeld en zoodoende de meerdere productie verkregen, terwijl bovendie.i in den regel, door een stevigen melker meer volkomen leeg gemolken wordt dan door een zwakke hand. De verschillende bestanddeelen der melk werden achtereenvolgens be sproken. Het groote watergehalte, namelijk pi.' m. 87 pCt. deed spreker de leuke opmerking maken, dat de melk over het* algemeen reeds genoeg met water gezegend is, zoodat een tweede doopsel door den boer of de boerin gerust achter kan blijven. In dit .water nu zijn de andeie bestanddeelen gedeeltelijk opgelost, gedeeltelijk zweven ze er in. Zoo zweeft o. a. het botervet door het water heen, in den vorm van kleine*^ bolletjes. Vandaar dan ook dat de melk ceue ondoorzichtige vloeistof) vormt. I Verdunt men do melk met veel water, dan wordt ze hoe langer hoe metc. doorschijnend, omdat het aantal vet- m bolletjes per cM3 steeds kleiner word). Aangezien gemiddeld in de melk 8 a 3i/2 pCt. vet voorkomt, vindt men op 1 Liter melk ongeveer 100.000 millioen van deze vetbolletjes. Het is juist dit vet, waaruit onze boter grootendocls beslaat. Laat men de md!: rustig staan, danj^. volgen deze vei kogeltjes den gew.^- weg, die alle vellen en oliën volgen, wanneer ze met water onder elkander geschud zijn, nl. ze stijgen, omdat ze 'i O, niets, antwoordde Willem out wij- I kond. Een oogenblik daarna vervolgde hij: Bovendien, ik mag hier ook niet alleen Y beslissen. De heer Holbein, die haar zoolang, toen zij van elkeen verlaten was, als het ware tot vader heeft verstrekt, mag deze zaak toch ook wel gehoord worden. ja Indien gij er dus niets tegen hebt, zal i|c morgen avond met bem hier komen, zorg gij^H dat do lieer Venuuggen ook tegenwoordig is, dan kan hij zijne belangen voordtageu cn verdei- beslist worden. Ik vind uw voorstel uitmuntend, de heer Delluar. - Toch vond lnj het wel wat vreemd fat esn onbekende, zooals de lieer Holbein, N* eGno zoo teedere familiezaak werd gehoord u»v over zijn oordeel zou vellen. j Hij schreef dit echter loe aan Je i, «->.* dankbaarheid, die Helena voor daoj.' meester koesterde. Den volgenden avond waren 1 den heer Holbein op het bepaalde' I woordig. I De oude muziekmeester kon eenigftT achtigheid niet verbergen. Nu zal het gewichtigste ongenbli| levens aanbreken, zeide hy op geden,pi lot Willem. Gy zijt toch niet bevreesd? deze. O neen I Bij dit gezegde kon men zijn'- fonkelen door de blauwe glazen H'urd( i\

Peel en Maas | 1898 | | pagina 1