W. van den Munekhof-Sassen. DE DOCHTER De bevolking der aarde. 7 vTERDAG 15 JANUARI 1898. NEGENTIEN DE JAA Ti GANG. No. 3. Abonnementsprijs per kwartaal. voor Vunray 50 c. franco per post 05 c. voor het buitenland bij vooruitbotaling 85 c. afzonderlijke nummers 6 c. Uitgeve; Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag. Prijs der Advertentiën: van 1—4 rogcis 20 c elke regel meer 5 c groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Advertentiën, Smaal geplaatst, w irden 2maalbo Advertentien of Ingezonden Stukken gelieve men Vrij dag vóór 2 uur 's middags te bezorgen aan bet Bureau van uPeel en Maas" te Venray. Ilct is een eigenaardigheid van den Jncnsch, als hij ziju lot met dat van anderen vergelijken wil, dat hij dan steeds het oog gevestigd houdt op liooger geplaatsten o 1 wel die rijker zijn. Naar beneden zien, of de vergelij king houden met de ontelbaren, die minder met aardsche goederen geze gend zijn, daarloo gaat men niet zoo licht over. Ken derwisch of Muhamedaansche pelgrim wilde op zekeren keer in een groote stad den tempel bezoeken: maar dewiil hij door zijne armoede geen indalen aan de voeten had, schaamde i zich naar binnen te gaan met al die aanzienlijken en rijkgeschoeiden. Hij weid ontevreden en gevoelde zich in vergelijking met zijne natuur- igwiooten, diep ongelukkig Zoo stond ilij.hiot verre van den ingang des tem pels, en morde inwendig. Maar zietvoor do deur van hot gebot w zat oen niensch die bleef zitten, en hij zag de voorbijgaande» aan, zon der er zich over te ergeren. I)o ongeschoeide, ontevreden man ging tot hom en zeide: Waarom blijft gij daar zitten eu gaat ook gij niet in den tempel?" Toen antwoordde de ander, terwijl hij glimlachende dun mantel wegnam, die zijne voelen bedekte: Feuilleton. VERGOK D liELDE nik zou dit zeker doen, als ik maar kon." En toen zag de ongeschoeide man, dat de andere zijne beide beenen verlo ren had en daar zat met de afgoknolte stompen; en de ontevreden man ging blozend van schaamte heen, en dacht bij zich zelven.- „liet is toch nog beter geen schoeisel dan geon voelen te hebben." Eene verklaring van de eigenaardig heid in der. niensch, om steeds naar boven te blikken, als hij zijn lot met dat van anderen vergelijken wil, is niet moeielijk te vinden. De menseh wil vooruit zijn eigen geestkracht drijft hem daartoe aan. Hij wil een spurtje klimmen op de maat schappelijke ladder: niemand zal dat misbillijke». Maar van den anderen kant is het ook waar, dat cr, helaas, to velen gevonden worden, op wie het woord der II. Schrift van toepassing is: «Wat baat het den niensch, als hij heel de wereld wint, maar aan zijne ziel schade lijdt." Dat dus de mcnsch zijn belang be hartigt, is hem niet ten kwade te dui den; ja, het is hem zelfs als een plicht- opgelegd, welks verwaai louzing hem duur kan te staan komen. De begeerte ooi zijnen stand te verbeteren, om tot grooter aanzien of ruimer levensgenot te komen, is op zich zelven geenszins te misprijzen en de menschel ij ke maatschappij kan daarvan zeer gewichtige voordeelen trekken. Maar eigenbelang moet in geen baat zucht ontaardenen dit heeft dan plaats, wanneer het najagen van voor deel of winst de grootste drijfveer van onzen handel en wandel is geworden, ja bijna het cenige, dat ons wakende: nieuwsgierigheid werd opgewekt. Htj'.voegde de stukkon zorgvuldig aan elkander en zag nu lot zijne groote verbazing, dat het een schrijven was van Helena aan den bankier Venuuggcn. waarin zij het aanzoek om hare hand voor zijnon zoon beslist van de band wees. Hoe is liet m >golyk! riep hij uit. dat zij, een arm meisje, zulk een ryke partij van de luind wijst. Zij steunt hare weigering alleen op de ongelijkheid van stand, maar ik heb te veel ondervinding in de wereld opgedaan, om hieraan geloof to hechten. 'llij dacht een oogenblik na en vervolgde en iu zich zelven: De bankier vertrouw ik echter ook niet. zal de zaak eens nauwkeurig onderzoeken, mocht Let zijn. dat zij den jongeling werke- k hernial, en hot voorstel van den bankier list is, dnil /.al ik haar trachten over ie en, o ui op deze wijze haar toekomstig geluk verzekeren. Daarop vei liet hij liet vertrek en begaf zich ar de ziekenkamer. Helena, in diepe mijmeiing verzonken, zat ast do legerstede van don kleinen lijder, met den glimlach op hot gelaat rustig was reslapen. Mejuffrouw, sprak Dij op fluisterenden o», terwijl by Helena behoedzaam naderde, zou u gaarne eenige ^ogenblikken alleen ■eken. let meisje keek ter. zeerste verrast en nog droomendo op. lellaar verontschuldigde zijnonverwacht .nenknmen met de woorden: Vergeef mij, maai' do zaak, die ik u heb en slapende bezighoudt. Van deze baatzucht is de hebzucht soms slechts ééne enkele schrede ver wijderd; de hebzucht, die onverzade- lijke begeerte om meer en steeds meer te verkrijgen, en ook om over hetgeen buiten haar bereik ligt, hare begcerige blikken te doen gaan. Wie zich door haar laat beheerschon, loopt niet alleen gevaar, om zich lot het bewandelen van slinksche wegen te laten verleiden, tot bedrog en eerloos heid te komen, maar kan ook nauwe lijks de verzoeking daartoe weerstaan, wanneer de gelegenheid gunstig is, om het kwaad te plegen, zonder 'zich aan openbare schande bloot-te stellen, zonder vrees van ontdekt of. achter haald te worden, In één woord, do hebzucht is de weg die naar de onrechtvaardigheid of diefstal leidt. Eu wanneer men céne schrede op dien weg gezet heeft,- hoe moeielijk is het dan, wij zeggen niet ot,n terug te keeron, neen, maar zelfs om stil te staan. Wat kwaad heeft de geldgierigheid al niet gebrouwen Van do geringste schending dei- goede trouw gaat zij voort tot steeds grooter en schreeuwender onrechtvaar digheid. Immors, was hel niet de geldzucht, die een Apostel dos Heeren eindelijk een verrader van den Heiland heeft doan worden Eenieder wachte er zich voor, dat de behartiging van zijn eigen belang niet langzamerhand tuf lage baatzucht en de verfoeielijko hebzucht oversla, de hebzucht, die zich noch aan deugd noch aan zedelijkheid laat gelegen liggen. Niemand meene vast genoeg in de medo tc doelen, is to gewichtig om die uit te stellen. Ontroerd stond Helena op en voorzichtig loopende volgde zij bellaar naar een hoek van hol vertrok. Mejuffrouw, begon thans Dellaar, een bediende heeft mij zoo even een brief gegeven, die gisteren geheel verscheurd in den gang gevonden was. Daar ik vermeende dat hij voor mij bedoeld was, las ik hem onwillekeu rig en beme-kle toen dat de brief u toebe hoorde ou aan don bankier Vermuggen was gericht. Helena bloos-Je lievig. Dellaar vervolgde: beschuldig mij niet van onkieschlieid, ik geef u den brief weder gelijk ik hem heb ontvangen, en beloof u tevens, dat ik steeds, wal die zaak betreft, hel diepste stilzwijgen zal in nclit nemen. Helena verbleekte toen hij haar het papier ovci h uldigde; zij dacht liet nog ongeschonden m den zak van haar manteltje te bezitten, en zie, liet was verscheurd, bemorst, en do in houd er van was reeds aan anderen bekend. Zij hield liet blaadje sidderend in de hand en kon geen woord spreken. Dellaar sloeg Iniar opmerkzaam gade; hij kreeg innig modelijden unit haar en sprak op goedigen toon: Geloof mij, mejuffrouw, gij behoeft u volstrekt niet te verontrusten; beschouw dezen brief als door mij niet gelezen, want nimmer zul ik my zelfs de geringste toespeling daarop veroorloven. Daarann twijfel ik niet, raynhee-I Echter, mejuffrouw, vermeen ik u oen schoenen te slaan om weerstand te bieden aan de verzoeking", om zich op onrechtvaardige wijze te verrijken. De voorbeelden van wel gel uk ten, eerloozen handel zijn zoo verleidelijk, daar hij, die dien hande! pleegde, zich tegen achterhaling wist te beveiligen, ja zelfs, door zijn aldus verkregen rijk dom, nog zeer hoog staat aangeschre ven bij zijne medeburgers. Hoe licht kan het dan bij iemand opkomen; waarom zou ik ook niet den zelfden weg bewandelen om fortuin te maken Stel u den koopman, den fabrikant voor, die uit een eerlijken handel ternauwernood eene winst kan trekken, om in de nooddruft van zijn gezin te voorzien. Ilij moet het met eigen oogen aan schouwen, dat een ander, die hetzelfde bedrijf uitoefent, hem voorbijstreeft, trotsch op zijn rijkdom en aangroeiend vermogen. En dat alles, ofschoon de laatste niet meer verstand bezit of over leg dan de eerste meent te bezitten. Maar do andere was niet al te nauw gezet van geweten in het bedriegen van onnoozelcn; ook stapt hij er licht over heen, als hij vervalschte waren voor echte verkoopt. Hoe licht kan dan bij den eerlijken handelaar ook het denkbeeld opkomen; waarom zou ik ook nietzoodoen, indien ik, evenals deze, schande en straf kon ontduiken En dan is de eerste slap zoo licht gezet en de eene bedriegerij volgt de andere. Daarom: tot op zekere hoogte is de menseh genoodzaakt naar verbetering van zijn levenslot te streven; maar in alles houdo hij maat, op gevaar af anders in hebzucht onder te gaan. goeden raad te mogen geven. Verander van plan, en verstoot niet roekeloos hot geluk dat zich aan tl opdringt. Mijnheer, hernam Helena kalm, die brief is niet] in overhaasting maar na rijp beraad geschreven, en mijne gevoelens zijn nog niet veranderd. Duidt mij mijne rondborstigheid niet ten kwade, zeide Dellaar, en geloof niet dat ik u mijn raad wil opdringen; indien gij de zoon des bankiers met bemint, most ik zelfs uwe openhartigheid en de kiesche wijze, waarop gij het aanbod aanwijst, bewonderen. Hij deze woorden z ig hy hel meisje scherp in het gel.iat; zij sloeg hare oogen die in tranen zwommen, tot hem op. Ia die blikken was hare gansche ziel te lezen. Dellanr als mnn van ondervinding begreep toen op co-is haar toestand, en vervolgde op deelnemende!» toon: Dat uw stand it; de maatschappij met dien van den zoon des bankiers vei is nog geon reden tot sfwij/.fiïg; bankier, noch ik hebben altijd de maatschappij bekleed, die w>' Gelukkige ondernemingen zamei hand tot de tegen wot voerd; en ik zie er volstrekt b. dat een rijk man een anu nieis ochtgenoote neemt, mi's da* godsdienstig en uit een fa' en de hoedanigheden 1 gelukkig maken. Ik mag i eigenschappen en daarom.... De geheele bevolking der aarde wordt thans op 1301 millioen menschen geschat. IIiet van wonen er in Azie 791 millioen. Europa 331 Afrika 210 Amerika 163 Australië 6 Jaarlijks sterven op de geheelo aarde ongeveer 35.693,650 menschen, en ieder jaar worden plm. 38.352.000 kinderen geboren. Zoo groeit ieder jaar het mensch- dom aan met ruim 2 en een half millioen zielen. Wanneer men deze cijfers vergelijkt met de oppervlakte der bewoonde landen, dan blijkt hieruit, dat er nog in langen tijd niet voor overbevolking te vreezen valt. Op dit ooger.blik wonen er in Europa 331 millioen menschen; hoovelen zou den naar die verhouding in het bijna even groot Australië, dal slechts 6 millioen inwoners telt, nog niet plaats kunnen vinden t In Afrika, dat achtmaal zoo groot is als Europa, wonen slechts 210 millioen zielen; Amerika, dat twaalfmaal do oppervlakte van Europa heeft, lelt t:og slechts 163 millioen. Als de geheele aarde even dicht was bevolkt als Europa, dan had zij 12.987 millioen bewoners, dus 11,477 millioen moer als nu. Daar het menschdom elk jaar, zooals* wij reeds boven zagen, met ongeveer 2 en een half millioen zielen aanpast, zouden er, als de tegenwoordige toe neming voortduurde, nog omstreeks Iin daarom hebt gij, viel Dellaar haar iu de rede, volgens iuyne zienswijze dwaas gehandeld, u zelve zoo laag te schatten. Go- loof mij, mijn kind bedouk u nog eenigo dagen en beloof my uw antwoord eerst dan te zendon, als wij over deze zaak nog eens kalm zullen gesproken hebben. Slechts met weerzin gaf Helena hare toe stemming. Toch merkte zij op, dat niets haar van iiet eenmaal genomen besluit zou kunnen doen afwijken. Hier werden zij in hun gesprek gestoord door de komst des geueesheers. Terwijl deze bij het zieke kind was. kwam men Helena boodschaonen, dat er eene vrouw was, die ha»" Heleir

Peel en Maas | 1898 | | pagina 1