VM,
m omsirtlm
GOEDKOOP.
Moeder, lieve Moeder!
ZATERDAG 17 AUGUSTUS 1895.
ZESTIENDE .1 ARGANG.
No. 33.
Abonnementsprijs oer kwartaal.
voor Yen ray
franco per post
voor liet buitonland
afzonderlijke nummers
50 c.
65 c.
85 c.
8 c.
Prijs der Advertentiën:
van 15 regels 30 c.
olke regel meer 6 c.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3maal geplaatst, worden Smaal berekend.
pN.
Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag.
dvertentien cf Ingezonden
Stukken gelieve men 's Vrij-
■dags vóör 2 uur *s middags
to bezorgen aan bet Bureau van
»Peel en Maas'1 te Venray.
Slot.
In tie werken van den beroemden
Benjamin Franklin, een der politieke
grondleggers der Amerikaansche Unie,
den self-made man bij uitnemendheid,
vinden we het verhaal van een open
bare verkooping, waar velen waren
bijeengekomen in de verwachting, dat
zij er wol iets van hun gading zou
den vinden. Daar houdt «oude
Abraham'* een praatje, doorspekt met
tal van spreekwoorden, die hij ont
leent aan de reeks almanakken, door
Franklin onder het pseudoniem vader
Richard" geschreven en gedrukt, en
zegt o. a.«Daar zijt gij allen bij-
eer voor deze verkooping \au snuis
terijen en meligheden. Gij noemt die
dingen goederen, maar, als gij niet
oppast, zullen het rampen zijn voor
•eeuigen van u. Gij rekent (lat dit
killes goedkoop zal verkocht worden
en zelfs beneden de waarde; docli als
gij hot niet noodig; lubt, zal hot u
duur kosten. Herinnen u wat vader
Richard zegt: Koop wat gij niet be
hoeft en gij zult weldra moeien ver
knopen wat u noodig is. Eu ook:
Als i«'(s erg goedkoop is, bezin dan
«er gij het koopt. LI ij bedoelt dat het
goedkoop slechts schijnbaar is, of dat
Feuilleton.
-M<>eder, lieve moeder, ween niet. Ik
lom liet. uiel verdragen, u altijd onder kommer
en zorgen gebukt te zien. Wees niet bedroefd,
mk-s zal nog wel terecht komen
Dóór bare tranen been, zag de,arme vrouw
op baren zooil neOr, de knieën /i/nor i ouder
omvattend en niet bet hoofd in baren schoot
gebogen, voor baar h-j,.
-Heep. je vader bet dan niet verdiend,
dat ik om hem trein Was bij ui -t do beste,
teedcrs'e echtgenoot. En nu /.o<> jong te ster
ven ni «Ie volle mannelijke kmc .1, «••ggciubt
te worden uit den familiekring, -!i--n hij ?<-.o
innig lief bad 1 Maar gij hubi gcl.jk. E: i.-si."
vervolgde zij en streek iuc hr.ro i...nd over de
blonde lokken van haren. li>j u igen zoon,-ik
wil niet meer wecnei:. ais jij 'mj nio b>;nt. Ik
zal do smut en droefenis in bet binnenste
mijns harten begraven, ik wil je j mg loven
met door lamentoeren verwoesten."
"Troost u, moeder," onderbrak Ernst
haar, «nog maar een jaartje en dan ben ik
van school af, dan ga ik in de wijde wereld en
verdien geld, voel geld voor mijn lief moe
dertje, en dan zult gij geen zorg meer bobhen.
Dan koop ik een huisje voor u, waar wij met
ons twee'jes in wonen, beelgaar alleenwij
willen niemaud om ons been hebben, want, o,
moeder lief, ik boud zoo onuitsprekelijk veel
van u."
Met stralende oogen blikte do knaap naar
zijne moeder op, zij trok hem op hour borst,
bedekte zijn gelaat met hare kussen en fluis
tordo: «inyn eenige, mijn alles!"
Wat bad zij nog builen licm in do wereld?
Onlangs bad zij baren echtgenoot verloren
het, door u in uw zaken tot bekrim
ping te noodzaken u meer kwaad dan
goed zal doen. Want, op een ande.ro
plaats zegt hijGoedkoop heeft veel
inenschen arm gemaakt; en ookHet
is dwaas zijn geld uit te geven om
berouw te koopen... Aan het eind van
deze speech, die nog over een groot
aantal andere onderworpen liep, lezen
wij het volgende: Hiermede eindigde
de oude Abraham zijn toespraak. Men
luisterde er naar men keurde haar
goed, cn deed terstond net het tegen
overgestelde van 't geen zij inhield,
even alsof het een gewone preek ge
weest ware. Zoodra de verkooping
begon, werd er met dwaze gretigheid
gekocht.
In dion ouderwelschen vorm wordt
een les gegeven, die voor het tegen
woordige mensehengeslacht nog niet
geheel overbodig mag heden. Aan
goedkoope aanbiedingen ontbreekt het
nergens; met een «profiteert eer hel
te laat is" wordt van alle kanten op
het gemoed en op do beurs gewerkt.
Ilebl gij hel vandaag niet noodig,
zoo zal het u morgen te pas komen,
en do huismoeder die zich er over
verbaast, dat zulke fraaie zaken voor
5500*11 oiiüoozel bedje geld kunnen
worden omgezet, bezwijkt licht voor
do verleiding, zelfs stelt zij er oen
eer in, dat zij zoo goed een koopje"
weet te ontdekken.
Do groote hoeveelheden voorwerpen
van allerlei aard, die de wereldmarkt
overstelpen, moeten op die manier van
de hand worden gedaandienden zij
alleen ter voorziening in wezenlijke
behoeften, cn werden zij slechts bij
bij was nmbicumap, wiens trncfcemenlje juist
toereikend was om baar voor zorgen te be
hoeden. Nu stond zij alleen zonder bloedver
wanten, zonder vrienden. liet kleine weduwe
pensioen was ontoereikend voor de noodzake
lijkste behoeften en met tranen in de oogen
had zij moeien afzien van baren hartewensch;
heuren zoon te laten studeei'èn.
- Moeder, tob toch niet zoo," antwoordde
Ernst steeds, als de arme vrouw hem baal
lood klaagde, «ik zal wel door de wereld ko
men en ook voor u, lieve moeder, zorgen.
Kijk mij eens aan! Ben ik nïot een grooie,
flinke kerel
Als hij zoo sprak ging hij kaarsrecht tegen
over zijne moeder staan, en vol moedertrots
liet deze hare blikken weiden over do lenige
en toch gespierde gestalte van haren lieveling.
-En kracht heb ik voor drie," ratelde
bij verder, zeker van zijn gezegde, -in liet
turnen ben ik hun allen de baas; onze gym
nastiek Inoraar heeft bet mij gisteren nog her
haald, dal hij nooit zoo'u goeden turner beeft
gohud."
- Wees maar voorzichtig. Ernst," smeekte
zijn moeder vaak, -ik bon altijd maar bang,
dal je oen ongeluk zult krijgen."
Dan wierp hij moedwillig lachend zijn krul
lende lokken naar achteren eu zeido:
"Neon, moe lief, ik zal geen ongeluk
krijgen,... wie zou er anders later voor u
wciken?"
Zoo liep het jaar zijn einde te gemoet. Ernst
was een vlijtige, naaistigc leerling, die steeds
goede getuigschriften mede naar buis bracht;
zijne leermeesters prezen hem. maar bet
blijdste was bij toch, als hij van zijn gym
nastiekles kwam, als bij blozend van trots en
genoegen vertelde, boe bij allen bad overtrof
fen, hoe niemand in staat was geweest hem
zijne kunststukken na te maken. Met gloeicid
geliat, moede vau inspanning, kwam hij op
bepaalde noodzakelijkheid aangeschaft
er zou veel minder vraag naar zijn.
En nu zegge men niet, dat handel en
nijverheid bij die zelfbeperking slecht
zouden varen. Want liet is de alge-
meene jacht naar «goedkoop", die
mede bot hare heeft tc'egebracht tot
den ongezonden toestand dor industrie.
Met slechte grondstofleij en slordige
afwerking bereikt men liet lage peil,
waarop do prijzen verlokkend worden;
het handwerk gaat achteruit, en de
fabriekmatige bewerking kreeft slechts
naar een schijn van sierlijkheid cn
soliditeit.
Het zijn niet alleen de woningen
der ineergegoeden, die worden volge
stopt met artikelen van twijfelachtig
nut en van geringe waardemenige
werkmansvrouw kan ook den koopl.ist j
geen woorstand bieden, als een be-"?
(rekkelijk klein offet haar het be
geerde kan doen verkrijgen.
Vooral het buitenland trekt voor
deel uit die oiipraciisclie eigenschap;
winkels en bazars Y'cnL^gUvan on- j
deugdelijke zaken, van de gren
zen aangevoerd. Zou nmn, om die te
weren, verstandig handelen met ze
zwaar te belasten? Een ieder belaste
liever zichzelven met den plicht, elke
uitgave zorgvuldig te overwegen, en
haar builen noodzakelijkheid niet te
doendan blijft er geld in de kas
om, als de behoefte komt, iels dege
lijks te koopen, dat aan alle eisehet:
voldoet, en waaraan de werkman, die
het vervaardigde, ook wat heeft ver
diend.
Wijs is hij, dit! zijn behoeften weet
te beperken, zijn begccrton te be-
zekereu dag in het kamertje zijner moedor
met den kreet
"Eindelijk, moeder, bob ik liet gedaan
gekregen. Weet u, van een zwevende trapëzeo
een dubbele snltomortalc op eon matras be
neden. Ditmaal is l.et mij van daag g lukt.
Moeder, wat ben ik gélukkig?"
Hij legde zijn jeugdigen krullebol aan de
trouwe borst der oude vrouw cn sliep van
inspanning moe, in, terwijl zijne moedor vol
geluk en toch bezorgd in de lWssche, onbe
dorven trekken van haar eonig kind schouwde.
Do dag van scheiden kwam. Slechts van
geringe middelen voorzien, toog Ernst in de
wijde, wijde wereld.
"Wees niet bedroefd, moeder, lieve
moeder," smeekte hij, "God zal mg bestaan.
En als ik werk heb gevonden en geld verdiend
dan zal ik u er altijd wat van siumn, opdat ge
geen verdriet hebbel cn geen gel-rok lijdt."
Dit waren zijne laats'.o woorden geweest,
toen bad hij baar nog eens onstuimig aan zijn
hart gedrukt en was iieengesnelJ.
Er wnron sedert drie jaren verloopen jaren
van bare wei ken, lang hopen en droef ver
wachten.- Nooit had een enkele klacht bet hu is
vail de weduwe bereikt,. Maar zoon had werk
gevonden, hij verdiende geld, maar zoo weinig
dat bij niets kon o verzender..
-Denk niet aan mij, maar alleen aan n
zelve," bad hij zijne moeder geschreven, -wut
heb ik voor mijn onderhoud van noodt?"
Later waren er brieven gekomen, dat het
nu wat beter met hem ging, dat bij hoopte
spoedig iols te kunnen sparen.
Ernst schreef over alles aan zijne moeder;
maar over liet beroep, dat bij gekozen had,
zweeg bij
«Nu ben ik dit, dar. weer dat," bad bij
gekscherend op bare vragen geantwoord.
«Laat mij m.'inr stil geworden, ik kom vooruit
in de wereld."
heerschen. Geld verdienen is een kunst
maar op een verstandige manier geld
uitgeven, een nog veel grootere. En
menigeen komt, te laat dikwijls tot
het inzicht, dat deze kunst hem vreemd
is gebleven.
Een lustig en schadelijk Inseki.
Wie jaarlijks een gedeelte van zijn
bouwgrond aanwendt voor den ver
bouw van kool of van koolrapen, zal
zonder twijfel meer dan eens hebben
opgemerkt, dal sommige planten plot
seling in haren groei blijven stilstaan.
De bladeren er van verliezen alsdan
hun heldere, groene tint, worden
loodkleurig, vallen ter aarde en ver
welken.
liet stirkst vertoont dit kwaad zich
op grond, die reeds het vorige, mis
schien liet voor-vorige jaar voor het
zelfde doel werd gebezigd. De be
werkers er van zijn iusekien.
Somtijds is hel de riinaaid, som
tijcis ook de aardrups, die dit afster
ven veroorzaakt, doch in de meeste
gevallen zijn er andere deugnieten
bozig. Trekt men zulke stervende
planten uit den grond, dan vertoonen
er zich knobbeltjes aan ons oog.
Deze knobbeltjes worden veroorzaakt
door een soort van snuittor of door de
larven van do koolzaad vlieg. De eerste
vei'gasi zich eerst aan de bloemen, zoo
deze aanwezig zijn, en kruipt later in
den grond, waar hij in den stengel een
gaatje boort, om daarin een ;'i twee
eieren te leggen. Die plaats zwelt dan
Op zekeren (lag kwam er een opgewekte
brief mot gold uan; liet geluk was hem gunstig
geweest en nu waren alle zorgen voorbij.
Do berichten werden nl spaarzamer, de
postwissels daarcDlcgeu véehuldigerdoch de
moeder bewaarde tiouw alles wal baar zoon
beur zond.
-Hij moot alles wedervinden, wat bij mij
zendt. Wie weel of met eenmaal liet uur zal
aanbreken, waarop bij bet noodigor zul hebben
dan ik."
Zoo spaarde Ernst voor zijne moederhij
veroorloofde zich geenerlei ontspanning, noch
versnapering; do bekoringen der groote stad
vermeed bij; bij ging niet met zijn collega's
om dacht alleen maar aan baar, die goede
oude moeder. Hij verheugde zicli als oen kind
over alles wat bij verdiende en /.ij de oude
vrouw, dacht alleen aan hem...
Weder was er een jaar verstreken, zijn ge
boortefeest was op handen en nu toog zijne
moeder op reis oix naren lieveling Ie bezoeken
zij wilde hein verrassen^ zij kon bot verlangen
naar hem nic'. Linger onderdrukken.
's NamiddagS bereikte zij de nanfdsia'd.
Slechts met moe-te geluk'c bot baar in net
gewoel der straten de woning van tinren zoon
te vinden. Zij bcsleeg de trappen van bet lniis
hier moest bij immers wonenzij bad het
adres goed in baai geheugen gopiuiit.
Zij belde eou vrouw opende,
-Ik zou gaarne mijn zoon, mijnheer
Ernst, spreken. Is l.ij te l-.ms?"
Maar Ei list was niet te buis. lij nas in 't
paardenspelv.in avond trad bij or 'l lamst
op. dan wilde bij naar buis nanr y.gr. kleine
geboorteplaats; bij was geheel anders dan de
overige kunstenaarsbij had miuu- gespaard;
bij bad een aardig fortuin bijeengegaard, bij
kon er nu onbekommerd vau loven, ja, luj
was een voorbeeldig, oen (Iegelijk monsch.
Zjo rammelde de spraakzame vrouw in één
op tot een knobbel, waarin de uit het
ei komende larve zich ontwikkelt, om
later door do wanden er van heen te
boren naar buiten.
Veel schade berokkent deze larve
niet. Slechts bij' een groot aantal wer
ken ze belemmerend op den groei der
plant in. Erger echter maakt de andere
larve het. Zij is afkomstig van de kool
zaad vlieg.
Dit aschgrauwe, 6 m.M. lange
diertje, is kenbaar aan den doren, die
zich aan den voorrand van den vleugel
bevindt, aan de zwarte haren waar
mede het geheele lichaam bedekt is en
aan dc drie vrij breede overlangsche
zwarte strepen van den rug. liet wijfje
van deze vlieg', dat echter minder be
haard is en ook de strepen mist, legt
hare talrijke eieren aan de onderaard-
sche stengels der koolsoorten. Na 10
dagen komen daaiuit rolronde, gladde,
beeukleuiige maden, wier laatste lid
ecnigszins stomp en scheef is en waar
van men een eigenlijke kop niet kan
onderscheiden. Deze maden boren in
ue slib li gei s et kcöilen Iffein'! gaten,
kruipen daarin en graven vervolgens
even onder de oppervlakte gangen dooi
de vruchten. Hierdoor ontstaan op
zwellingen, welke weldra vergaan cn
een grauwe, vuile, giorachtige massa
overlaten.
Reeds vroeg in het vooijaar komen
de vliegen uit dc als pop overwinterende
larven, zoodal ze al spoodig hunne ver
woestingen aanvangen. Binnen den
tijd van 8 weken is hunne ontwikke
ling voltooid en deze snelle groei, ge
voegd bij hun vroegtijdig verschijnen,
veroorzaakt dat niet zelden drie ge
ndom door. Maar zij, zijne móeder, moest
toch lvaren zoon op zijn eere-avond gaan zien,
vervolgde zij van avond bad hij zijn benefiet,
zij zuil baar het hiljet, dat mijnbeer Ernst
haar bad geschonken, gaarne afstaan, want
zy was toch zijne moeder, van wie bij zoq
vaak bad gesproken.
Hot hart der oude vrouw kromp v;in angst
ineen, toen zij boni de, op w elke «jjze bi-ar
z.oon voor haar bad gewerkt: zij kon en. wilde
mot gelooven, dal de beroemde,turner haar
kind was.
Het publiek vei drong zio.h aan hel plnais-
bureau van den ciicus. Lang voor bet begin,
der voorstelling was er geer, plaats meer te
krijgen in liet reusachtig gebouw. Iedereen
wilde nog eens den ber emden koning der,
lucht zien, die do kunst verslond, jaren lang
de lieveling v:.n de giiilsude meicgro lu wezen
baren bijval in to oogsten en beur gunst to.
behouden.
Door alle rabgon beersclrte er een verward
gemompel van s-oimn-m.
-Wat toch mag hem ?i- toe bewegen,
reeds nu zijn kunstenaarsloopbaan vaarwel te
zeggen Hij moot toch schromelijk veel geld
verdienen V'
-Ja, men zegt dat bij eiken avond twee
honderd gulden Krijgt; Lij meet. rijk zijn."
-Ik geloof, dat hij naar zijne oude moe
der icnig wil cn bij baar gaat inwinnen."
Zoo babbelde men over en w-.-ér.
liet was 't oude moedertje beven in de
eerste galerij zoude-ding te moede toen zi.; zag
en.hooide, dat al deze menseden alleen geko
men waren, om baren kkinep lieveling to
bewonderen.
Eindelijk word het toeken gegeven, dat de
voorstelling zou beginnen.
Het jélecirisrh bolletje ratelde, do poftiéres
weiden opengeschoven, Je gasvlaiumja Uojgor