Plicht en Geweten»
De Doos van den Markies.
ZATERDAG II MEI I «05.
ZESTIEND'! .TA A HG AND.
No. 10..
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Vknray
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
so c.
65 c.
85 c.
6 c.
Uitgever
L. A.. SAS--EN.
Deze Courant verschijnt" iedoren Zaterdag.
Prijs der A.dvertentiën:
van 15 regels 30 c.
elke regel meer G c.
groote letters en vignetten Tiaar i--1 mte.
Advertcntiën, 3mual gepIai.L', n r u 2mnaj berekend.
p. dvsrfcentien of Ingezonden
l&A Stukken gelieve men "sVrij-
fcg Limdags vóór 2 uur *s middags
te bezorgen aan het BureÜu van
»>Peel en Maas" to Venray.
Siol.
Zie eens dat oudorenpmir, van het
welk gvzogd kan worden dat zij let-
Uirlijk alles opofferen om hun kinde
ren een goede opvoeding te géven,
om te zorgen, dat het hun aan niets
ontbreekt waar zij behoefte aan heb
ben, om hun hel heerlijkste te
schenken, dat den menseh m het
Jo'cn kan te beurt vallen, een zonnige
jeugd. Zelve ontzeggen zij zich allo
kostbare genoegens om hun kinderen
niet te overladen met waardeloozc
dingen, maar om hun te verschatten
wat voor de geestesontwikkeling on
misbaar is; zeiven waken zij dag en
jiaèlit. cm de karaktervorming hunner
?:i: -!oren te leidoiï en niels aan hot
toeval over le la Ion.. Die menscheu
doen immers meer dan van heit ge
vergd kan worden, zij zouden nog
als voorbeeldige ouders worden aan
gemerkt, indien zij wat minder zorg,
wat minder toewijding aan don dag
legden, zij doen mcor dan hun
plicht!
Vertel her hun eens. cn zij zullen
de eersten zijn die lmt u uitdrukke
lijk betwisten. Wat gij als buitenge
woon opval, is voor hen zeer al lo
rt angsch. De zaak is, dat zij irtcts
Mr.sr.-agff«r'.' -■!- --5- r.~ze -va
Feuilleton.
NOVELLE
ilit den tijd van Maria ThevcsHa.
10.
-Is de zaak, dio n van ons wegPAOpt dan
7.oo gcwi.-hlig. dal wj "as slechts eeuigc
ongenblikken in uw bijzijn mogen verheugen?"
-Ik deuk wol van ja." antwoordde de
ritmeester glimlachend; m t. run a an lal krijgs-
gozellcn zijn wij legen elf uur ui do keizerlijke
l.nrg <mt> 'den, nu uit do handen van Mn ia
Tlicresta zelve hot ridderkruis Inner keizerlijke
orde tc ontvangen; do goKtló vuist in eert. onze
verdiensten te koog, daar wij slechts deden
wit de plicht ons voorschreef.
-Maria Tiioresia is cehtva->rdig en bil
lijk. sptalt de geheimraad liaap scherpe blik
woet immer liet juiste to vindm. waar hot er
op aankomt tc loonon of te straffen, Laat ons
d utrom dc glazen boordevol vullen on het
wolzijn d-inkon van d boste der voifitiunen.
Leve Maria Theresia
-Leve Maria There ia klonk liet uit
volle barst en kolder trilden de glazen tegen
elkander.
-Nog een dronkpiep de ritmeester
levendig. Leve en blooie hot huis dor lin teis,
do zetel van echten burgerzinMognn de
deugdon dor ouders overgang op kinderen on
kindskinderen 1 Heil aan do leden van dut
huis 1"
Nogmaals klonken dc zil veren tonen von hot
aangeslagen kristal. Ken hand sliet aan, be
vond en sidderend liet w is d" huisvrouw uit
wier oog een traan in dea gloeien Jen wijn
pecrdroppcldo.
andevs kunnen, cn derhalve ook niet
anders willen.
liet zijn lieusch geen offers die zij
•brengen, en als gij er u op toelegt
tc doen gelijk zij, dan zult gij do
zelfde ervaring verkrijgen. Zij volgen
slechts een drang, krachtiger dan alle
rcileneering, den drang van hun
geweten.
Wij zouden uit tal van voorbeelden
gelijke conclusie kunnen trekken. Hier
is de onderwijzer, dio zich niet ver
genoegd met het afgepast aantal les
uren aan zijn leerlingen te geven,
maar al zijn talent, zijn werkkracht
aanwendt om hunne ziel te winnen,
hun versland te beschaven, hun geest
veredelen, zelis. als de noodzake
lijk Smid dwingt, hun stoffelijke belan
gen to behartigen. Zeg niet dat dio
man dc grenzen van zijn plicht over
schrijdt hij zou zichzolven de eer
van zijn ambt onwaardig achten, in
dien hij minder deed. „Gelijk de vogel
de wieken^breed uitslaat in de frisschc
vrije lucht hoog boven de enge ruim
ten daar beneden, spant de man. die
con laat ons gerust zegge?1 heilige
opvatting van den pücht' heeft, al
zijne krachten in om al hooger te
stijgen; cn hij zou zich ongelukkig
gevoelen, als hij dien drang niet kon
gehoorzamen. Want toewijding is zijn
levenselement.
Geen nauwkeurig afgepast program
ma van juist omschreven verrichtingen
zijn het dus, die voldoen aan hetgoen
wo onder -plicht" hebben te verstaan.
Zeker, er zijn dergelijke kringen, die
getrokken worden door onze maat
schappelijke verhoudingen, en waar
-Heb ik u onwetend tol treurigheid ge
stemd," vroeg do ritmeester, wiens «el.-pon
blik <le ontroering der nmtrono "iet ontgaan
was, op deelnemend*.") toon. -Mijn G»<1nu
begrijp ik hel. zeido hij, terwijl oen diepe
zucht zijne borst ontvlood gij licht oca zoon
in liet leger! In zoo.Inngcn lijd melden
IIma's brieven riiuts van Imren broeder, dj
hebt, toch geen slechte tijding van hein out
vangen T'
Met moeite onderdrukte moeder Fieri cl den
tranenstroom, die in haar boezem ?w< 1 en haar
do keel dreigde te verstikken en ook hot vroo-
I ij i-o aangezicht van den geheimraad werd
eensklaps ernstig on somber.
Sinds verscheidene maanden zijn wij go
liool zonder tijding van onzen Joseph, zoide
hij. God weet, waar de ongelukkige jongeling
nu mag ronddwalen, in welke handen hij ge-
valhm is! Wij weten niets van hem. Kil toch
hadden wij op nieuw gehoop', dat hij zich"
liet oren zon, want zijne oversten waren over
hem tevreden en zijne kamera doc. la.Id n hem
als een broeder lief. Hij werd in het void ge
roepen cn streed gaaruo voor keizerin oil va
derland zelfs werd zijn naam niet tonder eer
genoemd. Zekeren dag echter betrapte hom
zijn luitenant op een verzuim in den dienst,
ongclukkerwijzc had Joseph juist een glas
wijn meer gedronken, dan hij voldingen kon.
In dolle drift beantwoordt. hij do hem gegeven
berisping met hoon cn beleedïging cn in den
woordentwist, die er op volgt, vergoot de
rampzalige zich zoover, dat hij zijn wapen
trek', tegen zijnen meerdere. Krachtige han
den grijpen hem vast; spoedig wordt een
krijgsraad saamgeroepen en slechts de edel
moedige voorspraak dos hrh-edigden iv<!" on
zen zoon van eenon schandelijken 'lood, doch
niet van eene vcronrd.-cling ti»i langdurige
vestingstraf. Doch roods in den nacht op zijn
vonnis voLcndo ontvluchtte Joseph zijnen
binnen het persoonlijk initiatief eeni-
germate aan banden wordt gelegd
door de cischen der a menwerking.
De s ldaal in de gek lorei», de zee
man aan boord, de ambtenaar op zijn
bureau, do werkman in de fabriek,
ij hebben bepaalde za'.en te,verrich
ten en zich met geer, ander in tc
laten: het gemeenscha pc!ijk belang
dwingt tot zelfbeperking. 10n ook deze
bescheiden rol naar lu'. oö«on te ver
vullen, vordert een uio' sroringo mate
van plichtgevoel, inzu:- Grheid wan
neer wo niet machina.'! medcloopen,
maar als denkende wc .ons doen wat
ons is opgelegd.
In liet hooger besef v> :i het mcnsch-
zijn vallen dio grenz.r'i weg. Daar
gebiedt niet de wil van anderen, daar
is hot geweien de.eoj'ge wetgever.
En zijn eischcn zijn onafwijsbaar.
Wie er zich tegen po óf ft to verzotten,
logt ziclizelven dc ,:;tr. 1' op van oen
eeuwige onvoldaanheid.
Do opmerking kan getankt worden,
dat liet geweien gm n ^.feilbare leids
man is, cn om dit aittoonen, be-
hoeven wc. piet S1 v «-••H-Jucht te
nemen bij den wilde, vvion's barbaarsch-
heid jegens een oyierwonnen vijand vol
strekt niet door zip geweien wordt
veroordeeld. Ook ii\ eigen omgeving
ontmoeten wij person ft tv, wier handelin
gen het vermoeden wekken, dat die
inwendige stem niet flii.de spreekt. De
volksuitdrukking: een ruim geweten
hebben, is niet onbekend.
Juist, en daarom is dc groote taak,
waaraan met alle kracht moet gewerkt
worden door ieder, die; op welke wijze
dan ook, door. opvoeding, door pre-
!m".v:i';..ui-s. Met hem ontvlood een soldaat, die
zich door woistkcid en lm ld juli «held algemeen
gehaat had gemaakt on die m deji Jaatsten tijd
do verleider mijns zoons geworden was. Sinds
ili'-o nacht zijn heiden spoorloos verdwenen;
slecht» eenmaal vernam lit iets van hem uit
den mond van een soldaat, die vroeger .mot
hern gediend heeft, een goraclit.... ik wil niet
denken, dat het iets mee? kan zijn duil een
gerucht.,.."
Do sfein de- ongelukkige:! vaders stokte en
met heide- handen h-dekto hij oogen er. gelaat.
-Man beweert hom in woest gezelschap
als marodeur gezien tc heb'.on', fluisterde I'.iua
haren vei loofde in het ooi'.
Als door een adder gesloken, kromp Mtehnül
Nadast in een. Marodeur Als een lililc
semtlits vloog hem in al deczelts ijselijkheid
lat bloedige toonee! in hol slot der gravin
Kal kei-burg door den geest.
-Tot zoolang wij vrn en vcéuo tijding
van hern ontvangen hebben," ant vroor-tide bij
met hovende sa-m. mogen wij niet wanhopen
hoe gaarne luidde ik hem als broeder in mijne
armen gesleten! Restant er gcene beeltenis
van hem, opdat ik hem ten minste in den geest
begroeten kan?"
-- -Wij hadden een klein minitiiiiiirporlrot
va i onzen Joseph, antwoordde de vader, het
welk kort voor zijn vort sok geschilderd is;
d«ch door een ongelukkig toeval is bet be
dorven. zooals mijne vrouw zegt. Ilel is nu
naar een schilder gebracht, die beproeven zal
hot te herstellen."
-Ücuoi'vcn is hot portret niet, viel de
matrone' haren man levendig in do redo; ik
heli het slechts door dc nvcAerhand eons goe
dm schilder.» laten vergroolcn. Hot was mij,
alsof ik vooraf don wensch van onzen toc-
liomstigen schoonzoon ri.-d om Joseph •.en
minste in beeltenis Ie zien: ook ik wilde mijn
se..erfje or toe bijdragen om den dag van
diking, door het geschreven woord,
door de uitingen dor kunst in woord en
klank cn beeld, gelegenheid geeft
aan de veredeling van zijn lijdgenóoton
te at heiden, Dc gewetens moeten ver- j
nauwd worden. In dezelfde mate als
dat geschiedt, wordt het bewustzijn van
den plicht ruimer. En wederom zullen
de vruchten hiervan zichtbaar zijn door
vermeerderde toe-wijding. Zoo hoeft er
oen voortdurende werking plaats it: de
richting van het ideaal.
Honig als geneesmiddel.
Pastoor Kneipp, algemeen bekend
door zijn veelguvo'gde watcgonoes
wijze heeft zich, voor hij optrad als
voorstander (lor ^geneeswijze door tic
natuur", ook met bijenteelt bezig ge
houden, cn zeifs een bijenboekjo"
geschreven, dat het bewijs levert,
hoe hij ook a!s «iemker" zijn taak
ernstig opvatte.
Yooial ricliito hij zijn aandacht op
de geneeski acht van honig, cn liet is
onbetwistbaar, 'dat bij zijn vote, góed"
geslaagde genezingen, honig hem de
boste diensten heelt, bewezen.
't Is waar, in do moeste- gevallen
is honig niet het eenige geneesmiddel
maar wel met andere middelen te
zamen op geschikte wijze gebruikt,
als bijv. mot water, hetwelk door
pastoor Kneipp al bijzonder wordt
gewaardeerd.
Men moge over den man en zijn
werkzaamheid als geneesheer donken
zoo men wil, zeker is het, dat hij menig
lieden feestelijk lo vieren: /.iet of ik gcsl.mgd
ben
Rij <Jcze woorden ontsloot zij dc dom- ccncr
nevenkamer en wenkte de aanwezigen nader
tc komen. Ven ast siond de geheimraad van
dc sopha op en jjaLaan dc uitnoodigiilg zijnor
vrouw gehoor, nuk dc jongelieden traden
hand in hand over don droiopd.
Aan de blikken des rhm-cstcrs vertoonde
zich dc sclioulifte kamer dia het huis der fa
milie Hertel hevuticde versim irg. fschoon
van allen in het oog valh-ndcii pronk verre
verwijderd, gaf Uijknh van hc?chrïden wel
stand en van lief Ie voor de kunst, en hare
werk rn. Geen scherp afstek oude houtsneden
li' loodigden oen goed ontwikkeld kunstgevoel:
gnodo schilderijen en enkele standhecldies
prijkten aan do muren 9" mdc liet in dien tijd
gebruikelijke klavier, waaraan Ilma's hand
welluidende tonen wist te ontlokken, werd
niet gemist. In het midden der karnen stond
juist onder don sierli'kën gulden ooakaude-
laar er li schildersezel en daarop liet le-'ens-
grooto borat bee ld v.-jji cone» jongeling in
nnilorm; het wai-en welgevormde,"vriendelijke
trokken en onwillekeurig moest de toesehou-
wei' symplmtiu opvattoii voor don blondlok-
kigen !;i ijger.
-Joseph! mijn J"sep!i!'' riep degel:ciin-
raad.
*Mijn arme broeder 7t-.de ihna diep-
gesciiokt.
Miehrul Nadast ha de hand zijner verloofde
losgelaten s'.eoli's met reusachtige uraelitsin-
spaiiniug ond'-rd ruk to h ij dun snijdenden gil,
die zijner borst, dreigde te ontsnappen. Zijné
1 ia rep rozen 'e horge en zulk een do.oil<dijk
bleek overdek'e zijne trokken, dat Ilnia, wier
neg juist dat 'des geliefdon zocht, lievig ver
schrok.
-Om Godswil! wa' deert iiT'fluisterde
zij; uwe vingers vija koud ais i.,-'z.ijt gij op-
lij ler van smarten heeft bevrijd, en
buitengewoon de aandacht heeft, ge
trokken van do meest uitc-enloopendo
richtingen.
Over hóing als geneesmiddel zegt hij:
De vro'-gero geslachten beweerden,
dal jonge lieden niet te veel honig
moesten gebruiken, omdat die veel lo
sterk isaan .oude lieden geeft do honig
nieuwe krachten.
Ik heb den honig veelvuldig toege».
past en steeds bevonden, dat hij hij/on
der krachtig werktoplossend, zuive
rend cn versterkend.
Met thee gemeng gebruikt men den
honig reeds lang tegen katarrhc en
verslijmingèn.
Op l platte lam! wordt honigzalf ge
bruikt tegen uitwendige zweren. Die
mot dc vaardigheid bezit dergelijke
zweten met water te behandelen, meet
bepaald deze zalf gebruiken, boven iets
anders. Het gereedmaken ervan is zeer
eenvoudig. Men heeft hall' honig, halt
tarwemeel, roert het mengsel door toe-
giétari van water goed dooi een. Honig
zalf moet tamelijk stijf, niet vloeibaar
zijn.
ihNvehtlig-gobi AvM&Wtof»-
heilzaain bij vele. kwalen.
Kleine ontstekingen in de maag wor-,
den er spoedig door genezen. Men go-
br-uikc dan den honig niét onvermengd,
maar met thee. Zonder er iels bij la
voegen is hij te sterk, voor hij door de
koel is. schrijnt deze dan reeds.
Wie moeilijk kan slikken wegens
keelaandoening of iets dergelijke, koke.
een paplepel honig in een vierde liter
water Eik zanger hoeft, zoodoende het
heerlijkste en zoetste gorgelwater.
pnsrselij',;
-Niets, nic-fs. pene duizeling, liet is reeJs
gednnn. stotterde b'i. docii met zijne haml
z.-ie'it hij weikluigeüik de leuning vaneen
stML'l. om een steun te vinden om niet nee'- to.
stor! cn.
-J:i, Jat is hij. dat is Joseph 7,00
de oude Hertel het woord op. Ken moester-
hand gaf deze tiekken naar bet kleine minu-
tuurj'orlret terug. e:i toch, Snoedcr, ik wilda
er liever liet beeld eens doodon. in zien. ge
vallen in een oei Eiken strijd, dan dal van reu
vogelviij verklaarden, die onzen r.amn mis
schien reeds c-r-n plaats gaf in dc jaa-bocken,
der misdadigers."
«Spreek zoo niet, riop zijne echlgcnoop';
uw hart meent niet wui uw mond zett! Jo
seph is niet verdorven. Gods hand k.m liern
n<vnii den .Heelden weg ter■uiriwungen zoo
lang <le menfeh leeft is er immers nog hoop.'1
-Jk koester gemie hoop meer. zegde dn
gcilmiimand tieniig: kwam iemaml in mijn
h'.us. "lie mij nau'/iomligde. dat Jo^ej li ilen
dood "dis dapperen gestorven was op hot veld
van eer. ol.' rusti? op zijn ziekbed den eeuwi
gen slaap was ingegaan, ik zoude den hoda
zegenen ja, 'trml er een S" Mnaf des vijands
voor mij, die mij zegde: -Doze hand in f
uwen zoon in een open, eerlijk gevoel t ik
zou zelf dio hand zegenen, wm; missohicn
redde zij mijn zoon van een fot.-ind"Uïk -
loos li V' ii. l>n straal van vreugde ging r."
over Mieli'cls Ir. kkeri en *irh Uillcud N ren
blad. lot de oude dame wendend, vroeg hij
met. een ontroering in de slem, die hij eok met
de grnof.ste inspanning iiiel bedwingen kon
zKn g;j'? z.oiplt ook gij de hand piot
vlookpn, van nem die pw zoon liet leven ont
nam in rechtvaardige tegenweer, misschien
701 fgedwongen doop de eigen schuld des
ongciukliigen i"
lip Kt'! vervolgd.