WeilMai tot Met scherpe Wapenen. De Doos van den Markies. ZATERDAG 9 MA ART 1895. ZESTIENDE JAARGANG. No. 10 Abonnementsprijs por kwartaal. voor Viinkw franco per post voor hot buitenland afzonderlijke nummers 50 c. 05 c. 85 c. 6 e. ESfc! rgAfe Uitgever: IJ. JA. SASSEN. Deze Courant verschijnt' iederen Zaterda Prij's der Advertentiën: van 15 rogels 30 c. olke regel meer G c. groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Adveitcnliën, 3maal geplaatst, worden Smaal berekend. Advertentien of Ingezonden Stukken gelieve men 's Vrij dags vóór 2 uur 's middags te bezorgen aan bet Bureau van »Peel en Maas1' te Venray. l)o alleruersto cisch, do allereen voudigste grondregel der humaniteit is voorzeker wel deze: Mi kander geen leed te doen. Wie het zoover gebracht hoeft, dat hij aan dien eisch voldoet, zit inder daad nog pas in dc aanvangsklasse. Van eigenlijk gezegde vorderingen kan nog geen sprake zijn, noch van zekere hoogte, door hein bereikt. 11 ij slaat gelijkvloers, aan den voet van den borg, op welks top dc vlag dor inonschenlicfdo wappert. Van zijn streven om goed te zijn is alleen de negatieve zijde zichtbaar. lvi niettemin van hocvelo dui zonden onzer moot gezegd worden, «lilt' zij i.og J.Ici «ici.s -Jat pmit vr%è. uitgang hebben bereikt! II«o menig een in eigen kring met ons zeiven als middelpunt aan ie wijzen, is ge lijk aan den landontgiiifléi', wiens akker met nuüelooze of schadelijke onkruidplanton is bedekt, en die eerst moet uitwicdon en uitrooien, vóór hij aan geregelde cultuur kan be ginnen We doen onzen naasten kwaad, veel kwaad zelfs, zoowel m i daden als met woorden. Mot de laatste 't allermeest, on daarover zullen we Feuilleton. NOVELLE uit den tijd van Mavria Therosia. I. «Alweer zoo ernstig in gedachten, George 1" De krachtige jongeling, die met het opbin den van een rozenstok bo/.ig, zyn arbeid had neergelegd, om mijmerend en droomeud voor zich heen to staren, schrikte np bij den klank der welluidende vrouwenstem, die zie:, zoo onverwacht liet hooien. Do -sombere uitdruk king op het frissche gebruinde gola.ii, met de gioote donkere oogen, verdween plotseling hij de verschoning v.in het j mge meisje met den verstandig.'!) blik, hut IdonJo haar en dc wel gevormde irekken, dat da r tuo eensklaps voor hem stond. Jlnja Hertel, zoo heette de maagd, kon on- govccr achttien jaar 'oud zijn; zij was de dochter eens achtbaren ambtenaars der Oos- tonryksche monarchic, die uati een der minis terida in Weenen werkzaam, mot hart on ziel aan zijn vaderland Zich had toogewyd. lin inderdaad, hot Hubsburgsche huis had wel behoefte aan de trouw van zyne dienaars want dreigende wolken pikten zich van alle Zyden samen boven liet lioofj der jougJigo viouw, wier teedero slapen gesierd of liever gekneld werden door de z\v .re spangen der kroon van een dor heerlijkste monarchic!! dos duitsc'uen rijks; die vrouw was Mina Thoresia, do doclilor en erfgename van koizer Karei VI. Waarheen do ficro keizersdochter hi)re oogcu wouddo, ovoml blikte haar do nu eens pralen. De long, heefl etui wijze gezegd, is een klein lid, triaar doet groote dingen. De long is oen scherp wapen voor aanval en verdediging. Door dat wapen goed te hantocren, in edelen kamp toor heigeen waar is en goed. verheft do mensch zich lot het peil der engelendoor hel slecht te ge bruiken kan hij zich verlagen lot een geestverwant van den duivel. Mepliisto duet niet voel anders, dan zijn tong roeten en toch, hoe groot is het kwaad, door hem gesticht. En ilaatom kuunenp wij ons verplaatsen in don gedachtongang van zekere middel- eeuwschc asceten, die uit eigen droe vige ervaring de onheilen kennende, door liet spraaklid teweeggebracht, gemeend hebben hun ziel te moeten redden door hot tot werkeloosheid te doemen. liet gebod van den ouden wijsgeer: Leer hooien, zien cn zwij gen wijst op iels dergelijks, met meer praotischen achteig'oud. Natuurlijk, dat heerlijke geschenk, do spraak, is den mensch niet ten dcgetallen ou er geen gebruik van te maken. Men zou kunnen zeggen, dat zij hot eenige beschavingsmiddel is, maar dan ook, dat alk-s wat den bosmanden beschavingslootaud, in welk tijdperk ook, ontsiert, te wijten is aan verkeerd gebruik. In onz 'ti dagelijkschen omgang ko men kwetsende woorden geregeld en aanhoudend voor. Men spreekt ze uit, met opzet of zonder nadenken; kei eerste het meest. Er zijn mcnschcn die zo bezigen, alleen om het genoegen te hebben, toekomst duister en troosteloos tegen. Do Beiersche keurvorst Kai c AlbrccUt beweerde, dot dc -pragmatieke sanctie", door welke dc staatkundige Karei gemeend had nan zijne dochter hel ongestoorde bezit dor 0"Ste»ryk- scho ei Huilden tc verzekeren, nietig was cn van geeuo waarde; do ITitisehc koning Fre- derik II strekte begoerig dc hand uit naar Silcsië, een juweel der Oostenrijksche kroon, terwijl in hut inwendige des lands je jeugdige vorstin to kampen had met de tweespalt der politiek o partijen en dringend geldgebrek. In dien nood greep de keizerin naar een uiteis: middel; ï.iet in dc politiek wilde zij haar heil zoeken, dio wikt au weegt tussclien het voordeel der twee strijdende partijen; tot du harten barer onderdanen wilde zij zich wenden en iu dc eerst o plaats een beroep doen op de harten Ir-iier t'-ouwe Magy.weil. .Met da', doet was do dochter der llabsbur- gwi-s naar Pte.-bui g in Hongarije gereisd, om in persoon den Hoiigiiarsclien rijksdag ie open-u. Zij had karen intrek genomen op eo:i iu du nabijheid der stad gelegen landgoed van graaf Vos!.ui. De j oig.' George was dc zoon van den over ledenen opzichter dor tuinen in liet grafelijk slot. Hol j iige meisje, dat hem uit zijne mij meringen luid opgewekt, vertoefde sedert een half j mr op het slot ton huizo hai'ör nicht, welke sinds gmiimoil tijd als huisnoudstor aldaar werkzaam was. Ilure ouders hadden haar uit Weenou naar buiten gezonden, opdat hare wankelende gezondheid zich daar mocht hei st. Ilen. En werkelijk had bet vei blijf op het land spoedig weder op hare wangen de frissche rozen doen bloeien welke dc zware residentie - lucht daarvan reeds had weggevaagd. Wat de frissche natuur had begonnen, vol tooide hut reine gevoel eoner zuivere eerste helde. Mui de zou placht hel jonge meisje op iemand op een voor den spreker niet gevaarlijke» wij7,0 verdriet te doen. Dat zijn de lasteraars, de kwaadspre kers, de leugenaars, de slangen in de menschel ij ko menagerie. Zij spreidon hun gift of spuwen hun gal, gedreven door con boosaardig instinct, 't welk soms zou doen twijfelen aan hun toerekenbaarheid, want het kost moeite, zich een voorstelling lo maken van een normaal ontwikkeld menschel ijk wezon, dat genot smaakt, dat vreugde vindt in iet leed van eon ander mensch, zonder er overigens eenig voordeel uit te halen. Toch, helaas, zijn er zulke lieden die sim pelen voor do pret kwaad stichten met do tong; en hot komt ons vol strekt niet ongerijmd voor, dat in vroegere eeuwen, toen het nog modo was «aan den lijve" te 6;ralfen, zulke ongeluksvogels te pron t werden go- zet, met het zondige 1M uitgestoken cn op vernuftig uitgedachte manier omklemd, teneinde <i intrekking binnen den vastgesteldor lijd te voor komen. (.i Kwaadspreken doet men van iemand iu zijn afwezigheid. Beleedigende woorden uit men tot iemand in zijn bijzijn. Ook niet zelden louter voor genoegen, om genot te vinden in zijn leed. Men weet dat er dingen zijn in zijn levensgeschiedenis, in zijn famiiie-rclatiën, aan wclko hij niet gaarne wordt herinnerdzwakke of licht kwetsbare plekken in zijn ka rakter, op welko hij het niet aange naam vindt dat gezinspeeld wordt. Juist een reden orn het wél to doen, te staan, oin na haar morgengebed in de fiis- scho tuinlucht hei-stol te gaan zoeken voor hare gesci.-.kio gezondheid bijna eiken mor gen bad zij George ontmoet cn met hem ge sproken over de bloemen en planten in Gods lieve natuur en heiden wiston, nog voordat hun mond het uitgesproken had, dal, zoo God In-t wilde cu litiimo ouders hare toestemming gaven, zij den zwaren levensweg te samen zouden utleggen. -Heb ik 11 doen schrikken," ging Ilma half plagend, half deelnemend voort; gewis waart g'.i weder met uw geest op het slagveld in plaats van aan u.v werk te denken. Zie toch eens, hoe deze arme purperen roos haar hoofdje laat hangen." «Gij hebt gelijk, Ilmn," antwoordde Goorge, »ik verzorg de mij toevertrouwde geurigo kinderen dor natuur maar slecht, cu toch God is mijn getuige, ik doe al wat een mensch kan doen om inijn plicht nau- be lmoren lo vervuilen. Mivu- zie, IIma, als il; zoo werktuigelijk bezig hen, komen dio go- dachteu bij my op, welke mij vervolgen van kindsbeen af en w.iataan ik toch ter willo mi jn»»- moeder unuincr voedsel mag geven." Treurig liet George zijn boafl hangen cn er rolde eene traan over zijne gebruinde wan geit. «Eer vader en moeder zegt de heilige Schrift, «sprak Jlraa op erosligen loon, -on waarlijk George, gij handelt volgens dat go- bod. Iedereen woct dat gij uwe neiging voor den kiijgsmanstand aan uwe moeder teil offer brengt, en dot is edel van u. Wat mij betref», gi.lg zij vro' I jk vooit, ik zal den opzichter van hot grafelijk park van Vestau evenzeer liefhebben als den met ord.-teekens versierden officier, die gij voorzoker zmidt geworden zijn, daargelaten nog dat zulk een hooggeplaatst hoor volstrekt niet, aan. oeue ee-nvoudigo ivinb- (onaarsduchtcr pussen zou.'' niet waar en dan liefst op een stekelige, sarcastische wijze, ten einde hem, door hom eens'goed rliet land op to jagen, nog een mal figuur te doen slaan op den koop toe." Zoo 1 heet dal in den toon van onzen ge zeiligen omgang. Beleedigen met woorden geschiedt niet zelden uit wraakzucht. Hoogst waarschijnlijk zal men op do stellige vraag, gericht tot menschen die zich in een christelijke maatschappij bewegen, of wraak geoorloofd is, een ontkennend antwoord krijgen. Zij hebben dat zoo geleerd, het ligt zoo in hun ztden, do oen praat het den ander na, 't is de al gemeen gangbare theorie geworden. Maar... de practijk! Tiet denkbeeld van betaald zetten" zit er nog vast bij ons in, precies als bij de schooljon gens, dio oen rquestio" eerst moeten uitvechten, vóór zij weer als vrienden met elkander kunnen omgaan anders te handelen zou «laf' of «flauw" heeler. "Welnu, ook bij ons is het begrip nog niet uitgerooid, dal het een bewijs van gebrek aan moed is, een geleden na doe', ecu onderga».-.; belediging ever zijn kant te laten gaan"; de rekening moet eerst worden vereffend oor de goede verstandhouding kan worden horslold. Slot volgt. Tegen lipoetóhrisi der Kippen. Dikwijls ondervinden zij die kippen houden dat deze dieren, als zo nog «Ju, officier! dnt is mijn droom on. dat is mijn stroven!" riep George opgetogen uit. Bïaed cn leven voor do eer des vaderlands, voor onze kei/.erm! o Hma! het hart breekt mij bijna als ik er aan denk dat men bet durft wagen onze dierbare vorstin in haar rechten t; krenken, dat de Pruisische koning zijne hand uitstrekt naar ons heerlijk Silezië cn dat li iet alles, wat under den scepter van liet Habsburgscho huis staat, als com man opstaat on tegen liet onrecht zich verzet! W-aro ik eon der grootcn van hul land, ik loog len strijde en bracht gaarne mijn leven ton offer, als liet zij 11 moest. -En aan mij denkt gij nic' vroeg Ilma op zacht vcrwylenden toon, -De ware liofdo is onbaatzuchtig. IIma zoudt gij mij terug houden, sis ik heden de toestemming mijner moedor erlangde om in don kiijgalicnst ic tied'-ii? Mij no goede moe dor is oud cn heefl mennnd tor wereld buiten mij cn sinds haai broeder kreupel en ellendig uit don oorlog rnct Turkije teruggekeerd is, heefl z'j oen onoveiwiuiielijken afkeur v.in den ^soldatenstand opgeval gij i-clitei I'iua, ziet met lielJere oogen, gij jcest iu mijne '.iel; zoudt gij, nogmaals vraag ik liet u, zoudt gij mij kunnen of willen terughouden -/.al ik u. George, uit liet diepste mijns harten antwoorden? Hoor uan mijne mooning: zoo schoon, zoo good en edelmoedig is onze keizerin, dat ik zelvo als ik inan ware, goed en bloed voor haar <>p hot spel zou zetten." -En ik ik moet als een lafaard te huis blijven, morde George, terwijl hij dc lippen p elkander kneep. Als een lafaard!" riep Ilma. Zich zei- ven tc overwinnen is ook heldenmoed, en de zegen uwer moeder loont u hier beneden on daarbovenBuitendien, ging zij voort, wij hebben reeds iemand onzer familie in Oosten rijkschon di'cnst, mijn eenigcu b.vcdot* maar weinig- eieren gelegd hebben, begeerte krijgen die uit te broeden. Dat is lastig cn vooral schadelijk voor hen, die hoofdzakelijk kippen houden om de eieren te vorkoopen. Om de broedschheid tegen te gaan bezigt men vele middelen, voor de dieren vaak kwellend, zonder dat het gewenschte doel bereikt wordt. Wij geven daarom hier een even eenvoudig als afdoend middel, 10e to passen zoodi a de kip neiging tot broe den heelt. Breng do kip op een zeer koele plaals, geef haar 's ochtends oen lo- pelt'je ricinusolio (wonderolie) in en verkoelend voeder: grove zemeleu met sla of ander fijngehakt groenvoer in gestremde melk. Laat ze den ganschen dag overvloedig koud water kun nen drinken en geef daarvan telkens versch. Den tweeden dag handele men even eens, maar geve geen wonderolie in. liet resultaat is, om zoo te zeggen, ontniddelijk reeds te bespeuren, want den 3den dag kan men de kip weer iu "t ge-vojfie hok zetten, omdat do broedschheid verdwenen is. Na een uag of acht is de kip weer in geheel normalen toestand en legt weer alsof er niets gebeurd is. Gezonde en zieke Kippen. De zekerste kenteekenen dat een kip gezond is. zijn: glailde en glanzende voeren; levendig roode kam, die alleen bij 't ruien 011 in tijd van broedschheid wat bleeker mag zijn; evenals de lellen; heldere, levendige oogenopgewekt heid van natuur; gezelligheid jegens do Joseph." En werd hij ook. zooals ik, door een® inwendige aandrift lot den krijgsmansdienst getrokken?" vroeg Georgo. Ilma glimlachte. - Dc soldatenstand moest voor hem een- ruwe. maar heilzame school voor het leven zijn," antwoordde zij; -zijn lichtzinnigheid on lichtgeraaktiicid deden mijn vader mets goeds voor lie.-n vorwaclilen, indion hij niet onduF strenge tucht s'ond. Daarom gaf I.ij gaarne zijne toestemming, toen Joseph den wenscii uitsprak, soldaat Ie worden. Nu hebben wij echter in langen tijd niets viui mijn broeder gel (lord, moge God bom base hermen. -Amen!" zegde Georgo ep op verstaan baar voor het jonge meisje voegde hij or bij; -Ware ik slechts in zijne plaats." lMolselmg echter trok or ecu duistere wolk over het anders zoo heldere gelaat dos jonge ling*: hij wws op 01*11 lieer, dio langzaam nit het slot op hen kwam aanwandelen. -Zie eens, Ilma, daar is die oude gekko Frm seJunan weer, die mij altijd lessen wi| go-, en m de kiuidkude, waarvan hij even g op de hoogte is nis d: kat onzer gmadige keizerin! Ik ben waarlijk nu in geen® go< de muts. om mij door den oud. n gek, dio zieh uls een pronker van twintig jaar aanstelt da les to laten oplezen. Dal hij mij maar uit de ongeil biijft, of zal hein de tanden ecus laten zjen -Om Godswil, maak dien man niet toor nig! verzocht llnn «dat is dc markies dc !a Tour; sinds eenige weken vertoeft hij hier op het s!o' r »ow dwaas hij zich nok aanstelt, bij moet. volgens bet zeggeil mijner richt. ze. p machtig zijn cn veel invloed hebben aan lo t Fratische koningshof, zoodat zelfs onze kei zerin hein lil eeic houdt.'1 IToufr verv dgd.

Peel en Maas | 1895 | | pagina 1