Kerk en Staat,
ZATERDAG 26 .JANUARI 1895.
ZESTJE
5N^iï JAARG
ANG.
No. 4
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Vkxrat 50 c.
franco per post G5 c.
voor hot buitenland
afzonderlijke nummers
85 e.
G c.
Prijs der Advertentiën:
van 15 regels 30 c.
elke regel meer 6 c.
groote loiters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentie», 3rnual geplaatst., worden 2inaal bcrel
L. Al. Si .8BBN.
Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag
dvertontien of Ingezonden
Stukken gelieve men "s Vrij-
■dags vóór 2 uur 's middags
te bezorgen aan bet Bureau van
«Peel en Maas'* te Vcnray.
Daar zijn in de Christelijke Staten
twee bevoegde:machten, de geestelijke
macht en de wereldlijke macht. Elk
dezer twee machten beeft haar eigen
aardig gebied, beiden moeten elkan
der dc hand. reiken, elkander helpen.
Zoowel de wereldlijke als de geeste
lijke macht komt van 'God, «Otmiis
potestas a Deo", alle macht komt van
God. Daarom zijn do mënschen aan
beide machten eerbied en gehoorzaam
heid verschuldigd. Evenwel is het
doel van do geestelijke macht hooger
dan het doel van do wereldlijke macht
en vandaar is het gezag der geeste
lijke macht ook het boogsle. Hot
staat verlieven boven hot wereldlijk
gezag, maar daardoor bezit het vol
strekt niet hot recht o.n in de bur
gerlijke aangelegenhedenwaarmede
het geestelijk gezag op zieh zelf niets
te maken heeft, in te grijpen. Elk
der twee machten is in haren eigen
kring de hoogste.
Evenals er echter bij de vervulling
van hot gebod: «Gij zult vader en
moeder eoren," gevallen kunnen voor
komen, dat bel kind God méér moot
gehoorzamen dan zijne ouders, even
eens kan het gebeuren dat de Staat
zijne macht misbruikt, cn in dat go-
Feuilleton.
HET BEELD
van den Klompenmaker.
V.
Den volgenJcn dag was Frans alleen in het
werkhuis toen Susa binnen kwam. II; ar aan
gezicht was bleek en hare oogen rood men
kou goed zien dat zij geweend had. -Gij gaat
weg, Frans," zeide ze.
Hij ondcivoog haar met ziji: blik,
-Ik was gisteien dicht bij u. ik hob alius
gehoordChris liaan is ruw, men moet niet
aliyd acht slaan op zijne woorden."
-O, dat is het mei Susa, maar ik liob
reeds lang gemerkt dal ik voor niot veel deug;
uw vader heeft hel mij nooit duon gevoelen
maar niet... uw aanstaande, dal :s een groot
verschil, lk moet weg en vertrek, terwijl ik
u zegen voor al uwe goedheid en u alle geluk
tocwcnsch."
Susa antwoordje m t een droeven glimlach
«Dank u, Frans, ik weet als mijn gcius. van
u afhing..."
-ZO'- tl0 "'e' gélukkig
Zij schudde hut nuofd.
-Toen, zeide de goede jongen, Ciiristiaan
js niet slecht en hij bemint u en gij bemint
licm..."
Susa zweeg eon oogenblik, toen sprak ze
«rnstig: «Ciiristiaan is bekwaam cn werk
zaam; hij zul ons uil do ellende trekken cn.
onze schulden betalen, hij zul vader een goe
den, gelukkigen oudon dag bezorgen."
Frajis keek haar met verwondering aan.
«Ja, ik begrijp u. gij doet goed. Susa. gij zyt
«en moedig meisje wal zich weel op te oilmen.
Gave God dat ik rijk genoeg ware, dat gij
val is men volgens geweten verplicht
de gehoorzaamheid ie weigeren.
Dit is derhalve dn verhouding lus-
schen Kerk en Staat.
De twee machten, de geestelijke
en de wereldlijke macht, zijn wel van
elkander onderscheiden, maar niet
gescheiden.
De Kerk staat niet onder den Staat
als zijne slavin, want zij bestaat niet
om wille van den Staat. Zij voedt
hare kinderen niet op voor den Staat
maar voor den Hemel. Do Kerk slaat
ock niet naast don Staat als zijne ge
zellin, maar evenmin staat de Kerk
tegenover den Staat als zijne vijandin.
Dc Kerk is verheven boven den Staat,
gelijk dc hemel boven de aarde, ge
lijk kot eeuwige boven het tijdelijke,
het heilige boven het ijdele. hot on
zichtbare bovon hot zichtbare verheven
is. Do Staat heeft to doen met het
tijdelijke, de Kerk heeft te doen mot
het eeuwige. De omvang der Kerk*
is grooter dan do omvang van den
Slaat. "Want do staat is beperkt door
bergen, zeeën of verdragen voor de
Kerk openen zich alle we'-obi-JeGei).
en alle harten. De constitutie der
Kerk is hechter gegrondvest dan de
constitutie van den Slaat. Want het
schip van Staat wordt nu oens be
stuurd door deze, dan weder door die
handen en met de regeeringen -w isse
len ook do toestanden af. De Kerk
echter huldigt slecht ééne kroon, cn
al vergaan hemel on aarde, do kroon
blijft siralon op hetzelfde hoofd.
De Slaat treedt in don wisselenden
loop der eeuwen to voorschijn en ver
dwijnt eenmaal uit do historie; maar
trouwdet, dien ge bemint."
Wat wilt go zeggen
Dat. ik thans weet waarom Peter niet
meer hier komt cn waarom gij leed hebt;
maar God zegene u. Susa."
VI.
-Wat ligt ge daar nog uw tijd te ver
knoeien
-Mijn werk is af, Ciiristiaan, eu dit bo
hoort anu mij."
-Hebt gij die pml gemaakt?''
Neen. mijn vader
De dag vmi het huwelijk naderde. Op ver
ziek van meester Giol had Frans er in toege
stemd zoolang le blijven dat hij er bij tegen
woordig zou zijn.
Gij zijt do broeder van Susa, mijn jon
gen," had do grijsaard gezjgJ. -gij moet mij
bij haar vervangen."
-Bedroefd, maar toch tevreden had de
jongeling dit aangenomen en van toen afzocht
hij, welk geschenk hij aan zijn jonge vriendiu
zou geven.
Hij was zoo'u arme wees. had niets van
zijn eigen, al wat hij bezat had hij te danken
aan de edelmoedigheid van meester Gicl. Na
lang overdenken kwam hem dat beeld der
heilig .Maagd voor den geest, het,«enige erf
deel van zijn vader, dal Susa zoo dikwijls be
wonderd had en waarvooi zij Leiden in hunne
kinderlijke vroomheid gebeden hadden. Dat
was alles wat hij bezat, maar hij had z.cii
voorgenomen ei nooit van te scheideneven
wel ten gunste van haar. die hij zoo dikwijls
getroost' hnd, zou de dierbare afgestorvene
hem wel vergeven, want hij w ist wel dut hij
eeiin belofte ging breken.
Hij nam den heiligen schat en beschouwde
hem langen lijd... Voor dat beeld neei
knield vertrouwde hij iederen avond zijne
moeilijkheden aan .Maria toe, cn do ëpgelacii-
de Kerk, hel lijk, van Christus, den
Koning dor historic blijft beslaan van
eeuwigheid tot 'eeuwigheid.
Oin alle deze rl.lonen is do Kerk
boven den Staat verj ;ven. Maar daar
om onttrekt zij h; e leden niot aan
den Slaat, hoewel) ie Staat zoo ine-
nigwerf zijne led--,, van do Kerk
tracht te vervreemrau. De Kerk er
kent on eerbiedigt do wereldlijke
macht als con install ng Gods en ver
werpt daarom elke onbevoegde ver
korting van de recht :i des Staats.
Maar helaas! bóo;menigmaal yordt
het recht der geest- lijko macht, het
recht dor Kerk, van den kant der
burgerlijke of wereld.-,ijko macht, van
den kant des Staats ruikend, verkort,
beperkt
Slot volgt.
Zijn uw Kippen <il aan den lc^
Dat is pen vraap^^e injlezcn lijd
van 'i j.izv ::c.n a.xk. v.i 'gedaan,
«Ik weet niet hoe 't komt, maar ze
willen nog maar niet beginnen", is
dan dikwijls 't antwoord. Nu waaraan
ligt liet dan? 't Is nog een tame
lijk zachte winter, dus zo zouden wel
aan den leg kunnen zijn, maar het
regende te veel en do hof is erg
moddeiig. Dat is lastig on voor de
dieren niet goed er dient raad ge
schaft te worden.
Waar er maar eenigszins gelegen
heid toe is, moeten de kippen 's win
ters vrij kunnen rondloopen. In den
tigc glimlach, (iiecrin w«s uitgedrukt, sterkte
hem dun en beurde hem op.
Vurig bad hij dat zij voor zijno vriendin,
die hot zoo noodig had, do steun, de vertroos
ting zou zijn, die zo steeds voor hem was
geweest.
Maar hij wilde bij dit geschenk ook iels
van zichzelvon doenen met een bewogen,
hart alsof hij eene heiligschennis hbdreef, bei-1
telde hij heimelijk het houten voetstuk, waar
op hij met eene verrassende volmaaktheid zijno
aankomst bij meester Gïel en do schoono ver
schuiling van Susa aanbrachtdie haar vader
te gcinoet liep en den w ees ontving.
Niettegenstaande dc nnleviteit van don jon
gen kunstenaar, waren de figuren zoo won
derschoon gesneden dat men heel gemakkelijk
kon herkennen liet vaderlijk gelaat van den
goeden meester, de weerspannige uitdrukking
der jonge dochter cn den droefgeestige!) ernst
van Frans; ja, men zag zelfs l.el huis dat uit
dc hoóge booiucn vooruitstak.
Hij legde de laatste hand aan zijn werk,
toen Ciiristiaan hem giDveüjt toesnauwde;
-Bah. is dat nu een kuitóts'uk!
-lk had het beter willen maken, maar
Susa. hoop ik. zal er Jen goodcil wil iu zien."
-H e. Susa?' zeide de andere, terwijl
hij do wenkbrau wen lïonsdo.
-Ja, mot uw verlof en dat van meester
Gicl," voegde hij er aan toe, terwijl hij xii h
tot den grijsaard wonde, die van uit zijn
leuningstoel met smart dit tooneel volgde,
-denk ik haar dit voor een huwelijksgeschenk
aan te bieden."
«G;j zijt een goede jongen, Frans," zei
meester Giol met bewogen stem, -ik neem uw
geschenk voor Su-a aau en dunk u."
Ciiristiaan zeide nieti, ma ir veinzende een
zwaren hamer te nemen, die boven de werk
bank van Frans hing, liet hij hem of onhandig
ol wel behendig op het beeld vallen.
tuin kan het geen kwaad, integendeel
geeft het voordeel.
Dc hokken moeten rein, droog en
warm gehouden worden. Zaagsel of
turfmolm strooien is 's winters vooral i
aan te raden.
's Ochtends moeten de kippen warm
zachlvoeder hebben. Wij drukken op
warm en wol zeer warm zacht voeder,
hoewel er velen zijn die ineenen dat dit
niet noodig is.
Willen wij 's winlèrs eieren hebben,
dan moeten we de kippen verwannen
Het zachte voeder mag niet vloeibaar
zijn, maar moet een stijve brij vormen.
Zorgvuldig moet daartoe alle afval van
do tafel of uit do keuken bijeenver
gaard worden.
Niets, wat den kippen tot voedsel
kan dienen, mag weggeworpen worden
alles moet in een schotel, voor de kip
pen bestemd, tot don volgenden ochtend
bewaard worden. Do restjes van vet
en saus vooral moeten mot zorg uit do
schotels worden geschraapt en den
kippen ten goede komen
In hot huishouden mag niets van do
voedingsmiddelen 'to loór gaan, die
restjes kunnen in eieren ömgózot wor
den. Kinderen en dienstboden prentte
men toch zorgvuldig in, dat er in de
huishouding niets to (oor mag gaan.
Wat aan vloeistoffen niot voor de
talel gebruikt kan worden, daarvan
gebruike men het beste voor de kip
pen en bij dat afval voege rnpii zoo
veel tarwezemelen en gekneusde gerst
dat hot een stevige blij wordt.
Met het korenvoeder houdt men wat
afwisseling, 's Middags geve men den
kippen wat boekweit, gerst of tarwe,
Frans liet een schreeuw, hij dacht dat het
beeld stuk was. Maar neen, ouder hul gewold
van den slag sprong liet voetstuk open dat een
verborgen vak to zien gaf waaruit cenc rol
van geel papier stak. Frans groep zo en las
-Voor mijn zoon." Hij opendo zo en cr viel
een stapel bankbiljetten uit.
«Wat is or gebeurd?" vroeg Susa, die
bij dit gediuiscli naar binnen kwam te loopen.
«Er is gebeurd." zeide de oude meester,
«dat wij allen dwaas waren, mot meester
Klomp met zijne beeldjes uit te lachen en dat
hij gelijk bad met tc zeggeq. dat zijn Frans
niet behoefde te werken."
Ciiristiaan verschool van kleur, geheel ver
schrokken keek hij Frans nan, die zijn geid
telde, fioeil had iuj zooveel geld gezien. «O
»nijn vader, wat hen ik u dankbaar, dom uw
toedoon kan ik hen uil dcu nood redden, din tl
bij mij vervangen hebben 1"
F,n terwijl hij zijn gansch fortuin op de
killeen van den grijsaard neerlegde -sprak hij
«Neem. mijn gaode m- «.-ster, dal alles is voor
Ui betaal uwe schulden en leef stil on g-IiiKlug
Susa, mijn dierbaro zustor, gij zul: niet langer
meer gedwongen zijn Clirisiia.in te (rouwen.
Ziedaar uw üitzet eu mijn moester, uw vader,
zal tnosWmnnm in eon huwelijk met I'olcr.
hij is wel niet rijk, maar gij zijl liet nu voor
twee, cn ik zal tol mijn laai sten ademtocht
voor u en du uwen wei ken."
Hij lach to en weende tegelijk, de goede jon
gen hij vergat zich zelve om alleen te denken
aan die hij lief Iwd.
-O zoo, leoHjko kreupele..."
Maar Susa sp. ong (iHsehetibmtlo -Genoog,
Christ, gij woei. heel goed. dat ik u beminde
eu haht wreed van mijne kinderlijke genegen
heid misbruik gemaakt, gij hebt mijn hart
geweld aangedaan z-m lat ik uu k geen mo
delijden heb mot u. Gij !:nJl m-e'. .le/i.-len-
udol irv cli de edelmoedigheid vali Fi uii>, ja,
's avonds geve mon maïs. Bij groote
kouds warme men de korrels. "Wij
doen bet den geheelen winter door
de kippen houdc-n cr veel van.
Zachte beenderen (kalfs- en varkens-
beenderen j moeten stuk gehakt worden
met bijl of hamer en aan do kippen ge-
gtivon
Hebben de kippen geen vrijen loop,
dan moet or gezorgd worden dat Z9 in
een ruif em witte of savoie kool hebben
liggen, om er aan te pikken. De groen
ten zoo neer te gooien heeft geen
waarde, want het wordt vertrapt.
Hebben we dan bij al die zorgen
ook goed tot leggen geschikte kippen,
dan zullen we ook in den winter geen
gebrek aan eieren hebben.
Als een Paard niet trekken wil.
Een ongevaarlijk en zeker helpend
middel is hot volgende. Men neemt
een sterk touw, haalt dit door den
eencn ring van 't gebit en maakt dit
aan den anderen ring vast. Nu gaat
men voor do paarden staan en trekt,
zonder 't paard juist in 't oog te zien
't touw langzaam maar aanhoudend
en eindelijk krachtig aan. Het paard
zal stellig toegeven en komen. Wordt,
het andere paard tegelijkertijd zacht
aangezet, dan komt de wagen in be
weging. Blijft het paard een volgende
maal weer staan en begint men 't.
touw door te halen, dan wacht het.
do proef niot eens af, maar gaat
terstond gewillig mede.
liet is lij slechle tiekkers van groot
belang ze nooit te zware vrachten te
laten trekken, en beter ze niet te ge
bruiken op plaatsen waar de eerste ruk
van Frans, die meer van mij houdt dan gij,
van Fr. ï.s. die niet aan zichzelve denkt, maar
zich geheel opoffert zonder eenige vergoeding
to vragen. Alleen, Frans gij vergist u," zeide
z:j zachtjes, «htm, dion ik bemin, is niet Peter
het is u, en gij zij', het met wien ik huw, mijn
trouwe vriend, als vader toestemt en gij lt«=t
wel zult willen doen."
Of hij het wilde Arme Jjfrnns, hij kon niet
denken aan zooveel geluk, hij kuste de kleino
handen zijner vriendin, hij herhaalde haar dat
hy haar liefhad, sedert lang, seder; altijd,"
Alsdan knielden geiden neer voor den leun
stoel van den oudeu Giel, dio hen van vreugde
weegÏQiid zogende.
Wat Ciiristiaan betreft, hy vloog'.voedend
weg en gooide de deur met geweld dicht.
liet geluk van den oenen dikwijls het
ongeluk van den anderen.
VII.
liet huwelijk weril op don bepaalden d »g
cesloien, slechts de echtgenoot was veranderd
Su#a z g er schitterend uit in haar prachtig
bruidscos!mi:u en Frans de arme kreupele,
was lier geiijk een koning.
Zij leefden gelukkig cn tevreden in het
hui je vau het woud dat hunne jeugd bycen-
gohraoht had. Flans raaak'é geen klompen
méér. maar zijne beeldjes werden duurder ver
kocht dan die zijns vaders.
Aan de voeten van het beeld dat haar geluk,
gebracht had. logde Susa baar bruidsbouquet
neer. eu Frans beval later aan zijne'!;inde:en.
dit boeld dor Moedermaagd altijd hls teil hei
lige schut :e bewaren, dal iu'de plooien van
zijn kleed hem zijn geluk gebia'chf'iihd.