Het Socialisme
Het gouden Bidsnoer.
OOFT bewaren.
ZATERDAG 19 AUGUSTUS 1893
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Venray
franco per post
voor het buitenland
afz.oivjerli jk e nummers
50 c.
05 c.
E JAARGANG.
No. 34.
Uitgever:
.A. SASSEN.
Prijs der A.dvertentiën:
van 1—5 regels 80 c.
elke regel meer c.
grootc letters en vigubtten naar plaatsruimte.
Advertcntiën, 3roaal geplaatst, worden 2maui berekend.
Deze Courant verschijnt-, xetlcrcn Zaterdag.
Advertentien of Ingezonden
Stukken gelieve men 's Vrij
dags vóór 2 uur "s middags
te bezorgen aan het }3m>eau van
»Peel en Maas"" te Venray.
en de vrouw.
Waar de heiligheid van het Huwelijk
wordt aangerand, is doorgaans de
vrouw de lijdende partij.
Wanneer Ue echtverbintenis niets
meer telt dan cenc gewone overeen
komst, die door een der verbondenen
naar willekeur kan worden opgelost,
om mot een ander op nieuw te worden
aangegaan, waar blij 11 dan de waardig
heid van de trouw
De socialistische schrijvers pochen
de vrijheid, welke zij der Vrouwe-
Tijkc kunne trachten te verschaffen,
<Iocli een ongeregelde vrijheid verdient
- geen anderen naam dan losbandigheid
en dié' zien aan leugeiiuosucur ovel
geelt, is er hot slachtoffer van.
u in de socialistische maatschappij
zou do vrouw niets meer zijn dan hot
slachtoffer van dc wispelturigheid des
mans, de speelbal van haar eigen
grillen, een diep vernederend en ver
achtelijk wezen.
■Eu ziedaar dan nu den afgrond,
waarop de zoo hoog geroemde bescha
ving eener Godloocüonde eeuw onver
mijdelijk moest uitlóópeu!
Geven wij nu hot w oord aan Bobol:
9»In de nieuwe maatschappijschrijft
]uj is de vrouw geheel eu al onaf
Feuilleton.
Oorspronkelijke No veile.
11.
-Kom," riep
juist goed io
hoefsmid, «het begint nu
en nu Wil jc er mUcho.-
•II Jasper, we laten jo niet los, even
tjes gerust en dan weer aan if
-ik kan het ook i
jy hot doel." sprak de po.
hankelijk, zelfs aan geen schijn van
heerschappij meer onderworpen maar
vrij, gelijk aan den man en meesteres
van haar eigen lot. Zij legt zich toe
op de studie, smaakt genoegens en
uitspanningen in gezelschappen vair*
haars gelijken of van mannen, geheel,
zooals zij het verkiest en de gelegen
heid daartoe heeft. In hare lieftlekeu-
ze is zij vrij en ongehinderd. Zij huwt
of laat zich huwen en sluit den echt
bond uit geene andere beweegreden
dan haar neiging."
De vrouwechtgenoole is dus vrij;
zoolang de huwelijbsbond uit zijde en
fluweel is geweven, zal zij hem dra
gen als sieraad, zou hij echter be
ginnen te knellen, dan "heeft zij recht
hem te verbreken.
Een bejnd-ceuwsch" vrouwmensch
zou dit misschien aanlokkelijk toe
schijnen, dóch zij-vergete niet, dat de
man hetzelfde .recht heeft als de vrouw.
En zoo koude het gebeuren, dat hij
het juk des huwelijks ondraaglijk
li e ve *gèma! 11n" vVtmaa ÏT 13eg'Cfn t'o'^cTiöj)-
pen in haar pantoffel-heerschappij.
En indien men er goed over nadenkt
zou liet trouwen en *onltrouwen aan
de orde, beter gezegd, aan de wanorde
van den dag komen.
In ernst: zoodra aan do onschend
baarheid der echtverbintenis wordt
getornd, gaat de waardigheid, het
levensgeluk der vrouw te loor.
Waar op zulk een toon over de
vrouw, als cchtgenoote, wordt gespro
ken, kan zij, in haar verheven roe
ping als moeder, niet worden behan
deld met den eerbied, dien zij verdient.
Een engel van toewijding gelijk,
zit de moeder aan de wieg van liet
kind, wiens levensdraad zoo innig
met den haren is samengevlochten.
Wie onzer beschouwt zijn moeder
;hiet als een buitengewoon, als een
heilig wezen, gelijk er óp aarde geen
tweede wordt gevonden
Wie onzer stuift niet op, met ver
ontwaardiging in de ziel en het vuur
des toorns in do oogen, wanneer de
eer zijner moeder word' aangerand?
Zij heeft aan den Schepper ecne
'nooge roeping ontvangen.
Is zij niet dat wezen, vol helden
moed, lijdenskracht en Zelfverlooche
ning, waaraan God het voortbestaan,
dn verpleging en de eerste opvoeding
van het monschelijk geslacht heelt
toevertrouwd
Daar zijn vrouwen, die, met rechten
reden klagen over den schier ontilbaren
last van lijden en zorgen, waaronder zij
gebukt gaan. i
Ai,mofi''ni 0 'o.:-., ■/Tigésiopeii'
een Tairyk* kroost heeft meer voedsel
en kleeding noodig dan de vader ver
dienen, de moeder verschaffen kan;
op haar eigen levensonderhoud zal zij
uitsparen wat zij echtvriend en kinderen
aanbiedt.
De engel des doods verschijnt op den
drempel; een der kinderen, wellicht eer.
kreupel, verminkt wichtje, voor wien
het een geluk mocht hectenj in een bete
re wereld te worden opgenomen, is ziek.
Sla nu die moeder eens gade. Alle
eetlust is haar vergaan, de slaap uit
de oogen geweken; m koortsachtige
spanning volgt zij het verloop der ziekte
•nellen, zooals
.d.il-.gc v. ïgcninnkcr,
indenkend over zijne met pokpuiten bezaaide
wmig \vlijvende; -jij bent jarenlang in die
famihu bekend, en je hebt o...; slag v.ui Vei
tellen-, dat is ieder «U'1 wer.v met,"
-Nou ik 81'tg Jasper ook wol hoorei).
voegde de boer er bij; -weet je, als ik nuu
r.«o°w*l lozen zou. begreep ik het niet, maai
de kastelein brengt liet zoo duidcli> aan je
verst.uicf, dat zelfs eon kind bet mot i eg, ijp n."
-Geef den man dan een oogeuOimje :ust
en daarna zal hij wel vervolgen,' zoide ik do
guscliiedeniS begint mij ook te bevallen."
Deze .lof scheen Jasper aan te staan, en na
de kachel »og eens aangesproken eu do glaas
jes op ons verzoek en naar zjjn eigen wenseli,
nog eens gevuld te liebbén, terwijl Sultan, uit
zyne sluimering'ontwakende, /ijn meester
goedig aanzag, als noodigde hij hein evenzeer
om voort te g iftii, vervólgde de onderhoudende
dorpswaard zijn verhaal:'
-Freule Constance reed, na dat ongeluk
kig voorval, nooit meer alleen. Ging zij een
toertje maken, dan had zij meestal den palIre-
nier bij zich, maar over het geheet, en dit was
haar ook door den dokter aangeraden, ver
maakte zij zich' meer met wandelen. Op die
morgenwandelingen ontmoette zij dikwerf
Rein old Flenking, die zijne gewone bezoeken
aan de arbeidersgezinnen bracht. Innemend en
beieold, was zijn gezelschap op het laatst baar
niet onverschillig geworden, on do jonkman
maakte er van zijn kant geen geheim van,
dut hij haar zeer genegen was.
Niets is moer in staat de genegenheid van
een meisje te doen winnen, dan eenc welspre
kendheid, die het. onderwerp, dat men behan
delt, op heldere en bevattelijke wijze uiteen
zet. Remold Flenking wist van alles. Hij had
gereisd en zeer veel gelezen, en wat hij in de
boeken had ontmoet en van zijn gading bevond
door zijn sterk geheugen in zyu geest bo
waard. l'U dezen schat zijner ervaring en
kundigheden bracht hij een goeden voorraad
voor haar ter markt, .en het loon, waarmede
freule Constance dc gekuchte waren betaalde,
bestond uit de munt, welke men lof en buide
noemt. Hoezeer hare goede moeder haar had
ingeprent, dat het zeer verkeerd i-s iemand in
hc-t gezicht om kundigheden of lieftalligheden
te vleien, en zij ook ulujd, aa:i die lessen ge
trouw, ui haar leven zoo ducht to handelen,
het was haar onmogelijk den begaafden jon
geinig een woord van goedkeuring te onthou
den, te meer daar zij had opgemerkt, dat
eigenwaan en hoogmoed niet tot zijne on
deugden behoorden. Had, bij al het beminne
lijke dat do fabrikant in haar oog bezat, deze
haar getoond een ongodsdienstig hart te be
zitten, d.in zou zij hem om zijue bekwaamhe
den wellicht bewonderd, maar ook zeker diep
beklaagd hebben, eu zooveel mogelijk zijn ge
zelschap ontweken zijn. Doch ook op dit punt
bleek zijne degelijkheidhet was hem niet
genoeg zijne kerkelijke verplichtingen als
kutholiok na te komen, maar luj bleek ook in
woord en daad de christen, wiens handel en
wandel liet uit vloeisel van 's Ileilands leer
zijn. Zijn werken was bidden en zijn bidden
scheen werken, en de godsdienstige gevoelens
bespiedt zij het gelaat, de gebaren van
den geneesheer, om daaruit tc spellen
w-at haar te duchten staat, of te hopen
overblijft.
Hare liefde worstelt met de macht
van den dood, tegen wiens adem zij de
wieg van den kleinen lijder als met
beschermende vleugelen bedekt.
Van al hare kinderen heeft zij geen
enkele te missen, daar zij aan elk dier
kleinen geheel haar hart heeft geschon
ken
Ziedaar slechts een enkelen trek, uit
de vele, waarmede het beeld dor moe
der geteekend moet worden
Hoevelen zijn er niet, die, gaarne
wat vruchten voor eigen gebruik wil
lende bewaren, wanneer ze na verloop
van eenigen tijd hun voorraad appelen
rijumm^iu.tnf..de teleurstellende
vcm.i
zijn. Zoo iets is onploizierig niet alleen,
maar kost ook geld. En toch, de te ne
men maatregelen, om dit tegen to gaan
zijn toch zoo eenvoudig. Hoor maar.
Zorgvuldige bewaring geschiedt bel
best door buitensluiting van licht en
warmte. 01' de lucht vochtig ol' droog
moet zijn, daarover verschillen de in
zichten nog. De wolbekende schrijver
Sorauer heelt daaromtrent proeven ge
nomen met verschillende appelsoorten
in een gewonen ooftkelder, doorzoge-j
deelielijk aan dc gewone lucht bloot te
stellen en gedeeltelijk te bewaren onder
glazen stolpen, welker lucht door choor-
calcimu zoo droog mogelijk gemaakt
was, terwijl nog een ander gedeelte door
het aanvoeren van water buitengewoon
vochtig werd gehouden.
Zooals men weet, is chloor-caleium
zeer hygroscopisch, d. w. z., dat het
t vermogen bezit, om veel waterdamp
uit de omringende lucht op te nemen»
iets, wat het gemeen heeft met een bloed
verwant van haar, het keukenzout, dat
door t water, hetwelk het opneemt,
soms zoo nat als slik wordt.
Hoe was nu de uitkomst in die droge
ruimten?
Het gewichtsverlies per 100 gram
bedroeg bij de eersten 3,-12, bij droge
lucht 7,9 en in zeer natte.lucht 0.6 pro
cent.
Dat door de kunstmatig droog ge
maakte lucht een voordeel werd behaald,
was niet bewezen. Wel is waar was do
schimmelvorming in de volgende maan
den niet zoo algemeen als bij die, welko
in met vochten verzadigde lucht werden
KW-uhr- wfpfe z'i krompen vee! mem-
in de Volgende maanden minder zoet.
Bovendien had de verrotting op veel
grooter schaal plaats.
Bij de vrij liggende vruchten was ook
acht gegeven op de rijpheid en het. be
houd dei- stelen. 1 >egroene appels gaven
meer water af dan de rooden, welke
rijper waren. Het afbreken der stelen
bleek in ieder geval niet schadelijk ta
zijn voorheb bewaren.
Een wijze van bewaren, welke meu
vooral in toepassing moet brengen, in
dien men over weinig ruimte te beschik
ken heeft of ecu grooleu oogst heeft
die uit al zijne handelingen te voorschijn kwa
men, dwongen hc; jeugdige meisje achting en
bo wondering' af, En staken hij haar goedgc-
meenden, maar .toch cenigszms dwci pachtigen
godsdienstzin zonderling af. Zij trachtte goed
tc zijn, maar liet was haar nuuir gedeeltelijk
gelukt. Door Rcinoid word zij het gewaar,
dut hoezeer bidden voor den christen niet al
leen voordeelig, maar dringend noodzakelijk
is, er nog iels anders moet gedaan worden om
het rijk dor Hemelen te boe:ven. Zijne krach
tige handelingen, zijne flinke bewegingen,
waarmede hij, meer dan zij, ecu schakel dor
go-schapen dingen uitmaakte, begeesterde
haar, eu zij gevoelde zich ouder den invloed
van den braven jongeling als lol een nieuw
loven herboren, en heter genard s levens be
slommeringen, die ook den rijke niet worden
onthouden, door te staan. Sedert h«uir-\>mgang
met hem, had zij liet bidden aan haar rozen
krans niet nagelaten, en het was haar even
zeer eene behoefte gebleven, op dit punt aan
den drang van haar hart gehoor te geven
maar zij kromp den tijd, voor haar vroom en
kloosterachtig loven besteed, eonigszins in, eu
begon ten laatste zeer veel siuaak te gevoelen
de kluis der urnen te bezoeken, waarin /.y
om zoo te zeggen, met volle handen intrad,
maar vanwaar zij met ledige' terugkeerde.
Hare ondergeschikten werden door haar met
grooter waardeering voor hu mie diensten dan
voorheen behandeld, en voor ieder had zij oen-*
goed woord ten hoste. Ook had zij loeren in
zien, dat het iiiet genoog is middenin de we
reld vroom en ingetogen voor zich zelve te
löven, maar duthiea, zoo liét kloosterleven
niet tot onze roeping' behoort, VerpUclit is,
zich in de massa^te bewegen, zijn naaste met
woord en daad bij (e slaan, en dat zoodoende
zelfs de gezelligheid tot deugd Van worden
verheven.
«.Ruim eene maand achtereen hadden deze
ontmoeting tusschen de jongelieden zich bijna
dagelijks opgevolgd. Vol liepen er in liet begin
wel oens oen paar dagen, dat men elkander
niet zag, in. den hatsleu tijd miste dit. geen
énkelen dng.JHet was in het oogl-aopond voor
[den jonker, dat zijne dochter zoo uithuizig
werd, eu of i:et regende of de zon scheen,
dagelijks hare hare wandelingen voortzette.
Eerst' zag hij daar alleen eene nauwkeurige
opvolging van de voorschriften des goneesh.-ors
ui: niaar zijne oogen gingen hém gehéél open,
toen hij zekeren morgen oen kort maar
beleefd briefje ontving, waarin de heer Van
Doeblciiburg dooi? den fabrikant om een onder
houd werd verzocht, en dat ->p lol ol wat be
dekte wijze de redenen van dat bezoek aan den
dag legde.
- Hij dc jongelieden had er van weerszijden
reeds eene verklaring plaats gevonden, ei
Remold begaf zich, mot de zekere ovoi tuigiiij
dat jonkvrouw Constance hem als echtgenoot
niet zou weigeren, en zeer gaarne zijne gade
wilde worden, tot den jon'kfiïy om diens goed
keuring op dit besluit.
Rei in >ld Flenking werd met al do behoor
lijke \ormen, zoo het schijnt bij zulke pleeli
tige gelegenheden noodzakolijk, ontvangen
en was de jonker tegenover hem wat stijf en
minder spraakzaam dan voor eene maand ge
leden, hij schroef dit toe aan het treffende, dat
ej- voor oen vader in gelegen is, om afstand
"van zijne ecnige dochter te doeil, en haar ein
delijk aan do m .gelijke .moeitevolle zorgen
van een huwelijk bloot te stclien.
««De fabrikant, zeker van de genegenheid
der jonkvrouw, wier hand hij ltwam vragen,
fier bij de gedachte aan de positie, welke hij
als door eigen kracht in de maatschappij had
ingenomen, overtuigd dat er op zijn godsdiens
tig en zedelijk gedrag niet het minste viel aan
te merken, en te degelijk om ecu oogenblik
te kunnen denken, dat alleen zijne miuderc*
gobooMe eenc weigering ten gevolge kon heb
ben, was meer op zijn gemak dan de meest»
jongelieden bij zulke gelegenheden zijn. In
roti de woorden en niet zijne gewone welspre
kendheid gat hij den .jonker de reden van zijn
bezoek te kennen, en maakte liet hem duide
lijk. d it do dochter hem niet zou afwijzen,
zoo de vader zijne toestemming gaf.
ttDir. alles werd door den edelman met een
gefronst vooi hoofd en een peinzend gelaat
aangehoord. Tm-schenheide was hij beleefd
gen g een va» zijne aangenaamste glimlachjes
ten beste te geven, maar bleef voortdurend
koel en afgemetentoch den goeden tornt
nooit verliezende, die den waren edelman ken
merkt. li ij schudde hem zelfs hartelijk do
hand. deed duidelijk in hel oug springen. .1 it
hij -dun fabrikant een man geloofde ie zijn,
die door zijn edel hart eene vrouw gelukkig
kon maken, en dat zijn gunstig bestaan huituu
ipucstie was. E .onwel vond hij het besluit
lol een huwelijk eene zaak van te veel aanbe
lang. om die zoo in eens haar beslag te geven,
't Was waar, meer dan ieder ander, kou Rei-
nold dingen naar de hand van zijne dochter,
daar het meisje hein dankbaar ho d verschul
digd was, en zij sinds dien tijd, dat hij haar
het leven had gered, hem zeker niet ongene
gen moest zijn. Dc jongeling zou het hem.
hoopte hij, echter met ten kwade duiden, als
hij de vrijheid nam zijn aanzoek veertien da
gen iu bedenking to nemen; hij moest toch
eerst nog eens met zijne dochter spreken,
maar na uien tijd kon de fabrikant er zeker
van wezen zijn nul woord te vernemen.
"Deze vertrok tevreden eu wej, en hield
zich verzekerd, dat zijn aanzoek reeds zoogoed
:ds aangenomen Was.
Wordt vervolgd.