De krekel en de mier.
DE PEELINDTOÏL
ZATERDAG 22 APRIL 1893
VEERTIEND JAARGANG.
No. ir.
Abonnementsprij s
voor Vbnrat
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
Uitgever:
L, A. SASSEN.
->
Deze Courant verschijnt ederen Zaterdag.
van 15 regels 30 c,
elke regel meer G c,
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3rnaal geplaatst, werden 2maal berekend.
Advertentien of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
vóór 2 uur "s-middags te be
zorgen aan het Bureau «Peel en
Maas te Venray.
(Slot.)
Wanneer dc krekels en de mieren
in de menschenwcreld hun stamboom
konden nagaan, een of twee eeuwen
terug, dan zouden zij tot huu verba
zing ontdekken, dat de wieg hnnner
voorvaderen op dezelfde plek stond.
i)e ongelijkheid is gekomen, omdat
eene zich toelegde op genieten, de
aiklero op arbeiden: 't was eenvoudig
töch verschil in smaak, waaruit dc
,r-groote afwijking is ontstaan.
Maar nu is het merkwaardig te zien
hoe de nakomelingen, Ihaus zoo ver
van 'irikawlei verwijderd, wat" cloii
welstand betreft, elkander moeite ver-
oorzaken. Do krekel gaat tot de mier
en "zegt: "Cij," kapitalist," hebt tot u ge
trokken wat aan de gansche gemeen
schap der insecten toebehoort; uw pri
vaat bezit is uit tlcu booze, het is de
j? vrucht van egoïsme, van overweldi-
ging; de dag is nabij dat dit alles
zal worden in beslag genomen ten al-
gemeenen nutte. Men noemt dal dan
oen eisch der sociale rechtvaardigheid
Dat is een ander liedje dan die van
den Franschen fabeldichter zong.
Dat de mier roet het beginsel: op
heffing van het privaat bezit, niet
dweept, is te begrijpen als do nood
a ah den man komt, zal zij .pok wel
bereid zijn den bedreigden eigendom
nadrukkelijk lo verdedigen. Voorshands
heeft zij echter wat anders te doen.
Al moge het waar zijn, dat de oor
"T-feuilletoii.
Stalknecht Piet's kloekheid,
OF
Paardendieven van Kentucky.
23."
-Dat ia liet juist, en daarom wil ik dat
-pij mij helpt, ik heb van u en uwe avonturen
gehoord; daarenboven zegt de postmeester
nuj dat gij wel ecu dozijn mannen waard
"rijt, waneer slimheid ecue hoofdrol speten
«lOClt."
Een glimlachje speelde om Piels mond,
doch hij antwoordde op dat gezegde niet. De
ambtenaar ging voort
-Er is een groote belooning aan het
wrest van dien muil en andere der bende ver
bonden, en indien gy mij helpt on wij in de
gevangeneming slagen dan krijgt gij uw aan
deel der belooning."
'Hebt gij eenig plan beducht?"
-Neen hoegenaamd geen, maar de kerel
mag ons niol ontsnappen."
-Dat is een zekere zaak."
-Is hij voornemens heden nog te ver
trekken?"
-Ik denk het niet. Zijn werk is nog
niet afgedaan."
«Wat is dat, welk werk?"
- Hij zal mij trachten te overmeesteren
of to dooden omdat ik werktuigelijk ben ge-
I woest in de gevangeneming van Ilartly en
drie of vier andoren dor bende."
sprong dor fortuinen, die menigeen
zoo benijdt en uitkrijt als onrechtma
tig verkregen goed, in niets anders
te zoeken zijn dan meer zorg, meer
vlijt, meer spaarzaamheid in een vorig
geslacht, dit neemt niet weg dat
het thans wcnschelijk is, al het mo
gelijke te doen niet om de ongelijk
heden weg te nemen, want dat is
een onbegonnen werk; zelfs bij een
volkomen gelijke verdeelfïig of bij een
gezamenlijke beschikbaarstelling zou
de gelijkheid toch weer over eenige
jaren verdwenen zijn of wel, als allen
tevens do krekclnatuur aanvaardden,
een gemeenschappelijke ellende do eeni
ge vrucht zijn der groote sociale her
vorming maar om haar droevige
gevoelige gevolgen zooveel mogelijk
te doen. verdwijnen. Zijn onze eigen
omstandigheden van dien aard, dat
we, om onze positie te handhaven,
niet meer onafgebroken daarmee bezig
behoeven te zijn, laat er dan eens
wat tijd, wat werkkracht, wat over-
wat samenwerking overschieten
den doen verkeert. Dat is niet rnet
een praatje goed te maken, en even
min met een gift die voor 't oogen-
blik helpt: we moeten de oorzaak der
ontbering opsporen en deze zoeken
weg te nemen. Al is die broeder, in
de war geraakt door het ontmoedi
gende van zijn toestand en de dwaze
theoriëen waarmede men zijn hoold
op hol bracht, Wat onredelijk in zijn
eiscben soms, of wat ruw in zijn uit
drukkingen, daarvan neemt een
verstandig man geen notitie; hij helpt
toch, wat er ook ge'oeure.
En vooral komt het or dan op aan,
te zorgen dat het jonge geslacht wat
van de mieronnaf.uur overneemt: dat
liet ook leeii. vlijtig, ordelievend en
spaarzaam te zijn. Of het ideaal, een
-Ourtia of Rooker, is do hardste noot
van allen om te kraken. Hij is roekeloos, on
versaagd en heeft bloed in.zijne oogen."
De schaduw var. den avond begon reeds te
vallen toen dc ambtenaar en Piet daar nog
stonden te spreken.
Hunne positie was zulk eene, dat zij van
weerszijden een aanzienlijken afstand de straat
konden overzien, en de ambtenaar kook ge
durig in het rond om te verhoeden dat do
boosdoener hem niet op een onbewaakt oogen-
blik in hot zicht krijgen zou.
Piet, na de zaak ernstig te hebben bedacht,
sprak eindelijk als volgt:
-Ik zie niet wat wij tc zamcu verrichten
kunnen, en ik ben voornemens dien kerel al
léén to vatten zoo gij mij slechts laat begaan."
De ambtenaar lachte.
-Gelooft gij dat gij zulks doen kunt?"
vioeg hij.
-Misschien. Ik zou het toch veel liever
alleen probeeren dan met hulp, want het
moet vernuftig aan boord gelogd worden, en
twee kunnen niet zoo slim handelen dan een
alleen, weetje."
Een half uur later scheidden zy, en do re
geling der zaak werd aan den stalknecht over
gelaten. Hij zou alleen handelen.
Geduronde dat onderhoud was Martin Cur
tis of Roolter, wion de lezer in do schuilplaats
ook reeds heeft ontmoet, niet ledig gebleven.
Hij was Tim Bunker naar Seville gevolgd
met het vaste voornemen zich over den dood
van Ilartly te wreken, ingeval deze die hem
voorafging daarin niet slaagde.
Het was Wheeler's Bob dat hij medebracht,
dooh het paard was gekocht van zijn vorigen
behoorlijk gevulde korf, Voor iedereen
te bereiken is, weten we niet; maar
dat is zeker, als er geerj poging toe
gedaan wordt, gebourt fcft nooit.
II.
De bijzonderheden van d?e reis zullen
wij niet beschrijven. De heer van de
Griendt onderzocht en zocki nog eens en
vond spoedig den weg tot exploitatie.
De Zuid-Willemsvaart lag er maar was
ver weg.
Maar ook het Noorderjtanaal, dat
door Napoleon aangelegd was om dc
Maas met de Schelde te verbinden, was
voor een gedeelte voltooid en daarheen
moest hij zijn weg zoeken,'wilde hij de
toekomstige producten dir veenderij
vervoeren.
De heer van de Griendt'vormde een
maatschappij eu kocht tej;?ii een spot
prijs een aantal hectaren vet'» en besloot
dadelijk in 1853 de handf^o;» '.t werk
Tal van moeilijkheden werden hem
bereid. Hij had te strijden tegen voor-
oordeelen, tegen het verzet van meu-
schen, die géén vertrouwen in het-gra
den van de kanalen hadden, tegen moei
lijkheden op het terrein, maar hij gaf
den koop niet op en begon.
Eens begonnen werd het werk met
kracht voortgezet. Het kanaalwerk vor
derde snel, maar toen men aan hot
Soemeer zou komen, toep begonnen de
ongeloovigen eerst recht met het hoofd
te schudden.
Hoe zou men door de peillooze diepte
komen Wat baatte hel of de ingenieurs
die de leiding van het wérk hadden, al
met hunne profielen afkwamen en de
uitkomsten 'hunner waterpassingen toon
den. Toch hadden zij gelijk. Toen uien
n a
eigenaar en niet gestolen. De nederlaag van
dien dag schreef Curtis, alias Rooker, alias
Thunderman, eiudeiyk too aan de tusschen-
komst van Piot.
Juist bij het vallen van den avond ging
Rooker in den stal, het verheugde hem boven
mate Piet daar niet te vinden.
Zoer haastig ging hij naar boren, en bij
Piet's bed gekomou zynde haalde hij de met
kleine gaatjes voorziene blikkenbus te voor
schijn, lichtte het beddegoed op, opende de
bus en liet do doodende hagedis op het laken
vallen. Hel kleine kruipdier, waarvan Oom
Steven reeds zooreel heelt gezegd, lag nu in
Piet'a legerstede.
De booswicht die het venijnige diertje daar
had geplaatst was haast beseven ziehzelvou
van voldoening omdat hy daarin zoo goed was
geslaagd.
»Wy sullen nu eens zien," zeide hij, of
de kleine duivel dat ding ook baas kan.
Hij was ternauwernood den trap afgegaan,
wanneer Oom Steven, die in het hooi verbor
gen zat, zich oprichtte en lachende tot zich-
zelvon sprak
-ja, ja, wij zullen eens zien of massa
Piet die beest en u daarbij niet baas zal
kunnen."
XIII.
Hooker in angst.
Nauwelijks had Rooker den stal verlaten
toon Stalknecht Piet daar zijne verschijning
maakte.
Oom Steven was verheugd Piot te zien,
want hij stond aan de deur dp hem te wachten
om te voorkomen dat de jongea naar zijn bed
aan het Soemeer kwam en den dijk
doorstak, liep het meer geheel droog en
bleek het, dat het een waterplas van ge-
ringo diepte was, een zoogenaamd Viies
die men vroeger in de Venraysche Peel
vond. De Venraysche vliezen zijn thans
ook meest alle verdwenen door den ver
beterden waterafvoer, 't Was een onge
kend leven en een ongeziene beweging
in de Peel.
Hier en daar stond eene eenvoudige
ruwe plankeu keet, waarin de arbeiders
schoften of verbleven en toen het hoofd
kanaal ver genoeg doorgetrokken was,
zat men in 't hartje der Peel.
Er werd eene keet gebouwd en enkele
schamele hutten daarbij. Van hier uil
zou de ontginning beginnen. De arbei
ders werden gerecruteerd uit de aan-
grenzende, tamelijk ver verwijderde
dorpen en oai deze naar 't werk te ver
voeren verscheen later zelfs een stoom
boot in de vaai t.
Naar een vast plan werd de nieuwe
kolonie ontgonnen. Zij kreeg den naam
V&tt Helenayeen. naar do echtgenoot®
Panis.
In den eersten tijd richtte men ook de
blikken naar't Noorden, waar de oude
koloniën als Hoogeveen, Dedemsvaart
en de veenderijen over de grens in West-
falen tal van bekwame arbeiders kon
den leveren. De beambten der maat
schappij gingen de karavanen van uit
Duitschlaud balen en geleidden ze na
veel reizen en trekken naar do plaats
hunner bestemming.
Bij den voortgang der exploitatie ver-:
anderde langzamérhaud de vlottende
O^ïet kanaal volgde van Ncderweert
bij sluis I E het oude Noordèrkanaal
tot voorbij het dorp Meijel, waar het in
-Noordelijke richting uit het Noorder
kanaal loopt.
zou gaan. zonder de doodenile hagedis eerst
onschadelyk te hebben gemaakt.
-Het ding is op zyn plaats I" riep de
neger ontsteld uit, ilij was schijnbaar zeer
verschrikt, want zijne oogen puilden, als hot
ware, uit hunne holten en zagen er uit als
een paar gepelde ajuinen.
- Wat se heelt er, wat scheelt er?'' vroeg
Piet.
-Het bed. De duivel van een paarden
dief heeft die doodende hagedis in uw bed ge
stoken. Ik heb het gezien."
Piet bezag don neger met verwondering,
en, om zijne koelbloedigheid te toonen, fluitte
hy zachtjes een deuntje dat zijne onverschillig
heid duidelijk te kenuen gaf.
De ambtenaar, die onder de bevelen stond
van den gouverneur van Kentucky, was lid
van eene op wettige wyze georganiseerde ge
heime polilie vereenigmg, welke nagenoeg in
alle deelen des lands oiider&fdeelingen had, en
wier werk bet hoofdzakelijk was groote schel
men op te sporen. Piet, die er reeds ver
scheidene maleH was ingeslangd bandieten
aan liet gerecht over te leveren, had sedert
eenigen tyd eene sterke neiging om ook ge
heim politieagent te worden, en, behalve een
aanzienlijk dool van liet geld door den gou
verneur uitgeloofd, had de ambtenaar daarbij
Piet nog beloofd hem bij het geheim agent
schap in to lijven en als zulks ie laten oplei
den. Dat was de oorzaak waarom do stal
knecht nog onverschilliger eu vastberadener
scheen dan ooit te voron.
Hij zou Rooker, alias Thunderman, alias
Curtis, in zjjn macht krygen eu den dienaar
der wet bewijzen dat hy waardig wm die
bevolking in eene vaste en verschillende
lamiliën vestigden zich in 't veen en
deden langzamerhand het nieuwe dorp if
Helenaveen ontstaan.
In den beginne nietig, klein, is het
allengskens aangegroeid tot eenbedub»
dend dorp.
Er werd een Roomsche en een Protes-
tansche kerk gebouwd eu om de lezers
een denkbeeld te geven van den spoedi-
gen vooruitgang kan gemeld worden,
dat in 1863 het gotal vaste inwoners 305
en in 18/4 432 met 78 gebouwen be
droeg. De afstand van de kerken der
verschillende gezindten was ook te
groot. Deurne, Horst en Liessel lageu
allen ver verwijderd en de wegen daar
heen waren slecht. De eenige goede
weg was die langs het Kanaal.'Maar na
eenige jaren kwam nog een bigde mare
voor de Peelbewoners; naar aau de
Noordzijde zou ook een verbindingsweg
naar de buitenwereld komen, die
toe slechts naar de Zuiderzijde vo
de te bereiken was.
Do spoorweg Venloo Eindhoven
meter breedte werd vanaf het begin der
Peel in de richting van Deurne tot juist
waar de grenzen van Venrèy, Horst e:;
Deurne elkander ontmoeten ommgead
en er verrezen baken, die de richting
aanduidden, waarin de spoorlijn lóopen
zou.
Het was ook niet het gemakkelijkste
werk. Eerst werden duizenden wagens
ballast gestort eu een dijk gevormd door
het veen.
't Was een heidensch verblijf voor de
aannemers eu de werklieden in de Peel,
waar tot nog toe niemand gewerkt had.
Maar alle moeilijkheden werden over
wonnen en er kwam ten slotte na re
kwesteeren on vragen een halte, maar
welk eene!
Een bezoeker beschreef indertijd de aan-
nieuwe loopbaan te beginnen. Hij sprak daar
echler geen woord van lot den neger; hij
maakte zijne plannen alleen.
Hij siak de lantaarn aan «n zei tot deu
zwarte
-Kom, Oom Steven, volg mij." Oom
Steven nam een stukje plank en beide be
klommen deu trap naar boven.
-Dood die hagedis; gij kunt het venynige
beest niet vangen. Het zyn vorschrikltelyke
dingen!" zei de neger en hij beefde als een
riet toen z'y liet bed naderden.
-All right." antwoordde Piet, -ik zal da
dekens wel oplichten, dan moot gy er maar
op slaan met uwe plank."
De lantaarn ui zijne linkerhand houdend»
rolde Piet het beddegoed op met zyne
rechter en spoedig was het aardige diertje
te voorschyn gebracht. Het zag er eigen -
lyfc niet uit als een hagedis, het was eeu
klein groenkleurig krimpdier, zooals Piet er
nog nooit een had gezien.
Do jongen had echter niet veel kans het
ding van uaby te beschouwen, want do
oeger hief de plank in de hoogte eu liet
die met zuik geweld neerkomen, alsof hy
een beer den kop had willen inslaan, en
het gedrocht kou niemand meer hinderen.
-Daurl dat roödinonJig graai duivel
tje doet geen kwaad met.," nep Oom
Steven uit.
Stalknecht Piot nam het nu levonioos
diertje by den staart eu ging er ujee uaur
beneden.
Wordt vercolgd.