No« 4o«
ZATERDAG 7 NOVEMBER 1891.
TWAALFDE JAARGANG
Uitgever:
W. VAN DEN MUi\C: .'lOF-Sasscn.
Deze Courant verschijnt icderen Zaterdag.
Feuilleton.
Verbetering van kleigrond.
SüimB «Ier liaan.
N.M. 2e Vrijdag E.K. 9e Vrijdag V.M. 16 Vrijdag L.K. 23 Vrijdag
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor V.ENRAY 50 c.
franoo per post 65 c.
voor het buitenland 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
Prijs der A-dvertentiën:
Tan 15 regels 30 c.
elko regel meer 6 c.
groote letters en Tignetten naar plaatsruimte.
Advertenties, 3maal geplaatst, worden 2maa! berekend.
Advertentiën of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau »Peel en
Maas" te Venray.
Vervolg van het vorige artikel uit
de Tijcl van 23 Oct.
Hoeveel mannen staan op dit oogen-
blik nog op het tooneel, dié allen de
hoofdrol op zich willen nemon, die
allen beweren, in het bezit te zijn var.
het universeele middel, dat de maat
schappij tot den oorspronkolijken, door
God geschapen en gewilden toestand
zal terugbrengen.
Of neenvan God is immers geen
sprake meer! De geschiedenis van het
Paradijs, van de slang en den zond
vloed is naar de sprookjes verwezen,
goed genoeg om de kinderen te ver-
I maken of te doen inslapen. Wat er
I zal komen, is veel boter dan het Pa-
1 radijs of de Hemel, verzekeren u Be-
L hel en Liebknecht, Singer en Grillen
berger, Auer en Von Vollmar, Wer-
f her en Wildberger; - alleen omtrent
het juiste tijdstip kunnen ze het êhder-
i ling- niet vinden.
I De heer Von Vollmar, de aristo
craat en voormalige luitenant, staat
nog met één voet in het oude kamp
der kedendaagsche maatschappijhij
1 wil elke verbetering aannemen, van
welken kant zij ook moge komen; de
socialistische Staat, de algemoene ge
lijkheid zweven ook hem als ideaal
voor den geest, maar hij is geen
dweper of droomer zooals de overigen;
hij ziet, dat do maatschappij als vau-
zelf naar socialisme overhelt; hij wil
haar geleidelijk op deze gladde baan
laten voortglijden zonder siooten of
rukken, waardoor het tegendeel zou
bereikt worden van hetgeen men zoo
vurig wenscht en beoogt, een alg-e-
door
jan van riethoven.
13.
Toch scheen het,' dat de Fransche dapper
heid voor do geweldige overmacht, zou moeten
onderdoen, want de grond was bezaaid niet
de lijken hunner gesneuvelde kameraden, en
met ioderen aanval der Algerijnen werd liet,
getal der kloeke verdedigers op een onrust
barende wijze gedund. Hassan's scherpe blik
zag onmiddelijk het gevaarlijke van den toe
stand der Franschen in; hot bloed bruiste hem
feller door de aderen: hij gevoelde zich weer
Fransehman.
«Volgt mij!" riep hij den zijnen toe, en
stortte zich.onder den kreet,: «Frankrijk'!
Frankrijk!" op de Algerijnen neder. Do aan
val was even onverwacht als onweerstaanbaar;
met onstuimig geweld viel de kleine bende
op den dichten drom der vijanden. Hassan
was overal de eerste; zijn vrceselijk zwaard
daalde met de snelheid van den bliksem op de
hoofden dor verraste Muselmannen neder;
waar hij verscheen vloeide bloed, en waar
bloed stroomde, kwam de dood. Onverbidde
lijk als de engel des doods, maaide hij een
blocdigen oogst van lijken. Ook zijne volge
lingen streden met dezelfde doodsverachting;
honderden Algerijnen bedekten den grond
piet hunne lijken.
meene catastrophe, waarvan alleen zij
die de sterkste longen en vuisten heb
ben, zouden profiteeren. De heer Von
Vollmar is do man van het koel be
rekenend verstand, die wil roeien met
de riemen die men heeft, die alleen
naar het mogelijke en vlak voor de
hand liggende uitziet en niet op een
wereldoorlog of algemeene revolutie
vlast, om in troebel water te visschen.
Deze meer verstandige en bedaarde
hopman onder de sociaal democratische
aanvoerders is echter niet de meest
gewilde.
Bebel, Liebknecht, Singer, enz. zijn
heeter gebakerd en weten bovendien
dat zij door het prediken van geduld
gematigdheid en afwachten niet veel
proselieten zullen maken. Zij zijn in
den grond van hun hart revolutie
mannen, Bobol en Liebknechi. door
opvoeding en natuurlijken aanleg,
Singer uit sluwe berekening. De laat
ste heerscht over de menigte met I
zijn mi Ui oenen, Waarvan hij ook het
pces ld ontse'rip* te danken, hoeft; dü
eerste twee hoerschen door de macht
van huil woord en hun geestdrijverij.
Al deze mannen desondanks aan de
bestaande orde vasthouden en zich in
het keurslijf van de parlementaire vor
men laten persen, dan doen zij dit
uit een tweevoudige nóodzakelijdheid:
omdat de macht boven hen nog te
groot is, om haar door algemeen ver
zet of verrassing onder den voet te
kunnen halen, en wijl de parlemen
taire vormen een uitstekend middel
zijn, om de onhandelbare macht be
noden hen eenigzins in bedwang te
houden.
Maar, zooals bot met elke bewe
ging gaat, die ten afgrond leidt, Be-
bel en de zijnen, die van het gema
tigd opportunisme van Vollmar niets
willen weten, worden hunnerzijds door
Door het onverwachte van den aanval en
de onstuimige dapperheid der kleine bende
ontzet, begonnen de Mooren te wijken, en
toen ook bet qu&rré der Frantche soldaten
zich ontbond, en met gelijke woede op de
vijanden inviel, kozen deze laatsten bun heil
in eene wilde en ordclooze vlucht. Weldra
was do laatste Algerijn in de schaduw der
bossche» verdwenen.
Toen had er een roerend tooneel plaats; de
Fransche krijgslieden violen hunne met bloed
bospalte redders om den hals; een eindelooze
jubelkreet steeg uit de borst der brave solda
ten omhoog, on: «FrankrijkFrankrijk!"
klonk het, uit aller mond, en de echo's der
bergen herhaalden: «Frankrijk! Frankrijk!"
Eindelijk ontwarde zich de juichende hoop dor
dappere strijders; daar trad do aanvoerder der
soldaten naar voren en op Hassan toe, drukte
dezen de hand en sprak:
«Braafste der braven, ik ken u niet,
maar op dezen stond heb iit u loeren hoog
schatten. Ik bewonder de door u betoonde
onverschrokkenheid. Gewis, gij vordïendet,
dat uwe borst met het eerekruis prijkte!
O, bezat ons leger honderd zuike m innen als
gij zijt dit verwenschle land zou spoedig
van den vijand gezuiverd zijn. Ik wonsch u
hartelijk geluk, dappere kameraad, iner, den
heldenmoed door u op dezen stond betoond!"
Hassan sloeg beschaamd de oogen neder en
antwoordde
«Kolonel, ik verdien uwe loftuitingen
niet, minder nog dan de geringste mijner vol
gelingen!"
"Valschc nederigheid, dappere strijder
gij zij t een held; ik ben ij u u! Maar wat M
een andere groep in den ban gedaan,
door een groep van «jongeren", die
op het parlementaire gehaspel en ge
knutsel der «ouden", met verachting
neerzien.
De «jongeren'' hobben het veorhands
te Erfurt nog afgelegd; Werner en
Wildberger, van Berlijn. Auerbach,
Schulze en Baetge. van Maagdenburg,
hebben het einde van den partijdag
niet afgewacht, zij zijn heengegaan,
om te voorkomen dat men hen buiten
de deur zette of, om met Liebknecht
te spreken, dat raen hen eruit deed
vliegen.
Daarmede is echter niet gezegd dat
de «ouden", dia onderling verdeeld
zijn, het pleit hebben gewonnen. Be-
bel moge er nog zoozeer op aandrin
gen, dat men zich aan da door hem
geformuleerde en vastgestelde tactiok
blijve houden, Liebknecht moge de
buitensporigheden van 'een Domela
Nieuwenhuis in zijn «V. - wafts" met
spot en minachting torr v-ijzen, een
partij,' dia-Óp do wan i* der 'toe
komst rekent, mag van het heden
geen orde verwachten; de grootste
schreeuwers zullen bij de sociaal-de
mocraten ten slotte de grootste ge
lijkhebbers blijven.
Kleigrond noemt men gewoonlijk eon
zwaren grond, niet doelende op zijn
soortelijk gewicht, maar op de moei
lijkheid, waarmede hij zich laat be
werken. Hij is specifiek lichter dan
zandgrond, dat wil Zeggen, dat een
dM;s. klei minder weegt dan een even
gruoto hoeveelheid zand, maar de
benaming zwaar(bij klei) en licht (bij
zand) zijn alleen ontleend aan de na
tuurlijkc gesteldheid dier grondsoorten.
Klei is taai en zeer waterhoudend,
eigenschappen, die haar niet gemak-
zie ik, is daar ginds onze beminde zuster An
gelina niet, die ons voor drie maanden ver
liet? Wij dachten, dat zij reeds lang door die
vermaledijde ongeloovigen vermoord was.
Zeg mij, vriend, waar en hoe hebt gij haar
aangetroffen
«Ik ben haar broeder!"
»Gij!" riep de kolonel, en deinsde on
willekeurig eene schrede terug, «zijt gij de
gevreesde Hassan?"
«Ja, ik ben Hassan de renegaat, de ver
rader zijns vaderlands
De Fransche kolonel stond een oogenblik
besluiteloos; eindelijk stak hij den ongeluk
kige dc hand toe en zeide:
«Het zij zoo het wil, mijnheer; dit uur
wiseht al uwe vorige misslagen uit!"
«Heb dank, kolonel; nu gevoel ik mij
weer mensoh en Fransehman
- Wilt gij mij naar Algiers volgen?"
"Algiers is het doel mijner reis; ik neem
dus volgaarne uw aanhod aan."
Na hunne dooden begraven en de gekwets
ten zoo goed mogelijk op in der haast vervaar
digde draagstoelen geplaatst to hebben, namen
de Fransche soldaten, door de manschappen
van Hassan versterkt., den terugweg naar Al
giers aan, waar zij zonder verdere ontmoe
tingen aankwamen.
Hassan stelde zich ter beschikking van den
opperbevelhebber, die hem in staat van be
schuldiging stelde, en eeae kamer in zijne
eigen woning ter voorloopige gevangenis aan
wees. Zuster Angelinc en de kolonel, die
zijne redding aan dc tijdige hulp van den ge
vangene te danken had, deden al het mogelijke
om vuil generaal, thans maarschalk, Bour-
kelijk doen bewerken en den land
bouwer vaak in moeilijkheid brengen,
als de tijd van ploegen daar is. Re
gent het dan aanhoudend, dan is het
hem schier onmogelijk, den kleigrond,
op zijn andere zij te leggen; is het lang
droog, dan laat genoemde grond zich
ook niet gemakkelijk regeeren. In het
eerste geval komt hij in striemen,
lange onafgebroken reepen te liggen,
die later hard zullen opdrogSn; in het
laatste ontstaan er klonters of kluiten,
die grooten weerstand aau de eg
bieden en schier elke bewerking trot-
sceren, althans een vluggen arbeid
duchtig in den weg staan.
Wat te doen om dien ruwen grond
te verbeteren, handelbaarder, minder
wreed te maken?
Dikwijls ziet men ia dezen het te
gendeel doen van hetgeen geschieden
moest: men bemest n. 1. kleigrond veel
al, evenals grasland, met verrotten
mest. Dat is een fout, wel te verstaan
om don kleigrond physisch beter, zach
ter te maken.
Daartoe neme men stroorijken mest.
Deze is natuurlijk groot van omvang,
wijl zijn vaste stoffen het stroo
nog onverteerd zijn en dus in den
grond veel ruimte noodig hebben. Ze
houden de aarddeel!jes van elkaar
verwijderd en beletten deze dus zich
aan een te sluiten. De grond blijft
open en juist deze omstandigheid is
van het hoogste belang.
Immers, in een poreuzen grond kun
nen de lucht, de wind, de vorst bin
nendringen om hun werking te ver
richten en daardoor op de eene of
andere wijze de vruchtbaarheid van den
giond te verhooge^. En wat is het
niet van veel belang, dat een zware
grond in den winter geopend is- Wie
weet, dat bevriezend water zich uitzet
en een groote drukking uitoefent op
inonfc zijne invrijheidstelling te verkrijgen.
Wellicht zouden hunne pogingen gelukt zijn,
indien Hassan er niet op gestaan had, dat zijn
proces doorging, wijl hij zijne vrijheid aan
geeiie gunst wilde te danken hebben. Terwijl
de militaire rechtbank, die hem vonnissen
moest, hare zittingen hield, zwoer Hassan,
ten aanhoore eener talrijke schaar militairen
en burgers, de dwalingen v*ui don BI am af,
en werd weer in den schoot der Katholieke
Kerk opgenomen.
Acht dagen later volgde de invrijheidstel
ling van den gevangene, voornamelijk op
grond van don gowicutigen dienst aan het
leger bewezen, door do heldhaftige redding
van het Fransche bataljon. H:j word ook voor
do toekomst van allo rechtsvervolging out-
slagen,
»5S.
Maanden waren reeds verstreken, sedert de
stad Algiers in de handen der Fiunseiieu ge
vallen was, en nog altij 1 bleef hot hinnoiilau d
in de macht der Muselmurnen. E ikele pogin
gen, door afdelingen van liet leger aange
wend, om do landstreek ten zuiden van Al
giers te veroveren en er voor goed vasten
voet te krijgen, bleven zon Ier vrucht. De
herhaalde woedende aanvallen dor Arabische
ruiterscharen, die, talrijk als do pitman hun
ner wouden, uit het gebergte te voorschijn
kwamen, noodzaakten do Fr.ir.schon telkens
met gevoe'ige verliezen naar de hoofstnd
terug te wijken. Moer d-ui o iit peinsde maar
schalk Bourmont op middelen, om aan dien
onhoudbaren toestand een einde te maken. In
de eerste dagen van het jaar 1831 werden vap
do wanden van bet vat. waarin het
opgesloten is, die begrijpt natuurlijk
de groote beteekents van een goed ge-
openden grond in den winter.
Ploegen vóór den winter, zegt men
vaak, staat gelijk met een halve be
mesting, en daar is veel van aan.
Bouwgrond, dien men in den herfst
niet heeft bezaaid, moet desniettegen
staande geploegd worden en op zijn
ruwen kant den goheelen winter blij
ven liggen, 't Spreekt, vanzelf, dat we
hier uitsluitend zware gronden bedoelen.
De aarddceltjes, die vol water zitten,
zullen door do vorst geheel uileenvriezen
eu tengevolge daarvan in het voorjaar
zich veel boter laten bewerken. Ze vor
men dan minder één geheel en kunnen
gemakkelijker be- en verwerkt worden.
Mesten, met langen mest en ploegen
vóór den winter zijn dus twee belangrij
ke zaken om een kleigrond te verbete
ren.
Vaak past men het zoogenaamde diep-
ploegen toe op kleigronden, waarbij
men telkens een laagje ondergrond aan
de oppervlakte brengt. Die bovenge
brachte, die ongerepte grond is onna
tuurlijk, omdat hij nog nooit met lucht
en licht en warmte in aanraking kwam.
Bouwgrond is hij eigenlijk nog niet,
maar hij kan dit worden le als men hem
slechts bij beetjes te gelijk boven brengt
en 2e als men dat voor den winter doet.
Do vorst verandert hem geheel en maakt
hem klaar als vruchtbaar deel van do
bouwvoor. Zijn onnatuurlijkheid, zijn
kilheid verliest hij door zijn verkruime
len. Bracht men hem in het voorjaar
boven, dan zou het blijken, dat hij de
vruchtbaarheid van den grond niet ver
hoogde, maar haar zelfs verminderde.
Ook een gepast gebruik maken van
kalk kan zeer veel bijbrengen tot de
verbetering der zware gronden. Kalk
neutraliseert de zuren uit het land ca
dc zijde dor Franschen geduchte toebereidselen
gemaakt, tot eene expeditie op groote schaal
naar hot binnenland. Eindelijk, was een leger
korps van 15,000 man, met artillerie en
paarden, marschvaardig. Het hoofddoel van
de ondernoming gold de verovering van eene
kleine, maar sterke rotsvesting, welke een
der gewichtigste bergpassen van de Atlasketen
bestreek. Slechts door de inneming dier ge
duchte sterkte mocht mot» do gegronde hoop
koesteren, voor goed vasten voet in het bin
nenland te krijgen, en met hoop op goeden
uitslag de telkens herhaalde aanvallen der
Algerijnen te keer te gaan.
Charles Guéret want zoo mogen wij
hem, na zijn terugkeer tot den schoot der
Moederkerk weer noemen, verzocht als eene
gunst, dc voorgenomen expeditie mee te mo
gen maken: hij wilde, door eene verdubbelde
toewijding aan de belangen van zijn vaderland,
zooveel mogelijk zijne vorige ontrouw ver
goeden. Met blijdschap nam do Fransche
maarschalk dit aanbod aau, on toon het leger
korps zich in beweging stelde, trok Charles
Guéret aan het hoofd zijner gewezen slaven
welke lii.j lot eene kompngnie vercemgd
had met een hart vol moed en vertrouwen
mede. Ook zuster Angeline vergezelde (lö
expeditie.
IForcty vervolg
