Eene kwaal des tijds.
Uit de Argentijnsclie
ZATERDAG 10 OCTOBER 1891.
TWA A LEDE .TA A RG A XG
No. 41.
Uitgever:
W. VAX DE,\ MUXCRflOF-Sasscn.
Deze Courant verse; lint ietlercn Zaterdag.
Feuilleton.
REPUBLIEK.
Ntanil <l<-r Mann.
N.M. 2' Vrijdag E.K. 'J» Vrijdag V..M. 10 Vrijdag L.K. 23 Vrijdag.
Abonnementsprijs per kwartaal.
50 c.
65 c.
S5 c.
6 c.
voor Ven it ay
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
Stand dor Zon.
1, 11, 21, Sept. op 6,0; 6,16; 6,S3; v/io.j onder 5.30; 5,17; 4.56; n'm.
Prijs der A.dvertentiën:
van 15 regels 30 c.
elke regel meer 6 c.
groote letters on vignetten naar plaatsruimte.
Advertcntiën, 3maal geplaatst, worden 2maal berekend.
Advertentiën of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau »Peel en
Maas" te Venray.
(Slot.)
Schandelijk en onleerend is do dron
kenschap, beschouwen wc na die vree
sdij ke ondeugd in hare gevolgen.
Volgens Dr. Fabius zal het aantal
gevangenen steeds klimmen, zoolang
de alcohol of sterken drank met als
de hoofdbron van do misdaad bestre
den en van zijn rampzaligen troon
verstooten wordt.
Schier alle geestelijken, rechters,
geneeskundigen cn andere vertrouw
bare personen in gevangenissen werk
zaam, verklaren eenstemmig, aldus
zegt Dr. Baelir eerste geneesheer
aan de Berlijnsche strafgevangenis
Plotzensec dat met de toeneming van
de onmatigheid en. het aantal <!iuikci*
ook het getal misdaden en misdadigers
grooter wordt. Adolphe Guillot rech
ter van instructie te Darijs, verhaalt,
dat onlangs een ter dood veroordeelde
toen men in zijne cel kwam om hem
te berichten, dat het uur zijner terecht
stelling had geslagen, uitriep: ^Cest
l'ivrognerie qui est la cause de ma
mort,) de dronkenschap, is de oorzaak
van mijn dood.) Waaraan Guillot als
zijne meening toevoegt: het misbruik
van sterken drank is ongetwijfeld een
der zekerste wegen naar het gekken
huis, naar de gevangenis, naar het
schavot.
Buitengewoon groot is het aantal
leden, die door het misbruik van ster
ken drank naar den kerker gaan.
ja:v
door
r.l.Y RIETIIO VEX.
9.
Is het werkelijkheid, of heeft mij een booz.e
droom bedrogen? Mijn zoon oen renegaat!
Vrouw, zeg mij, dut alles slechts een ijdcle
droom is, opdat ik niet krankzinnig van smart
en wanhoop worde!"
Een luid gesnik was het ecaige antwoord
der arme vrouw.
-Hoe,'" nep de grijsaard in hartstochte
lijke vervoering uit, «zou het dan waar kun
nen zijn! Hij een afvallige, hij een renegaat!
Ha, vloek over den verrader zijns vaderlands!"
Zuster Angeline legde bij die vreoselijke
taal de hand op den mond baars vaders, om
hem het verder spreken te beletten.
«Vader, vader," snikte zij. «vloek niet,
o vloek hem niet, den ongelukkigeOnze
heilige godsdienst leert vergeven zelfs aan
onze grootste vijanden, en Charles is uw zoon!"
"Hij, mijd zoon de renegaat, die
mijn onbezoedelde!*, naam ontee.d beeft, en
mij met smart en schaamte in bet graf zal
voeren! Neen, ik erken bem niet meer!"
«Lieve vader, spreek zoo niet, uw vloek
zou bem voor eeuwig den terugweg tot eer en
pliebt onmogelijk maken. Trek uw vloek in,
en bidden wij slechts voor den afgod waalden
zoon der lvcrk;"
Toen Fabius voor de eerste maai een
bezoek bracht in eene gevangenis en
aan een bewaarder verzocht hem een
paar cellen, door dronkaards bewoond,
te openen, zeide deze tot hem; Bijna
allen, die zich hier bevinden, kwamen
door onmatig gebruik van sterken
drank ten val.
In 1SS3 werd in de Vereenigde
Staten van Noord-Auierika voor 2
milliard 36.2 millioen gulden aan ster
ken drank verbruikt. In 1879 voor
620 millioen dollars, in 1880 voor
733 millioen, in 1881 voor 800 en
1882 voor 875 millioen dollars.
De Vereenigdo staten telden in 1883
ongeveer 10 millioen familiën. Doelen
we nu die 800 millioen door liet ge-
lal huisgezinnen, dan komen wij tot
het resultaat, dat elke familie jaar
lijks 90 dollars uitgeeft aan sterken
drank. Stellen we voorts, dat do ge
volgen eene schade van gelijk bedrag
veroorzaken, dan bedraagt de som
wel 180 dollars voor elk gezin. En
vermits wij kunnen aannemen, dat
de helft van het volk geen sterken
drank gebiulicc, dan zul iu>r.-uranit-
verbruik niet op 10 maar op 5 millioen
familiën moeten gerekend worden, dat
wil dan zeggen 800 dollars per huis
gezin of 72 dollars per persoon.
Deze cijfers bewijzen genoeg waarom
er niettegenstaande den rijkdom van
het land, er nog zooveel ellende is.
De werklieden en kunstenaars verdie
nen in de Vereenigde Staten veel
meer dan elders, maar zij offeren cell
groot deel hunner verdiende penningen
inde salons" aan dun sterken drank.
Beschouwen we thans de dronken
schap in hare betrekking, tot de mis
daden, geldverspilling on sterfte.
In Frankrijk worden 72 pereent
der misdaden door den sterken drank
veroorzaakt.
I [n Engeland zijn jaarlijks niet inin-
I dur dan 50.000 slachtoffers der dron-
kenschap, in Pruisen 100.000 en in
Rusland 00.000.
In België worden jaarlijks 134 mil
lioen francs verteert in 185.000 ber
bergen. De bedelaarsgestichten zijn er
vol dronkaards eveuals de krankzin
nigengestichten ee de hospitalen. Op
de 125.000 slerlgi .allen die iti Belgie
jaarlijks plaats hebben, telt men er
20,000 tengevolge van overmatig ge
bruik van sterken drank. De Delgen
drinken jaarlijks TO millioen liter al
cohol. En terwijl de bevolking in dat
land in 15 jaar slechts 14 percent is
toegenomen, is het gebruik van sterken
drank er zeer vermeerderd. Van de
gevallen van verstandverbijstering zijn
45, van moord 71, van zelfmoord 80
en van landloopci ij en bedelarij 15
percent aan dronkenschap toe tc
schrijven.
Ontzettende logica der cijfers.
Het is bewezen, zegt Dr, Merzboch
dat de dronkenschap het verstand be
neemt, dat zij i zich van sterken
uranit oiiiiiotiuertTIJCt 6\?ste en het lang
ste leven, dat alle kwalen voortsprui
ten uit den sterken drank en overgaan
van vader op kind dus erfelijk worden.
Dat toch alle pogingen in liet werk
gesteld worden om de grenzelooze
ellende der dronkenschap legen te gaan.
Alle krachtsinspanning moet toegepast
worden op de jeugd, 't Is vooral van
haar dat do grootste zorg moet be
sleed worden.
Pioudhon, de beruchte socialist,
zeide: Eigendom is diefstal," zonder
er echter bij te voegen; diefstal is
eigendom, en meende dat met eenige
millioenen toe te staan aan de wer
kende klasse, de ellende zou gelenigd
zijn. Wij meenon, dat er heel wat
ellende uit de arbeiderswureld zou
Deze woorden van vrede en verzoening
maakten geen indruk op het fel geschokte
hart van den ongelukkige. Handenwringend
riep hij uit:
«O, dat mijne grijze haren noch die
schande moesten beleven! Waarom is de
lampzalige niet in iiet diepste dor zee begra
ven, of waarom bezweek hij niet onder de
geeselslagen der ongeloovigen
Zoo jammerde de vader in zijne diepe smart,
doof voor alle troostredenen en liefkoozingen
der zijnen.
Verscheidene weken lag do hoer Guèret,
tengevolge der ontvangen schokken, op het
ziekbed gekluisterd. Een lievige koorts on
dermijnde zijn overigens sterk gcsiel, en toen
hij door de zorgvuldigste en liefderijkste ver
pleging van de kloosterzuster in zooverre her
steld was, dat hij het bed kon verlaten, en
weer Gods vrije natuur kon genieten, bleek
het, dat zijne verstandelijke vermogens gc-
kuakt waren. Zonder bepaald krankzinnig tc
zijn, verviel de grijsaard 111 eene dofte wezen
loosheid, nu en dan afgewisseld door vlagen
van wilde drift en hartstochtelijke vervoering.
Vergeefs werden de bekwaamste geneesheeren
der stad geraadpleegd: - zij oordeelden een
stemmig, dat eene goheele herstelling van den
zwaarbeproefden man onmogelijk was, tenzij
een even onverwachte ais onwaarschijnlijke
schok een tegenwicht gave voor de ondervon
den rampen.
Ondertusschen peinsden moeder en dochter
dikwijls, of er geene mogelijkheid ware om
don verloren geliefde tot het voorvaderlijk
geloof terug te brengen maar alle voorslagen
en plannen werden bij hunne opvatting altijd
weer ais onuitvoerbaar verworpen. Eindelijk
echter had er eene gebeurtenis plaats, welke
hot liefdevolle hart der beide vrouwen met
een straal van hoop vervulde.
VS.
De Europeesche zeemogendheden hadden
de stoute rooverijen der Algerijnen met eon-
geduld verdragen, eene betere zaak waardig.
Wel hadden eenige Regeeringen met name
de Engolsclie en Nederlandsche beproefd
door een bombardement der stad Algiers aan
de rooftochten der Muzelmannen paal en perk
te stellen, maar zonder veel uitwerking. Het
bleek, dat alleen eene geheeie onderwerping
van het roofnest in staat was, er voorgoed
een einde aan te maken; daartoe waren er hier
de zeevarende natiën niet te bewegen. De za
ken bleven haar gang gaan, tot oen schijnbaar
onbeduidend voorval de oorzaak, althans do
aanleiding, werd tot de cindelijko vernietiging
van den ge vrees Jen roofstaat.
In de maand April van het jaar-1828 had
do toenmalige Dey van Algiers, llussoiu-
Pacha, den FnuiseUen go/.aut bij eene open
bare plechtigheid eon slag met zijn waaier
toegebracht. De door Frankrijk gecisehte ge
noegdoening werd niet gegeven; na eene lange
aarzeling besloot eindelijk het Fransche Gou
vernement eene vloot en een leger uit te rus
ten, teneinde zoo mogelijk Algiers te ver
overen.
Zoodra mevrouw Guèret en hare dochter
van de krijgstoerustingen vernamen, vormden
zij het plan, dat deze laatste, met goedkeuring
barer geestelijke overheid, de I'ransche ex
peditie zoude volgen, en beproeven den Mval
ve rd wijn en wanneer het misbruik van
sterken drank zal opgehouden hebben
tc bestaan,
De cijfers welke wij hier hebben ge
noemd spreken van bloed en tranen.
Mochten zij ten al ge mee ne kennis ko
men. Misschien zouden zij menigeen tot
inkeer brengen, die zich op den weg
heeft begeven, welke leidt tot ondergang
en verderf.
Iemand, die weinige jaren geleden
naar Argentinië uitweek, heeft een
bi'ief aan zijn betrekkingen hier te lan
de gericht, waaraan het volgende Moor
doArnh. Ct.) is ontleend:
Het ziet er hier allertreurigst uit.
De omstandigheden hier zijn bijna on
houdbaar. Ilier is werk en meer dan
werk, maar alles ligt stil, omdat de pa
troons er van door zijn gegaan naar
Europa, en wij, ongelukkige Hollanders
kunnen hier zitten tobben om van den
eeiien uag op uou anuoroji to «.um»-,,
Ik tenminste heb al in geen jaar meer
dan acht dagen getimmerd. Het eenige
werk, dat ik nu en dau eens krijg, is
bij het lossen of laden van schepen.
Maar dat geeft ook niet veel, want
ten eerste moet ik er met mijn geheel
gezin van leven, en dan komt het maar
zeer zelden voor. In geen zes weken
heb ik een cent verdiend. Als het zoo
mocht blijven, weet ik niet waar liet
heen moet. Vraagt gij, waarvan ik
leef? Ja, dat is er dan ook leven naar.
Mijne vrouw heeft een waschje van de
juffrouw, bij wien mijn dochtertje Gra-
da dient, en daar valt wel eens wat
af.
Zoo moolen wij in dat rijke Argen
tinië maar rond springen tot.... ja tot
lige op tc sporen en tot den rechten weg terug
tr brengen. Het gewenschte verlof werd. door
do eerwaarde moeder overste van het klooster
gegeven, en toen ue Fransche vloot, onder
admiraal Duperro, in Mei van het jaar 1830
do haven van Toulon uitzeilde, vergezelde zus
ter Angeline met nog drie andere liefdezusters
hot expeditie-leger naar Algiers.
Men kent den uitslag der onderneming; het
Fransche leger, onder generaal Bourmout,
den 15. Juni zonder tegenstand in de nabijheid
van de stad Algiers geland, versloeg den 19.
Juni eenTurksch leger van 40,000 man,
onder bevel van Ibraliim-Pacha, bij Staucli
en den 24. van dezelfde maand bij Sidi-Khalef.
Na eeu kort, maar lievig bombardement van
Algiers aan land- en zeezijde, viel bet beruchte
roofnest den 5. Juli bij verdrag in handen der
Fransehen
Als naar gewoonte waren gedurende de
verschillende gevechten de vier liefdezusters
overal, waar hare hulp gevorderd werd, vriend
en vijand verplegende. Zelfs do fanatieke Mu-
seltuannen bewonderden den moed en de zelf
opoffering dier edele wezens.
Met den val van Algiers was echter op verre
na ha', geheole land niet. onderworpen. In het
binnenland bevonden zich nog talrijke scharen
gewapende Musolm inuenMooren en KabvTcn
rukten van alle zijden aan, om de indringers
te bestoken, en do afzonderlijke Fransche
benden te vernietigen. Op limine vlugge paar
den gezeten, vielen zij, snel als de wind der
woestijn, hunne vijanden aan, hakten de af
zonderlijke Fransche korpsen in de pan, en
verdwenen weer even spoedig als zij gekomen
waren in hunne ontoegankelijke schuilplaat-
Je dood ons verlost, want beterschap
zit er, naar mijn thunmc verstand, nooit
of nimmer op, want er is geen geld.
De Staatsbanken zijn alle gesloten,
dus die betalen niet uit. Zoodoende
ligt alle werk stil, want alles is
Staatswerk, en of men al naar ande
re plaatsen gaat, blijft hetzelfde: er
is nergens wat te doen. Wij zijn li
dagen geleden al eens op marsch ge
weest met ons heiden. Wij luidden
een ganschen dag gdoopen en bereik
ten s avonds de plaats onzer bestem
ming, namelijk een groote slacht
plaats, waar eiken dag \ijf- of zes
honderd ossen en duizend schapen
geslacht worden. Ilier dachten wij
werk te kunnen vindon in het schoon
maken van darmen of iets dergelijks,
want wat er te krijgen is, moet men
maar aanvatten. Maar neonToen wij
aan de poort kwamen, werden wij
netjes door de politio, met revolvers
gewapend, het kamp uitgebracht, met
de boodschap, dat, als wij weer aan
de poort kwamen, zij ons voor den
kop zouden schieten. Daar liepen wijl
iyr.ii w ei/ WfjiliM' it'.i no.,.,L-,
niet in den nacht, en geld om ergens
te logoeren bezaten wij niet, ct; dan
hadden wij ook nog twee uren moe
ten loopon. Zoo hebben wij den nacht
dan maar in het kamp doorgebracht,
om den volgenden, dag ongetroost naar
huis terug te keoren. Dit gebeurt meer
want het gaat hier niet als in Holland,
waar het overal bewoond is. Men kan
hier dagen loopcn zonder dat men een
huis aantreft.
Ook is hier oen groot ongeluk en dat
is do opvoeding dor kinderen. Dit gaat
ons nog meer ter .harte dan de ai moede,
want deze zullen wij nog vel doorko
men, maar wat er vairdo kinderen moet
komen, is God bekend. Op de scholen
loeren zij niets dau taal, maar wat
sen, wanneer zij door ceue aanzienlijke troe-
'penmacht vervolgd werden. Zo had de af
mattende guerilla-oorlog reeds weken in de
omstreken der hoofdstad geduurd, tot generaal
Buurimmt besloot, met een goed deel van zijn
leger naar het binnenland te trekken, teneinde
de zich daar bevindende versterkte sleden cn
kasteden to veroveren, door zijne troepen te
doen bezetten en alzoo de Algerijnen in be
dwang tc houden.
Een slerk detachement soldaten zou voor-
loopig uitgezonden worden, om de landstreek
te verkennen. Zuster Angeline had middeler
wijl de uoodigc narichten ingewonnen, om
trent het lot en do vcrblijfplaa's haars broe
ders. Daar liet \ei Lemiingskorps ongeveer de
richting te vulgon had, waar zich het landhuis
van Hassan bevond, vroeg en verkreeg zij
verlof, de soldaten te mogen volgen.
Na vole kleine gevechten on het uitstaan
van talloozc vermoeienissen en ontberingen,
bereikten do Fransche troepen den voet van
het Atlasgebergte, aan welks zuidelijke hel
ling Hassan de renegaat woonde. Thans wer
den echter de Franse'.en voorgoed in hun
tocht gestuit. Van alle zijden kwamen uil het
gebergte gewapende scharen Muzelmannen te
voorschijn, welke door hunne overmacht do
Christenen tot den teiugweg noodzaakten.
Zuster Angeline, zoo nabij haar doel gekomen,
wilde van geen terugkeer» 11 weten, hoezeer
ook de bevelhebber van het Fransche korps
haar op do onvermijdelijke gevaren wees,
waaraan zij zich blootstelde, door alleen, te
miJüon van een vijandelijk land, to willen
achterblijven.
Wordt vervolgd.