De Oude OVERJAS. ZATERDAG 27 DECEMBER 1890. EL DE JAARGANG Uitgeve W. YA\ DEN Ml'Xt .UOF-Sassen. Deze Courant verschijnt ^Tederen Zaterda Feuilleton. Jv* c-= - Si am! «Ier Maan. L.K. 4# Donderdag N.M. 12e Vrijdag K. L. 18 Donderdag V.M. 26 Vrijdag Stand 5, 10, 10, 22, 28 Nov. op 7.53; 7,59; 8.5; 8,9; 8.1 Abonnementsprijs per kwartaal. '«wKSMÖSST* 50 e- franco per poat voor het buitenland afronderlijke nummers Advertentlën of Ingezonden Stukken gelieve men "Vrijdag vóór 2 uur 's-middags te be zorgen aan het Bureau «Peel en Maas" te Venray. van 15 elke regei groote lel; Ad verten! ------ --«■PÏW (Slot.) Zelfs bij het gemeentewezen in zijn meest oorspronkelijke vormen, gelijk men dat zelfs bij minder ontwikkelde volksstammen aantreft, heeft men pu blieke gebouwen, zooals een raadhuis enz.; en hun getal vermeerdert, in dezelfde mate, als de aansluiting krachtiger wordt. Het streven van onzen lijd is daarheen gericht, een aantal zaken, die voorheen of in 't geheel niet, of hoogst gebrekkig wer den geregeld, tot een onderwerp van gemeentezorg te maken; en klaagt men soms dat de uitgaven ten behoe ve der gemeenschap tot een telkens hooger cijfer klimmen, dan behoort ook r.iet te worden voorbijgezien dat la..6s dien weg op steeds meer afdoende wijze in tal van behoeften wordt voorzien. Het is niet mogelijk eene juiste grens te trekken tusschen hetgeen wel tot de bemoeiingen der openbare gemeenschap behoort en wat daarvan uitgesloten moet blijven; de opvattingen daarvan wisselen met den tijd en zijn van velerlei omstandig heden afhankelijk. Is, in menig opzicht, versterking van de kracht en den invloed der po litieke gemeenschap niet te vreezen, omdat zij alleen in staat is, een leem- 1 te illen, ongewenscht achten wij het, haar onmiddelijk op den voor grond te stellen, voor nog gebleken is, dat langs anderen weg het doel niet is te bereiken. Want ontkend kan het niet wolden, dat bij uitbreiding van Naar Indertijd, topn ijeaux van het rail ik tot collega ei oud-ondero{licier, loten in d^n opy) "louriër geweest i schreef, had hij, zijn, zijhe tegenwoordige oeucKKuig gewiegd.. EW flinke kerel, die Vidal. Een type van een ïraaf en eerlijk oudgediende. Hoewel hij nauwelijks veertig jaren telde en er zich nog jnaarlenkele grijze haren jn zijn blqnden baard vertoonden, noemden wij hem allen op 't bitreati «Vader Vidal". Maar niettegenstaande dien jtltel, die gewoonlijk het gevolg is van pene soort van familiariteit, hadden wij allen respebt voqr hem, want wij wisten, dat hij in de rue de Gvenelle, waar hij zijn kleine woning had, zijüe zuster, eene weduwe met zes kinde ren, onierl ield van het matige iqkomen,'t welk zijrt tegenwoordige betrekking, zijn pen sioen en zijn eerekruis hem bezorgden. Toch zag hij altijd netjes uit. Geen stofje zat op zijn overjas, waarvan de ledige mouw aan de derde kn<J)p was vastgehecht, en het roode lint werd zorgvuldig weggeborgen, wanneer Vidal 's morgens vóór kantoortijd inkoopen gaan doen en beoakt en beladen zich naar zijne yonmg spoedde) de openbare bemoeiingen het besef van onze persoonlijke verantwoordelijk heid wel eenigzins wordt uitgewischt. Men stelt b. v. het bestuur zijner gemeente gaarne aansprakelijk voor de algemeene belangen met betrekking op gezondheid en vergeet daarbij, dat wij zelf, elk voor zich, tal van din gen te doen of te laten hebben, die betrekking hebben op de gezondheid der personen die in onze nabijheid moeten leven. Nog sterker komt dit uit, wanneer bij eeuig onderwerp be ginselen van zedelijken aard zijn be trokken. Als zoodanig kan men de armenverzorging beschouwen in haren geheelen omvang. Er zijn vele men- schen, die deze kiesche en moeilijke zaak ook aan staat of gemeente zou den willen opdragen, omdat men daarvan betere behartiging van het welzijn der ongelukkigen verwacht. In sommige landen is men in die richting verder gegaan dan bij ons; een groot deel der ondersteunigsgelden door wordt de belastingplichtigen opge bracht. Het gevolg is, dat personen moeten bijdragen, wier welstand zeer weinig verschilt van dien der bewel- dadigden, en dat de armenverzorging omslachtig, ondoeltreffend is en veel op dit gebied te doen valt. En juist dit vele mogen we verwachten van het verlevendigd gemeenschapsgevoel dat zich vooral openbaart in gezame- lijk en praktisch handelen. De onder steunde van Staatswege is weinig meer dan een nummer; de man, die de hulp erlangt van een door verstand en christelijk gevoel geleid bestuur, is een broeder, dien men tot een hoo ger peil tracht op te werken, een mensch, voor wiens wel en wee men persoonlijke zorg heeft te dragen. Een verblijdend, verschijnsel mogen wij het noemen, dat hot lot der min bevoorrechten den grondtoon vormt Daar ik destijds in zijne buurt woonde, gin gen wij dikwijls samen naar huis. Met ge noegen hoorde ik hem dan de campagnes ver halen. die hij had meegemaakt. Soms, op een warmen avond, noodigde ik hem uit, een glas ahsint maf. mii-fo o-om iJi-Inlmn 1;|- de uitstalkasten lagen verroeste pistolen, bak jes vol knoopen, epauletten, vuil en verkleurd door weer en wind, en buiten voor de deur hingen eejjige oude, verscheurde offinors-over- jassen, die, Iioewel door regen en zon ver schoten en gehavend, nog den vierkanten vorm der schouders bewaard hadden en daar-, door het aanzien kregen, als omsloten zij nog een menschelijk lichaam. Yidal greep me bij den arm en toonde me een overjas van een officier van het leger in Afrika. «Kijk", riep hij, «dar, is de uniform van mijl} regiment.... een kapiteinsrok 1" En terwijl hij nadertrad, om hem wat van nabij te bezien, riep hij, het nummer op de knoopen bemerkende «'t Is er een van mijn regiment, van 't eerste zouaven-regiment Maar plotseling bleef Vader Vidal roerloos staan, zijn gelaatstrekken werden somber, zijne lippen Reefden pn met een ontsteld ge- van de ra en i gV ïM JB U D J 8 bi ifk, de maatschappelijke en dec litieke onderwerpen, than;' - /de orde. Wij zien er het bewijJTh^ dat liet gemeenschapsgevoel zich ^óder begint te doen hooren; moge hu aangroeien tot een kracht, die tc daden aan spoort. Het is evenwel v. belang, bij die besprekingen ook l' leerwegen wie de naaste is om een ken arbeid als taak te en daartoe zichzelven rm ken in de eerste plaats king te stellen. Want i len is eene verzwijzing 11 noodzakelij- aanvaarden, 5 zijns'gelij- ter beschik- vele gevai- iar »de ge meente" slechts een voor? de hand lig gend middel, om zich a?n de vervul ling van een plicht te ont rekken. De inboedel wordt doodde landbou wers vrij algemeen tegen» rand verze kerd, De woningen der pa^Aeo worden meestal door deh eigetftV, u3"Svbuï?>- gen dei eigengeërfden dobp hen zeiven verzekerd. De uitzonderingen betreffen hoofdzakelijk hen, die ui gemoedsbe zwaren de verzekeringej nalaten. In enkele streken wordt d$ verzekering isplaatste zui- Minder al- van woning ade onder de idat de verze gen nge ver- of omdat zij, door velen nagelaten uit n nigheid of onachtzaamhei gemeen is de verzekörin of inboedel tegen brandsc arbeiders. Gedeeltelijk o keringspremie bij humu diensten te zwaar druk; voor het geval van braid, vertrouwen op de liefdadigheid; gedeeltelijk ook omdat verschillende maatschappijen weigeren woningen of inboedels van zöö geringe waarde, als bij/vele arbeiders in gebruik zijn, te verzelpren. De verzekering van ten oogst of het vee is veel minder algemeen, \\oral wordt veelal het vee buiten de vèneke- ring gelaten. Verzekering tegen ziekte of sterfte van he; vee is wel niet zeldzaarh.Vluch nog verre van algemeen. Vele g-'o te veehouders achten het voordeeligcr ^el ven het risico te dragen. Voor de kieite boeren en arbeiders met één, twee of drie koeien, geldt dit motief niet. Inte gendeel de ziekte en de sterfte van een rund kan in zulke gevallen eene ware ramp worden, die door verzekeiing zou zijn te voorkomen, Dat zij betrekkelijk nog weinig verzekerd zijn, ligt eensdeels aan den ongunstigen ffhancieelen toe stand, waarin zij verkeei en en de be trekkelijk hooge premicn, die door de verzekeringsmaatschappij nog moet ge vorderd worden, anderdeels ook aan onbekendheid met de zaak zelve, het ontbreken van agenten of locale veree- n i gin ge n. In vele gemeenten zijn veefondsen opgericht, die een localen werkkring hebben en waarvan de resultaten als gunstig worden vermeld Tëgén hdgelsmg" wiïrm bijua zekerd. Vernielende hagelbuien zijn betrekkelijk zeldzaam; de schade die zij aanrichten in eene bepaalde streek is daarentegen zeer groot. Verzekering tegen hagelslag tegen matigepremie zou daarom alleen mogelijk zijn, indien zij overeen zeer ruim gebied ingang vond. Thans bestaan nog slechts enkele onder linge vereenigingen, welk geheel op zich zelve werken en van kleine omvang zijn, waardoor hei risico te groot blijft. Bovendien ontbreekt het nog aan gege vens ter bepaling der verhoudingen voor de verschillende streken van ons land. De verzekering tegen brand geschiedt bij talrijke, zoowel binnen- als buiten- landsche maatschappijen en op verschil lende voorwaarden. laat mompelde hij «Mijn Godals 't de zijne eens was": Met een ruk draaide hij 'J. kleedingstuk om en nu werd ik in 't midcen in den rug een klein rond gat gewaar, veiborzaakt door een rn nmr ver- bezinnende, zei hij «Welnu, ik zal je de historie vertellen. Maar, zoo waarlijk als je een eerlijk jong- mensch bent en ik vertrouwen in je stel, moet je me, als ik geëindigd heb, vertellen of ik schuldig ber. door te handelen zooals ik heb kapiteins niet in den ruggetrolfen." Maar hij scheen mij rat te verstaan en bromde slechrs eenige onvrstaanbare woor den. Eindelijk mompelde h halfluid: -Hoe komt die hier? H< slagveld van Me- legnano is anders ver va den boulevard de Grenelle. O, ik weet w«, er zijn van die schurken, die de legers )lgen en de lijken plunderen. Maar waarom die jas juist hier, op twee passen afstand; van de Militaire School, waar zijn regimet gekazerneerd is En hij moet hier voorbijzien, hij moet die jas herkennen! O, T schijiwel een spooksel!'* «Kom, Vidal", zei ik, «ireelc niet zoq raad selachtig, maar vertel in liever, wat voor herinneringen die oude terugroept 'k Geloof, dat ik niets dal geen twee glazen a want hij wierp piij een vintrouwenden, bijna vreesayhtigen blik tpe; \s voor uw geest ihpQrd had, als Vi- int liaj gedronken. naar plotseling zich slechte gewoonten der Afrlkaansche militairen had aangenomen. Wanneer men den kouden, strakken blik der blauwe oogen ontmoette en het taankleurig gelaat met den rossigen knevel zag, kreeg men onmiddelijk den indruk dat de Dorstige iemand was, met wien men voor zichtig moest zün. Toen ik in dienst trad, was zijn lijd juist om, maar hij had opnieuw geteekend en ik herinner mij nog, hoe hij met nog twee andere drinkebroers zijn handgeld ging verteeren en na verloop van drie dagen in do kazerne werd gebracht met eene diepe wonde aan 't achter hoofd. die hij in eene vechtpartij met eenige Arabieren had opgeloopen. De Dorstige genas, kreeg veertien dagen provoost en verloor zijne sergeantsstrepen. Dit was de tweede maal, dat hij die verloor. Zonder zijn slecht gedrag zou hij zeker reeds officier zijn geweest, want hij had een goede opvoeding ontvangen. Mij kreeg ze echter, dank zij de goedgunstigheid Be gewoonte om bij de eene of an dere maatschappij te assureeren, is vaal; genoeg motief om de uitsluiting van an-, dere te verklaren. Dalzelfde geldt vau de voorkeur, die nu eens gegeven wordt aan de onderlinge verzekering, dan weder aan de verzekering met vaste premie». In sommige streken hecht men meer aan de voordoelen der vaste premiën, in andere geeft men de voor keur aan onderlinge yerzekeringsmaat-% schappijen, elders weder komen beide verzekeringen even veelvuldig voor. Over het algemeen zijn de premiën hoog, soms tot 7 pro rudle- Door ver-, scheidene verslaggevers is in het licht gesteld, dat de premie niet in verhou ding slaat tot het risico. Bovendien, wordt geklaagd, dat vele contracten aanleiding geven tot china-, nes,- dat de polissen zoo zijn geredigeerd dó i de overeenkomst ten slotte veel vo utloeliger voor de maatschappijen ia dan men grond had to verwachten en dat in elk geval van werkelijke schade de landbouwer niet vergoe i krijgt, waarop hij meende te moe rekenen dérlinge verzekeringsman*^ tpijei', die bijna zonder uitzondering uitsteken de resultaten opleveren. Zij werken in beperkten kring, worden met zeer ge ringe kosten geadministreerd en de be langhebbenden staan voortdurend onder eikaars controle. De gevallen van brand zijn in deze streken uiterst zeldzaam, de premiën, die jaarlijks betaald worden, zeer ge-, ring. Kr zijn verscheidene van derge lijke vereenigingen, die een krachtig ïeservefonds hebben gevormd en waar van do leden reeds sedert jaren niets of zoo goed als niets betalen. Inderdaad een sprekend bewijs dat over het alge meen onderlinge verzekeringsmaat schappijen meer dan noodigzijn, opdat do landbouwers niet langer onnoodig van zijn chef, anderhalf jaar late:- terug. Maar nu kregen we een nieuwen kapitein, een jongen Corsikaan, Gentile genaamd. Mij was pas van de Militaire Academie gekomen, vol ijver en zeer streng. Natuurlijk ontving de Dorstige nu telkens straf, dan weer wegens j-»ns dronken- eiu hem zijn iheppen toon naar ik zal u or&tige ant- naar wie den dien hij den irtuiging zijn aX-tüiV m\ gel.-;, zichten, Kort daarop brak de oorlog los en wij scheepten ons in naar far'' 'PPe'en- Eon haal echter van den oorlog niet. spoediger tot de zaak te komen. Br den slag bij Melegnano, waar ik nf?) verloor, zooals je weet, waren wij in ge if tierd in een klein dorp, en vóór ons te la inrukken, hield de kapitein eene ioespraam'^* waarin hij op den voorgrond stelde, dat w(er* ons in een bevriend land bevonden en bet dus onze plicht was om den bewoners niet den minsten overlast aan te doen. Mij, die zich niet behoorlijk gedroeg, zou voorbeeldig ge straft worden. De kapitein had gelijk, dat be grepen we zeer goed. maar de Dorstige, die wankelend steunde op zijn geweer, haalde de schouders op cn 't was een geluk voor hem, dat de kapitein den m«nachtenden glimlach niet zag. waarmede hij zich verwijderde. In 'fc midden van den nacht werd ik eensklaps wak-* ker. Ik sprong van mijn led, op do binnen» s te la

Peel en Maas | 1890 | | pagina 1