ZAAIEN.
De onzichtbare vijand.
ZATERDAG 11 OCTOBER
ELFDE JAARGANG
No. 4f.
Uitgever:
W. VAX DEN MUNCKUOF-Sassen.
Doze Courant verschijnt iederen Zaterdag.
Feuilleton.
4=
Stand der Maan.
L.K. 5® Zondag N.M. 13 Maandag E.K. 21e Dinsdag. V.M. 28'
Stand der Zon.
5, 10, 10, 22, 28 Oct. op 6.8; 6,17; 0.26; 0,37; 6.48; v/m.; onder 5.28, 5,17. 5.1, 4.51, 4.30; n'm.
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Venray 50 c.
franco per post 65 c.
voor het buitenland 85 c.
afzonderlijke nummers 6 c.
Prijs der Advertentiën:
▼an lE re^el. 30 c.
elke regel meer 6 c»
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, 3rnaai geplaatst, worden Smaal berekend.
Advertentiën of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau »Peel en
Maas" te Venray.
Sedert eenige jaren heeft de ge
drukte, ongunstige toestand van de
industrie van den groot en kleinhan
del, steeds meer en meer de aandacht
getrokken. Vooral de neringdoenden
en de kleine industriëelen klagen steen
en been. Men heeft voor den armen
patiënt naar genezende medicijnen
gezocht, doch zijne beterschap heeft
zich tot dusverre laten wachten. Op
tallooze vergaderingen, hebben indu
striëelen, neringdoenden en vrienden
van den burgerstand schoone rede
voeringen gehouden en een aantal
middelen zijn allerwege aan de hand
gedaan, om de algemeene malaise te
verbeteren, duch daarbij is het ook
gebleven. Van een zeer geduchten
vijand heeft men al te weinig nota
genomen en van een strijd tegen dien
vijand heeft men niets vernomen. Deze
vijand is: het borgen.
Het is ongelooflijk hoe veel en hoe
lang er bij de winkeliers, de nering
doenden en de industrieëlen wordt
geborgd en wel door lieden uit alle
klassen der samenleving. Sommige
borgen uit nalatigheid of onverschil
ligheid, velen omdat zij niet betalen
kunnen, en anderen wederom omdat
zij meenen, dat hunne leveranciers
het geld niet voor nieuwjaar willen
ontvangen.
Eerstgenoemden zouden ongetwij
feld betalen, wanneer zij er aan
dachten welke groote zorgen zij ver
oorzaken en welk groot voordeel zij
Episode uit Napoleons oorlogen tegen Spanje.
3.
Deze schaar, die bij gelegenheid door mis
noegde boeren en smokkelaars versterkt werd,
■was in het algemeen wegens de geringe be-
duidens harer daden kenbaar, zoudat men van
meening moest zijn, dat hare gewone sterkte
slechts twee of drie man bedroeg. Dragonders,
die depêches hadden over te brengen, werden
nèergeschoten, bedienden van officierën, die
de paarden hunner meesters naar liet wed
voerden het licht uitgeblazen en schildwachten
op hun post vermoord.
Zoo iets viel dagelijks voor en soms nog
wel iets van meer belang. Twee of drie kleine
piqnetten waren tot den laatsten man om liet
leven gebracht; afdeelingen van vier of vijf
dragonders, die Yan het fourageeren terug
keerden, werden door de nooit missende ko
gels dor onzichtbare vijanden doodgeschoten.
Geërgerd over zulke sluipmoorden had men
meermalen troepen uitgezonden, om die ben
den te verdrijven; men had ook wel gevan
genen gemaakt, doch naar het scheen nooit
de rechten, want de daden van don «onzicht-
bareo vijand,gelijk de soldaten hem noem
den, duurden voort.
Het was een. uur na zonsopgang in de,kleine
stad Pora; de. reveille was daareven geblazen
den leverancier kunnen verschaffen,
die hen, uit vrees van een goeden
klant te verliezen, r.iet durft te ma
nen. Was de winkelier in het bezit
van het contante geld, hij zou er den
grossier, den koopman mede kunnen
betalen van wien liij zijne koopwa
ren betrekt, hij zou daardoor goed-
kooper kunnen inslaan, want de
groothandelaar moet natuurlijk voor
renteverlies den prijs zijner artikelen
verhoogen. Vele neringdoenden zijn
begonnen met hunne kooplieden a
contant te betalen en genoten daar
door veel voordeel, maar in de meeste
gevallen is het bij dc eerste proef
gebleven en waarom? Omdat hetnoo-
dige geld ontbreekt, vermist hunne
begunstigers te laat betalen, te lang
borgen.
De gebruikelijke betalingstermijn is
drie maanden, maar bijna ieder koop
man wacht ook wel iets langer. Volgt
de betaling echter niet na verloop van
vier of vijf maanden, dan komt de
wissel, die de winkelier wel zoude
k'uiiiicn Lolctieu, kis bij ook nei bedrag
van zijne vordering had ontvangen,
Maar de eene beeft geen tijd, de an
dere heeft op het oogenblik geen geld,
een derde komt het ongelegen, den
vierde treft hij niet thuis, de vijfde
zal het geld wel zenden en de zesde
eindelijk betaalt, 't Is dus moeite te
vergeefs geweesthet resultaat is on-
oeteekend. En wat is nu het treurige
gevolg? De wissel wordt geprotes
teerd. De acceptant verliest zijn cre-
diet en moet bovendien nog aanzien
lijke kosten betalen.
Het zou inderdaad een zegen zijn
als iedereen dan slechts eene bestel
ling deed wanneer bij daarvoor het
geld had gereed liggen en de winke
lier en industrieëlen zouden wijs han
delen wanneer zij bij het verleenen
van crediet, in 't algemeen met wat
en de officieren van het garnizoen wachtten
reeds op het ontbijt van rijst en varkens-
vleesch, waarmede de koks van de Compagnie
juist bezig waren.
Aan de deur van een groot huis, dat tot
soldatenwoning was ingericht en op liet markt
plein lag, stond een groepje soldaten, die,
naar hunne heftige gebaren te oordeelen. een
onderwerp van groot gewicht behandelden.
Met den dolk
Ja, met dolksteken vermoord, op zijn
post gisteren-avond sprak een hunner tot ant
woord op de hem gedane vraag. En dat de
knapste kerel van ons geheele bataljon, die
op post nooit een oog toe deed.
Geen van ons is meer veilig, als dat zoo
voort gaat. Die arme Jolibois! Het spijt mij
om hem.
Ze moesten dien -onzichtbare" opspo
ren, riep een ander soldaat, te weten, als hij
op te sporen is; maar, bij mijne arme ziel,
hij is zeker geen mensch van vleesch en bloed.
Niemand heeft hem ooit gezien, althans nie
mand, die nog leeft. Hij kwetst nooit iemand,
maar doodt terstond. Zijn mes en zijne kogels
missen nooit.
Op dit oogenblik kwam een jong officier uit
een huis aan de andere zijde van het plein,
sprak eenige wooiden tot den hem volgenden
ordonnans-sergeant en sloeg eene naburige
straat in. De sergeant naderde de soldaten.
Tiens, tiens! riep een; daar is stellig
een order voor ous.
Dat hebt gij geraden, jongens, zeide de
onderofficier; en liet zal een ding van meer
belang worden, dan gij denkt., 25 man, die
aan de beurt zijn moeten zich dadelijk klaar.
meer voorzichtigheid te werk gingen.
Maar ook de kooplieden, de groot
handelaren dragen voor een groot
gedeelte de schuld aan den neteligen
toestand der winkeliers, omdat zij in
den regel den neringdoenden te veel
goederen opdringen. I)e arme man
bezwijkt voor de redeneeringen en
aanprijzingen van den welbespraakten
handelsreiziger en voor hij het eigen
lijk weet, heeft hij het huis vol koop
waren. Helaas slechts een gedeelte
daarvan kan hij aan den man bren
gen, het meeste blijft onverkocht en
wordt minder in aanzien en qualiteit.
Maar op den bepaalden tijd verschijnt
de wissel en betalen moet hij, wil
hij zijne eer als solied winkelier niet
ophouden. Heeft hij het geld niet,
dan moet hij het trachten te leenen,
hetgeen hem veel moeite en zorg ver
oorzaakt en onvoordeelig is bovendien.
Verstandige lieden zullen nimmer
onbehoorlijk lang borger en een ver
standig leverancier zal .iet gemak
kelijk iedereen oredic^w^en, maar
er op letten, dat'"hiJVyn gefit*op''tijd
ontvangt, ten einde zeil" ook op den
vastgestelden termijn te kunnen beta
len. Daardoor vermijdt hij niet alleen
zorgen en kosten, maar hij doet ook
zijne inkoopen op voordeelige wijze
en kan gemakkelijker concurreeren.
*Borgen maakt zorgen' dikwijls
ook voor den kooper, meest altijd
voor den leverancier; derhalve mijde
men het borgen en de maatschappij
zal van een geduchten vijand verlost
zijn.
In het R. N. lezen -«'ij' het vol
gende over het zaaien.
De graanboeren hebben op dit oo
genblik den zaai hunner wintergranen
ouderhanden en in handen, daarbij de
maken. Luitenant Larose gaat binnen 10
minuten met u op mai'scli en dus zorgt dat gij
bij de hand zijt.
Na een kwartier verliet de afdeeling met
den genoemden luitenant dc stad. Gedurende
een raarsch van 4 uren, in de brandende zon
en op zandige paden, verdiepten de soldaten
zich in gissingen omtrent het doel der expe
ditie, maar kwamen tot gecne zekerheid, en
ieder kon er het zijne van denken.
Na verloop van dien tijd kwamen zij bij
eene kleine kapel, opgericht bij de intrede van
een pad, dat naar de diepte eener bergkloof
afdaalde. Deze kapel scheen den officier tot
wegwijzer te dienen, want hij ging op een
maal van den rijweg af en begaf zich dieper
in het gebergte. Dit steenachtig en oneffen
pad een tijdlang gevolgd hebbende, zagen zij
zich rondom door heuvels ingesloten en ver
loren de vlakte genoegzaam op hetzelfde oo
genblik uit het gezicht, dat zij eene rotsachtige
tafelvlakte in het oog kregen, waarop enkele
huizen stonden. Bij het eerste van deze huizen,
dat grooter dan de overige was en, naar een
paar buiten de deur hangende ledige wijnzak
ken te oordeelen, op den rang van posade of
herberg aanspraak maakte, liet de luitenant
halt maken. Terwijl do soldaten uitrusten en
naar hunne yeldflesschen grepen, klom de
officier eenige houten trappen op en trad in
de woonkamer van deze afgelegen kroeg.
Vijf personen zaten daar bij elkander,
drie boeren of muilezeldrijvers, die met sme
rige kaarten op eene in het midden in het ver
trek staande tafel speelden en, toen de
Franschman binnentrad, hem met juist niet
zeer vriendelijke gezichten aankekenverder.
factoren, welke den meesten invloed
uitoefenen op het resultaat, waarmee
zij zich in den nazomer van 1891 zullen
moeten tevreden stellen, 't Is daarom
zaak nu te doen, wat men redelijker
wijs doen kan.
Een dezer factoren is: zaaien op ge-
pasten tijd over 't algemeen is het zeer
te wenschen, dat de rogge en de tarwe
krachtig in den winter gaan; doorgaans
komt hun dit bij latere wiutergelegen-
heden" zeer te pas, en men vergete niet,
dat een tijdige zaai groeten invloed
heeft op de qualiteit van hcteindproduct;
vroegtijdig gezaaid geeft het schoonste
graan. Het spreekt van zelf, dat deze
stelling in een betrekkelijken zin moet
worden opgevat. Er dient rekening ge
houden met de variëteit, de geaardheid
en de ligging van den bodem, de weers
gesteldheid en vooral met de bekwamen
toestand van het zaaiveld. Vooral neemt
men aan, dat de ondervinding sedert
jaren op verschillende plaatsen leerde,
waaraan men zich over 't algemeen te
houden heeft; toch zijn ons streken be-
keha rnrft nagenoeg gei y ksoórci^var
dem, waar het van ouds usantie is hiel
de rogge voor de tarwe, ginds deze voor
de rogge te zaaienzulks kan toch niet
geheel onverschillig wezen, maar werd
voor zoover wij weten, nooit nader on
derzocht. Van meer onmiddelijk belang
echter is het er aan te herinneren, dat
laat zaaien toch in elk geval verkieslij
ker is dan slecht werk verrichtten en
daarom is uitstel geraden, wanneer, öl'
de weergesteldhied ongunstig of het
zaaiveld niet toebereid is, zooals het
behoort; de vermoedelijke gevolgen van
slecht werk blijven wel eens weg, maar
ook dit is een kansje, dat buiten de re
kening moet blijven.
Een ander belangrijke factor is dc
bemesting. Wij stippen daaromtrent
slechts aan, dat een voile graanoogst
heel wat phosphorzuur noodig heeft,
dc waardin, die bij den haard met koken bezig
was, en eindelijk een man, die onder den
breeden schoorsteenmantel zoo zat weggedo
ken, dat de binnenkomenden zijne gelaats
trekken onmogelijk onderscheiden konden.
De joBgfl krijgsman eischte een glas wijn
en, terwijl de waardin dat inschonk, naderde
hij al fluitend de tafel, waaraan de boeren
zaten te spelen.
Het is een heete dag en een slechte weg,
zeide de officier met nadruk, bij den stoel van
een der spelers stilstaande.
Men seheen het niet noodig te achten, hier
op te antwoorden, cn een donker gezicht was
al, wat de officier tot bescheid ontving. Die
stilte duurde een poos lang voort; in het eind
vernam men een dof kuchje van den schoor-
sieenkant, en de man, die daar gezeten had,
sukkelde, leunende op zyn stok, dien zijn
mank gaan hem tot steun noodig maakte, de
kamer uit. De officier keek hem, toen hij
voorby ging, scherp aandoch de ander
scheen hoegenaamd geen acht op hem te
slaan en verliet het huis. Vijf minuten later
begaf ook, het detachement zich weder op
weg.
Toen zij aan het einde van het dorp geko
men waren, riep de officier een man, die daar
voor hem uitstrompelde, driftig toe:
Hola, kameraad
De geroepene was geen ander, dan die de.
kroeg verlaten had, na met don officier een
blik van vei standhouding te hebben gewisseld,
liet was een man van 35 jaar; zijne trekken
waren scherp geleek end, zijn haar, tegen de
Spaansciie. manier, kort afgesneden, zijne
kleeding bestond uit groene stollen
meer dan het geraden is. mot slalmes.6
te geven, wil men 't gewas niet aan le
geren blootsteilen; in België, Duitsch-,
land en Frankrijk wordt dit tegenwoor
dig algemeen begrepen; de gewone ma
tige hoeveelheid verschc stalmest, of
het restant van 't vorige jaar iu den.
akker overgebleven, wordt ondersteund
door oen phosphaatbemesting mot Tlio-
mas-phosphaatmcel en blijkons de er
varing der laatste jaren, met succes,
zoowel bij de tarwe als bij de rogge, te
vens nog met het oog op het volgende
gewas. In onze provincie werd dezen
herfst ook menige waggonlading als
wintergraanmest op 't gebouwde land
uitgezaaid; de ondervinding zal hierom*!
trent echter nog een en ander loeren,
lloe sterk moet de dosis wezen Door
gaans bezigt men 8 tot 10 kilogram per
are; 'l komt ook niet op een baaltje aan,
want deze mestspecie is zeer goedkoop,
raakt niet verloren en werkt geruimen
tijd na; zooveel staat vast, dat meer
phospliaatmest te pas komt op humcuze
en stikstofrijke, laaggelegen landrijen
of v. aar ruimschoots, met stalincaL wordt
gemest ot zware massa's groemnest
worden ondergebouwdmet een woord,
overal waar men vermoeden mag, dat
de halm zich sterk ontwikkelen zal,
graan laat rijp zal worden en 't beschot
wellicht naar evenredigheid niet zal be
vredigen. Op hoog en droog land ge
bruikt men minder phosphaat, maar
daarbij meer stikstofmest. Kan men in
don herfst volstaan met minder fijn ge
malen phosphaat, meel met zoogenaamd
2de soort of 50 percents of mot nog
goed kooper, zeer fijn gemalen mineraal
phosphaat? Zou 't niet in menig geval
nuttig of noodig wezen raïnjf en phos
phaat samen te bezigen? Wij wagen
het met deze laatste vragen beslist ja
to beantwoorden; zij geven echter
stof tot eenvoudige en recht praktische
bemestingsproeven, waarnaar men zich
Daar zijn gesprek met den officier niet in
het geheim plaats vond, zoo vernamen de sol
daten al spoedig, dat zij uitgezonden waren
om -den onzichtbare" te vangen. Do Span
jaard. die hun tot gids zou dienen, werd door
enkelen voor een man, dien men voor een dooi
de Fransche generaals gebruikten spion hield,
herkend. Nadat zij langer dan oen uur bergop
geklommen waren, leide hij hen naar de bed
ding van een waterval, die in dit jaargetij
droog on door hooge boomen overschaduwd
was. Eenige hondord voelen boven deze kloof
verhief zich een licyvel van zand en rots,
waarover een klein beekje beenstroomde.
Deze heuvel moet langs een zich kronkelend
pad, dat slechts man voor man daarop voort
kon, beklommen worden.
Gij brengt ous langs vreemde wegen, zeide
Larose tot zijn leidsman, toen zij op eenig«n.
afstand van den waterval waren.
Zij. die wij zoeken, houden zich niet op
het vlakke veld of op den breeden rijweg, was
liet amvroord. Zijn wij dezen weg dour, dan
ligt het ergste achter den rug. Maar ge moet
dan uw volk toch wat rust geven; zo zijn aan
zulk klauteren niet gewend. Ru>t hier eon
kwartiertje uit; ik wil vooruitgaan en het
veld verkennen.
Het detachement zette de geweren in rot
ten, en de Spanjaard beklom, door zijn mank
gaan eonigziii-s bc-lemmcrd, langzaam het rfaar
de beek opleidend pad. Boven gekomen stond
hij een oogenblik stil, wierp een blik op de
beneden wachtenden en verdween toen achter,
de hoogc boomen.
Wordt v.erco!(/di