en omstreken.
ELIGIUS de Organist.
ZATFRDAG
Uitgever:
W. VAN DEX MUMIIOF-Sasscn.
Deze Courant verschijnt iedèren
Zaterdag.
Eigendom in de maatschappelijke
O-tt-i-jE.
Feuilleton.
Arbeids-Conferentie.
Stand der $1aan.
V.M. 5* Zaterdag. L.K. 12* Zaterdag. N.M. 19e Zaterdag.
E, K. 27* Zonda;
Stand
5, 10, 10. 22, 28 April op 5 30; 5,18; 5.5; 4,52;
Abonnementsprijs
voor Venray
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
per
kwartaal.
50 c.
65 c.
85 c.
V
4.39; v/ra.; onder 0.37, 6.40, 0. 58, 7.7 7.10. n'm
Prijs der Advertentiën
ran 15 rafels 30 c,
elke regel rarer 6 e.
groote lettere en vignetten naar plaeteruimte.
Advertentren. 3mnal geplaatst, norden 2rannl berekend.
dvertentign of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
'vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau »Peel en
Maas" te Venray.
Zal die band door de natuur ge
neven, tegenstrijdig zijn aan de
natuur des menschen? (vervolg van
no. 15.)
Juist het omgekeerde, hij is daar
aan ten vuile beantwoordend, omdat,
wijl de mensch van natuur maat
schappelijk is, het duidelijk blijkt,
dat de band der beurtelingseho nood
zakelijke verhoudingen, door
den eigendom geknoopt, niet
raiuder geleidelijk dan krachtdadig et-
toe zal meewerkeu om de menschen
tot een maatschappelijk koor te vor
men, gelijk God het gewild heeft toen
Hij hen van nature maatschappelijk
schiep. Van dien aard is het tweede
gevolg van den eigendom: hij is een
machtige bewerker van de vereeniging
der maatschappij.
Gelijk de eigendom oorzaak is van
een hechte verbinding tusschen de ver
schillende klassen der maatschappij,
zoo is hij ook de stichter eener andere
verbindingen wel die van den grond
eigenaar en boerenarbeider met het
■ord waar de bebouwde velden liggen,
an den industrieel en den werkman
met de plaats waar de fabrieken staan,
van den ambachtsman met de plek
waar zijn winkel is, en van de uit
oefenaars van welken handel of beroep
ook met het stuk gronds, waar zij
hun bedrijf voeren. Waar toch houdt
de grondbezitter, de landbouwer, de
fabriekant, de handwerksman, zijn
15.
Intusschen had zijn weenen toch dit voor
deel, dat hot hem eemge verlichting .schonk en
van lieverlede nam do hevigiieid zijner droef
heid af en bewogen alleen eenige krampachtige
snikken zijne horst; ook zijne overspanning
bedaarde langzamerhand,
Twintig jaren! riep hij op smartelijke:!
toon uit; ik hen t\,i aren ei: sta geheel
alleen! geheel alleen in deze afschuwelijke
stad, waar ik geen enkel oud vriend bezit!
Ach! welk een wreede toestandMijn God.
outferra U nnjner! Ik ken niemand, tot wien
ik mij wenden kan om raad!Ik ga aan
Donatiaan schrijvenhij kent mij door en
.door: ik zal hem alles uitvoerig mededeulen.
Wat moet ik doen moet ik hier blijven of
heengaan? Moet ik do mij gedane schitterende
aanbiedingen aannemen of afslaan Ach! wat
ben ik ongelukkig!.... wat zal ik aanvangen?
welke partij moet ik kiezen! Mijn God, ipijn
God! wie zal mij raad geven?....
Iemand, dien gy voorzeker in dit oogop-
blik niet verwacht, iemand, die sinds lang
weet, dat uw hoofd slecht en uw hart goed is,
sprak eeue ernstige stem, wier welbekend ge
luid Eiigius met een luiden kreet van verba
zing deed opspringen; ongelukkig kjitdin
welk een toestand vjnd ik u weder.
gedachten steeds op gevestigd? Op de
plaats waar de grond ligt die de eene
bezit en de andere bebouwt, de
op stad op het dorp waar de eene
zijne labrieken beheert, de andere er
in werkzaam is, waar de ambachts
man zijn beroep uitoefent. Wat daar
heen de gedachten roept en ze ei-
voortdurend op gericht houdt, is de
winst die daaruit getrokken wordt;
en hier ziet men een ander gevolg
te voorschijn treden: de iudeeling der
werkplaatsen. Wanneer aldus de werk
zaamheid aan een vaste plaats gebon
den is, dan ontluikt, als een onge-
plante kiem, uit de betrekkingen
welke er gevormd worden, eene bij
zondere gehechtheid aan de plaats
zelve. Dientengevolge wordt het ver
blijf steeds bestendiger, de verhuizing
altoos zeldzamer. Hieruit ontstaat een
groot maatschappelijk gevolg: de ge
regelde indeeling der verschillende
volken in steden, in dorpen, in ge
huchten, van de lachendste landouwen
der vlakte af tot aan de steilste Al
penruggen, vau de Zuider heete stre
ken ai tot aan de Noorder ijsgewes-
ten. Want indien het bijzonder belang
en de bijzondere genegenheid niet
voldoende waren om de maatschappij
zoo ordelijk ingedeeld te houden, dan
treedt terstond het recht vau eigendom
voorop als een onoverschrijdbare slag
boom bij de grenzen van ieder veld
en ieder gewest; en tot het geweten
sprekende legt het elkeen den plicht
op, om binnen eigen grondgebied te
blijven, en verbiedt dreigende om met
overweldigenden voetstap de afgeba
kende paien te buiten te gaan. Kn
ware er iemand die aan zuik een
bevel en zulk een verbod zich niet
storende, inbreuk ging maken, hij
zou vallen, door den algemeeuen
afschuw van het openbaar geweten
getroffen, en in naam van het ver
trapte recht, veracht worden als dief,
als moorder, als gewetenloos en bar-
baarsch overweldiger. Wat het uit
werksel is dat daaruit vooitkomt,
iedereen ziet het in: de geweldadige
invaller, worden belet, de bloedige
verdedigingen voorkomen, de worste
lingen, verdeeldheid dor gemoederen,
en alle verwarring of heroering wor
den, voor zooverre de menschelijke
willekeur geen misbruik maakt van
de macht, uit de maatschappij ver
wijderd. Het gevolg is derhalve open
baar: de eigendom die pp de gemoe
deren werkt door de winst, en zedelijk
door het recht, verschijnt gelijk hij
waarachtig is: ais eea volijverige
bevorderaar der maatschappelijke orde.
Veronderstellen wij thans twee zaken:
den bijzonderen eigendoni en den ge
meenschappelijk gemaaktcn eigendom.
Welke van die twee zit liet beste
verzorgd worden? Het antwoord op
zulke vraag ts niet nojidig. Het is
duidelijk, dat op het oógenblik des
gevaars vooraf de eerste en vervol
geus de tweede zal w/rcen gered.
Wij hebben ffairvan fe V
wijs in het onderscheid dat waar te
nemen valt tusschen de weiden en
bosschen ir. bijzonderen eigendom en
die der gemeenten. Het gevolg van
de verdeeling van den grond, bijzonder
eigendom geworden, is derhalve een
onvergelijkelijk ruimer, vlijtiger, aan
houdender bebouwing daarvan. Aan
deze is de eigenaar gebonden door
de winst die hij er uit haalt, door
de gehechtheid die hij er aan heeft
als aan eene zaak in zijn bezit, dooi
den wedijver met den buur die allengs
opschiet; alle redenen die zijne nijver
heid, zijue werkzaamheid steeds aan
wakkeren. Neem aan dat er zulke
verdeeling niet bestond, dan zou, ge
neigd als de mensch is om vermoeie
nis te ontwijken, de nalatigheid
algemeen zijn. (Slot volgt.)
Dc Reichsanzeiger publiceerde dezer
dagen, den Franschen tekst van het
sluitingsprotocol van de internationale
conferentie betreffende de arbeiders.
Tot aanvulling van vroegere mededee-
lingen aangaande de conferentie, ont-
leenen wij daaraan het volgende.-
Het is wenschelijk, dat kinderen
onder de 1-1 jaar niet tot den arbeid in
mijnen toegelaten wordenvoor de zui
del ij ke landen is de grens gesteld op 12
jaar. Arbeid onder don grond is aan
vrouwelijke personen verboden. In
dien aan den arbeid in mijnen gevaren
verbonden zijn, welke niet weggenomen
kunnen worden, moet de duur van den
arbeid ingekrompen worden. Aan elk
land wordt de regeling hiervan overge
laten. De veiligheid der werklieden
en de gezondheid worden gewaarborgd
door alle middelen, waarover de weten
schap beschikt, en geplaatst onder toe
zicht van den Staat. De betrekking tus
schen de werklieden en de ingenieurs
van
ng en
„id'jit. Da? ,i
ml»
lil' ngeT4
Ach! mijnheer..., mijn vader, allerbeste
vader!..., zuchtte Eiigius zich op de kniën
latende nederzinken voor dengenen, die hem
eertijds als zijn eigen zoon bemind had.
De eerbiedwaardige man, dien de Voorzie
nigheid den armen Eiigius in dat hachelijke
oogenblik te hulp zond, was de directeur van
het instituut, waar hy opgevoed was. Voqr
de afdoening eener zaak naar Parijs hebbende I
moeien komen, was zijne eerste zorg gevyees.t
naar Omieiuau's woonplaats onderzoek te doen
en zich derwaarts te laten brengen. Zouijer
gedruiscn binnen getreden door de deur, welke
de lieer Bernard had opengelaten, wqs hij,
zonder dooi- Eiigius opgemerkt te worden,
getuige geweest van hei Fats te gedeelte zijner
alleenspraak en hij behoefde geen laag onder
zoek, om tot op deu bodem der ziei ie lezen,
welke hij sinds zoolang kende.
Eiigius zou hem de moeite van een onder
zoek dan ook wel bespaard hebben, want de
rampzalige jongeling, die even schuldeloos van
ziel als vurig van hoofd was, begon, na de
handen van den abt Vmcentius de Mmef.
kussen bedekt, na eene poos zonder een ver
staanbaar woord te kunnen uitbrengen, ge
snikt 10 hebben, zijn nart voor hem open te
leggen met eene overdrijving van oprechtheid,
welke den waardiger) geestelijke mee:1 dan
eenmaal de tranen in de oogen deod schieten.
Deze bekentenis, de vreugde die te kunnen
doen aan den man, dien hij op aarde het meeste
hoogachtte en beuunde, aan den mail, die hem
zoo juist tot in de ontoegankelijkste schuil
hoeken zijner ziel wist te treffen en tot zelfs
de fijnste schakeringen daarvan wist to onder
scheiden, aan den man, in een woord, wiens
tegenwoordigheid en toespraak hem verplaats
ten in het midden van dat schoolleven dat
voor hem zoo vreedzaam, zpo genoeglijk, zoo
zorgeloos daar henen gevloden was, onthief
zijn hart van een oudragoiijken last en ver
anderde geheel en ai den loop zynar denk
beelden, en gelijk zulks genjeenlyk met vurige
hoofden het geval is, welke met eene verba
zende snelheid van het eene verbazende snel
heid vaa liet eene uiterste tot het andere over
gaan, bezwoer Eiigms, die zich, nog zoo kort
ta voren op da vleugelen van het genie met
het grootste zelfvertrouwen tot eene duizeling
wekkende noogte opstijgende, met roem, lau
weren en aanzien overdekt waande, thans
berouwvol, verootmoedigd, do handen van
den leidsman zijner jeugd met tranen besproei
ende, deu eerwaardiger» grijsaard, uit do vol
heid zijns harten, voqr hein een andereq $Uat
te kiezen en hem tot zelfs het terug denken
qan de kunst te verjuadeu, welke hij zoo
hartstochtelijk beminde.
De abt Vinceulius bal Eiigius tot het einde
toe aangehoord, zonder hem lil de rede ta val
len, hij bewaarde het stilzwijgen nog ettelijke
minuien, nadut de jou&eling opgehouden Uad
met spreken.
Casteinau, aldus, ving hy eindelyk op
laugzanjen en ernsiigin toon aan, meent gij,
dat, toen ik u herwaarts zond en gy iu de
vreedzame schaduw van dit Huis Gods uwe
höogere muzikale studiën vqortzettet, meent
pij, zeg ik, dat ik toep, alleen uwe stoffelijke
belangen op het ooi nebbende, u de middelen
wilde verschaffen op eenmaal in uw levens
onderhoud to kunnen voorzien of wel, dat ik
slechts de zich zoo onwederstaanbaar in u
worden, om den mijnwerker en diens
huisgezin te waarborgen tegen de gevol
gen van ziekte, ongelukken, ouderdom
en dood, en dat de instellingen, die
geschikt zijn om het lot van den mijn-
wei ker te verbeteren, voortdurend uieer
ontwikkeld worden. J)at men zich be-
ijvere werkstakingen te voorkomen,
teneinde een bestendige productie van
kolen te verzekeren. De ouder vinding
heelt bewezen, dat het beste preventie
ve middel hierin bestaat, dat do werk
gevers co de mijnwerkers vrijwillig
overeenkomen, tot arbritage over te
gaan, wanneer de geschillen niet ter
stond uit deu weg kunnen worden ge
ruimd.
Wat den Zomlagsarbeid aaugaat,
I openbarende neiging wilde bevredigen
Met ter üedergeslage oogen en purperende
wangen stond Eiigius voor zijn rechter en
autwoorddo slechts met een diepen zucht.
-Alvorens omtrent uwe toekomstige loop
baan een besluit te nemen, mijn zoon, hob ik
lang met God iu bet gebed geraadpleegd me
nigmaal heb ik u voor het altaar aan mijne
zijde doen nederkuieleu en den Hemeispheu
Vader vurig gesmeekt mijn verstand te ver
lichten, opdat ik voor u eene heilzame keuze
mocht deen. Ach? mijn w arde Eiigius, indien
ik voor God mei myne ziel verantwoordelijk
ben voor al die zielen, roet wier vorming Hij
mij belust heeft, indien ik hum en. >p
verschuldigd ben van de Unuozo j -
die gedurende de uiige iqojyt j
ik met de bestiering v n pus opv
Sticht belast beu, aan m.juu ieiu.nc /.;j.
vertrouwd geweest, noeveel moer is ui. u.,?»
het geval met een Kind, dat, op zeer vroegen
leeftijd in mijn huis gepulst, nuumet* onder
eenig ander toezicut dm het luyne gestaan
heei't, met een kind, vjur innweik nieu)Hijd
de verantwoordelijkheid met mij geduehj
heeft
Eugius zuchtte nog dieper en een grqotn
traan druppelde .lit zyn a ouge-i op do imud de»
priesters.
•Eligms, ging de geestelijke nu een kopie
pauze voort, ik Uüb u Jerinuve van u>vo
kindscnhoid uf bestudeerd en mijne luogo be
trachtingen hebben mij overtuigd van eene
neiging, welke ray b:j de eerste outdekking
deed sidderen en welker bestaan ik zelfs ge-
rutraen tijd heb getracht te loochenen. Ik Ge
speurde tot mijnen schrik in uwe ziei eene
drukt bet protocol de wenschelijkheid
uit, dat aan dc werklieden één rustdag
per week verzekerd worde, en dat die
rustdag, voor zoover de bcschcrmdo
personen aangaat, bepaald worde op
don Zondag. Uitzonderingen kunnen
gemaakt worden in gevallen, dat er
technische redenen bestaan voor voort
zetting van bet werk enz. Intusschen is
bet wenschelijk, dat zelfs ut die g«val
len eiken werkman één vrijen Zondag-
om de. veertien dagen beeft. Do regeling
hiervan gesch.cde bij overeenkomst tus
schen de verschillende gouvernementen.
Kinderarbeid. Het is wenschelijk
dat kinderen onder de twaalf jaar, zoo
mannelijke als vrouwelijke, onversohil-
lig in welke industrie, niet wei kon
voor de zuidelijke landen is de grens 10
jaar. De kinderen moeten eerst voldaan
hebben aan de voorschriften betreffende
het lager onderwijs. Kinderen onder de
veertien jaar mogen niet 's nachts wer
ken, on ook niet dos Zondags. Ilun
arbeid mag*niet langer duren dan 0 uur
per dag en moet onderbroken v .rden
door minstens een half uur rust. Kinde-
rem *o(vr>YU"jon wpprJou t ,f
(Vrt'gczémle of gevaarlijke b<zighede».,
tenzij onder beschermende voorwaar
den.
Jeugdige werklieden. Het is
wenschelijk, dat zij, tot welke kunne
ook bchooronde, tusschen do veertien
en zestien jaren noch 's naohis, noch
's Zondags werken dat hun effectieve
arbeid niet langer dure, dan 10 uur poi'
dag, en onderbroken worde door oen
rusttijd van minstens li uur in het ge
heel, Voor zekere industrieën kunnen
uitzonderingen gemaakt worden. Ile-.
poi hingen zijn noodig, waar het Ql)gc-
zonden of gevaarlijken arbeid goldt,
Descberming is noodig voor jongena
van 1G tot 18 jaar, wat aangaat vast
stelling van den arbeidsdag, van den
1 nachtarbeid, van den Zondags irbeid en
s'erko. onwoilermapbare hartstochtelijke noi*.
ging voor do Roiioone kunsten, inzonderheid
voor de muziek, eene neiging, welke, met
eene in de hpogste mate mijne bezorgdheid
wekkende gretigheid, aan allo zydeu nanp
voedsel aool)t. Ach J mijn zoon. ik wil u gaar
ne royne zwakheid bekennenhel heeft mij
diep bodroefd! Ik heb uren |apg, in het stof
nedergebogen, voor God rayn bezwaard ge
moed lijoht; gegeven, ik heb Hero durven vrar
gen, of liet werkelijk zijn Wil was, dat de
meeat geliefde zoon mij-m harten eenmaal op
die mot dreigende, klippen bezaaide zee, waar
reeds zoo menigeen, die de haven aj in hot
«••zie .d. >«-hi|;h: CU-. aelcdou ha«J ül| J»ed-
ije vu: foren gegaan wqa, zpuciidjjwa'koi^
•i -ij I- u s i '-uuï zijner hiti'lB.iopInen prijs
g«,-v LJii de gedimhre aim do talto uc.
-...H'. ;.-i vMj-d •.••vunhoid. welke ia den huo-
/.ein vajj onze ma:>t»chappy Aanwezig zyn ei\
znmen aehijijen te xonnnpn, om do odeU'ei
gaven van P«»d toi vei'keoivj doeleinden aatv
t V MüJ.-f:, «mi lot bevrediging der h'i tötuohttu
zb doen 3L)-"!tkeiiby 4» göjlaohti? aarj de
jgtriKkhn, dio door den vorot der duisu^nlaaeu
aan de dcugdzamen gesnanneij werden on aan
de gemakkelijkheid, waapmode zynu verleii-
dingeq ji: pim ongelukkig linrt ingang vinden,
hen ik dikworl aan den Almachtige gevraagd,
cd in c;ize dagen een goed Christen, een deugd-
/.»ii«m me.isen. levens urtis'.o zou kunnen zijn.
Werftt v'rvclfti.