Buitenland.
ZATERDAG 1 MAART 1890.
Uitgever:
W. VAX DEX SlikcKHOF-Sassen.
Koning Willem III.
^Feuilleton.
ELIGIUS DE ORGANIST.
Belgie
1
ELFÏ13 JAUGANC?.
No. 9
Stand der itiuan.
V.M. 6® Donderdag. L.K. 14® Vrijdag. N.M. 20® Douderdag. E, K. 28® Vrijdag.
Stassf! dei* Zon.
5, 10, 10, 22, 2S Jan. op G.40; 0,30; G10; G, 2; 5.48; v/m.; onder 5.45, 5.53, G. 3, 6.40; G.24. n/ra
Abonnementsprijs per
voor Venray
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
kwartaal
50 c.
G5 c.
85 c.
6 c.
Deze Courant verschiAt ietleren Zaterdag.
Prijs der A.dverlentiën:
van l5 regels 30 c.
elke regel meer G e.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Aüveitentiën, 3mnal geplaatst, worden 2maal berekend.
dvertentiën of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
^vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau »Peel en
Maas" te Venray.
Nu ruim een jaar geleden ver
spreidde zich door geheel Nederland
de treurige mare van 's Kouings ern
stige ongesteldheid. Bij het uitkomen
der dagelijkscho bulletins bleek hut
eerst duidelijk hoe innig het Neder-
landsche volk zijn grijzen Vorst lief
had. Zonder onderscheid van rang
of stand, partij of kleur, stemden
allen in met den vurige wensch
moge koning Willem voor zijn volk
nog behouden blijven. Eu toen eenigo
dagen later als door een wonder en
tot verbazing der wetenschap, zijne
lichaams krachten toenamen, ging er
uit aller hart een juichkreet op,
niet gedrongen, of uitgelokt, maar
hartelijk, oprecht, de taal des harten
bef N:edo.r,iaji'.ls'9»Av. tür ra;-* -p-kjuu,-
«de Koning is hersteld." Weinigen
dachten toen misschiou dat de 7dste
geboortedag van Koning Willem zou
gevierd worden.
Werpen wij nu eens een terugblik
op de ruim veertigjarige regecring
van Jlem dien men te recht Willem
den' Goeden mag noemen. Bij zijne
inhuldiging te Amsterdam, zwoer liij
niet alleen trouw aan den Grondwet,
maar tevens do belangen zijner on
derdanen, zonder onderscheid, te zul
len behartigen. Het antwoord op de
vraag: «is Hij zijn koninklijk woord
getrouw gebleven#" ligt voor de hand.
Afgezien van politieke aangelegenhe
den, te veel in omvang en voor
8.
Intusschön werd er stilte verzocht; de in
strumenten waren gestemd, ieder had zijne
plaats ingenomen en op het door den orchest-
meester gegeven teeken voerde men tamelijk,
goed eene moeielijlce symphonic uit. Deze
werd door onderscheidene operu-stukken ge
volgd. Door dit geheel nieuwe concert scheen
Eligius als het ware verbijsterd. Eligius had
zijne opleiding gekregen in een geheel geeste
lijk opvoeding» gesticht en daar had zijn ta
lent zich geopenbaard meer dan eens waren
er door zijne kameraden kleine door hem ge
componeerde stukken uitgevoerd. Op ialeren
leeftijd uit dat instituut in eene kerk overge-
plaats, hadden nimmer ongewijde muziekstuk
ken zijn gehoor geboeid. In dat oogenblik
kon hij zich dan ook geeue rekenschap geven
van de zijne ziel ontstuimig bestormende go-
waarwordingen: eene zonderlinge mengeling
van verbazing en bewondering wisselden el
kander in zijn hart af, doch het kon hem nog
geenzins boeien: de overgang was te schie
lijk.
Eindelijk had ieder zijne schatting betaald
zelf Gustaaf, die bij eene ongemeeno vlugheid
op de piano eene bevallige en buigzame stem
paarde, en door zijne vrienden als een uitste
kend zanger geroemd werd, had ook ver
scheidene keeren gezongen en werd telkens
eenvoudige lieden, van minder belang;
wanneer of waar schond Hij zijn
woord, als er sprake was, rampen
te lenigen, met stoffelijke middelen,
met raad en daad bij te staan Ge
tuige hiervan, reeds een dertigtal
jaren geleden, do watersnood die een
gedeelte van ons Vaderland teisterde.
Bij de eerste tijding, verliet Hij zijn
koninklijk verblijf zelfs in het barre
jaargetijde, om de ongelukkigen en
aan have en goed beroofden, door
woord en daad moed in te spreken.
Volgens ooggetuigen vloeiden tranen
langs zijn, zoo ernstig aangezicht.
En bleef het daarbij? Nog hoort men
het zeggen hoe vaak IIij met vor
stelijke hand den ongelukkigen milde
aalmoezen uitdeelde. In zijn paleis
teruggekeerd, beval Hij eene alge-
tneene inschrijving ten einde verder
in den nood der ongelukkigen te
kunnen voorzien. Dit is slechts een
staaltje onder velen. Maar nu meer
bepaald uit een Katholiek oogpunt
beschouwd.
Bij 's Konings troonsbestijging in
"48 waarborgde ons du Grondwet
VHjh.mil cr.» 'Er-..kA ia,vet hovj
dikwijls heeft men die vrijheid niet
aan banden willen leggen. Den Ko
ning, die de Katholieken ook als
zijne kinderen en onderdanen beschouwd
en als zoodanig behandelt, zijn wij
hiervoor dank schuldi.
den zijn verbroken. Ja, nog immer
getuigt de grijze Vorst, hoe zeer Hij
ons lief heeft. Een goed jaar geleden,
bij het gouden Priesterfeest van onzen
geliefden Leo, aarzelde Hij niet Hij
zelf een Protestansch Vorst, den al-
gemeenen Vader aller Katholieken,
met een eigenhandig schrijven geluk
te wensehen, tuil einde Hem, den eer
bied, achting en liefde te toonen, die
Hij voor Hem koestert. Eu zou dan
de liefde den V.iler getoond, niet
op de zijnen overgaan? Dan, genoog
hiervan.
De Koning is z: n 74fcte jaar inge
treden en met het stijgen zijnor jaren
is de liefde zijner; kinderen niet ge
daald.
Dat God Hem spare is zeker de har
telijke wensch van alle welüenkenden.
Met Hom wordt cja laatste manned ij
ken telg uit het eeuwenoude en bo
roemde huis van Oranje, eenmaal
grafwaarts gedragen. Geve do Almach
tige dat de dag nog ver af zij. Maar
ook, wanneer Hij niet meer is, zal
Hij toch blijven voortleven door Haar,
die het Nederlandsche volk eenmaal
als zijne Koningin hoopt te begroe
ten. En wanneer zijne asch bij die
van zoo velen zijner roemvolle Vade
ren zal rusten, etv do bezoeker, het
zij Nederlander of vreemdeling, dc
kerk van Delft binnentreedt zal hij tot
zich zelven zegge.- hier ligt
WILLEM DE GOÉDE.
S3 'O HcrtOg V/&ff öfj2ïr.A'oi
Het groote nieuws, dat alle pennen
in beweging brengt, is natuurlijk de
overbrenging van den hertog van Or
leans naar de gevangenis te Clairvaux.
dat die ban- j Deze had des nachts ten twaalf ure
plaats, onder allerlei voorzorgsmaat
regelen om haar geheim te houden
en eiken volksoploop te vermijden.
Het Kabinet heeft dus gebogen en
gevolg gegeven aan het bevel van de
uiterste linkerzijde: óf gevangenhou
ding óf amnestie ook voor de werk
stakers. De discussie over dit voor
stel nam niet langen lijd en zijn lot
was spoedig beslist. Veel succes had
ovörigensile voorsteller met zijn woord-
dooi' zijne behendige vleiers met een uitbun
dig. eiudeloos handgeklap toegejuicht. In-
tusschen waren druk punch, Champagnewijn
en andere ververschingen rondgediend en
reeds bergden eenige der liefhebbers, na eerst
hunne instrumenten met een zakdoek afge
veegd to hebben, deze in hunne kokers, toen
de jichtige grijsaard den naiionalou garde,
die juist heen wilde gaan, met de kruk aan
"den kraag van zijn jas vastklampende, hein
toeriep
Ho, hol mijn heer Gargousse, haast u
tóch zoo niet, om weg te komen Ik begrijp
niet hoe een dilettante er aan kun denken, om
heen te gaan, nu wij het genoegen gaan sma
ken een toonkunstenaar van eene geheel bij
zondere soort te zullen hooi en
Wie dan, wie dan lieten drie of vier
stemmen zich gelijktijdig hooren.
Voor den drommel wie dan gij ver-
diendet, dat men u s'ille'jes hoi uitrekken
tot straf voor de haast, wekte gij altijd maakt
om heen te gaan, antwoordde de grijsaard,
terwijl hij een bediende een voor de achtste
keer geledigd glas terug gaf; wie dan?
Wel! wie anders dan de jongeling, die daar
ginder bij het raam staat, iedereen is niet ge
lijk aan u, jongelieden, iedereen vlucht met
de grijsaard Terwijl gij zongt en u vermaak-
tet, heb ik met een allerliefst jongmensch
kennis gemaakt: een geneesheer, geboortig
uit Languedoc, zeer voorkomend en vriende
lijk, op mijne eer hij is de boezemvriend van
dien toonkunstenaar, van wieri hij mij won
deren verteld heeft. Ziet, daar staan zij met
elkander driftig te praten. Ila, ha, ha zou hij
zich bijgeval laten bidden? Aha! het talent
heeft luimen! Gustaaf,- Gustaaf, hoor eens
even! gij zijt hier hoer jles huizes het is der
halve uw plicht dien onhekendo te verzoeken,
om het genoegen, dat gij ons aangedaan hebt,
nog to willen verboo^en, door zich te doen
hooren.
In dien tusschen tijd avas Dasson vol vreug
de naar Eligus toegegaan, en doelde hem me
de, dat men zich gereell maakte om naar hem
te hooren; maar Eiigias was bij berftbt als
van don donder getroffen Geheel en al in den
geest hui-en hot zonderliigo gezelschap zijnde
in welks midden li ij zicTi bevond, verwachtte
hij niots minder dan genoodzaakt to worden
daarin eene rul te spelei. Met cone halstar-
righeid, welke naar di ill zweemde, wees hij de
dringende heden van Dasson af, dio hem met
geweld wilde zien schiljteren en hunne vrij le
vendige woordenwissel
nutcn, toon Gustaaf.
den jiolitigen grijsaard,
de zijn jongen bloedverv
aan to sporen. Daar
ril ere weigering sleclils zou strekken om
Ier aandacht op zich t<
terstond toe o
jiilg duurde eenigo nu-
liulp geroepen door
;ieh verplicht reken-
aut daal-toa insgelijks
lEligius inzag, dat alle
doen vestigen, gaf hij
\i nedcrgoslagen oogen
en tot achter do
piano.
Gelijk wij zooeven
directeur van het instj
gius een groot aantal j
hoe wel bij zijne jeugl
zucht voor de schoonc l!
wolke in hun waar
gi'ootere verheerlijk
gewend worden, echtd
eenig ongewijd voeds
ooren Lod wordonde naar da
gezegd hebben, had de
tuut, in hetwelk Eli—
•en had doorgebracht,
kweekelingen die
(insten aankweekende
gpunt beschouwd, tot
van God kurtnen ann-
nimmer geduld, dat
|l hunne ontluikende
speling, toen hij de werkstakers, wier
in vrijheidstelling hij bepleitte, als
«prétendants a lVxislenco" noemde,
in vergelijking met dien anderen
pretendent, die thans te Clairvaux
tijd heeft om na te denken over de
wisselende inzichten tc zijnen opzichte
van het Kabinet. De houding van het
ministerie vindt lof bij weinigen, af
keuring bij de mecsten eu zelfs de
radicalen, al hebben zij in zeker op
zicht nu hun zin, kunnen weinig eer
bied gevoelen voor een kabinet, dat
's middags na hunne bedreiging terug
komt op do 's morgens genomen beslui
ten. De prins zit dus te Clairvaux en
en wat zal men verder met hem doen?
Over een dag of veertien loslaten,
zeggen sommigen, doch het valt ge
makkelijk to begrijpen, dat, na het
geen nu voorviel, volstrekt niets meer
met zekerheid te zeggen valt.
De zitting van Maandag werd nog
opgevroolijkt door de «joyuuse rentree"
der vroeger uitgezette en der nieuw
gekozen boulangisteii, die op eeu rij (je
achter elkander zich naar hunne plaat
sen begaven, Deroulêdo aan het hoofd.
--Leye do lGvn.nl.'!jokvi>Qld$„dj£&fl zic^
gedwongen om eens uit te roopeir.
Goeden morgen, hoeren," zeide Laur.
Do voorzitter, Floquet, vreesde blijk
baar een nieuw rumoer en viel hou
dadelijk in de rede: »U\y uitroep
klinkt zeer mooi, zeido hij tegen Dé-
roulède, «maar ik verzoek u geen
rumoer te maken." «Wij maken geen
rumoer," zeide Laur, «ik zeg u goe
den morgen", en daarmede namen
dc boulangisten weer zitting, om door
met do uiterste linkerzijde vóór de
amnestie te stemmen, zoo mogelijk
te trachten, der Rogeering een on
aangenaamheid te bezorgen. Nu, daar
voor zitten zij in de Kamer.
Anders dan do Kaïner besloot dc
heeft
Gemeenteraad van Darijs. Deze
oen besluit genomen, waai bij hij zich
verzet tegen elke gratie, aan duu
hertog van Orleans te vcrleenen, eu
tegelijkertijd zich verklaart voor eene
amnestie, niet alleen j voor allo werk
stakers, maar ook voor alle veroor
deelden wegens drukpers delicten Het
bij dergelijke besluiten, diode bevoegd
heid van den gemeenteraad te buiten
gaan, gebruikelijke protest van den
Prefect bleef niet uit en de vernie
tiging van dat besluit zal te harei'
tijd wel weer volgen. Ook in deze
adering een incident: Terwijl het
avond-dag verboden was,
rijtuigen op do boulevards stil lo doen
staan," ging de president van den
Gemeenteraad, Rousselle, kalm zijn
spelletje domino maken in een café
en liet zijn rijtuig vóór do deur wach
ten, dat daarop door de politie werd
medegevoerd. Groote woede van den
voorzitter, die nu te voet naar huis
moest, terwijl hij meende, dat do
politie verorderingeii voor hem niet
geschreven waren. Interpellatie aan
den prefect, die de politie in gelijk
sl «LI4vornieu ivfje. "node vf.it dau
voorzitter, die zijn ontslag nam.
i vergadering
op Vastcna'
talenten kwam voocicu. Hij wist, dat dio daar,
waar neiging vour do beoefening dor kunsten
niet heiligt, zij verteert on dewijl hij vol tee-
dere zorgvuldigheid was voor diegenen zijner
kindereu, die hij met dat odelo ruur bezield
zag, on niet ten onrtohto vooronderstellende,
dat de eerste beginselen, waaraan men wei
nig gewicht heohr, van een onberekenbaren
invloed zonden zijn up de richting van genie en
hen Inter zouden aandrijven, om aan vergif*
ligdo bronnen to putten, Imd li ij tot stelregel
aangenomen, om mot gezuiverde grondstoffen
to vueüeu. Zoo had hij, vuor do studio der
muziek met grouto ku.Rcn aan dio rijke mij
nen van gewijde muziek puttende, welko
Duitschland in menigto bezit, aan do levendi
ge verbeeldingskracht van zijner jonge scho
lieren kostelijke en omvangrijke reportoriums
ter bewerking gogoven, en zijne godvruchtige
en vaderlijke ziel verlustigde zieh in do zalige
overtuiging, dat te midden van al do luid
ruchtigheid eoner onscnuldigo ou ongekun
stelde vreugde, nimmer woreldscho liederen,
nimmer jubelklanken, van onreine lippen
voortgekomen, onderzijn dak waren opgosto-
gen of geboord.
Ton g'ovolgo yan die aan Eligius gegevouo
richting moest er noodzakelijkerwijze oen
scherp contrast bestaan tusschen do pis te
voren uitgevoerde muziek en die, wolke mou
ging hooren. Met een gloeiend voorhoofd on
ijskoude handen had Eligiu* oono pons tame
lijk onbeduidende akkoorden aangeslagen,
waarna liet instrument eenigo toonen begon
voort te brengen, welke den artisto deden
ontwaken oil voor dezen verdween do be
schroomde en verlegen jongeling,
In de maand Augustus van dit jaar zal to
Antwerpen do driehonderste verjaardag van
hot overlijden van Ciiistoffel Plantin, eo.i van
de beroomste vertegenwoordigers der boek
drukkunst eu stichter van de aartsdrukkorij
Plantin, plechtig herdacht worden. Een oo-
mité is gesticht, saiinngesleld uit letterbeoe
fenaars ou bibliopiiieön, met hot doel oen
«boek wezen dag" te houden, waurop een rooks
hoogst belangrijke quaesties zullen besproken
De aaneenschakeling der akkoorden, wolke
hij bij toeval had uitgebracht, bracht hom al
ias op liet terrein, waarop hij zich als mees
ter bewoog en eenmaal op zijn dreef, gaf hij
zich moer duu oen kwatier uurs over aan eene
heerlijke improvisatie, welke zijne ziel scheen
to ontheffen van do onaangename indrukken,
welko hij zoo evou ondervonden had.
Maar aan het gezalsohap. waarin hij zioh
op dat oogenblik bevond, beviel Eligius ma
nier van spelen »u hot gohoel niet.
Do zachte on frisciio roos, wior geur het
schaduwrijke, cenzime plekje balsemt, dat
haar hoeft zien ontsluiken, zou to vergeefs ha
re liefelijke uitwasemingen verspreiden in
eene dier werkplaatsen, waar de kient, met
gioote kosten, vuor don verwijfden mensch,
bedwelmende eu kunst matige reukworken
vervaardigt; desgelijks kwamen de melodiën,
welko zuiver ou door het rei no gevoel dor
godsvrucht gsloulorJ uit de ziel des jongeling*
in het instrument overgingen, zijnen toehoor
ders, wier hart vuor alle zachte aandoenin
gen gesloten was, smakeloos en onbeduidend
voor.
•Hierbij kwam ook nog. dat ieder uur van
den dag zijn vast gebruik hebbende, andere
vermaken onze liefhebbers elders verheid"
don; zoo dat zij. ter muwornood wachten
de tot Eligiu> zij l 3l»lk guiu i lig i hid. bij
de laatste trillingen van hot instrument met
overhaasting de deur uitgingen en de trap
pen afliepen.
Wordt ver rot/.I