istre EDISON. De Dorpsgeneesheer. ZATERDAG 5 OCTOBER 1889 TIENDE JAARGANG. No. 40. Uitg W. VAX DEX Mil Doze Courant verscliij Feuilleton. ÏCK.H0F-Sassen, vt iederen Zaterdag. 8<anel des* Slnusn. Oct.E.K. 2e Woensdag/. V.M. 0° Woensdag. L.K. llc Donder Jng. N.M. 24e Doi:d> rJag. 31°Dond. E.K Abonnementsprij s voor Venray franco per post voor het buitenland afzonderlijke nummers per kwartaal. 50 c. 05 c. 85 c. 6 c. dvertentiën of Ingezonden Stukken gelieve men Vrijdag ■vóór 2 uur 's-middags te be zorgen aan het Bureau »Peel en Maas" te Venray. Sinds ile beroemde Amerikaansche uitvinder, zich in Europa bevindt, beeft men bij verschillende gelegen heden in de buiteulandsche bladen bijzonderheden uit diens leven kunnen lezen, dat wij er hier een kort over zicht van willen geven. Thomas Alva Edison. 11 Februari van het jaar 18-17 te Milaan, in den staat Ohio, geboren, is de zoon van behoeftige ouders, van wien men tnet het volste recht kan zeggen, dat hij twaalf ambten en dertien ongelukken bad. Zijn vader was niet in staat, Item lang te onderhouden, zoodat de kleine Tlionios reeds op elfjarigen leeftijd met allerlei kleine koopwaren eu kranten de stations afliep, om zijri brood te verdienen, In zijnen tijd, tussciien den aankomst en hel vertrek der treinen, las hij verschillende na tuurkundige en andere werken, welke hij zich aanschafte voor het geld, dat liij op do negotie wist over te sparen, lu het bizonder trok hein de schei kunde aan; in liet kastje, dat hij ter expedieering van zijne koopwaren altijd met zich voerde, was eene groote ruimte ingericht voor de stoffen en toe- sLellen, waarmede Edison de proeven nam, welke hem bij zijne studiën noodzakelijk voorkwamen. Wanneer hij niet las en proeven nam, dan dacht Edison na, totdat het gefluit der aan komende treinen hem liet sein gaf, zijne mars op te nemen en den tocht langs de portieren der rijtuigen te 12. De kamer was zeer somber; eene branden de waskaars liet de voorwerpen onderschei den, doch zonder ze te verlichten. Het edele en bleeke gelaat van lord Kysington slak scherp af op het sneeuwwitte linnen van zijn hoofd kussen zijne oogen waren gesloten. Dit was zijne gewoonte, als hij zich voorbereidde om te lijden, alsof hij alle smart in zich wilde besluiten, om niets van zijne zedelijke sterkte te verliezen; hij klaagde nooit; hij bleef in zijn bed op den rug liggen, rechtuit en onbe wegelijk als een standbeeld op eene graftombe. Meestentijds liet hij zich iets uit een boeit voorlezen, daar hij hoopte, dat of de inhoud van het werk zijnen geest boeien of hel een- toonige geluid eener stem hem zou doen in slapen, "Na eenige tijd stil gelegen te hebben, gaf hij mij met zijne ontvleeschde hand een teelten om een boek te nemen en hem iets voor te lezen: maar ik zocht te vergeefs; de boe ken en dagbladen waren naar beneden ge bracht; al de deuren waren gesloten, en zon der te schellen en de grootste opschudding in huis te verwekken, was het mij onmogelijk aan zijn verlangen te voldoen. Lord Kysing ton gaf eerst eenige blijken van ongeduld, doch scheen er eindelijk in te berusten, en wees mij eenen stoel aan naast zijn bed, Ge- aanvaarclon, teneinde den reizigers zijne waren aan te bieden Eens op een dag kwam de kleine Thomas tot de ontdekking, dat het vooral de clectricitcit was, welke hem het meest aantrok. Aanstonds begon hij zich daarop toe te leggen, en. alles wat in de boeken stond, was spoedig in dat hoofd gevaren. Om echter verder te gaan, had de marskramer geld noodig; hij begreep dit zelf het best. Hoe daaraan te komen? Dag en nacht martelde Edison zijn hersens af. maar langen tijd zocht hij tever geefs. Naar hij zelf onlangs verklaarde, heeft geen zijner uitvindingen hem zooveel tijd gekost, als die om voor den eerste maal veel geld te maken. Eindelijk echter rees in het vrucht bare brein van den jonge geleerde een plan op. Hij wilde hoofdredac teur van een groot blad worden! En inderdaad, op twaalfjarigen leef tijd trad Edison als journalist op, zij het dan ook niet als redacteur van eene groote courant. Hoe dit in zijnwer k ping, wordt nis volgt verhaald. Edison schreef een brief aan den voorzitter der Syndicale As sociatie vooi' telegraphische mededee- lingen en verzocht hem opgave van de voorwaarden, waarop hij politieke, statistische, commercieele en andere inlichtingen zou kunnen verkrijgen aan de verschillende stations tusschcn New-York en Chicago. Hij behield zich daarbij het recht voor, die in lichtingen eiken dag aan het publiek mede te doelen. Een paar weken daarna had Edison zijn contract met de Associatie in den zak. Onmiddc- j lijk daarop begaf hij zich tot den directeur generaal der lijn New-'York- Chicago Detroit en vroeg verlof om in een der goederenwagens van de lijn eenige ruimte te mogen huren, teneinde een* kleine drukpers te plaat- ruimen tijd bewaarde wij een diep zwijgen terwijl de stilte alleen verbroken werd door het regelmatige tikken van de aan de muur hangende klok. Hij kon den slaap niet vatten. Eenklaps opende lord Kysington de oogen en zich tot mij wendende, zeide hij: -Spreek! vertel mij iets; wat gij wilt! "Zijne oogen sloten zich en hij wachtte. "Mijn hart. klopte geweldig. Het oogen blik was gekomen. "Milord, ving ik aan. ik vrees niets te weten, wat in liet minste de aandacht van uwe lordschap waardig is. Ik kan slechts van mij zeiven, van voorvallen uit mijn eigen le ven spreken, en alleen de geschiedenis van eenige groote mannen dezer eeuw zou u 'misschien eenige oogenllikken afleiding ver schaffen. Wat kan een boer vertellen, die, met weinig tevreden, in de afzondering ge loefd beeft Ik heb mijn dorp bijna niet verlaten, milord. Het is zeer fraai tusschen het gebergte gelegen; als men er niet geboren was, dan zou men er toch bij voorkeur willen wonen. Niet verre van mijn dorp lag een landgoed, waar ik rijke lieden gekend heb, die elders hadden kunnen gaan en toch ble ven, omdat, de bossehen dicht, do wegen groen en lommerrijk zijn, omdat de heldere beekjes met liefelijk geklater door do rotsen.«troo- men en hier en daar schoone watervallen vor men. Helaas! eerst waren zij met hun beiden, en weldra bleef eene vrouw tot aan de geboorte van haar zoon alleen in overig M'flord, deze vrouw is eene van uwe land- gonooten, liet is eene Engelscho, schoon zoo als de engelen in den hemel het alleen zijn kunnen!Zij was pas haar negentien- $i;*iiti! Zon. 5, 10, 10, 22, 28 Sept. op 6. 9, 0.17, 6.27, 0.39 0.50; v m.i onder 5.2 5.15, 2, 1.10, -4 :r èr: Prijs der Axlvertentiën: van 1—5 regels 30 c, elke regel meer 0 c» groote letters en vignetten naar plaatsruimte. Advci"tentiën, 3manl geplaatst, worden Smaal berekend. sen. Op de vraag Yin den directeur, waartoe deze moest benen, antwoord de Edison: «Ik lijb geen geld om te studecen, maai! ik wilde het gaarne maken dooi pp een rollende trein een dagblad ait te geven; ik zal het zelf redigerpen, drukken en verkoopen". De directeur vondj het denkbeeld zeer origineel, en Ireeg plezier in den flinken knaap rh verleende hem de gevraagde toestemming. Toen Edi son echter nog met .Iteengaan talmde, vroeg de brave main, of hij soms nog iets verlangde. «Ja, mijnheer", antwoordde de journalist in den dop. «Ik ben u zeer dankbaar voor uwe toestemming, maar u weet, dat elke courant moet bestaai; van de nbonné's. Zoudt u mij niet de eer willen be wijzen, mijn eerste nbonnè te worden?" De directeur lachtd luidkeels. Hij j klopte den kleinen man op den rug en toekende zich niet alleen op Edi- son's blad in, maai, gaf hem boven- dien een klein voo'^chot. Toen deze 'het bureau van ded Cpobrweg verliet,' geloofde hij zich rijker dan "Rothschild. Eenige dagen daarna verscheen het eerste nummer van «The Grand Rail road Trunk," die zedig van formaat was, maar dikwijls eerder dan de groote bladen der Amerikaansche hoofdstad liet nieuws bracht aan het publiek op en langs den spoorweg. Aan elk station, waar do trein, waar in Edison zich geïnstalleerd had, aankwam, verzamelde deze de laatste telegraphische berichten, redigeerde ze snel in het hoofd, zette ze, drukte ze en zond ze de wereld in. Eu daar hij ook zelfs zijn blad rondventte, had hij bij flinke ontvangsten al zeer weinig kosten. Behalve velschillende mededeelingen, op het spoorwegver keer betrekking hebbende, kwamen in de «Grand Railroad Trunk" ook de jaar ingetreden, toen ik haar verliet, zon der vader, zonder moeder en reeds weduwe van een aangeboden echtgenoot; zij is zwak. tenger, bijna ziek, en echter moet zij in het leven blijven; wie zou haar hulpbehoevend zoontje in zijne hoede nemen? «Ach! milord, er bestaan diep rampzalige mensehen op deze wereld! Wordt de mensch in het midden zijns levens of op zijnen ouden dag met rampen bezocht of door ongelukken getioften, dan is zulks voorzeker betreurens waardig; maar hij heeft dan ten minste nog eenige vertroostende herinningen, die hem de ovei tuiging schenken, dat hij zijn tijd ge had, zijn aandeel in het geluk genoten heeft maar als men reeds op den jeugdigen leeftijd van ach tien jaren in diepe droefheid gedom peld is, is men nog veel beklaagenswaardiger, want niets kan de overledenen in het leven terug roepen en er schiet den overgeblevene niets anders over dan eono stille smart en een vast betrouwen op een zalig wederzien, tot dat insgelijks het stervensuur voor hem slaat, het arme kind Als men eenen bedelaar op de straat of den openbaren weg ontmoet, dan weet men, dat. hij gebrek en koude lijdt: men geeft hein oen aalmoes on vervolgt wel gemoed zijnon weg, want bij kan bijgestaan worden; maar die ongelukkige vrouw, wier hart gebroken is, zou alleen kunnen bijge staan kunnen worden door haar lief te heb ben en niemand is in hare nabijheid of begeeft zich tot haar, om baar deze liefdegift te schonken! Omilord, indien gij wist, welke een schoone, krachtige jongman zij tot echtgenoot, had! Hij was ter nauweinood drio dikwijls buiteulandsche nieuwstijdin gen voor, alsmede gemengde berich ten, kleine aankondigingen, aardig heden, marktberichten en advertenties, Op zekeren schoenen dag ging E- dison's gelukszon voorgoed op: het was toen hij de telephoon uitgevon den had en zijn geheim voor 100,000 dollars aan de Western Union Com pany kon verkoopen. Van dat ooger.- blik af volgde het vruchtbare denk beeld in Edison's brein het andere op en werd diens naam met den dag be roemder. Omtrent de wijze, waarop dc groote geleerde tegenwoordig leeft, vinden wij do volgende bijzonderheden mede gedeeld. Edison's woning staat in Lewcln Park, op vijftien mijlen afstands van New-York. Zij heeft hot voorkomen van een kasteel en mag een der schoonste gebouwen uit den omtrek heeten, ofschoon de stijl zeer een voudig is en de bouwstoffen, waarvan het is opgetrokken, meer praciisch, dan kostbaar zijn. Het inwendige levert voor den bezoeker menige verrassing op. Men ziet er electrise he toestellen tegen dieven, automatische bedienden, op geheimzinnige wijze openslaande deuren, enz. Alles gaat er zoo stil en zóo 7-aadselachtig in zijn werk, dat men zich in een bc- tooverd oord zou wanen. Inderdaad echter zwaait slechts (1e wetenschap er haar sehepter, dat wil zeggen Edison, clie geen bezwaren kent en alle moeilijkheden met ijzeren hand op zijde weet te zetten. Reeds om vier uur 's morgens staat de geleerde op, om te ontbijten, daarop eene kleine wandeling te doen en zich vervolgens in zijn laborato rium op te sluiten. Wanneer hij een uitvinding in liet hoofd heeft, gebeurt het wel, dat Edison langer dan zes en twintig jaren oud, had een rijzige gestalte, een hoog voorhoofd, zooals het uwe, een geestig en regelmatig gelaat, donkore blauwe oogen, eenigzins kwijnende en zwaarmoedig, .k ben te weten gekomen waarom Hei bvas, omdat zijn vader, zijne geboorteplaats beminde, en verre van beiden verwijderd zijn leven moest slijten. Zijn glimlach was vol goedheid. hoe vriendelijk zou hij zijn zoontje toegelachen hebben, als hij lang ge noeg had mogen blijven leven, om het tc zien Hij beminde het reeds voor liet geboren was hijsehepte er behagen in om do nog ledige wieg beschouwen. Arme, rampzalige man ik heb hem in zekeren st.ormaclir.igen nacht gezien, toen hij in een duister woud op do natte kille grond noderlag, gevoelloos, van liet leven beroofd, zij no kloodoren mot. slijk bemorst., met een vreesolijke wonde aan den slaap van liet hoofd, waaruit het. bloed nog bleef gudsen. Helaas! ik zag Williqm... Gij zijt getuige ge woest van den dood mijns zoons! riep lord Kysington uit, mij plotseling in de rede vnllendo, terwijl lui zii-h als een spooksel in zijn bed overeind richtte en mij met zulke groote, dooi dringen de oogen aanstaarde, dat ik verschrikt ettnigë passen achteruit trad; maar ondanks dein de kamer heerschondo duisternis meende ik oen traan langs de wangen van den grijsaard te zien rollen. - Milord, antwoordde ik, ik heb uw zoon zien sterven en zijn kind zien geboren worden Er heerschte een oogenblik stilte. n Lord Kysington zag mij strak aan einde lijk maakte hij eene beweging, zijne bevende tig uren achterren in zijn studeer vertrekken blijft, zonder te slapen, te eten of te drinken. Dit komt echter niet dikwijls voor; op den duur zou dan ook dergelijke inspan ning de treutigsto gevolgen hebben. De zaak is, dat Edison, wanneet hij in gedachten verzonken is, geen rekening houdt met den tijd. 's Middags bezoekt do geleerde ge woonlijk zijne fabrieken, waar onge veer 3000 werklieden aan den arbeid zijn. Dezen werken 10 uur per dag en verdienen minstens 18 francs per hoofd en per week. Behalve dit per soneel, heeft Edison een staf van ingenieurs onder zijne bevelen, met wie hij reeds G10 verschillende ont dekkingen gedaan heeft. In do fabrie ken worden minder handelsartikelen vervaardigd, dan wel wetenschappél ijk- ke instrumenten, s welke bij Edison's nasporingèn dienst moeten doen. Deze nasporingen hebben tot heden reeds 400,000 dollars gekost, maar dan ook tot schitterende resultaten geleid. Zoo kocht men Edison alleen hot recht tot verkoop in Amerika "an de phonograaf voor 750,000 dollars af. Met zijn electrisch licht won de groote uitvinder en knappe koopman reeds 10.000,000 dollar, niettegen staande hij in de Voreenigde Staten voortdurend het hoofd had te bieden aan do felle concurrentie van het systeem-Brush en het systeem-Weston. Op het oogenblik is Edison bezig, een luchtschip uit te vinden, dat gedragen zal worden door twee reus achtige vleugels, in beweging gebracht door luchtdruk. Voor zijne uitspanning heeft Edison zeer weinig over. Hij houdt noch van feesten, noch van druk praten. Het liefst is hij aan het werk, dat hem altijd geheel in beslag neemt. liet heeft hem dan ook moeite gekost, hand zocht de mijne cn drukte die. daarna liet bij mij los en en viel achterover in zijne kussens. Genoeg, genoeg, mijn heer! ik heb rust noodig. Laat mij alleen. - Ik maakte eene buiging cn verwijderde mij Reeds vóór ik do kamer verloten bad, had lord Kysington zijne gewone houding en onbewegelijkheid weder aangenomen. Ik zal u niet vermoeien, dames, met liet verhaal van mijne herhaalde en eorbiedigo pogingen bij lord Kysington. de besluiteloos heid en Angstvalligheid van dezen, en hoe eindelijk zijne vaderlijke liefde, weder ver levendigd door do bijzonderheden van den vreeselijken ramp. hoe de trots op zijn go- slacht, weder opgewekt door de hoop om een erfgenaam van zijnen naam na te laten, over zijnen bitteren wrok zegevierden. Drie maan den na liet hierboven vorliftftldo, stond ik op don drempel der waning van lord Kysington de komst van Eva Meredith en haren zoon to verbeiden, die in den kring hunner familie terug geroepen waren, om al hunne rechten te hernomen. liet was een schoone dug voor - Lady Mary, welke aU eene vrouw zich zelve volkomen meester, hare vreugde ver borgen had. toen noodlottige famüieoneonig- heden van haren zoon den toekoowtigen erfge naam baars brooders gemaakt hadden, wist nog beter hare teleurstelling en haren toorn to verbergen, toen Eva Meredith of liever Eva Kysington zich met baron schoonvader verzoende. Wordt vervolgd.

Peel en Maas | 1889 | | pagina 1