istre
EDISON.
De Dorpsgeneesheer.
ZATERDAG 5 OCTOBER 1889
TIENDE JAARGANG.
No. 40.
Uitg
W. VAX DEX Mil
Doze Courant verscliij
Feuilleton.
ÏCK.H0F-Sassen,
vt iederen Zaterdag.
8<anel des* Slnusn.
Oct.E.K. 2e Woensdag/. V.M. 0° Woensdag. L.K. llc Donder Jng. N.M. 24e Doi:d> rJag. 31°Dond. E.K
Abonnementsprij s
voor Venray
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
per kwartaal.
50 c.
05 c.
85 c.
6 c.
dvertentiën of Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
■vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau »Peel en
Maas" te Venray.
Sinds ile beroemde Amerikaansche
uitvinder, zich in Europa bevindt,
beeft men bij verschillende gelegen
heden in de buiteulandsche bladen
bijzonderheden uit diens leven kunnen
lezen, dat wij er hier een kort over
zicht van willen geven.
Thomas Alva Edison. 11 Februari
van het jaar 18-17 te Milaan, in den
staat Ohio, geboren, is de zoon van
behoeftige ouders, van wien men tnet
het volste recht kan zeggen, dat hij
twaalf ambten en dertien ongelukken
bad. Zijn vader was niet in staat,
Item lang te onderhouden, zoodat de
kleine Tlionios reeds op elfjarigen
leeftijd met allerlei kleine koopwaren
eu kranten de stations afliep, om zijri
brood te verdienen, In zijnen tijd,
tussciien den aankomst en hel vertrek
der treinen, las hij verschillende na
tuurkundige en andere werken, welke
hij zich aanschafte voor het geld, dat
liij op do negotie wist over te sparen,
lu het bizonder trok hein de schei
kunde aan; in liet kastje, dat hij
ter expedieering van zijne koopwaren
altijd met zich voerde, was eene groote
ruimte ingericht voor de stoffen en toe-
sLellen, waarmede Edison de proeven
nam, welke hem bij zijne studiën
noodzakelijk voorkwamen. Wanneer
hij niet las en proeven nam, dan dacht
Edison na, totdat het gefluit der aan
komende treinen hem liet sein gaf,
zijne mars op te nemen en den tocht
langs de portieren der rijtuigen te
12.
De kamer was zeer somber; eene branden
de waskaars liet de voorwerpen onderschei
den, doch zonder ze te verlichten. Het edele en
bleeke gelaat van lord Kysington slak scherp
af op het sneeuwwitte linnen van zijn hoofd
kussen zijne oogen waren gesloten. Dit was
zijne gewoonte, als hij zich voorbereidde om
te lijden, alsof hij alle smart in zich wilde
besluiten, om niets van zijne zedelijke sterkte
te verliezen; hij klaagde nooit; hij bleef in
zijn bed op den rug liggen, rechtuit en onbe
wegelijk als een standbeeld op eene graftombe.
Meestentijds liet hij zich iets uit een boeit
voorlezen, daar hij hoopte, dat of de inhoud
van het werk zijnen geest boeien of hel een-
toonige geluid eener stem hem zou doen in
slapen,
"Na eenige tijd stil gelegen te hebben, gaf
hij mij met zijne ontvleeschde hand een teelten
om een boek te nemen en hem iets voor te
lezen: maar ik zocht te vergeefs; de boe
ken en dagbladen waren naar beneden ge
bracht; al de deuren waren gesloten, en zon
der te schellen en de grootste opschudding in
huis te verwekken, was het mij onmogelijk
aan zijn verlangen te voldoen. Lord Kysing
ton gaf eerst eenige blijken van ongeduld,
doch scheen er eindelijk in te berusten, en
wees mij eenen stoel aan naast zijn bed, Ge-
aanvaarclon, teneinde den reizigers
zijne waren aan te bieden
Eens op een dag kwam de kleine
Thomas tot de ontdekking, dat het
vooral de clectricitcit was, welke hem
het meest aantrok. Aanstonds begon
hij zich daarop toe te leggen, en.
alles wat in de boeken stond, was
spoedig in dat hoofd gevaren. Om echter
verder te gaan, had de marskramer
geld noodig; hij begreep dit zelf het
best. Hoe daaraan te komen? Dag
en nacht martelde Edison zijn hersens
af. maar langen tijd zocht hij tever
geefs. Naar hij zelf onlangs verklaarde,
heeft geen zijner uitvindingen hem
zooveel tijd gekost, als die om voor
den eerste maal veel geld te maken.
Eindelijk echter rees in het vrucht
bare brein van den jonge geleerde
een plan op. Hij wilde hoofdredac
teur van een groot blad worden!
En inderdaad, op twaalfjarigen leef
tijd trad Edison als journalist op,
zij het dan ook niet als redacteur
van eene groote courant. Hoe dit
in zijnwer k ping, wordt nis volgt
verhaald. Edison schreef een brief
aan den voorzitter der Syndicale As
sociatie vooi' telegraphische mededee-
lingen en verzocht hem opgave van
de voorwaarden, waarop hij politieke,
statistische, commercieele en andere
inlichtingen zou kunnen verkrijgen
aan de verschillende stations tusschcn
New-York en Chicago. Hij behield
zich daarbij het recht voor, die in
lichtingen eiken dag aan het publiek
mede te doelen. Een paar weken
daarna had Edison zijn contract met
de Associatie in den zak. Onmiddc- j
lijk daarop begaf hij zich tot den
directeur generaal der lijn New-'York-
Chicago Detroit en vroeg verlof om
in een der goederenwagens van de
lijn eenige ruimte te mogen huren,
teneinde een* kleine drukpers te plaat-
ruimen tijd bewaarde wij een diep zwijgen
terwijl de stilte alleen verbroken werd door
het regelmatige tikken van de aan de muur
hangende klok. Hij kon den slaap niet vatten.
Eenklaps opende lord Kysington de oogen en
zich tot mij wendende, zeide hij:
-Spreek! vertel mij iets; wat gij wilt!
"Zijne oogen sloten zich en hij wachtte.
"Mijn hart. klopte geweldig. Het oogen
blik was gekomen.
"Milord, ving ik aan. ik vrees niets te
weten, wat in liet minste de aandacht van
uwe lordschap waardig is. Ik kan slechts van
mij zeiven, van voorvallen uit mijn eigen le
ven spreken, en alleen de geschiedenis van
eenige groote mannen dezer eeuw zou u
'misschien eenige oogenllikken afleiding ver
schaffen. Wat kan een boer vertellen, die,
met weinig tevreden, in de afzondering ge
loefd beeft Ik heb mijn dorp bijna niet
verlaten, milord. Het is zeer fraai tusschen
het gebergte gelegen; als men er niet geboren
was, dan zou men er toch bij voorkeur willen
wonen. Niet verre van mijn dorp lag een
landgoed, waar ik rijke lieden gekend heb,
die elders hadden kunnen gaan en toch ble
ven, omdat, de bossehen dicht, do wegen groen
en lommerrijk zijn, omdat de heldere beekjes
met liefelijk geklater door do rotsen.«troo-
men en hier en daar schoone watervallen vor
men. Helaas! eerst waren zij met hun beiden,
en weldra bleef eene vrouw tot aan de
geboorte van haar zoon alleen in overig
M'flord, deze vrouw is eene van uwe land-
gonooten, liet is eene Engelscho, schoon zoo
als de engelen in den hemel het alleen zijn
kunnen!Zij was pas haar negentien-
$i;*iiti! Zon.
5, 10, 10, 22, 28 Sept. op 6. 9, 0.17, 6.27, 0.39 0.50; v m.i onder 5.2 5.15,
2, 1.10, -4 :r
èr:
Prijs der Axlvertentiën:
van 1—5 regels 30 c,
elke regel meer 0 c»
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advci"tentiën, 3manl geplaatst, worden Smaal berekend.
sen. Op de vraag Yin den directeur,
waartoe deze moest benen, antwoord
de Edison: «Ik lijb geen geld om
te studecen, maai! ik wilde het
gaarne maken dooi pp een rollende
trein een dagblad ait te geven; ik
zal het zelf redigerpen, drukken en
verkoopen".
De directeur vondj het denkbeeld
zeer origineel, en Ireeg plezier in
den flinken knaap rh verleende hem
de gevraagde toestemming. Toen Edi
son echter nog met .Iteengaan talmde,
vroeg de brave main, of hij soms
nog iets verlangde. «Ja, mijnheer",
antwoordde de journalist in den dop.
«Ik ben u zeer dankbaar voor uwe
toestemming, maar u weet, dat elke
courant moet bestaai; van de nbonné's.
Zoudt u mij niet de eer willen be
wijzen, mijn eerste nbonnè te worden?"
De directeur lachtd luidkeels. Hij j
klopte den kleinen man op den rug
en toekende zich niet alleen op Edi-
son's blad in, maai, gaf hem boven-
dien een klein voo'^chot. Toen deze
'het bureau van ded Cpobrweg verliet,'
geloofde hij zich rijker dan "Rothschild.
Eenige dagen daarna verscheen het
eerste nummer van «The Grand Rail
road Trunk," die zedig van formaat
was, maar dikwijls eerder dan de
groote bladen der Amerikaansche
hoofdstad liet nieuws bracht aan het
publiek op en langs den spoorweg.
Aan elk station, waar do trein, waar
in Edison zich geïnstalleerd had,
aankwam, verzamelde deze de laatste
telegraphische berichten, redigeerde
ze snel in het hoofd, zette ze, drukte
ze en zond ze de wereld in. Eu daar
hij ook zelfs zijn blad rondventte,
had hij bij flinke ontvangsten al zeer
weinig kosten. Behalve velschillende
mededeelingen, op het spoorwegver
keer betrekking hebbende, kwamen
in de «Grand Railroad Trunk" ook
de jaar ingetreden, toen ik haar verliet, zon
der vader, zonder moeder en reeds weduwe
van een aangeboden echtgenoot; zij is zwak.
tenger, bijna ziek, en echter moet zij in het
leven blijven; wie zou haar hulpbehoevend
zoontje in zijne hoede nemen?
«Ach! milord, er bestaan diep rampzalige
mensehen op deze wereld! Wordt de mensch
in het midden zijns levens of op zijnen ouden
dag met rampen bezocht of door ongelukken
getioften, dan is zulks voorzeker betreurens
waardig; maar hij heeft dan ten minste nog
eenige vertroostende herinningen, die hem
de ovei tuiging schenken, dat hij zijn tijd ge
had, zijn aandeel in het geluk genoten heeft
maar als men reeds op den jeugdigen leeftijd
van ach tien jaren in diepe droefheid gedom
peld is, is men nog veel beklaagenswaardiger,
want niets kan de overledenen in het leven
terug roepen en er schiet den overgeblevene
niets anders over dan eono stille smart en een
vast betrouwen op een zalig wederzien, tot
dat insgelijks het stervensuur voor hem slaat,
het arme kind Als men eenen bedelaar
op de straat of den openbaren weg ontmoet,
dan weet men, dat. hij gebrek en koude lijdt:
men geeft hein oen aalmoes on vervolgt wel
gemoed zijnon weg, want bij kan bijgestaan
worden; maar die ongelukkige vrouw, wier
hart gebroken is, zou alleen kunnen bijge
staan kunnen worden door haar lief te heb
ben en niemand is in hare nabijheid of
begeeft zich tot haar, om baar deze liefdegift
te schonken!
Omilord, indien gij wist, welke een
schoone, krachtige jongman zij tot echtgenoot,
had! Hij was ter nauweinood drio
dikwijls buiteulandsche nieuwstijdin
gen voor, alsmede gemengde berich
ten, kleine aankondigingen, aardig
heden, marktberichten en advertenties,
Op zekeren schoenen dag ging E-
dison's gelukszon voorgoed op: het
was toen hij de telephoon uitgevon
den had en zijn geheim voor 100,000
dollars aan de Western Union Com
pany kon verkoopen. Van dat ooger.-
blik af volgde het vruchtbare denk
beeld in Edison's brein het andere op
en werd diens naam met den dag be
roemder.
Omtrent de wijze, waarop dc groote
geleerde tegenwoordig leeft, vinden
wij do volgende bijzonderheden mede
gedeeld.
Edison's woning staat in Lewcln
Park, op vijftien mijlen afstands van
New-York. Zij heeft hot voorkomen
van een kasteel en mag een der
schoonste gebouwen uit den omtrek
heeten, ofschoon de stijl zeer een
voudig is en de bouwstoffen, waarvan
het is opgetrokken, meer praciisch,
dan kostbaar zijn. Het inwendige
levert voor den bezoeker menige
verrassing op. Men ziet er electrise he
toestellen tegen dieven, automatische
bedienden, op geheimzinnige wijze
openslaande deuren, enz. Alles gaat
er zoo stil en zóo 7-aadselachtig in
zijn werk, dat men zich in een bc-
tooverd oord zou wanen. Inderdaad
echter zwaait slechts (1e wetenschap
er haar sehepter, dat wil zeggen
Edison, clie geen bezwaren kent en
alle moeilijkheden met ijzeren hand
op zijde weet te zetten.
Reeds om vier uur 's morgens
staat de geleerde op, om te ontbijten,
daarop eene kleine wandeling te doen
en zich vervolgens in zijn laborato
rium op te sluiten. Wanneer hij een
uitvinding in liet hoofd heeft, gebeurt
het wel, dat Edison langer dan zes
en twintig jaren oud, had een rijzige gestalte,
een hoog voorhoofd, zooals het uwe, een
geestig en regelmatig gelaat, donkore blauwe
oogen, eenigzins kwijnende en zwaarmoedig,
.k ben te weten gekomen waarom Hei
bvas, omdat zijn vader, zijne geboorteplaats
beminde, en verre van beiden verwijderd zijn
leven moest slijten. Zijn glimlach was vol
goedheid. hoe vriendelijk zou hij zijn
zoontje toegelachen hebben, als hij lang ge
noeg had mogen blijven leven, om het tc zien
Hij beminde het reeds voor liet geboren was
hijsehepte er behagen in om do nog ledige
wieg beschouwen. Arme, rampzalige man
ik heb hem in zekeren st.ormaclir.igen nacht
gezien, toen hij in een duister woud op do
natte kille grond noderlag, gevoelloos, van
liet leven beroofd, zij no kloodoren mot. slijk
bemorst., met een vreesolijke wonde aan den
slaap van liet hoofd, waaruit het. bloed nog
bleef gudsen. Helaas! ik zag Williqm...
Gij zijt getuige ge woest van den
dood mijns zoons! riep lord Kysington uit,
mij plotseling in de rede vnllendo, terwijl lui
zii-h als een spooksel in zijn bed overeind
richtte en mij met zulke groote, dooi dringen
de oogen aanstaarde, dat ik verschrikt ettnigë
passen achteruit trad; maar ondanks dein
de kamer heerschondo duisternis meende ik
oen traan langs de wangen van den grijsaard
te zien rollen.
- Milord, antwoordde ik, ik heb uw
zoon zien sterven en zijn kind zien geboren
worden
Er heerschte een oogenblik stilte.
n Lord Kysington zag mij strak aan einde
lijk maakte hij eene beweging, zijne bevende
tig uren achterren in zijn studeer
vertrekken blijft, zonder te slapen,
te eten of te drinken. Dit komt
echter niet dikwijls voor; op den
duur zou dan ook dergelijke inspan
ning de treutigsto gevolgen hebben.
De zaak is, dat Edison, wanneet hij
in gedachten verzonken is, geen
rekening houdt met den tijd.
's Middags bezoekt do geleerde ge
woonlijk zijne fabrieken, waar onge
veer 3000 werklieden aan den arbeid
zijn. Dezen werken 10 uur per dag
en verdienen minstens 18 francs per
hoofd en per week. Behalve dit per
soneel, heeft Edison een staf van
ingenieurs onder zijne bevelen, met
wie hij reeds G10 verschillende ont
dekkingen gedaan heeft. In do fabrie
ken worden minder handelsartikelen
vervaardigd, dan wel wetenschappél ijk-
ke instrumenten, s welke bij Edison's
nasporingèn dienst moeten doen. Deze
nasporingen hebben tot heden reeds
400,000 dollars gekost, maar dan
ook tot schitterende resultaten geleid.
Zoo kocht men Edison alleen hot
recht tot verkoop in Amerika "an de
phonograaf voor 750,000 dollars af.
Met zijn electrisch licht won de
groote uitvinder en knappe koopman
reeds 10.000,000 dollar, niettegen
staande hij in de Voreenigde Staten
voortdurend het hoofd had te bieden
aan do felle concurrentie van het
systeem-Brush en het systeem-Weston.
Op het oogenblik is Edison bezig,
een luchtschip uit te vinden, dat
gedragen zal worden door twee reus
achtige vleugels, in beweging gebracht
door luchtdruk.
Voor zijne uitspanning heeft Edison
zeer weinig over. Hij houdt noch van
feesten, noch van druk praten. Het
liefst is hij aan het werk, dat hem
altijd geheel in beslag neemt. liet
heeft hem dan ook moeite gekost,
hand zocht de mijne cn drukte die. daarna
liet bij mij los en en viel achterover in zijne
kussens.
Genoeg, genoeg, mijn heer! ik heb
rust noodig. Laat mij alleen.
- Ik maakte eene buiging cn verwijderde
mij
Reeds vóór ik do kamer verloten bad,
had lord Kysington zijne gewone houding en
onbewegelijkheid weder aangenomen.
Ik zal u niet vermoeien, dames, met liet
verhaal van mijne herhaalde en eorbiedigo
pogingen bij lord Kysington. de besluiteloos
heid en Angstvalligheid van dezen, en hoe
eindelijk zijne vaderlijke liefde, weder ver
levendigd door do bijzonderheden van den
vreeselijken ramp. hoe de trots op zijn go-
slacht, weder opgewekt door de hoop om een
erfgenaam van zijnen naam na te laten, over
zijnen bitteren wrok zegevierden. Drie maan
den na liet hierboven vorliftftldo, stond ik op
don drempel der waning van lord Kysington
de komst van Eva Meredith en haren zoon to
verbeiden, die in den kring hunner familie
terug geroepen waren, om al hunne rechten
te hernomen. liet was een schoone dug voor
- Lady Mary, welke aU eene vrouw zich
zelve volkomen meester, hare vreugde ver
borgen had. toen noodlottige famüieoneonig-
heden van haren zoon den toekoowtigen erfge
naam baars brooders gemaakt hadden, wist
nog beter hare teleurstelling en haren toorn
to verbergen, toen Eva Meredith of liever
Eva Kysington zich met baron schoonvader
verzoende.
Wordt vervolgd.