Belgie Frankrij Ic Duitscliland Italië Nederland. d erfelijk on Iwdreigt niet .illeon, maar schovU feitelijk reeds de onvervreemd bare rechten der Kerk op haar hedio- naren. Als genade, als gare. zal zij moeten aannemen wat zij als haar i'cchl Aiatig eigendom mag vorderen." Deze uitspraak is een weinig duister. Ho valschhcid van het beginsel van den persoonlijken dienstplicht hangt af'van omstandigheden. Hot is alleen valsch, wanneer men zegt. dat do Staat ook zonder noodzaak deze vrijheidsbeper king mag opleggen. Maar hoe het beginsel van den' persoonlijken dienst plicht de rechten der Iverk zou schen den, als het met de volle erkenning dier rechten gepaard gaat, is moer dan duister. Alle vrijstellingen, die de Kerk noodig acht, worden verleend. Wat wil men dan Dat is genadedat is gare. Ik doe aan do gematigdheid geen schade, ik breng der rechtvaardigheid slechts hulde, indien ik deze uitspraak woordenspel noem. Op deze wijze kan men iedere door dc Staatswet erkende immimileil een genade noemen en een gm-e, op die wijze is iedere belasting wet, waarbij de eigendom der Kerk wordt vrijgesteld, een genade, een gave, een schennis van rechtmatigen eigendom. Wat hier evenwel van meer belamr is dan dit woordenspel is de verwar ring, is de doordenmonging van de katholieke en sociale zijde van liet vraagstuk, liet verzet tegen den per soonlijken dienstplicht, ook waar alle vrijstellingen gewaarborgd zijn, moe: worden tot een zaak van katholiek beginsel. Niet tot een zaak, waarover de katholieken éene uieening koesteren, maar tot een zaak van katholieke leer en katholieke zede. Daarom moet het worden verhinderd, dat de vraag zui- Ycr en klaar worde gesteld. Daarom heet het eerst *Ue vrijstellingen doen niets ter zake" e.i later: »ook al hebt gij de vrijstellingen, gij behoudt ze ihdir- w c - lk hoop van harte, dat deze wijze van bestrijding niet zal worden voort gezet. Zij kan geen goede vruchten dragen. Wat erger is, zij wekt, niet bij de minsten, een verzet, dat door niemand wordt gewenscht. De beschouwingen over de zaak meen ik mijnerzijds hiermede te kunnen besluiten. Te geruster, omdat de Tijd geen gelegenheid hoeft kunnen vinden, om van mijn opstel over dit onderwerp in het Centrum van 4 Febr. te gewagenindien liet bier soms een pole- mischen handgreep geldt, dan betreur ik het dien niette kunnen bewonderen. Aan \leierij jegens mij-zei ven meen ik mij niet schuldig te maken, wanneer ik zeg, dat de Tijd mijne beweegredenen, om de agitatie ontijdig le achten, niet heeft weerlegd. De redenen nu voor de tijdigheid aange voerd schijnen mij niet voldoende. liet is reeds zeer goed en zeer duidelijk gezegd: sinds 13 Juli is de toestand niet veranderd. "Waarom kan men niet volharden in do toen aangenomen, in de toen goedgekeurde hou ding? verlangen nooit in u opgekomen, ora uw vaderland te bezoeken, om Frnnki ijk eens weder te zien Wat zou mij daartoe aandrijven? Het bevat zelfs niet eens de graven mijner ouders. En daarenboven, welke figuur zou ik maken onder de beschaafde menschen, ik, die tot dusverre geleefd heb met wilden? Hier kan ik misschien eonig nut stichten, ginds zou ik misschien der waardigheid van rayn kleed te kort doen door mijne volslagcne onwetendheid met Je eenvoudigste zaken en gebruiken. Neen, de oubeschaafde herder voegt bij de wilde kudde; op dit eiland moet ik leven en sterven. Zoo met elkander sprekende, waren zij tot bij liet strand genaderd, waai- de sloep den bevelhebber wachtte. Het komt mij voor, sprak de/.e zuch tende, dat ik hot aardsche paradijs verlaat. Het blijft altijd voor u geopend, fluister de de abt Petrus, bom tvt afscheid met warmte de hand drukkende. Daarna beg.if de zeeman zich weder naar zyn schip, dat hern door de onstuimige wogen ian den Oceaan naar dien mulei en zoo storm- achtigeu Oceaan moe6t voeren, dit» men wereld noemt, terwijl do priester zich met langzame schreden weder naar do bergvlakte de9 eilands begaf, welke zijne wereld uit maakte. EPCÖE. Men spreekt van een nog slechts -zeer voorloopigo" wijziging der schoolwet; welke reden heeft men voor die uitspraak? Men spreekt van de wijziging der schoolwet, van de wijziging der kieswet, als van oen fuik, waar men dc katholieke kiezers wilde doen inloopm"; wanneer men zulke dingen aan duidt. dan weet men wat men bedoelt en dan is het eereplicht te zeggen wie dat willen. Men verhaalt, dat do wet op de legerorgani- satie in den voorzomer gereed zal zijn; welke grond is er voor dat verhaal Men moot hier alles zeggen of niets. Hier is geen spraak van «voeling met de kiezers." De beweging gaat geheel om buiten hen, die «voeling met de kiezers" moeten houden. Er .is spraak van geheel iets anders. Er is spraak van pressie, niets minder. Wat heeft de geheele agitatie tot lieden uitgewerkt? Verwarring. Een verwarring, die leidde tot uitspraken als over felonie, die men zich haasten moest terug le nemen. Een verwarring, die c'e dingen deed vergeten, welke ieder, dio lezen kan, weten moest. Een verwarring, die tot verdachtmaking leidt van eon Kegeering, die waarlijk tegenstanders en felle tegenstanders genoeg heeft, om voor zichtige vrienden le behoeven. Ken verwar ring, die de wijze voorzichtigheid, door de katholieke Kamerfractie steeds beoefend, in een verkeerd daglicht stellen moet. En wat heeft men verder bereikt Eenvoudig dit: dat men bijna alle kalm en kloek overleg voor de fraction, die met eikan der hebben te beraden, beeft afgesneden. Do overijlde hartstocht is gekomen en de raad van beleid treedt op den achtergrond. De overreding heeft plaats gemaakt voor hot dreigement; de anti-revolutionairo partij heeft naar men meent, de keus tusschen zwichten of vallen. Wat de liberale partij tevergeefs beproefd beeft, wordt vu van onze zijde be vorderd. Vroeger, spoediger dan men het verwacht, zal men den juichtoon Imoren Bres m de Rechterzijde, de meerderheid valt uiteen Over den toestand, dien men voor de Re- geeriug geschapen heelt, is het beter te zwijgen. Maar ik stel eenvoudig deze vraag: Meent men den persoonlijken dienstplicht verre te houden door deze meerderheid te niet te doen en deze Regeering verjagen? Wil men werkelijk terugkeeren onder dc liberale heer schappij, om het kansje te hebben, dat een liberale regeering dit liberale beginsel gelijk meu den persoonlijken dienstplicht grerm nanoemt zal weten in te voeren En ueiikt men* dac Je liliénilc partij als zij den persoonlijken dienstplicht invoert, gelijk zij het doen zal, zich bekommeieu zal om erns'ige vrijstellingen Wanneer men het rapport der Staatscom missie had afgewacht, dan had men kunnen zien welke stroomingen zich in het land zouden openbaren. Dan had men het behoud der i laats vervanging niet, met het bekende gevolg op liberale geesten, tot een katholieke Schibboleth gemaakt. Zij, die liet deden mogen toezien. Wat mij betreft, ik meen met deze waarschuw mg mijn persoonlijken dienstplicht jegens mijn katholieke landge- uooten eerlijk te hebben vervuld. N. IJ. In de Kamer van afgevaardigden heeft de voorzitter een brief van don koning voorgele zen, inhoudende eene dankbetuiging voor do gevoelens der Kamer, uitgesproken naar aan leiding van bet overlijden van den aartshertog Rudolf. In den brief geeft de koning te kennen, dat hij geene deputatie uit de Kamer wenscht te ontvangen. I)o brief zal in het zitting verslag in zijn geheel worden opge nomen. Een sneltrein van Parijs naar Brussel is nabij Maubeuge met een sneltrein Brussel Parijs in botsing gekomen. Een reiziger (een Engelschmani werd gedood en vier per sonen zijn gekwetst. Door de werking van de Westinghouso-rem is een grootere ramp voorkomen. De minister van Oorlog De Freveinct heeft zich genoodzaakt gezien aan de militaire gou verneurs van Parijs en Lyon en de generaals, die aan liet hoofd van een legercorps staan, de volgende circulaire te richten: Waarde generaal, ik verzoek u, de militairen, die onder uwe bevelen staan, te willen herinne ren, dat politieke manifestation, van welken aard ook, nadrukkelijk verboden zijn. De chefs moeten zich. wanneet' zij, hetzij mon deling. hetzij schriftelijk, zich lot lmnne troe pen riohlen, onthouden van elke zinspeling op de politiek, zoowel binnen- als huitenlundsche. Ir heb de zeldzame afwijkingen, die zich hebben voorgedaan, onderdrukt, maar zal die, velko zich ophieuw mochten voordoen, nog strenger onderdi ukken. Ik reken op den goeden geest van allen, om maatregelen te voorkomen, die ik met leedwezen, maar ju der aarzelen zou nemen." Luiden? een telegram van de Oostafrikaan- sclie Maatschappij uit Zanzibar is bet den hoofdagent der Maatschappij aldaar gelukt, van het hoold der opstandelingen Buscliiri de loslating te verkrijgen van de gevangen mis sionarissen, tegen een losgeld van 7000 roe- pijen (1 roepij is f 1.15), alsmede tegen vrij lating van ecnige slavenhandelaars. Deze loskooping is te danken aan de bemiddeling der Frausche missionai issen. De Times verneemt uit Alexandria, dat een Grieksch reiziger, te Wadi Haifa aangekomen, bevestigd dat des Mahdi's mededinger El Senoessi genaamd, de stad El Obeid vermees- terd heeft en thans voor Khartoem slaat, waar de Mahdi in grootc bezorgdheid verkeert. Bij de plechtige begrafenis van deken Fördercr te Lahr, oud-afgevaardigde van den Badenschen Landdag, redacteur van den Lalirer Anzeigerdie door een protestant se.!.en arbeider, werkzaam op de zetterij van een anti-clericanl weekblad, vermoord is ge worden, waren twee kanunniken uit Freiburg, die den aartsbisschop vertegenwoordigden, verscheidene Kamerleden, de predikant te Lahr. geheel de bevolking en honderden uit de omringende dorpen tegenwoordig. De groothertog van Baden had uit Berlijn, waar hij vertoefde, een telegram van cundole- antie aan de bloedverwanten van den overle dene gezonden. Geheel Baden deelt in den rouw, dien de parochie van Lahr trof en treurt over de misdaad, welke geheel het land met ontzetting vervulde. De Badische Beo- bachterde Frciburger ltotede Lalirer Anzeiger en andere katholieke bladen, ook de Badische Landeszeitimgdie steeds den over ledene in de politiek bestreed, zijn gevuld met boog waardeerende artikelen, gewijd aan de nagedachtenis van den ijverigen priester, die 20 jaren lang zitting had in den Landdag en van wien laatstgenoemd blad getuigt: «Wij gelooven niet dat deken Albert Förderer een enkelen vijand had: want hij was eeu toon beeld van welwillende oprechtheid en ridder lijke overtuiging." Bijzonderheden aangaande dezen moord, die wij ontleenen aan eeu correspondentie uit Freiburg aan de Guardian, toonen aan dat de Duitsche justitie en politie niet waakzaam genoeg geweest, is; bedreigingen, in't open baar legen de katholieke geestelijkheid geuit, i^ffidvll t>rdvX gelaten, terwijl'diezelfde woorden, tegen den een of anderen ambtenaar gericht, dadelijk inhechtenisneming van den schuldige ten ge volge heeft. Pastoor Förderer had, om gezondheidsrede nen, zijn mandaat van den Landdag nederge- legd, bestuurde, met een kapelaan, een gemeente van 1000 zielen, en was eigenaar van do Lalirer Anzeiger, die bij tot zijnen dood toe redigeerde. Tijdens den Culturkampf verdedigde hij in de Kamer en de pers dc rechten der Kerk; zijn toon was altijd gema tigd en persoonlijke aanvallen tegen den een of anderen staatkundigen opposant liet hij steeds achterwege. Ook stond hij bekend wegens zijne gioote liefdadigheidnooit ver liet een noodlijdende ongetroost de pastorie. In liet laatst der voiige maand meldde zicli een arme letterzetier aan de pastorie aan, om den pastoor te spreken. De pastoor ging hem in de gang te getuoet; de arbeider reikte hom een briefje over; waarop geschreven stond;» «Ellendeling, uw laatste uur is geslagen, red uwe ziel!" Terwijl de pastoor iict briefje in- zasr, viel de sluipmoordenaar op hem aan en bracht hem met een mes 28 steken toe, waar van dc eerste, (p liet hart'gericht, reeds doo- delijk was. Hij liep toen de pastorie uit, schreeuwende dat hij «Förderer van kant ge maakt had" en begaf zich naar een herberg, waar bij een gewoon bezoeker was en waar hij herhaaldelijk, ook dien dag nog gezegd bad, dat bij de wereld zou bevrijden van een of meer «zwarten", want «de priesters waren de vijanden des volks." Do booswicht was sinds cenigen tijd letterzetter op de druk kerij van een anti-clericaal weekblad. In hechtenis genomen, bekende hij terstond en zeide dat hij cenigo dagen te voren ook reeds een dreigbrief (een briefkaart) aan den aarts bisschop van Freiburg had gezonden. «Oio briefkaart zegt de correspondent van de Londensche Guardianwas aan Imt post kantoor aangehouden en der politic ter hand gesteld. Wat zeer tegen de Duitsche justitie pleit, is dat de moordenaar herhaaldelijk, ten aanhoore van velen, ook van politieagenten, woedende bedreigingen tegen do geestelijk heid, de protestantsche zoowel als dc katho lieke geestelijkheid had geuit, dat hij met name deken Förderer aanwees als dengene, tegen wien vooral zijn blinde haat gericht was, en de schurk desniettemin niet onder politietoezicht werd gesteld. Had hij zulk een dreigement geuit tegen een ambtenaar der regeoring, dan zou bij dadelijk gevangen ge nomen zijn geworden, maar de Culturkampf heeft zulk eon vijandige stemming jegens de geestelijkheid nagelaten. die toch slechts een door 't geweten voorgeschreven tegen stand aan Bfsmarck bond dat grove en beleedigonde taal (en hunnen opzichte door de vingers gezien wordt en er geen nota van wordt, genomen." Men had mdcite den moordenaar legen de verbittering van het volk, dat de lynchwet op hem wilde toepassen, te beschermen, hij is naar Offenbach getransporteerd. Te Etten- heim, niet ver van Lahr. is vier dagen latei- een andere arbeider gearresteerd, die in 't openbaar had gezegd dat deken Förderer slechts een van de velon was, die vallen zou den; hij werd in het bezit gevonden van een duik en ecutge dolkmessen. LI. Dinsdag zijn er to Rome ernstige onge regeldheden uitgebroken. Tegen den avond namen de wanordelijke tooneelen een aan vang. Een groot aantal werklieden zonder bezigheid, bij wie zich vele leegloopers van beroep en socialislischo geweldmakers had den aangesloten, verzamelden zich op het Cavourplein, teneinde het vorslag te hooren eoner deputatie, die zij naar den minister president on den burgemeester hadden afge vaardigd. Uit dat verslag nu bleek, dat bet huufd der gemeente al bot mogelijke wilde doon, om don nood althans een weinig te ver zachten, maar dit scheen aan eenige onrust stokers niet voldoende. Dezen begonnen kabaal te malton en de werkeloozen op te hit sen. In een oogwenk was de geheele bende gewapend met messen, stokken, palen en steenen. Dc socialisten stelden zich aan het hoofd en zoo trok men de stad in, alles ver nielende, wat mon op zijn weg tegenkwam. Lantarens en uithangborden werden afgerukt, stellingen omver gehaald, ruiten ingeslagen. De straten waren in korten tijd letterlijk overdekt met glasscherven, verbrijzelde win kelluiken, enz. De verschrikte bewoners rie pen uit de vensters om hulp, maar toen de poliiie aanrukte, werd zij met zóóveel woede door liet gepeupel aangevallen, dat verschei dene agenten ernstige kwetsuren bekwamen. Langzamerhand verdeelde de bende, die uit meer dan drieduizend lieden bestond, zicli in groepen, welke zich op ecnige magazijnen, vooral bakkei s- en vleeschwinkels, wierpen. Gok in een kolliehuis en een horlogewinkcl liet men geen stuk heel, en bij een juwelier hield men zoo ruw huis, dat de man in de eerste jaren zijn schade wel niet to boven zal komen; het janhagel ontvreemdde or o. a. verscheidene kostbaarheden, gezamenlijk een waarde van meer dan 30.000 gulden vertegen woordigende. De pK/° was de eerste uren onmachtig, de ongeregeldheden te onderdrukken. Hier en daar intusschen ontstonden bloedige gevech ten, waarbij van weerszijden vele personen gekwetst worden. Eerst toen de troepen onder ile wapenon waren geroepen, konden de mui ters geheel worden bedwongen. Met gevelde bajonet wei-den de verschillende benden uit eengedreven en ongeveer 103 der belhamels in hechtenis genomen, onder wie de bekende socialistische woordvoerders Costa en Frntti. Ook de hoogloeraar Labnola, oen volgeling der sociaal-democratischo leer, moet als een der aanstokers van de beweging beschouwd worden. Zondag werden de ongeregeldheden hervat, schoon op minder cVnstigc wijze. De oproer makers trokken naar n^t gebouw der Kamer, hetwelk echter door oen.e afdeoling infanterie werd beschermd. Men hief allerlei revolutio naire kreten aan en schreeuwde ook«Weg met CTispi Eerst tegen den ttvonawerd het rustiger; het gepeupel ging langzamerhand uiteen, om zich huiswaarts te bogeven. Vleohts dc troepen bleven op de been. De nWste winkeliers hielden hunne magazijnen gesloten, daar zij voor nieuwe gewelddatlglieden beducht waren. Het oude Rome levert op Vet oogenblik een hoogst treurigen aanblik Verscheidene straten zijn als in ruïnen hei s\hapen en overal zijn de sporen zichtbaar va\ den wocsten plundertocht der oproei lingOD.Vïozen schijnen voor liet oogenblik voldaan (W hun werk, want van verdere wanordolijVieden kwam geen bericht. De politie iii'\sscben blijft waakzaam en de troepen stnaV gereed, om eventueele nieuwo kabaleu oniiddelijk met kracht te onderdrukken. Dc burgemoestor heeft een kennisgeving doen aanplakken, waarin de bcvofyng wordt gerustgesteld. - w VENRAY, 10 Februari. Bij koninklijk besluit zijn 's Konings CVn- missarissen in de provinciën gemachtigde het bijeenroepen van de Staten hunner resp\. tieve provinciën in buitengewone vergaderift op 20 Februari, om daarin aan de orde i\ stellen do overweging eener nieuwe verdeeling hunner provinciën in kiesdistricten, Ier benoe ming der leden van de provinciale Staten. Het plan moet bestaan om. zoo mogelijk, do nieuwe indeeling te doen werken bij de a. s. verkiezing in Mei die desnoods verschoven zouden worden. Nader meldt men dat bij de regeering het voornemen bestaat om, ingeval van aanneming der wet tot wijziging der kiesdistricten, levens aan de wetgevende macht voor te stellen de IVovincialo Staten te ontbinden. I)e verkiezingen zullen dan in de nieuwe districten plaats hebben in iedere provincie voor de provinciale Staten in hun geheel. De minister van binnenlandsche zaken heeft de gelden voor leermiddelen, ton dienste der rijksnormaallessen voor de verschillende inrichtingen, tot op de helft verminderd. Bij missivo van -1 Febr. doelt.de Minis ter van Binnenlandsche Zaken den betrokken autoriteiten inedo, dat de voorbereidende klassen tot de normaallessen met ingang van 1 April e. k., geleidelyk zullen worden opge heven, in dier voege, dat bij den aanvang van den eerstvolgende cursus geen leerlingen tot die klassen worden toegelaten. De normaallessen te Kuilenburg en to Tiei zullen den 1 April a. s., worden opgeheven, om door een nieuwo Rijksnorinaalinrichting to Geldermalsen vervangen te worden. Aan de commandanten van dd. schut terijen is van rogeeringswege verzocht omr voor zoover bij hunne schutterijen des Zon dags oefeningen worden gehouden, aan do schutters, die verhinderd zijn of gemoedsbe zwaren bobben om daaraan op dien dag deel te nemen, de gelegenheid te geven tot oefe ning op eenen anderen dag. Toestiaiifil des Kossiai^K. Het oilicieel bulletin in de «St. Ct." omtrent uo toestandjjvan Z. M. den Koning luidt aldus: «Volgens verklaring der geneesheeren des Konings, is de toestand vuil Zyne Majesteit ook in do afgeloopen week betrekkelijk gunstig geweest. «De voeding is voldoende en daarmede in overeenstemming zijn de krachten, «Het volgende bulletin zal verschijnen in de «Staatscourant" van 10 Februari. Niettegenstaande liet ongunstige weder werd jl. Maandag onze nieuwe markt nog al door kooplieden bezocht en brachten de land bouwers' uit de omstreken van Venray, nog menig stuks hoornveo ter markt, zoodat liet zicli liet aanzien dat die markt bij eenigszins gunstig weder buitengewoon druk zou gewoost zijn, en niet voor de reeds langer bestaande markten zal behoeven onder te doen. Allci non ons jjpaelit Comooutchcii'aur. -• dio op zulke wijze den bloei en welvaart der gemeente weet te waardeeren. Do handel in biggen ging goed van stapel de prijzen waren 5,50 tot f 8.— per stak. lot secretarissen by de militieraden in deze provincie zijn voor 1889 benoemd: to Maastricht de lieer P. A. J. Lipkens, adjunct commies van de 1ste klasse tor provinciale grifiio aldaar, te Roermond dc heer II. H. Bertrams, koopman en 1ste luitenant-kwar tiermeester bij de dd. schutterij aldaar. Bij het gemeentebestuur van Yenloo bestaat het plan ora het stadsbosch, ter grootte van 100 H.A., in publieke veiling te brengen. Dezer dagen vervoegde zich bij den slager L. te Venlo, een Duitscher, zicli Fischer noemende, om aldaar in den kost te komen. Hij vertelde o. a. dat hij in drenst zou treden in de fabriek van de firma Bontamps aldaar. Nadat alles afgesproken was en hij zich ter ruste begeven had, ontdekte men den vol genden morgen dat hy verdwenen w.is met medeneming van L's. horloge. De politic doet onderzoek. Men waohte zich voor zulke sujetton. De gezondheidscommissie te Maastricht heeft besloten tot de oprichting van een chemisch laboratorium voor liet onderzoek van levensmiddelen. Met bet doen der onder zoekingen worden belast dc hoeren Roersch, Beckers en Grossier, apothekers aldaar. De arrond.-rechtb. te Maastricht heeft don brandor E. S., te G., wegens het aan wezig hebben, buiten de bepaalde plaats, van gegiste grondstoffen, het verhinderen en woi- geren van visitatie tot drie boeten, respectie velijk van f 1000, f102 en f50, bij niet betaling te vervangen door ééne maand, 8 en G dagen hechtenis. Te Wezel zijn Zondagavond uit de ge vangenis ontvlucht twee bekende booswich ten, die vermobdelyk de wijk naar ons land genomen hebben. De een zekere Ferdinand Mitlman, oud 22 jaar, lang 1.70 M., slank van gestalte en met donker haar; de andere Wilhelm Damschon. oud 23 jaar, van mid delmatige lengte, stevig gebouwd met blond haar. Beiden waren wegens.diefstal op den openbaren weg tot gevangenisstraf veroor deeld. Een jongmensch uit Yechcl, dat zich om de noodigo huwelykspapieren naai- \sBosch begaf en hiertoe van de tram gebruik had gemankt, stapte tc Dinthor oven af om een hartversterking te nemen. i Bij zijne terugkomst trachtte hij op de reeds in beweging zijnde tram te springen (bet het ongelukkig gevolg, dat hein eerst

Peel en Maas | 1889 | | pagina 2