en
LIEFDE EN FLIGHT.
ZATERDAG 19 JANUARI 1889.
TIENDE JAARGANG.
No. 3.
Uitgever:
W. VAX DFA M! NCKIIOF-Sassen.
Doze Courant verschijnt iederen Zaterdag.
iets over den koopmansstand.
Eeuiiieton.
Kardinaal Lavigerie
MAAS EN PEEL.
'0*
Stand der liaan.
N.M. (ion 1° Dinsdag. E.K. 9® Woensdag. V.M. 17° Donderdag. L.K. 31® Donderdag.
SIbiiiI ilpr Zon.
5, 10, 10. 22, 28 ƒ.11. );i.2.10, 8 8. 8 :1, 7.;.7, 7.80; v in.; onJor 1.2, 1.8. i.IS. 4.28. 4.50 nra
Abonnementsprijs per kwartaal.
voor Vexkay 50 c.
franco per post 05 c.
voor liet buitenland 85 c.
afzonderlijke nummers 0 c.
Prijs der Advertentiën
ran 15 regels 80 c.
elke regel meer G c.
groote letters en vignetten naar piar.tsrnimto.
Adveitcutiën, 8maal geplaatst, worden 2mnnl berekend.
AdverteiiHëju oi" Ingezonden
Stukken gelieve men Vrijdag
vóór 2 uur 's-middags te be
zorgen aan het Bureau »Maas en
Peer' te Venray.
liet is een merk» aardig verschijn
sel dat zich overal bij het volk be
langhebbende groepen vormenwelke
zich voor de opstijgende baren der
sociale revolutie, voor de onbepaalde
massa der nieuwe elementenwelke
zich tusschen de oude standen dringen
op enkele hooger liggende punten
terugtrekken, om daar hunne gewich
tigste rechten en voorwaarden van
bestaan beter te kunnen verdedigen.
De adel heeft zich weder vaster aan
een gesloten; de boerenstand ont
wikkelt zich krachtiger door zijne
vereenigingende ambachtsman
diende zich even als iu Duitschland
in verscheidene gilden te splitsen; om
de leiding der werkende klas is
de strijd ontslaan tusschen de aanhan
gers der sociaal democratie en de ver
tegenwoordigers der christelijk sociale
beginselen, - allecu de handels
stand bezit nog geeuo voldoende be
roepsorganisatie.
De reeds beslaande inrichtingen,
Kamers van Koophandel, enz. kunnen
niet aan huiuie roeping beantwoorden
als hun de hootuvoorwaarde eener
vereenigingsvorming, de gemeenschap
pelijkheid van 't belang ontbreekt. De
nieuwere tijd heeft den handel in te
vele enkele afdeelingen gesplitst, en
van den anderen kant keerscht er
12.
Met schitterende oogen Lichte haar Selma
bij 't binnenkomen te gemoet en zeide;
«Mama, nu won! !er gezond, ik voel
geen pijn meer; zeker zijt gij naar den dom
geweest en hebt daar de Moeder Gods voor
mij aangeroepen, opdat ik spoedig genezen
zou, niet waar? Nu zie; ik ben genezen!
Onder tranen van vreugd en ontroering
sloot de overgelukkige moeder haar wed er-
gevonden kind in de armen.
Ik ben niet in staat den strijd en de tegen
sprekende gevoelens te schilderen, die du als
«ene stormachtige zee in het hart van Sara
opstegon. Zij meende gevonden te hebhon,
wat alleen troost, on vrede verschaft., doch
haar trotsche, onbuigzame wil hield hardnek
kig vast aan de wetten en de overleveringen
haai-B volks, doch zij was van goeden wil en
dezulke leidt God tot zegen,
Eensdaags klopte zij aan de deur van een
eenvoudig huis en verzocht den aldaar wonen
den priester, na hem haar levensloop verhaald
te hebben, om onderricht in de christelijke
waarheden des geloofs. Aan haar verlangen
werd voldaan en na ongeveer drie maanden,
zou Sara met haar dochtertje het H. Doopsel
ontvangen. Om geen opzien te haren, ver
zocht zy den priester, dat de plechtige hande-
ouder tie handelszaken derzelfde soort
veel te veel concurrentie. In don
woedenden strijd om 't bestaan ver
dwijnen de gezichtspunten, welke don
handelsstand gemeenschappelijk zijn,
meer en meer. Vandaag staat ieder
voor zich zeiven, terwijl toch met het
oog op den neteligen toestand van
handel en industrie .een vaste samen
werking van alle krachten hoogst
noodzakelijk ware. 't Is hier de zaak
niet de klachten weder te geven,
welke men van allo kanten uit den
handelsstand verneemt. Welhaast zullen
de slechte geld- en credietverhoudin-
gen, de overproductie, de politieke
toestand, dan dit, dan dat de oorzaak
van den slechten toestand van den
handel zijn. De na deel en des handels
liggen veel dieper. Deze uiterlijke
omstandigheden zullen zich veranderen,
maar met zekerheid durft men aan te
nemen, dat een nieuwe bloei van
handel en industrie, dan alleen van
duur kan zijn, wanneer ef eene door
tastende opbeuring van den koopmans
stand mogelijk is. De verandering
en verbetering moet van den grond
af gaan, ieder op zich zeien staande
koopman, zoowel als den geheelen
stand omvatten.
leder op zich zeiven staande koopman
dient weder tot echte reëele en chris
telijke grondstellingen dor zaken terug
te keeren. In tegenspraak met het
eigenlijk doel des handels is een strijd
om 't bestaan ontstaanwelke de op
zich zei ven staanden vaak tot een
onnatuurlijk grijpen naar kunstmidde
len drijft, om zijne zaak op te beuren.
De oude regels van orde en soliediieid
vallen dikwerf weg. Immers, wat is
er van daag in den handel niet geoor-
ling in de nabijzijnde, kleine kloosterkerk zou
plants hebben.
Toen de plechtige dag aanbrak, hadden de
kloostervrouwen de kapel zinrijk met bloemen
en loover versierd. Omdat het zoo vroeg in
den morgen was, waren slechts weinige ge-
loovigen aanwezig. Sara was waarlijk eene
koninklijke verschuiling, toen zij, in wit
atlaskleed, dat zij nog uit vroegere dagen
bezat, haar kind bij de hand leidde en door
hare meter vergezeld naar 't altaar trad,
alwaar het water der wedergeboorte over
haar hoofd vloeido.
Uit innige dankbaarheid koos zij den naam
Maria en Selma dien van Ernestina.
Na de heilige handeling werd zij in de
spreekzaal geleid, om eene kleine verfris-
schiug te nemen, en ook, om de gelukweu-
sehen der vromo bewoonster des huizes to
ontvangen.
Na een zacht kloppen opende zich de dour
en op den drempel verscheen oene hooge,
bleeke kloostervrouw met de edelste trekken;
één blik slechts en de wedcrzijdsche kreet:
■Carolu l SaraI)e beide zusters lngen in
elkanders armen. Was het dan mogelijk, dat
zy zieh hier onder zulke omstandigheden
moesten wederzien? -Dit oogenhlik is een der
gelukkigste myns levens, nu zyt gij waarlyk
mijne zuster; want wy zijn één in geloof, één
in liefde", zeide Carola, toen zij eenigzins
van hare ontroering bekomen was.
«O, Carola, ik ben zoo gelukkig, als ik nog
ooit geweest bon och, dat de goede pleeg
ouders zulks nog eens gezien hadden, wat
zouden zy zich mot mij verheugen
-Zij verheugen zich daar Boven in uw
loofiH De verval.-;hing van enkele
waren met minder goede, minder ge
wicht en maat, geen levering volgens
monsters en zoo meer, dat men als
y> moderne handels usance" pleegt te
bestempelen, wordt tegenwoordig he-
l laas, door vele kooplieden gedreven.
Als het vertrouwen' weder zal terug-
keerendan dient ieder op zich zelf
staande weder zijn plicht te doen, en
van den anderen kant ook daarvoor
te zorgen dat het :iiet-reë :1e handels
bedrijf vooral aan de kaak gesteld
worde.
Eene verdere verplichting voor den
handelsstand is de wederbezieling, om
ons zoo uit te drukken, van het ge
zonken bewustzijn des stands. Met
welke waardigheid en macht trad de
koopman in de middeneeuwen niet
op! Welke imposante plaats namen
de Hanzesteden ijiet in, die overal
zekerheid en vrede waarborgdenVan
daar heeft de han A'sstand zijn aanzien
vebi verlórenlijL' uiiéen door de
bovenaangehaalde beweegredenenmaar
niet het minst ook door de te min
kennis van zaken.
Menig student, die op het gymnasium
het niet verder kan brengenmoet
den koopmansstand kiezen als zijnde
de eenigste uitweg. Vele ambachts
lieden verachten den "gulden bodem'*,
zooals de Duitscher zegt, van hunnen
stand en meenen hunne zonen voor
den koopmansstand te moeten bestem
men. Jongelieden met de karigste
kennis, worden vaak leerling, leoren
nog eene goede drie jaartjes langzaam
aanomdat hun de noodige grondslag
ontbreekt en meenen dan, dot zij na
volbrachten leertijd een bolleboos in
't vak zijn.
geluk", beantwoordde Carola, -doch nu vertel
niij eens, zuster lief, hoe alles zich zoo geluk
kig heeft toegedragen. Sedert jaren ontving
ik geene tijding meer van u.
En Sara, of liever Maria, zooals wy ze nu
voortaan moeten noeraen, verhaalde hare zus
ter alles, wat er tot op den huidigen dag met
haar had plaats gehad.
Tranen van ontroering stroomden uit de
oogen van Carola en met dankbare vreugde'
drukte zij liet kruis van haren rozenkrans
tegen de horst, want Gods goedheid had het
wezen, dat zij zoo innig als eene zuster be
minde, eindelijk in de veilige haven van heil
gevoerd.
Maria verhaalde van dezen en genen, doch
van Max sprak zij geon woord on Carola vond
het ook beter om over haren broeder te zwij
gen. Omdat zij de oorzaak van zijn plotseling
verdwijnen giste, wilde zij geene oude herin
neringen opwekken, die mogelijk den pas
verkregen vrede der dierbare zuster zou kuu-
non verstoren.
VII.
Onze heldin leidde een zeer bekrompen
leven, want zij moest aanhoudend werken,
om in 't onderhoud van haar en haar kind te
voorzien. Dank de bemoeiingen van Carola,
ontbrak boar nimmer werk, echter moest zij
nog veel ontheien, dat tot bet leven behoorde.
De godsdienst schonk haar echter de noodigo
kracht om alle rampspoeden te boven te
komen, die God in zyne wyshcid voor baar
heil en welzijn beschikt had. Slechts als zij
in hare eenzame uren aan Max dacht, kon zij
't Gebeurt ook dikwerf flat de leer
lingen van gewetenlooss principalen
alleen tot werktuigelijke!! arbeid aan
gezet worden, zonder de noodige on
derrichting en opleiding in do overige
handelszaken. Na den volbrachten
leertijd zendt men de jongelui vaak
heen, wijl er steeds nieuwere «werk
krachten" genoegzaam tc verkrijgen
zijn. Zij, die hiervan gelukkig weder
een plaatsje vinden, meenen na enkele
jaren, gedurende welke zij een recht
pleizierig leven geleid hebben, doch
weinig geleerd reeds in staat tc
zijn een eigen zaak te vestigen. Die
lui zoeken dan anderen den pas af te
snijdenwillen andere leerlingen op
leiden en voelen zelf niet, dat zij zoo
min kennis van handeldrijven bezitten.
Zulke nieuwe zaakjes wassen op ais
hopzonder genoegzame fondszonder
voldoende kennis van den bezitter.
Dezulken ruineeren zich onder elkan
der, benadeelen een tijdlang het oude,
ivthjie bedrijf-, g;.ï <loAr.ua.-spoed.'g. ooü.
kommervol bestaan te leiden of wel
bankroetier te spelen en 't proletariaat
te vermeerderen, dat is de «Ilabe-
nichts". Zeker verdient de vraag om
des koopmans geschikt- en bekwaam
heid wel degelijk overwogen te worden,
doch een voorstel van dusdanigen aard
zou bij de heerschende tijdsomstandig
heden niet veel gewicht in de schaal
leggen. Dat de wet tegen de bankroe
tiers meer verscherpt wierde, zou veel
baten, niet alleen aan den koopmans
stand, maar tevens ook voor hen, die
in geene koopmanschappen begrepen
zijn.
oen gevoel van bitterheid niet onderdrukken,
hoe ware alles anders geworden, als hij haar
zoo snood niet verlaten had, zuchtte zij dan.
Op zekeren dag had zij hare woning voor
een wijl verlaten; zij moest haastig eene
boodschap doen en Ernestina bleef alleen
thuis. Toen zy terugkwam, kwam haar do
kleine op de trap tegemoet cn zeide: -Kom
spoedig, mama, daar boven zit een Leur op u
te wachten; hij is geheel bruin en draagt een
dikken baaid, doch ik was er niet bang voor,
want hij heeft vriendelijk met mij gesproken.
Maria dacht er niet aan. wie liet zijn zou
en toch klopte haar harte van ongeduld, toen
zij de trap opsteeg en ijlings de deur der
kamer opende. Doch als vastgenageld bleef
zij op den drempel staan; wie was het, die
haar de beide handen tot een welkomsgroet
uitstrekte? De trekken waren zeer veranderd,
doch de stem, die haar zoo hartelyk en innig
toeriep•Gegroet, God zij met u, beminde
zuster 1" bad zij na honderd jaren nog her
kend.
Haar oog helderde op, zij greep de haar
toegestoken hand en zeide: -Zijt gij hot dan
wezenlijk Max? Wees hartelyk welkom en
vertel mij eens, hoe liet u gegaan is."
Deze woorden sprak zij met vuur, doch
spoedig stonden de vervlogen jaren van smart
en bitterheid weder voor haren geest. Zy kon
onmogelijk, zooals vroeger, zoo minzaam met
hem verkeeren, die de schuld van haar onder
gang was, doch zij wilde hem geen haat toe
dragen. Zij trok l.are hand uit de zijne en
trachtte met hem te spreken als met een
vreemde. Max scheen het niet te bemerken
en wildo het oogschijnlijk ook niet, maar
heeft, in opdracht des Pausen, aan
Z.E:n. Manning een gouden gedenk
penning gezondenmet kot volgcndo
begeleidende schrijven
Rome, 28 Dec. 1888.
My lord Cardinal.
Na mijn bezoek aan Londen heb ik
geen enkele maal in 't openbaar ge
sproken ten gunste van ons Anti-
Slavernij-Verbondzonder uwe Engcl-
schc landgenooten tc roemen wegens
hun standvastigheid, hun ijver en
hunne edelmoedige christelijke gevoe
lens.
Iu gesprekken met onze eerbied
waardige ambtsbroeders, de bisschop
pen van onderscheidene landen, heb ik
niet nagelaten Uwe Eminentie en Uwe
voorkomendheid te gedenken. Ik deed
hetzelfde in mijne gesprekken met den
H. Vader' en derhalve is mij deze
opdracht gedaan, die ik met het meeste
genoegen ten uitvoer hr^g
Onze groote en goede Leo XIII
gelastte mij, als een blijk van het
aandeel dat hij neemt in do viering
van uw bisschoppelijk jubilé, U den
grooten gouden gedenkpenning te zen
den, die hier bijgaat. Ik kan, zonder
uw bescheidenheid tc hinderen, niet
herhalen al de woorden van voltrou
wen en achting, ten uwen opzichte,
waarvan de Stedehouder van Jesus
Christus dit bewijs van vaderlijke toe
genegenheid deed vergezeld gaan. Hoe
gaarne zoude ik U persoonlijk dit
jubilé-souvenir, dit getuigenis van 's
Pausen welwillendheid overhandigen!
Hoe gaarne zou ik het volk van
Engeland weder ontmoeten, katholie
ken en protestantenwant de protes-
zeide
Voor alles laat mij u geluk wenschen met
den blijden ommekeer uws levens. Carola
beeft mij alles verteld. De bezwaren mijns
werkkringa in de Nieuwe Wereld hadden
mijuo gezondheid zoodanig onderroynd, dnt
ik, om mijn leven te behouden, gedwongen
was, naar het vaderland terug te keoren.
Gisteren ben ik hier aangekomen en ik kon
het niet langer uitstellen om u te bezoeken.
Ach, gij gelooft niet, hoe dikwyls ik in de
verte aan u dacht, hebt gij u somwijlen nog
wel eens den broeder herinnerd?"
Een vurig lood steeg op Marin's wangen en
het hoofd afwendend, zeide zy:
Het is het beste Max, dat w y de herinne
ring aan het verledene maar laten rusten; ik
durf er niet aan denken, hoe geheel anders
mijn leven had kunnen zyn; ik was van een
dwazen hoogmoed bezeten; doch waarom daar
over spreken: gedane zaken hebben geen
keer."
Terwyl zij dit op eon toon van bitterheid
zeide, zag Max bedroefd voor zich; hy scheen
met een besluit te kampen; plotseling vloog
er een heldere vreugdestraal over zyn gelaat
en de hand van Maria tegen zyn hart druk
kend, zeide hij:
-Het was geen dwaze hoogmoed, trouwe
ziel; de hoogste wensch mijns levens ware hot
geweest u to bezitten, doch uw overgang naar
den katholieken godsdienst moest uil de diep
zinnigste overtuiging en niet uit a&rdsch
belang plaats hebben. Slechts de grootte
mijner liefde, deed my van u vluchten. Als
Christin zal u thans zyne handelwijze niet
meer onverstandig zijn, want hooger dan de