loorte
Het congres te Freiburg,
ZATERDAG 15 SEPTEMBER 1888.
XEGEXDE JAARGAXG
Xo.
CKÜOF-Sasscn.
Doze Courant verschijnt iederen Zaterdag avond.
Abonnementsprijs per kwartaa
voor Veniiay
franco per post
voor het buitenland
afzonderlijke nummers
Stand der I on.
">.30, 5.10, 5.50; v/m.; onder G.30, 0.27, 6.13. 6.56. 5.45 n/ra.
Prijs der Advertentiën:
ran 15 regels 30 c.
elke regel moer 0 c.
groote letters en vignetten naar plaatsruimte.
Advertentiën, Ornaat geplaatst, worden 2maai berekend.
von'' het vol-
gende kwartaal op deze
Courant ahonneeren, ontvangen de
nog deze maand verschijnende noin-
mers GRATIS.
Op het congres te Freiburg heeft
<le Dominicaner pater Weiss, uit
Weer.en, eene voordracht gehouden
over tie plichten van den katholieken
man in den tegenwoordigen tijd.
Wanneer men honderd jaar geleden,
3 Sept 1788, de maatschappij had
gewaarschuwd en haar had gezegd:
let op, de wereld staat op zwakken
bodem, tussehon vandaag en morgen
kutmen er erge dingen gebeuren,
dan zou het antwoord zijn geweest:
och, kom! de wereld staat al zoo
Jang er. zal nog wel langer staan!
En toch, zie maar, het duurde niet
lang of daar kwamen de jaren 1789
en 1793 met al hunne gruwelen.
Thans schrijven we 3 Sept. 1888, en
men behoeft volstrekt geen moeite te
doen om als ongeluksprofeet of zwart
je ijker op te treden, want daarvoor
zorgt de wereld zelve dat men dit
doen kan.
Eenige maanden geleden stond er
in een Franseh blad een lied, dat
thans door de straatzangers in alle
Fa rij sch e kroegen wordt gezongen en
waarin eene profetie van algemeene
onthoofding en van bloedige bijlen
en messen der proletariërs schering
en inslag is. Men zal misschien zeg
gen: dat zijn maar van die Fvansche
uitspattingen, Goddank dat de Duit-
schers zoo iets niet doen. Maar dan
Feuilleton.
«Dood en duivel! zulk eene gunstige gele
genheid komt niet meer voor," hrulde de eene
vol woede. Gij zijt een groote lafaard. Waar
om schoot gij hem niet neer als een razende»
hond met de zes schoten, welke gij op den
revolver hadt? Nu zal hij zich wel in acht
nemen en als hij daarenboven niet zwijgt,
zou de politie lont ruiken en wij kregen
moeiclijkheden op den hals."
Daar bekommer u niet over. Hij bevroedt
niet van wien de kogel uitging, die hem
dooden zou."
«Waarom niet? Dan zou hij toch aartsdom
moeten zijn. Ik hen van 't tegendeel over
tuigd. Ik houd hem voor slim genoeg te
begrijpen, dat hij niet ongestraft op eene
wijze, - zooals hij doet, tegen een bond durft
op te treden, welke met zijn draad de gansche
wereld omspant en het lot der natiën in han
den houdt. Hij zal wel inzien, dat de zaak
van ons uitging, want wij alleen hebben be
lang in zijn dood. Nu zal hij nog heviger
tegen ons uitvaren en ons bij 't volk in dis
krediet brengen. En dit mag niet. Hij moet
sterven en wel zonder uitstel morgen avond
raag hij niet meer leven."
zou ik toch wel eens willen vragen:
staat liet bij ons ook al niet zoo, dat
wij bedacht moeten zijn op erge din
gen? Men behoeft de zaken niet te
donker in te zien, maar toch heeft
men dit éone noodig: ernst, ernst,
groote ernst.
Wij hebben behoeften aan mannen,
aan ernstige mannen, die tegenover
zulk een hedendaagschen en toekom-
stigen tijd stand houden. Wat wordt
daartoe bij hen vereischt? Daarover
zou men heel wat kunnen praten;
maar ik noem slechts drie woorden:
volharden, aaneensluiten, huishouden.
Wanneer de vredés-schalmeien te sterk
klinken, vertrouwt men ze niet, en
wanneer de vossen den vrede preeken,
pas dan op de kippen! Wie oneenig-
heid predikt, is des duivels veld pre
diker", zegt een oud spreekwoord.
Welnu, juist in den tegenwoordigen
tijd komt het aan op eensgezindheid
en eendracht bewaren, dat kunnen
we door woderzijdsch geduld en e.igon
bescheidenheid.
Niet ieder kan schilder zijn, maar
de verf wrijven, dat kan iedereen.
Op twee punten, het tijdelijke en het
geestelijke, moeten alle mannen we
ten huis te liouden. Langs dien weg
kunnen de katholieke mannen vóór
alles de zege bevechten, door naar
alle kanten hun plicht te doen.
Wanneer zij overal de beste huis
vaders, de beste opvoeders, de beste
mannen van zaken zijn, dan zullen
zij ook in zooveel andere dingen
met succès kunnen te werk gaan.
De man gaat niet uit van den burger,
maar wel de burger van den man.
Daarom zegt liet spreekwoord: eelt
aan de hand toekent meer dan een
«Dat zal echter toch moeielijk te voltrekken
zijn."
«Het duet niets, moeielijk. of niet, ik
krijg het klaar, ik zelf, kom, gaan wij naai
de loge
De hoofdman en zijn gezel, de vuige sluip
moordenaar, verlieten het lokaal, stapten
over 't ruime plein en sloegen de richting in
naar de stiaat, waar 't eenzame huis lag.
De plannen, op dezen weg gesmeed, waren
zwart als de nacht, welke hen omgaf, donkel
en onheilspellend als de afgrond, waarin zij
gingen.
IV.
Den volgenden dag was het Aschwoensdag.
Don Agostino was, nadat, hij in de kerk
de geestelijke oefeningen gehouden had, be
daard in buis gebleven, otu zicii wat te her
stellen. De gebeurtenissen van den verloopeu
nacht, hadden hem zeer ontsteld en zijne
zenuwen waren sterk gespannen.
Togen den avond, bij de invallende duister
nis, klopte iemand aan zijne deur.
Een lieru onbekende vrouwspersoon be
richtte hem, dat in eene afgelegen straat een
zieke lag, die op 't punt was van te sterven
en naar zijne hulp verlangde.
Op de vraag des priesters, waarom zij niet
naar den pastoor van St. Onufrio, onder wiens
kei kgebied die straat lag, gegaan was, beant
woordde de vrouw, dat de aldaar wonende
pastoor niet thuis was en wijl het gevaar
voor den stervende zep.r groot en elk uitstel
bedenkelijk jvafy had ;nen haar .hierheen
gewezen.
gouden ring aan (jen vinger. Een
ander spreekwoord zegt: sparen is
zoo goed als huishonden. Een huis
houden moet men dok in de dingen
des geestes weten té doen. Menigeen
toch heeft er zich aan gewend, zich
aan zijne huiselijke plichten to ont
trekken en eenvoudijg te zeggen: ja,
ik heb het met mijjne zaken te druk
om aan al die dingen ie denken.
Zoo doende laat menigeen ook het
bidden maar over aan zijne vrouw.
Dat mag niet. Doch in alle geval:
wij moeten bedacht zijn op ernstige
tijden; het bedenkelijk jaar 1889
staat, voor de deur. liet is onmoge
lijk dat er een tijd komt, waarin,
gelijk Eichendorf zingt, de meiischen
door nood en ellende tot ijzer wor
den gehamerd. Doch wanneer wij
maar tot ons zeiven inkeeren en zcl-
ven ijzer worden, dan behoeft God
ons niet door den nojd ertoe te hame
ren. Laat ons in waarheid
wan!)*-'». AÏj.n-- in -V-.c-
geloofs.
Dit Congres schijnt veel bijgedra
gen te hebben tot herstel der poli
tieke eendracht onder de Katholieke
van Daden. Hierop zinspeelde Windt-
horst andermaal, toen hij Woensdag
sprak
Hetgeen mij vleiends gezegd is
geworden in deu loop der beraad
slagingen, strekt de Centrumpartij
tot eer, die alles wat men mij hiel
en daar toeschrijft, .volbracht hoeft.
Ik kan u verzekeren dat do geschie
denis haast geen parlementaire partij
kent, die rnoeielijker taak te verrich
ten had en nog heeft te verrichten.
Wie meent dat ons werk is afgoloo-
pen, vergist zich. Het was nooit
Dit moest den priester voldoende zijn, en
hoewel een zeker bang voorgevoel zich bij
hem opdrong, had het toch geen diepen grond
om aan de waarheid dei* vrouw te twijfelen.
Het kun immers zeer g>ed zoo wezen, als zij
zeidc. Een stervende kjon zijn bijmand drin
gend noodig hebben -4 hij mocht dus niet
langer dralen. Zijn priesterlijke plicht gebood
hem, hij moest die roepstem volgen, ais ook
de natuur, gedachtig afin de gebeurtenissen
van gisteren, iustiukmatig als voor een don
ker, gevreesd gevaar teriugbeefde.
Hij moest dus gaan.
Ras besloten, verklaarde hij de vrouw te
volgen, nadat hij zich tevoren door eeu kort
en innig gebed onder Gods bescherming en
die der Allerheiligste Maagd aanbevolen bad.
Om in geval do zieke de laatste H.ii. Sa
cramenten der stervenden toogedieud werden,
en niet behoeven terug te komen, ging hij
naar de kerken nam du 11. Hostie en den 11.
Olie in een kleine beurs op de borst geborgen
bij zich.
Zij stapten vele siraten door. Niemand was
te zien. I)e vrouw ging vooruit, de priester
volgde haar zoo spoedig hij kon, terwijl hij
zich voor don ijzigen Noordowind diep in den
mantel hulde en zijne handen ten gebed ge
vouwen over den kostbaren schat, dien hij op
de borst droeg, drukte.
Zoo dikwerf hem in de stille straten iemand
ontmoette, huiverde hij onwillekeurig, en
dacht aan den sluipmoordenaar van gisteren
avond.
Doch geen gevaar bedreigde hem, een der
engelen, die God aangesteld heeft, over de
lastiger dan thans. In den vollen
strijd, in de hitte des gevechls vindt
men gemakkelijk het rechte stand
punt en het beste parool. Het wordt
veel rnoeielijker, wanneer alles stil
en rustig is. Want dan moet men
er ieder oogonblik op bedacht zijn
de rust niet onnoodig te storen. Eu
dat is een zware toer.
Toen ik de uitnoodiging om het
Congres bij te wonen, aangenomen
had, bekwam ik uit Zuid-Duitschland
en overal uit Baden herhaalde waar
schuwingen om hier toch niet te ver
schijnen; het zou slecht met mij
afloopen (algemeen gelach) en ik zou
er slechts toe bijdragen het mislukken
der vergadering nog duidelijker in 't
licht te doen treden. Het fiasco zou
nog grooter zijn als het toch reeds
was (algemeen gelach). Welnu (op
de volle zaal, waar verdere toegang
moest geweigerd worden, wijzende)
het fiasco is hier zoo duidelijk moge
l;jK eens diet.aantal .dergenen,
die hier vorgaderd zijn, die ons op
straat bejegenen, ziet de drukte aan
het station, ziet de velen die zijn
overgekomen uit Elzas-Lotharingen,
Zwitserland en Oostenrijk en dan zou
ik aan de Sions-wachters van Baden
gevraagd willen hebbenïs dat een
fiasco? En als dit een fiasco is, dan
zou ik wel eens weten hoe een
triumf er uit moest zien. (Donderend
applaus).
Woensdag avond werd de Munster
toren en de slotberg prachtig geïllu
mineerd. Duizenden lampions hingen
in den slottuin. Het was eon magni
fiek schouwspel. De inenscheumassa
was enorm.
Als plaats van het volgende Congres
mcnschen te waken, zweefde onzichtbaar aan
zijne zijde, en andere engelen met hem, om
den Koning der eeuwigheid. Dien de priester
bij zieb droeg, deu schat hunner aanbidding
te brengen.
Eindelijk na lang wandelen door de verla
ten straten, bleven zij voor een groot buis
staan, liepen een langen poortweg door en
stegen in 't achtergebouw meerdere trappen
omhoog.
De vrouw belde en trok zich terug.
I)e priester werd door meerdere élégant
geklccde heereii in ontvangst genomen en in
een zeer groot vertrek gebracht, waarin ach
teraan eene langs alle zijden door gordijnen
behangen alkoof stond.
Bij T binnentreden van dit vertrek, dat
zwak verlicht en voor eene ziekenkamer ruim
groot was, werd liet deu priester hang te
moede. Hij meende eenige spottende gezichten
bemerkt te hebben, die niet van de beste
bedoelingen getuigden. Ook was het hem zeer
opvallend geeuc vrouwspersonen of kinderen
aan te treffen, die toch anders aan 't sterfbed
des echtgeuootoo en vaders, des broeders of
aanverwanten niet ontbraken. De tegen
woordigheid der vole boeren in zwarten frak
en cilinderhoed kwam hem uiterst verdacht
voor zij behoorden zeker niet tot een ker
kelijk genootschap.
Duizend gedachten doorkruisten zijn brein,
bange angsten stegen bij hem op doch
terug kou bij nu niet meer.
Iu 't bewustzijn van zijn plicht ging hij
naar de alkoof, waarheen een der aanwe/.ende
heeren hem met stomme gebaren gewezen had.
is Boclium gekozen.
In de slotzitting bracht Windthorst
dank aan hot episcopaat, de geeste
lijkheid en de katholieke pers.
De redevoerin gen over den terug
keer der kloosii ruiden in Baden
zullen aan de liberale Kamerleden
opgezonden worden. Allen moeten
terugkeeren, ook de Jezuieten. Ja,
ook de Jezuieten, roep ik, al zal
men nu weer zeggen dat de Jezuiet
Windthorst aan het woord was.
Moeten wij eerst weder socialistisch*
oproeren hebben, en moeten zij dan
uit nood, worden teruggeroepen
Dit congres is een der meest
grootsche manifestation der laatste
jaren. Onze Badensche vrienden staan
niet geïsoleerdzij staan in de ge
lederen der groote katholieke partij.
Courage! Rekent op de vrienden!
De Schwarzwalder boeren kunnen
wel voorop gaan; zij Bobben een
gezond verstand en rechtszin alsof
zij tien jaren in de rechten gestu
deerd hadden. Waarschijnlijk kom
ik vóór de verkiezingen. (Bravo!)
Een machtigen vriend hebben de
Badensche katholieken, dat is hun
grootliertog, wiens vrijheidlievende,
edele bedoelingen gedwarsboomd wer
den door de liberalen Kamermeer
derheid. Het Centrum is vaderlands
lievend, het overtreedt alleen dagelijks
d« liberale beginselen, en dat mag
toch wel in Duilschland! Nooit is op
de katholieke Congressen een hard
woord gevallen over anders denken
den. Waarom men dan absolute
vrijheid om op ons te schelden wenscht?
Heeft men anders niets te doen en
den
mag?
Daarop verlieten de heeren allen het ver
trek en Don Agostino vernam, hoe van buiten
de sleutel in 't slot omgedraaid werd.
Hij was dus een gevangene.
Maar thans gold het geen teruggaan moer
hij beval zich dus onder Gods bescherming
en naderde de alkoof.
Do voorhangsels waren dicht„ hg kon het
gelaat van den zieke niet zien.
Hij sprak hem aan.
«Mijnheer, gij hebt mij laten roepen, om u
de troostmiddelen van den 11. Gsdsdiunst ie
brengen. Ik sta hier ten uwen dienste."
Geen antwoord.
I)e geestelijke herhaalde zijne woorden.
Alles bleef stil.
Hij luisterde met. gespannen aandacht
doch vernam uihui geringste gerucht, zelfs
de ademhalingen des zieken niet.
Dit kwam hem zonderling Yoor.
Hij haalde eene kaars van do tafel, schoof
de bedgordijnen terug en blikte in de alkuof.
Het schouwfpel. dat hg zag, deed hora do
haren ten berge rijzen en zijn bloed verstijven..
Daar lag geen zieke, maar een doode.
Blijkbaar was do man ook nooit ziek ge
weest bij lag geheel gekleed in 't bed. Eene
beroerto moest plotseling een einde aan zijn
leven gemaakt hebben.
Het gelaat was vreesedgk mager en ont
steld, de oogen traden uit hunne kassen. »le
zwart geklemde, dik opgezwollen tong hing
hora de keel uit.
In de rechterhand hield hot 'ijk een kleinen
revolver. Alie zes loopen waren scherp gela
den en de wijsvinger omklemde nog den