01 EERSTE ZAAK en ZATERDAG 7 JULI 1888. NEGENDE JAARGANG. No. 28. Uitgever W. VAX DEX MilXCKIlOF-Sasscn. Deze Courant verschijnt iederen Zaterdag avond. Eerste eiseh der vrijmet selarij MAAS EN PEEL. Stand dor Maan. L.K. den le Zondag. N.M. den 9® Maandag. E.K. 16® Maandag. V.M. 23® Maandag. L.K.30® Maandag. Stond dor /on. 0, 12, 18, 21, 3G Juli. op 4.21, 4.10,4.1, 3.53, 3.10; v in.; onder 7.31, 7.12. 7.51. 8.8.7 n m. Abonnementsprijs per kwartaal. voor Venray 50 c. franco per post 65 c. voor het buitenland 85 c. afzonderlijke nummers 6 c. Prijs der A-dvertentiën: ▼an i5 regels 30 c. oike regel nicer c# groote lettors en vignetten naar plaatsruimte. Advertcnticn, Umanl geplaatst, worden 2maai horekond. Ingezonden stukken, A<1- vertentiëri, enz. voor dit Blad, worden uiterlijk Vrijdags mor gens vóór 12 uren ingewacht. Weg met de Kerk uit de seholen S Verheugd van harte stemt ieder logebroeder in met de woorden zijns medebroeders Gambetta: -Het cleri- calismns is onze vijand." Wil de loge haar doel bereiken, dan moet zij eerst de rots der Kerk in de lucht doen springen, leder vrijmetselaar, die niet met geestige blindheid geslagen is, zegt Br.-. Findel: (De pauskerk en de vrijmetselarij". Een vrijmetselaars ant woord op de pauselijke encycliek, Leipzig 1884) -zal uit de voortdurende aanvallen op den bond en deszelfs inrichtingen gemakkelijk zie", waarop onze ernstige en volhardende arbeid moet gericht zijn: namelijk op de ver nietiging van het Kerkelijke autoriteits princiep, zooals het zich in de opvoe ding en 't onderwijs des volks thans nog doet gelden." Daarom vóór alles met de Kerk de school uit. -De mo derne, staatkundige wetgeving," dus vervolgt de Broeder, -heeft het lichaam des volks vrij gemaakt-, maai de ziel wordt nog in de smaadvolste slavernij gehouden. Eene onheilvolle scheuring verdeelt de maatschappij in den staat heerscht de vrijheid, in de Kerk het blinde gezag. Ellre scheu ring wordt met den dag grooter, zoo lang de Kerk, onverschillig welken bepaalden invloed op de vorming der jeugd uitoefent. Daarom moet de Kerk I-Feuilleton. IN .MIJNE NIEUWE BETREKKING. 11) Zij sprak deze woorden openhartig, hare droefheid scheen 7.00 natuurlijk. Eensklaps zag zij mij weder verwonderd, vragend aan. -Maar hoe weet gij, dat Flits die woordjn] gesproken heeft?" -ik weet het." -Wij waren toch alleco!" Had ik nog eenigen twijfel over hare on schuld gekoesterd, die woorden zouden mij alle achterdocht benomen hebben. Als voorzichtig iuquirent mocht .ik hare vraag niet beantwoorden, lk zette haar ver hoor voort. «Weet gij, dat uwe tante een testament gemaakt heeft?" «Zeker, zij hoeft mij daarin vijfhonderd thalers vermaakt, met dat geld haddeu wij land kunnen koopen." Ik vroeg haar verder naar de ziekte en den dood harer tante, zij antwoordde mij weder met dezelfde openhartigheid en bedaardheid. «Ik vond mijne tante al ziek toea wy te huis kwamen, zij lag te bed en had brakingen waaraan zij vroeger reeds had geleden, 's mor geus liet zij rhabarber halen, maar toen zij die had ingenomen, werd zij nog erger. Ik was den gehoelen dag bij haar 0111 te helpen, van de school gescheiden en deze laatste op haar eigen beginsel overeenkomstig de ontwikkeling der vrijheid gesteld worden." Hetgeen hier Br.'. Findel als doel der «edele" vrijmetselarij beteekent, heeft vroeger reeds een ander schoots veldrager, Br.*. Carlos von Gagern in »'t Oosten" in 't ambtelijk orgaan der Groot-loge van Hongarije gezegd «Wie de school behoort, behoort de toekomst. Niemand heeft beter de waarheid begrepen, dan de geestelijk heid der verschillende godsdiensten. Met alle middeUn, welke haar ten dienste staau, zoo stoffelijke' als mor- eele, tracht zij daarom den invloed op do volksopvoeding niet alleen te be- wareu, maar voortdurend uit te breiden. Elke schoolwet, waarvoor zij vreest, dat zij dezeu bekrimpen zou, beschimpt zij." De Kerk zou de schooi slechts tot doel ter geestesverduistering in bnsehpi nting hebben, want het geloof is daarom blind te noemen, omdat hot de menscheu met geestige blindheid slaat" en «toch is ju hare (de Kerk) oogen de lichtverspreider, Lucifer, de duivel." Daarom «bepaalt zich de Kerk, in plaats om den slui merenden aanleg der kinderen te ont wikkelen, op eene vormachtige africh- richting en bereikt op deze wijze het steeds in 't oog gehouden doel om de jonge wezens onzelfstandig te maken, zoodat zij zich buiten hun wil aan 't gezag der Kerk onderwerpen." Uit deze stellingen trekt Dr.*. Car los twee gevolgtrekkingen, eerstens dat «een der hoogste, der heiligste en der noodzakelijkste verplichtingen der vrijmetselarij daarin bestaat om de redden der opvoeding des cooruitgangs zij was daarover zeer verheugd en beloofde mij, als zij beter was voor mij te zullen zor gen en met, haar broeder over mij te spreken. De buurvrouw Külil was er ook, zij bleef 's nachts by haar en ik ging ora negen ure naar bed, maar tegen middernacht kwam vrouw Kiihl my wekken, mijn arme tante was gestorven." «Ik deed haar nu speciale vragen. «Was vrouw Kühl altijd bij de zieke?" «Niet altijd, zij moest een paar keeren noaHiuis gaan." ,'ie blééf dan bij de zieke?" Ik alleen." «Heeft uwe tante in hare ziekte iets ge bruikt?" «De rhabarber." «Wie gaf haar dief' «Oom, maar hy beeft ze mij gegeven om fijn te.wrijven." «Hebt gij dat gedaan V' «Ja." -Hebt gij gezien, dat uw oom baar het poedei- gaf en zij dat innam «Neen, ik 1 was toen met het dienstmeisje bezig, om de kamer op te ruimen." «Waarom heeft uw oom u opgedragen, liet poeder te wrijven?" «Dat weet ik niet, by verzochjt het mij, daar ik op dat oogenblik niets deed." -Wat beeft uwe tante nog meer gebruikt?" «Zoover ik weet, 's middags wat soep en 's avonds een kop koffijj' -Wie gaf haar de soep?" -Oom." -En de kofly welke dc Kerk vijandig is, logen te werken; tweedons vrijmetselaars mo delscholen te vestigen, waarin onze geest, de geest der vrijmetselarij, des lichts, des vooruitgangs, der vrijheid, gelijkheid en broederschap heersche Want «zal onze hoop geene illusie zijn, dan moeten wij ons thans reeds van de toekomst meester maken en dit geschiedt op de eerste plaats daar door, dat wij de jeugd door de school in beslag trachten ie nemer.." Dit beteekent met andere woorden: Wij moeten de eenigste heeren der school zijn, daarom weg n et de Kerk, weg met den priester, weg met den kloos terbroeder en de kloosterzuster uit de school! Wijl nu echter de stichting van eigen vrijmefeelaars-scholeii te veel geld kost en zulk eene vrije en openbare ontplooiing der iogovaan vele ouders konden doen afschrikken, hunne kinderen jlen te zenden, trsrchtteif O'fid'tW^. j\!.7isché .".'iytmw- meesters het gehöeleij schoolwezen den godsdienstvijandige!! 'staat in de hand te spelen, om aanstonds door de leden der log5 in de regeering eiken invloed der Kerk op de school onmogelijk te maken. Sedert 1789 tot op den hul digen (Jag heeft de vrjjrtieiselai ij den staat iifcalie kerkvijandige pogingen krachtdadig ondersteund en zich dooi den eisch van het «uitsluitend voor recht des Staats tot schoolbestuur" bij hem zeer aantrokke.ijk gemaakt. De muderné staat eu d«l iogo gaan hand in hand om de K< als opvoedster des u gewezen, van het g- le verwijderen. Di wij reeds eene eet die onder den invlo rk die door God enschdoms is aan deel der opvoeding is een feil, dat w in alle staten, d der loge staan, •Ook oom, maar ik had die in moeien schenken en er melk in epen. «Dronk zij die met su •Die deed oom er in." «Hebt gij dat gezien?' -Ik zag dat hij een duk uit de suikervaas nam, die op tafel stond." «E11 toon?" «Hij heeft het zeker in dc koflij gedaan, gezien heb ik bet niet, >yiar waar zou bij het anders gelaten hebben ?.Ik zag hein ook met liet lepeltje roeren, toel gaf hy de koflij aan tante, die ze uitdronk." -Deed het gebruik van dc soep en de koffij haar goed?" -Zij kon beiden niet'; bij zich houden en moest 11a het gebruik geiorig braken." ik was met mijne vagen ton einde en meende nu licht 111 de «ank te hebben. Zij was de moordeuaies niet,ieder Inn er trekken, van liet begiu des verjoors af, bewees het mij; ieder woord, iedee bekentenis tolde laatete, openhartige, vjjv|ii!ige verklaring, dat zij de rhabarber gpvrc.eri,' de kofly en de melk geschonken hud,'bevestigde het.. Ik luid nu ze its geen-j keus meer lussclien onschuld of doortrapte huchelary-, naar mijne overtuiging kon de vollerdsie huichelaarster zich zóó niet gedragen. Ik moest haar even vel voorhouden, wat haar oom tegen haar had ingébracht, op mijne gelaatskennis alleen, koyik iuij niet verlaten. Uwe tante," begon ik, cenigszins lang zamer sprekende, dan bad, maar zonder nad scherp aan tc zien, eefct toen ik geëindigd tot nu toe gedaan tk en zonder baar waarnemen. In Frankrijk ontzegde reeds de re geering van Napoleon l aan de Kerk eiken invloed op de leiding der staats scholen, zoodat dc -universiteit" niet hare (maconieke) godvergelen humani teit, het geheele Franschw opvoedings wezen kou in beslag in-tnon. Heeft de Kerk in den loop dezer eeuw menige» geduchten slag tegen de barbaarschheid der staatsscliool-huishoudkunde gele verd en soms eene zekere vrijheid van onderwijs verkregen, zoo is toch oogeu- blikkelijk het geheele Fransche staat- leven door de loge beheerscht on do Kerk van de volksscholen uitgesloten. België zuchtte voor weinige jaren nog onder het juk der fan alio ken 7 Broeders-vrijmeisolanrschflp. De wet van 1 Juni l«v>70 bracht de school geheel onder de macht dor loge. verbood de Kerk den toegang tot de school en vuerde op de gruwzaamste' wijze «le Aiaatsu waiigscho'iou Hr, waarin «iè pi jes ter niets te down 'had. Hier had «ie loge het woord van don beruchien Eugène Suo uitgevoerd, dat het beste middel om het katholicisiuus to bestrij den, men de Kerk haren invloed op de schooi en liet onderwijs moest om- nemen. Maar dank der goede gezind heid der katholieke Belgen, de slag der loge werd voor het grootste doel onschadelijk gemaakt en in 1885 zonk het vrijmetselaars-ministerie stuiptrek kend ineen. In Duitschland heeft de loge de ge- hoeie nationale opvoeding met haren geest doortrokken en den steal uitslui tend lieer en meester der school ge maakt. De lagere- en burgerscholen, de pro en realgymnasiuins met «ie gymnasiums, de universiteiten en de had, liet ik mijne oogen scherp op haar rus ten, «uwe tante is door vergift gestorven en uw oom beweert, dat gij haar vergeven liebt." Deze bedaard gesproken woorden, maakten inderdaad een verrassenden indruk op baar, zij kromp iueen. haar gelieele lichaam beefde, bet bloed was uit baar gelaat geweken, hare lippen waren blauw geworden, hare oogen staarden mij strak aan, zij wilde spreken en kon niet, zij was in een ontzettenden toe stand. Ik vreesde voor eene beroerte, een zenuwtoeval, maarzij kon zicli staande houden. Die verandering had plotseling, met onge looflijke snelheid plaats gehad, zij baarde mij bekommering, ik deed mij zelve verwijten, daf ik zulk een hevigen, ik moet, zeggen, ruwen aanval op het jeugdige schepsel ge daan had, ik had mijn doel langs een zach- teren weg kunnen bereiken. Zij herstelde' zich langzaeu, toen het beven ophield, kreeg- zij de spraak terug. «Dat is afschuwelijk!" riep zy. «mijn eigen 001:1 1" Verder zeide zij niets, maar een tranen stroom ontvlood linie ongeil. Zij was on schuldig, zij bad de laaiste proef ook door gestaan. Al toonde die plotselinge, vreeselyke ver andering, inij ook de heiligheid van haar karakter, waarvan haar oom K.opp gesproken had, de moordenares was zij met, juist die heftigheid bewees dit. Ik liet haar gaan zitten, om te herstellen en uit te rusten. Eene halve minuut zat zy zwijgend, toea zag zij mij smeekend aan. ^Gij hebt hem toch niet geloofd vroeg zij. polytechnische scholen en alle privaat inrichtingen staan onder het toezicht van den staat. Zelfs «het godsdienst onderwijs wordt in de volksschool gegeven door he.i, die daartoe door den staat geroepen of toegelaten zijn." Aldus het rescript van den minister balk van den 18. Febr. 1870, dat thans nog van kracht is Al zijn ook vele priesters lokaal- of district- sdnxilopzieneis, «lezen oefenen slechts hun ambt uit in naam van den staat, zoolang dezen het belieft. Wol is het godsdienstonderwijs nog verplichtend in do school, maar het slaat onder toezicht van den staat en dan mm kan het den almachtige» slaat slechts voor- deelig zijn. als in zijne scholen de godsdienst onderwezen wordt. Daar door verkrijgt hij oen imiirekten en zelfs direkion invloed op do wijze Van godsdienstonderwijs, op «ie godsdienst leeraars zelfs, en op de keus der ieei - boéken, enz. Dr. Wi'ndthoist ijoentdo daarom met recht dei: 1. December 1888 in den Pruisische» landdag» aIo wet op liet schooltoezicht van IFÏS2 -de gromlbasi* van alle onheil, dat over de school gekomen is," een «keerpunt in de Pruisische geschiedenis en de afkeuring van hot tot hiertoe bestanc christelijke princiep tot den slaat zonder Goil." Daarom kan het niemand logenstraffen, dal de invloed der Kerk op de schim van toen af een zeer min betcekenende is. «Ik geloof alleen de bewijzen, die my ge leverd worden." antwoordde i:-. kool, maar bedaard. Zij haalde lichter adern. en zag met eeno stille bevrediging voor zich, alsot zij zeggen wilde: -Wat ik niofc godaau heb, hoe zou men dat kunnen bewyzen Jk richtte nog eon paar vrager» tot haar. -Wist gij, dal uwe tante vergeven was?" «Ik hoorde het van de buren, toen ik van avond te huis kwam." «Hadt gij op iemand verdenking?" «Ik weet uic(uund ter wereld, die ik ver denken kan." -Nu ook niet?" «Neen." -Eu uw oom dan?" Zij vei-sclirok bij deze vraag, dacht een paar «ogenblikken na eu zeide toen haastig. «Neen, neen «Hebt gij mij verder niets tc zeggen «Neen, tnaar houdt gij mijnoom voor d«*n dader «Gij kunt gaan," zeide ik tot haar. -Naar huis f' vrbeg zij op een toon, alsof zij een geringen twijfel koesterde. Ik antwoordde haar bevestigend -ja." Zij ging bedaard henen, zonder oe minste verrassing 01 verwondering te U n blijken, maar des tc meer verrast-en vcrwoudupJ was de griffier, die naast inij zat. Ik moet hier een paar woorden over hem zeggen. Het was een m»u van middelbare jaren, met een uitstekend voorkomen. \V >rdt vervolgd,"s

Peel en Maas | 1888 | | pagina 1