zware gewelven waren in vroeger tijden de enige gebouwen die als
brandvrij konden gelden, en werden dus vaker als archiefbewaarplaatsen
gebruikt. Intussen is er toch wel iets over van oude stukken, en
daaronder is een klein aantekenboekje over oude stichtingen, waarvan
de eerste optekeningen nog tot de 13e eeuw teruggaan.
Hou oud is Qirlo? Eenzelfde vraag als voor Venray?
We weten het niet. De oudste vermelding is van het begin van de 14e
eeuw, maar dit zegt niets. Voorzichtig kunnen we schatten dat het
begin rond het jaar 1000 ligt, want de oudste fundamenten van de s
kerk zijn van die tijd. Verder weten we dat'Oirlo in het begin meer
met Horst dan met Venray verbonden was. Het recht om de pastoor te
benoemen behoorde in de eerste tijden aan de bezitter van de hof
Groenouwe te Horst (Meterik?)en dit zou een overblijfsel kunnen
zijn van oude heerlijke rechten. Later waren het de heren van
Geysteren, de Schellardt van Oppendorfs, die dat benoemingsrecht
hadden. Maar zij waren geen heren:van Oirlo. Dat waren in de acht
tiende eeüw de Follevillé's.
Oirlo heeft altijd min of meer beklemd gezeten tussen zijn buren. k
Het had buiten enkele honderden hectaren cultuurgrond, verdeeld
over Oirlo en Klein Oirlo weinig gebied. We kennen de grenzen vrij
nauwkeurig uit oude grens -scheidingen in ons archief en ook uit een
paar behouden grensstenen, en daaruit weten we dat deze grenzen erg
nauw getrokken waren. We. kennen ook - en dit is voor de kennis van
de dorpsgemeenschap van veel belang - alle hoven van Oirlo met hun
bezitters en hun landerijen voor het jaar 1619, toen een landmeter
alles precies opnam en te boek stelde, jammer genoeg zonder kaart.
Het aantal hoven was ongeveer 50, natuurlijk allemaal kleine be
drijven van gemiddeld een twintig morgen.
Het moet een karig bestaan zijn geweest voor de inwoners op deze
weinige hectaren schrale grond, maar toch eigenlijk niet armoedig.
Wat er was, werd goed verdeeld. Dat deze kleine gemeenschap een
betrekkelijk grote kerk en (als regel) twee geestelijken kon onder
t
houden, zegt wel iets.
Bij het grote wereldgebeuren was Öirlo, nogal afzijdig gelegen, na
tuurlijk niet actief betrokken. Passief soms des te meer. Vaker wel-
te allen tijde meer aandacht aan de grotere plaatsen. Het Maasgebied
is vaak het toneel g'eweest van oorlog. De meeste slachtoffers maakten
de oorlogen vroeger niet op de slagvelden, maar wel de
f
i t
I
licht dan we denken, want de geschiedschrijvers besteden nu epnmaal
