énkele vun ónze vliegtuiqen heeiden niet ternJ
Boerderij „Eikenhof" zorgde voor onze
geallieerde vliegers
DE ZWIJGER
7
Aan dö rand van de Limburgse
I'eel, under liet gebied van Ven ray.
Jaar waar je 'in ruimte van hel
eindeloze geheimzinnige Poolland
nadert, ligt een stille geschoten boer
derij.
De strijd om Yttnray liet ook op
het gehuchtje „Hei Voulcn" waar e^n
'luizend motor van boerderij Kiken'iot'
oen Duitso kazerne lag, zijn verschrik
kelijke sporen achter. De Engelse tanks
moesten zich al schietend van boer
derij tot boerderij over do ondermijnde
peoiakkern een wog banen naar den
grote verkeersweg, die Vonvay mot
Horst vorbindt.
Do bevrijding kwam voor do be
woners van Eikeiihol' als voor ieder
ander in ons Noord-Limburgs gebied,
na plundering dor Duitsors, dagen
lange beschieting vau Engelse 25
ponders, raketaauvallon van duikende
Typhoons.
Doch waarom spreek ik van Eiken-
hef, waren de bewoners niet als de
andere getroffenen uit onze streek
Is Eiksnhuf iets bijzondors geweest
in dien bevrijdingstrijd, is daar barder
gevochten, hebben daar de Duitsers
mcor geplunderd dan elders?
Och neen, de heteekenis van Eiken
hof is niet van na do bovnjding of
kort daarvoor, ticcn jaren daarvoor
reeds, loon do'Duitse bezetting or.s
neergedrukt hield, toen velen zich
nauwelijks bewust, waren dat er
verzet logen die dwingeland gevoerd
werd. /een zij die nu weer groot
doen en overal vooraan staan, nog
klein waren in hun zoetsappig go-
lloeni mot den bezetter, ja toen was
Eikonhof van geweldige betekenis:
want hot was oen bastion voor gc-
allieoTdo piloten, zij liet dan oen
geheim bastion, veilig weg gelegen
daar achter in do stille uilgestrokt.fi
Peel. Weinige mensen kwamen daar
on ook nu schijnt men Eikenhof niet
eens re weten Liggen, want neg u leeds
ligt liet. kapot geschoten pllotenhiiis
on hersteld.
Och ja do oorlog is voorbij en dan
stellen andere mensen da urgentie
vast.
Het was na de aanval op
Keulen ia 1942
Het is eigenlijk zo eenvoudig ge
gaan, liet begin vau dit. geheime,
gevaarlijke en toch zo hooiend interes
sante werk.
II y kwam uit Nieuw Zeeland, de
oerst.o piloot, en heette William Hick-
sou. liet was in de dagen der opko
mende K.A.D. in Mei 1942, toon de
eerste groLe aanval van luOO vlieg-
luigeu op Koulou plaats vond. Maar
de tegenstand der Duitse nachtjagers
was nog zeer fel.
William, die met, zynHalifax reeds
31 vluchten had gemaakt, word op
deze historische vlucht neergeschoten
in de buurt van Vonray. Een dag
lang hield hy zich schuil ineen tuin
tussen het. erwtenlonf, at van honger
groene erwten en tegen de avond
trok hy verder op good geluk af het
duister in. Doven hem donderden de
R.A.E. oshaders weer voort In oeu
hevige raid op Essen.
Moeder van Staveren, die toevallig
naar buiten ging zag iemand door
het donkerover liet erf ioopon. Eerst
meende zij met een Duitser te doen
Ie hchbon, maar Dor haar zoon,
ontdekte directhet is c-cn Toinmio!
Met de overgebleven kennis van 'n
vroeger gevolgde cursus in 'I, Engels
maakte hij William duidelijk, dal
hij Irj vrienden was en binnei moest
komen. Gaatvrj werd William opge
nomen in hoi, gezin.
De volgende dag wilde William
vorder trekker, maar (Jov. die begreep
welk gevaar he:n te wachten stond,
liie.d hem daarvan terug. Maar wat
te doen, van pilotentijnon haddou zo
op liet Veulon nog nooit gehoerd.
Do onderduiker der familie wist
echter een adres in Venray, waar
wel eens meer piloten Waren geweest.
Da:, werd de oplossing. Oor bracht
William in liet denker er naar toe
en de zaak was okc. William bereikte
Engeland.
liet begin, de eerste stap op de
wog naar dat boeiend, ja meeslepend
werk: „illegale"' hulp aan de geal
lieerden was gezet. Na lang zoeken
werden de verschillende adressen van
de Uja achterhaald en kon men op
eigen initiatief voortaan verder wer
ken.
Zo werd Eikenhof langzamerhand
eon centrum, waar tal van piloten,
krijgsgevangenen, en andere „gevaar
lijke" personen, tijdelijk onderdak
vonden op hun weg naar Engeland.
Contact werd verkregen met Eert.
Doelt op America die op zyn beurt
roods werkte voor bet zelfde doel.
Er ontstond via de l'eel een geregel
de „transportdienst" van hot Veulen
naar America v.v., dwars door het
eenzame Deelgebied.
Hoe kwamen de piloten op
„Eikenhof" lerecht?
Tn "de'göïiole omtrek werkten men
sen mee, van alle rang on stand, de
kapelaans, dok „era, boeren, politie
mannen in Griondtsveen, Hakal,
Deurno. Vierling-shock, Well, Tienray,
Gomert, Keipen, California. Alle
medewerkers kenden hel telefoon
nummer 204 on wanneer op zekere
dag het telefonisch bericht kwam
„Kom zoveel kistor. halen" dan trok
ken Cor on Alia er op uit om de
„kisten" naar Eikenhof te brengen.
En wanneer wy de namen t or en
A lie noemen dan eren wij in hen al
die andere kloekeïnoi&juson jongens,
mannen en viouwen, die met hen
meewerkten om onze geallieerde
vriondon onder de greep der Keld-
gendamerie of Gestapo uit te houden.
Het is niet om hen op de voorgrond
te schuiven, want wij persoonlijk
weten dat zij het werk doden uit
eenvoudig plichtsbesef en niet om
lator do eer voor zich op te eisen.
Zij wofon dat liim vrienden evenveel
deden als zij. mot dezelfde heilige
overgave en zonder oog te bobben
voor de grolo risico's die dit werlt
met zich meebracht.
Want gevaren waren ov, vooral
door liet" Duitse radiostation en
kazerne, die slechts een kiloma-er
van de boeroory vandaan lagen. En
toch ondanks de gevaren, gfeep dit
werk hou aan, sleepte hen mee, de
gehele familie deed mee. Men miste
eenvoudig de vrolijke kcrols, wanneer
weer eens een transport vertrokken
was en mon verlangde naar liet
moment dat or weer Engels, gospro-
moest, worden.
Eikenhof een waar Ichuis
Ja. wanneer Je mot liefde voer iets
werkt, wanneer je besot: wat er op
hel spol staat voor de'genllieerde
zaak, dan maak je vooi hen, voerde
pioniers, de voorbereiders van het
komende bevrijdingsleger, die. in ge
vaar verkeerden, een echt tehuis.
Vraag T aau Eric Waidzinski, do
Poolse vliogoj kapitein, die in een
Typhoon jager vloog, naar liet TTol-
ln.ndsche huis Eikenhof on hij zal
me: dankbare glimlach verhalen, hoe
(lorrie pannekoeken voor hem bakte.
Hy zal U verhalen, hoe hij cons
vertrokken van Eikonho:, weer terug
keerde. toen by op eon volgende plaats
niet meer verder kon, omdat de lijn
onderbroken was.
Hij weet nog goed hoe hij met
Oor in Vonray naar de kapper ging
en hoe hij onderweg alsmaar repe
teerde: „een beetje opknippon, een
heetve opknippen".
Hoe in do kapsalon twee moffen
zaten on hy in de kapstoel ping
zitten, aanstonds al zijn Nederlands
dat bi' kende, halfverstaanbaar eruit
gooide: „een beetje opknippen".
De kapper verstond hem niet.
„Wat zeg! U"Hierbij kwam Oor
luaaenboido: .Verstaat U dat niet?
Hot haar een beetje opknippen",
zegt hij
Do kapper begreep er niet veel van,
maar hield wijselijk vorder zijn
mond, want hy had wel meer illegaal"
geknipt.
0''h. de-jongen.: uil Nieuw Zeeland. -
AiiatraliC, Dolen. Engeland. Amerika.,
zc werden vriend in huis. Ze hielpen
mee achter op het land, in bóeren
kleren gestoken, ze voerden de var
kens. en liepen op het erl' rond,
wanneer er geen gevaar was -
Ja toen de geallieerde familie op
zekero dog gegroeid was tot achttien
vliegeniers, hadden ze liet op Eiken
hof '.vol oen beetje druk.
Voor 18 gezonde kerels pannekoeken
bakken, snert koken, de wasch doen,
Alie en Cor hadden druk werk
Maar ze deden het wat graag on hoe
bobben ze gegierd van het. lachen
toen de goholo familie van achttien
in had wou!
Achter op de schuur werd oen
grote ketel gezet, eon vuurtje er
onder en één voor eon gingen do
kindertjes in bad, Dit proces duurde
tweo volle dagen
■Ta met die achttien hebben ze
daar op Eikenhof heel wat beleefd.
Het begon reeds op de tocht toon
Gor op Amerika bij Bert de familie
ging halen.
Tot zyn schrik onldokto hy bij
aankomst op Eikonhof, har. was
's morgens om 4 uur, dat een van
zyn pupillen zoek geraakt was.
Aanstonds ging men terug on einde-
Boerderij L'/KGNHOF op het Veulen, ivoor Djilcns de oorlog 30 geallieerde
piloten een onderdak vor.den en waarlange 37 piloten verder getransporteerd
werden, onderging het lot der verwoesting.
lyk trof men nummer 18 om negen
uur, op eer* afgelegen boerderij, waar
"Duist do hoer do kapelaan gehaald
had. „Morgen, mijnheer kapelaan, en
tot dé Engelsman„Well ytm coma
back with me! En voor de verbaasde
ogen van de kapelaan en de boer
trokken Cor en John verder!
Het begeestering verhalen ze je
daar op Sikenhof nog van Erik, de
Doolse kapitein, die zich echter het
raam stond te verbijten, soms me*,
gebalde vuisten, als do Duitse jagers
op hot Veulon aan het oefenen waren.
Hij de geroutineerde jagerpilool, zag
aanstonds aan do wyzo van rnanoo-
vreren, of er 'n groene dan wel 'n
volleerd piloot iu de kist zat.
Urenlang zat Erik hun oefeningen
gade te slaan, met, géspannen aan
dacht bekeok hij nauwkeurig do kist
als.dezö laag overkwam
Kapitein ERIK VVAJlDZINSKf.de
Poolse vlieger kapitein, die later in
/Ingeland teruggekeerd Typböan-
vlieger werd.
De familie der iS piloten
die lange fi/d op Eiken
hof veilig verbleef, te:
WilI twee Km. verder
de Duitse Itazcrm log,
Het grote probleem voor hom was,
hoe die Duitse nachtjagers in hot
donker zo nauwkeurig de vliegende
forten konrlen vinden en... treilen.
Cor wees hom op de ronde beugel
die voo. op do neus van do cockpit
bevestigd was. In die beugel bevonden
zich do starre mitrailleurs, die, wan
neer het vliegtuig op 2000 meter
afstand van de bommenwerper ge
komen was, door radioworking hl
ae lie werden go nacht Een dor Duitse
piloten liet zich dat in 'n gemoe
delijke bui aan Oor ontvallen
En Erik prentte zich deze kleine
details in zijn geheugen, om in
Engeland teruggekeerd, zyn kennis
ten dienste te stellen van do woteil-
suhapoolyke ouderzookingsdienst dor
R.A.F".
Opmorke'.jjk was her, dar later
nadat enkele maanden co Dooi wog
was naar Engeland, de bekende
zilverpapiertjes violen tijdons hot
overvliegen dor It. A.F,-eskaders!
Wie zul hol,zoggen, dat deze uit
vinding niet eon gevolg Is geweest
van do nauwkeurige observaties van
deze i'oolso kapitein? Ja zij kwamen
uit alle hoeken van do wereld, deze
vliegeniers, zelfs uit Rusland.
Dozo Russische vliegerolficlor,heeft
lange tyd op Eikonhof gelogeerd en
met eympnatie donken üe mensen
terug aan deze eenvoudige kerel-
Dankbare herinneringen zyn er ook
aan zyn twee „landgenoten", twee
Russische krijgsgevangenen, die van
uit Eikenhof later naar Domme y. jn
gebracht via do altyd klaar staande
politiepost in Grierdsveon. Deze twee
Russen sloten zich daar, hun pnrti-
sanenbloed uiel, verloochenend, bilde
K.P. aan on hobbon de mollen in do
dagen tier befaamde terugtocht nog
danig last bezorgd.
Waarom heb ik Uil verhaal ge
daan van zoll'opoflori.ig, grenzeloze
hulpvaardigheid in hot belang van
de goede zaak. dapper dragen van
volo risico's, ja waarom
Want 'k weet, dat z.j die oen
hoofdrol spoelden in deze geschiede
nis er eigenlijk helemaal niet voor
voelen, dat lm i werk, allyd zo ge
heim en gekenmerkt door do een
voud, waarmee hot gebeurde, aan de
grote klok gehangen wordt. Wanneer
wij hot dan toch gedaan hebben,
dan moge men daarin zien eon hnwp
vau onze bewondering voor de fiere
verzetsgeest die leefde hier in ons
Venr&y's land.
Dat het werk gewaardeerd werd
door onze bondgenoten, moge blijken
uit het huldebetoon da': genilieardu-
viicgors brachXgu op de Zwarte Plak.
I'hinllo.ll.cn vielen op dien 15de
Augustus neer uit de vliegtuigen:
„Wo thank our friends the bravo
population of the dutch America".
Maar wi weten, dat or ze Ameri
kanen, Engelsen, Niouw-Zceland'ers,
de Polen in dezelfde geeet deze dank
ook willen brengen aan „the brave
population of the dutch tanr.orliouse
Eikenhof'.
Het werk is gedaan, de oorlog is
voorbij, alleen do muren van Ëikeu-
hof staan nog nvei eind; en historie
is hot geworden do fid van Erik,
William, John, maar rie herirnerlng
leeft voort.
Do naam Eikonhof is bekend ge
worden in vole fa tn lie's in verre
landen en Ven ray met, geheel Noord
Limburg kan met trots er groot on
gaan, dat hier de naam vau Neder
land word hoog gehouden op wev
kelyt uitzonderlijke wyzo
„Enkele van onze vliegtuigen koor
don niet terug", aldus hot dagelijks
hor it'.hl der B.B.C., maar oen grom
gedeelte -Ier bemanning koorde be
houden iu Engeland weer, wan!
Nederlanders hadden zich ovor Ucn
ontfermd, daar ginds op Eikonhof,
aan de rand van de Nonrd-I.lmhurg-
sp. i'eo!, oneer het zicht van een
Duitse kazerne
P. W,
i4an ónze qcuailen liefden.
Vergeefs is nim hun dood.
Als uit hun doodsnood groot
En schoonw mag hm rijzon
Hei lieve. Vaderland
Maar wee dit bloedig pand
Al'8 wy hot iilet bewijzen
Eert dun hun heldendom
En „alles sal yog com"
Eu fier als In 't verleden
Zal van zyn tranbnbed
Door broederbloed besmet
Dit land opstaan nog heden
J AlSCHKEURS m,s.c.