énkele vun ónze vliegtuiqen heeiden niet ternJ Boerderij „Eikenhof" zorgde voor onze geallieerde vliegers DE ZWIJGER 7 Aan dö rand van de Limburgse I'eel, under liet gebied van Ven ray. Jaar waar je 'in ruimte van hel eindeloze geheimzinnige Poolland nadert, ligt een stille geschoten boer derij. De strijd om Yttnray liet ook op het gehuchtje „Hei Voulcn" waar e^n 'luizend motor van boerderij Kiken'iot' oen Duitso kazerne lag, zijn verschrik kelijke sporen achter. De Engelse tanks moesten zich al schietend van boer derij tot boerderij over do ondermijnde peoiakkern een wog banen naar den grote verkeersweg, die Vonvay mot Horst vorbindt. Do bevrijding kwam voor do be woners van Eikeiihol' als voor ieder ander in ons Noord-Limburgs gebied, na plundering dor Duitsors, dagen lange beschieting vau Engelse 25 ponders, raketaauvallon van duikende Typhoons. Doch waarom spreek ik van Eiken- hef, waren de bewoners niet als de andere getroffenen uit onze streek Is Eiksnhuf iets bijzondors geweest in dien bevrijdingstrijd, is daar barder gevochten, hebben daar de Duitsers mcor geplunderd dan elders? Och neen, de heteekenis van Eiken hof is niet van na do bovnjding of kort daarvoor, ticcn jaren daarvoor reeds, loon do'Duitse bezetting or.s neergedrukt hield, toen velen zich nauwelijks bewust, waren dat er verzet logen die dwingeland gevoerd werd. /een zij die nu weer groot doen en overal vooraan staan, nog klein waren in hun zoetsappig go- lloeni mot den bezetter, ja toen was Eikonhof van geweldige betekenis: want hot was oen bastion voor gc- allieoTdo piloten, zij liet dan oen geheim bastion, veilig weg gelegen daar achter in do stille uilgestrokt.fi Peel. Weinige mensen kwamen daar on ook nu schijnt men Eikenhof niet eens re weten Liggen, want neg u leeds ligt liet. kapot geschoten pllotenhiiis on hersteld. Och ja do oorlog is voorbij en dan stellen andere mensen da urgentie vast. Het was na de aanval op Keulen ia 1942 Het is eigenlijk zo eenvoudig ge gaan, liet begin vau dit. geheime, gevaarlijke en toch zo hooiend interes sante werk. II y kwam uit Nieuw Zeeland, de oerst.o piloot, en heette William Hick- sou. liet was in de dagen der opko mende K.A.D. in Mei 1942, toon de eerste groLe aanval van luOO vlieg- luigeu op Koulou plaats vond. Maar de tegenstand der Duitse nachtjagers was nog zeer fel. William, die met, zynHalifax reeds 31 vluchten had gemaakt, word op deze historische vlucht neergeschoten in de buurt van Vonray. Een dag lang hield hy zich schuil ineen tuin tussen het. erwtenlonf, at van honger groene erwten en tegen de avond trok hy verder op good geluk af het duister in. Doven hem donderden de R.A.E. oshaders weer voort In oeu hevige raid op Essen. Moeder van Staveren, die toevallig naar buiten ging zag iemand door het donkerover liet erf ioopon. Eerst meende zij met een Duitser te doen Ie hchbon, maar Dor haar zoon, ontdekte directhet is c-cn Toinmio! Met de overgebleven kennis van 'n vroeger gevolgde cursus in 'I, Engels maakte hij William duidelijk, dal hij Irj vrienden was en binnei moest komen. Gaatvrj werd William opge nomen in hoi, gezin. De volgende dag wilde William vorder trekker, maar (Jov. die begreep welk gevaar he:n te wachten stond, liie.d hem daarvan terug. Maar wat te doen, van pilotentijnon haddou zo op liet Veulon nog nooit gehoerd. Do onderduiker der familie wist echter een adres in Venray, waar wel eens meer piloten Waren geweest. Da:, werd de oplossing. Oor bracht William in liet denker er naar toe en de zaak was okc. William bereikte Engeland. liet begin, de eerste stap op de wog naar dat boeiend, ja meeslepend werk: „illegale"' hulp aan de geal lieerden was gezet. Na lang zoeken werden de verschillende adressen van de Uja achterhaald en kon men op eigen initiatief voortaan verder wer ken. Zo werd Eikenhof langzamerhand eon centrum, waar tal van piloten, krijgsgevangenen, en andere „gevaar lijke" personen, tijdelijk onderdak vonden op hun weg naar Engeland. Contact werd verkregen met Eert. Doelt op America die op zyn beurt roods werkte voor bet zelfde doel. Er ontstond via de l'eel een geregel de „transportdienst" van hot Veulen naar America v.v., dwars door het eenzame Deelgebied. Hoe kwamen de piloten op „Eikenhof" lerecht? Tn "de'göïiole omtrek werkten men sen mee, van alle rang on stand, de kapelaans, dok „era, boeren, politie mannen in Griondtsveen, Hakal, Deurno. Vierling-shock, Well, Tienray, Gomert, Keipen, California. Alle medewerkers kenden hel telefoon nummer 204 on wanneer op zekere dag het telefonisch bericht kwam „Kom zoveel kistor. halen" dan trok ken Cor on Alia er op uit om de „kisten" naar Eikenhof te brengen. En wanneer wy de namen t or en A lie noemen dan eren wij in hen al die andere kloekeïnoi&juson jongens, mannen en viouwen, die met hen meewerkten om onze geallieerde vriondon onder de greep der Keld- gendamerie of Gestapo uit te houden. Het is niet om hen op de voorgrond te schuiven, want wij persoonlijk weten dat zij het werk doden uit eenvoudig plichtsbesef en niet om lator do eer voor zich op te eisen. Zij wofon dat liim vrienden evenveel deden als zij. mot dezelfde heilige overgave en zonder oog te bobben voor de grolo risico's die dit werlt met zich meebracht. Want gevaren waren ov, vooral door liet" Duitse radiostation en kazerne, die slechts een kiloma-er van de boeroory vandaan lagen. En toch ondanks de gevaren, gfeep dit werk hou aan, sleepte hen mee, de gehele familie deed mee. Men miste eenvoudig de vrolijke kcrols, wanneer weer eens een transport vertrokken was en mon verlangde naar liet moment dat or weer Engels, gospro- moest, worden. Eikenhof een waar Ichuis Ja. wanneer Je mot liefde voer iets werkt, wanneer je besot: wat er op hel spol staat voor de'genllieerde zaak, dan maak je vooi hen, voerde pioniers, de voorbereiders van het komende bevrijdingsleger, die. in ge vaar verkeerden, een echt tehuis. Vraag T aau Eric Waidzinski, do Poolse vliogoj kapitein, die in een Typhoon jager vloog, naar liet TTol- ln.ndsche huis Eikenhof on hij zal me: dankbare glimlach verhalen, hoe (lorrie pannekoeken voor hem bakte. Hy zal U verhalen, hoe hij cons vertrokken van Eikonho:, weer terug keerde. toen by op eon volgende plaats niet meer verder kon, omdat de lijn onderbroken was. Hij weet nog goed hoe hij met Oor in Vonray naar de kapper ging en hoe hij onderweg alsmaar repe teerde: „een beetje opknippon, een heetve opknippen". Hoe in do kapsalon twee moffen zaten on hy in de kapstoel ping zitten, aanstonds al zijn Nederlands dat bi' kende, halfverstaanbaar eruit gooide: „een beetje opknippen". De kapper verstond hem niet. „Wat zeg! U"Hierbij kwam Oor luaaenboido: .Verstaat U dat niet? Hot haar een beetje opknippen", zegt hij Do kapper begreep er niet veel van, maar hield wijselijk vorder zijn mond, want hy had wel meer illegaal" geknipt. 0''h. de-jongen.: uil Nieuw Zeeland. - AiiatraliC, Dolen. Engeland. Amerika., zc werden vriend in huis. Ze hielpen mee achter op het land, in bóeren kleren gestoken, ze voerden de var kens. en liepen op het erl' rond, wanneer er geen gevaar was - Ja toen de geallieerde familie op zekero dog gegroeid was tot achttien vliegeniers, hadden ze liet op Eiken hof '.vol oen beetje druk. Voor 18 gezonde kerels pannekoeken bakken, snert koken, de wasch doen, Alie en Cor hadden druk werk Maar ze deden het wat graag on hoe bobben ze gegierd van het. lachen toen de goholo familie van achttien in had wou! Achter op de schuur werd oen grote ketel gezet, eon vuurtje er onder en één voor eon gingen do kindertjes in bad, Dit proces duurde tweo volle dagen ■Ta met die achttien hebben ze daar op Eikenhof heel wat beleefd. Het begon reeds op de tocht toon Gor op Amerika bij Bert de familie ging halen. Tot zyn schrik onldokto hy bij aankomst op Eikonhof, har. was 's morgens om 4 uur, dat een van zyn pupillen zoek geraakt was. Aanstonds ging men terug on einde- Boerderij L'/KGNHOF op het Veulen, ivoor Djilcns de oorlog 30 geallieerde piloten een onderdak vor.den en waarlange 37 piloten verder getransporteerd werden, onderging het lot der verwoesting. lyk trof men nummer 18 om negen uur, op eer* afgelegen boerderij, waar "Duist do hoer do kapelaan gehaald had. „Morgen, mijnheer kapelaan, en tot dé Engelsman„Well ytm coma back with me! En voor de verbaasde ogen van de kapelaan en de boer trokken Cor en John verder! Het begeestering verhalen ze je daar op Sikenhof nog van Erik, de Doolse kapitein, die zich echter het raam stond te verbijten, soms me*, gebalde vuisten, als do Duitse jagers op hot Veulon aan het oefenen waren. Hij de geroutineerde jagerpilool, zag aanstonds aan do wyzo van rnanoo- vreren, of er 'n groene dan wel 'n volleerd piloot iu de kist zat. Urenlang zat Erik hun oefeningen gade te slaan, met, géspannen aan dacht bekeok hij nauwkeurig do kist als.dezö laag overkwam Kapitein ERIK VVAJlDZINSKf.de Poolse vlieger kapitein, die later in /Ingeland teruggekeerd Typböan- vlieger werd. De familie der iS piloten die lange fi/d op Eiken hof veilig verbleef, te: WilI twee Km. verder de Duitse Itazcrm log, Het grote probleem voor hom was, hoe die Duitse nachtjagers in hot donker zo nauwkeurig de vliegende forten konrlen vinden en... treilen. Cor wees hom op de ronde beugel die voo. op do neus van do cockpit bevestigd was. In die beugel bevonden zich do starre mitrailleurs, die, wan neer het vliegtuig op 2000 meter afstand van de bommenwerper ge komen was, door radioworking hl ae lie werden go nacht Een dor Duitse piloten liet zich dat in 'n gemoe delijke bui aan Oor ontvallen En Erik prentte zich deze kleine details in zijn geheugen, om in Engeland teruggekeerd, zyn kennis ten dienste te stellen van do woteil- suhapoolyke ouderzookingsdienst dor R.A.F". Opmorke'.jjk was her, dar later nadat enkele maanden co Dooi wog was naar Engeland, de bekende zilverpapiertjes violen tijdons hot overvliegen dor It. A.F,-eskaders! Wie zul hol,zoggen, dat deze uit vinding niet eon gevolg Is geweest van do nauwkeurige observaties van deze i'oolso kapitein? Ja zij kwamen uit alle hoeken van do wereld, deze vliegeniers, zelfs uit Rusland. Dozo Russische vliegerolficlor,heeft lange tyd op Eikonhof gelogeerd en met eympnatie donken üe mensen terug aan deze eenvoudige kerel- Dankbare herinneringen zyn er ook aan zyn twee „landgenoten", twee Russische krijgsgevangenen, die van uit Eikenhof later naar Domme y. jn gebracht via do altyd klaar staande politiepost in Grierdsveon. Deze twee Russen sloten zich daar, hun pnrti- sanenbloed uiel, verloochenend, bilde K.P. aan on hobbon de mollen in do dagen tier befaamde terugtocht nog danig last bezorgd. Waarom heb ik Uil verhaal ge daan van zoll'opoflori.ig, grenzeloze hulpvaardigheid in hot belang van de goede zaak. dapper dragen van volo risico's, ja waarom Want 'k weet, dat z.j die oen hoofdrol spoelden in deze geschiede nis er eigenlijk helemaal niet voor voelen, dat lm i werk, allyd zo ge heim en gekenmerkt door do een voud, waarmee hot gebeurde, aan de grote klok gehangen wordt. Wanneer wij hot dan toch gedaan hebben, dan moge men daarin zien eon hnwp vau onze bewondering voor de fiere verzetsgeest die leefde hier in ons Venr&y's land. Dat het werk gewaardeerd werd door onze bondgenoten, moge blijken uit het huldebetoon da': genilieardu- viicgors brachXgu op de Zwarte Plak. I'hinllo.ll.cn vielen op dien 15de Augustus neer uit de vliegtuigen: „Wo thank our friends the bravo population of the dutch America". Maar wi weten, dat or ze Ameri kanen, Engelsen, Niouw-Zceland'ers, de Polen in dezelfde geeet deze dank ook willen brengen aan „the brave population of the dutch tanr.orliouse Eikenhof'. Het werk is gedaan, de oorlog is voorbij, alleen do muren van Ëikeu- hof staan nog nvei eind; en historie is hot geworden do fid van Erik, William, John, maar rie herirnerlng leeft voort. Do naam Eikonhof is bekend ge worden in vole fa tn lie's in verre landen en Ven ray met, geheel Noord Limburg kan met trots er groot on gaan, dat hier de naam vau Neder land word hoog gehouden op wev kelyt uitzonderlijke wyzo „Enkele van onze vliegtuigen koor don niet terug", aldus hot dagelijks hor it'.hl der B.B.C., maar oen grom gedeelte -Ier bemanning koorde be houden iu Engeland weer, wan! Nederlanders hadden zich ovor Ucn ontfermd, daar ginds op Eikonhof, aan de rand van de Nonrd-I.lmhurg- sp. i'eo!, oneer het zicht van een Duitse kazerne P. W, i4an ónze qcuailen liefden. Vergeefs is nim hun dood. Als uit hun doodsnood groot En schoonw mag hm rijzon Hei lieve. Vaderland Maar wee dit bloedig pand Al'8 wy hot iilet bewijzen Eert dun hun heldendom En „alles sal yog com" Eu fier als In 't verleden Zal van zyn tranbnbed Door broederbloed besmet Dit land opstaan nog heden J AlSCHKEURS m,s.c.

De Zwijger | 1945 | | pagina 7