is i j Wat leeft er bij onze
4fulp op komst J
(Vervolg van pag. 1)
Vooruit, laten wij hier in Haarlem,
Bloem endaal en Hoemstedo de fakkel
ontstoken, hopenlgk springt de vlam
ovor op alle Middelbare Bcliolon in
het Westen.
Laat vroeger de Victorie in Alk
maar begonnen zijn, nu begint de
zege van naastenliefde en gemeen
schapszin onder de jeugd, in Haarlem.
Nog zijn er in ons land jongens van
Jan de Witt, dat zullen wij laten zien.
Duizenden van onze landgenoten
en medescholieren zijn van alios, alles
verstoken, tot hot kleinste pannetje
toe om wat klaar te maken on het
mes om wat brood te snijden. Uit
de film die jullie gezien hebben,
weten jullie wat een moderne oorlog
is. Zo'n oorlog woedde ook in Oost
en Zuid-Nederland, daar werd de
dure prijs betaald voor onze bevrij
ding. Besof je wel eenshot geweldige
feit dat jullie huis er nog staal met
alle meubels erin? Maar in grote ge
bieden van ons land ligt slechts puin
en zelfs die puinen zijn totaal leeg
geroofd. Probeer jo eens in te denken,
wat het zeggen wil, na maanden van
evacuatie terug te keren naar je
woonplaats en dan niets, niets moor
terug te vinden van je eigendom, In
die omstandigheden verkeren onte.l-
baren van de onzen. Kun je vacantie
gaan houden, van alle voor jou zo
vanzelfsprekend comfort thuis ge
nieten, als jo weet dat Oost-en Zuid
Nederland bloedt uit vele wonden-
Hierna wordt een beroep ge
daan op alle leerlingen om de
inzamelingsactie deel te nemen,
die op Zaterdag 21 Juli zijn
hoogtepunt vindt in een grootse
gezamenlijke propaganda-tochc
door de stad, met muziek, school-
vlaggen en grote borden met
sprekende teksten.
Van Maandag 23 tot Zaterdag
28 Juli wordt dan het grote feest
van de naastenliefde in Haarlem,
Bloemendaal en Heemstede ge
vierd, de burgerij zal worden
verzocht de vlaggen uit te steken
en dan trekken zij er op uit met
handkarren, kruiwagens en al het
rijdende materiaal wat maar enigs.-
zins te bemachtigen is.
Heel speciaal wordt hen dan de
aandacht gevestigd op de volgen
de zaken
alle soorten gereedschappen (ha
mers, spijkers, schoppen,) scboon-
maak-maceriaal (vegers, bezems
stoffers en blikken, emmers etc.).
pannen, ketels, baby-kleeding,
kortom alles, want wij kunnen
alles gebruiken.
De berichten over de nood zijn
ontscellend groot, aldus gaat de
oproep verder, en zo sprak H.M.
de Koningin op 27 Juni 1.1.
„Ik heb mij overtuigd van de
verwoestingen en -.van het gebrek
dat er goleden wordt in de meest
geteisterde streken. Ik doe een
klemmend beroep op allen die iets
bezitten, dat den bitteren nood kan
lenigen, dit af to staan ten be
hoeve van onze zo zwaarbeproefde
broeders en zusters, zij hebben let
terlijk aan allea gebrek, aan het
meest eenvoud'ige en allcrnodigste,"
De oproep besluit dan met de
volgende kernachtige woorden
Oaat dus in opdracht van onze
Koningin en Haar Regering langs
do huizon, pleit en praat met vurig
en jong enthousiasme de eventuele
hebzucht en het egoïsme weg.
Veel is er gegeven... door sommi
gen, te weinig geofferdwü maken
de maat vol, wij gevon de beioemde
klap op de vuurpijl.
Nu nog iets heel belangrijks.
Wij gaan zo maar niet in het wilde
weg verzamelen voor „ergens" in
Het antwoord op deze vraag geven wij U in liet volgend
verslag van onze R.K. Venrayse bouwvakarbeiders, waar
vriend Windt een vurig pleidooi hield voor de verwezen
lijking van een lang gekoesterd ideaalde invoering van
het beroep of bedrijfschap in het bedrijfsleven. In verband
hiermee riep hij onze jonge arbeiders op tot studie der
sociale problemen, om straks sterk te staan in de nieuwe
gemeenschap, waarin werkgever en werknemer naast el
kander zullen werken tot heil van het vaderland.
Voorzitter Peelers opende deze
belangrijke vergadering met dc chris
telijke groet* waarna hij in korte
trokken "de geschiedenis dei' organi
satie scfielste na de bevrijding. Er is
van begin aan hard gewerkt en met
resultaten: Venray telt thans reeds
een ledenaantal van 290 leden, Horst
100, Weert 500, Ovorloon en Vier-
üngsbeek ieder ruim 60, Reeds relt
de bond in zijn geheel 27000 leden
en nadert sterk het ledenaantal 28000,
waarmee tijdens de bezetting de bond
is ondergegaan. Overal groeit het
besef bij onze arbeiders, dat or thans
grote belangen voor hen op het spel
staan en ieder zich aan moet sluiten
als georganiseerd worker!
De Heer Windt, hierna het woord
voerend als Hoofdbestuurslid, wees
op de geweldige moeilijkheden, waar
voor de bond zich na de bevrijding
geplaatst zag, er was geen kantoor,
geen schrijfmachine, geen papier,
geen vervoer voor liet verkrijgen van
het nodige contact. Intussen is reeds
veel verbeterd en zo kan thans het
orgaan van de bond, in flinke lijvige
uitgave alle arbeiders weer bereiken.
Het voltallig hoofdbestuur is vorige
week weer bijeen, geweest en weldra
zal het contact over hot gebele land
volledig hersteld zijn!
Terugblikkend op de bezettingstijd
memoreerde hij de 25 Juli 941, toen
Nederland. Zoals reeds terloops werd
gezegdHaarlem, Bloemendaal en
Hoomstede kregen do stad Venray
als petekind.
Daarheen gaan dus onze ingeza
melde goederen, tegelijk met wat reeds
bijeengebracht word.
En tot het uiterste zullen wij ons
inspannen lat deze goederen zo spoe
dig mogelijk worden vervoerd, en
van alle Scholen gaan dan enkelen
van jullie meo. Wij zien ze al staan
de lange rij vrachtwagens op do
Grote Markt, muziek moet erbij zijn,
een afscheidswoord van den Burge
meester, liet Wilhelmus; dezelfde
plechtigheid voor do gemeentehuizen
in Bloemendaal en Heemstede en dan
weg, naar Venray.
De burgerij mooton weten dat hun
offergaven op hun bestemming ko-
mon. De dagbladen zullen tijdon uur
van vertrek bekend maken.
Hot ligt in de bedoeling dat de
leerlingen van de Middelbare Scholen
van Venray de goederen in ontvangst
nemen en onder leiding van de plaat
selijke organisatie de onmiddellijke
distributie ter hand nomen.
Wij zijn één en hooren bij elkaar!
Vooruit nu, niet bang voor ver
moeidheid, teleurstelling tegenvallers.
Vooruit voor Nederland.
Vooruit in naam der Koningin.
Het Algemeen Comité
D. J. A. GELUK,
"Wath. van Onderwijs te Haarlem.
Mev. M.D. ETCHHOLZ-DE WIJS,
namens het N.V.H. on de H.A.R.K.
Dit alles ligt opgeslocen in de
korte leus „Actie Haarlem E.O.
helpen Venray". Daarachter
schuilen echcer grootte daden van
opofferingsgezindheid en bereid
heid om mee te helpen aan de
opbouw van onze stad en om
geving. Wij kunnen in onze grote
blijdschap onze Haarlemse vrien
den slechts dit ene toewensen
„alle mogelijke succes, en... vol
verwachting klopt ons Venrayse
hart", W.
de gehele bond verdween, maar do
Bediijfëraad voor hel Bouwbedrijf
toch kou blijven voortwerkon. Hei
meest acute probleem, hot arbeids
loon, had toen reeds de aandacht van
deze raad. Ju 1942 trad de toenmalige
Dir. Generaal voor do Arbeid Haoko
in contact met de Bodrijfsraad over
liet probleem een oplossing te vinden
voor de snelle terugviooïng van ar
beidskrachten na de oorlog I
Hoe noest deze opgevangen wor
den, was hot mogelijk dan op korte
termijn wolkobjecten te ontwerpen
om de overtollige arbeidskracht bier
voor aan te wenden? Welke moesten
dan de lonen zijn? De Raad stelde
sich op liet standpunt, dat zulks niet
van te voren te overzien was en dus
geen uitspraak kon doen over de
loonkwestie
De bevrijding is gekomen en aan
stonds kwam bij do Bedrijfsraaci van
de zijde der D.U.W. (Dienst Uitvoe
ring Werken) een aanvrage binnen
om op korte termijn een loonregeling
te ontwerpen in verband met de uit
voering van workobjecton door deze
Dienst. De haast waarmee dit ge
beuren moest en de onvoltalligheid
van dc Bodrijfsraad (twee patroons
en de secretaris) warén oorzaak ervan,
dat do loonregeling die ontworpen
werd, gebaseerd op aeht loonklassen.
totaal niet bevredigde. Het hoofd
bestuur wist van de gehele affaire
niets van on vernam via de radio de
invoering van dezo landelijke loon
regeling! Venray kwam volgens dit
plan in de zesde klasse met loon van
68 en 62 cent per uur'. Protesten
hieven natuurlijk niet uit.
Tot overmaat van ramp maakte de
Iüjfesbemiddelaar bekend, dat doze
loonregeling, die buiten liem orn tot
stand was gekomen, dus geen geldig
heid bozat en zonder toestemming
van het,college van Rjjksbomiddolaars
geen ionen mochten veranderd wor
den! De zaak is thans zo, (lat do vol
tallige Bodrijfsraad in een vergade
ring tot de conclusie kwam, dat de
loonregeling niet-juist was en besloten
werd tot het bonoemen ener com
missie tot ontwerp ener nieuwe rege
ling. Doze commissie is klaar geko
men met haar werk en zal baar plan
Donderdag a.s. aan de Raad voor
leggen. Hierbij gaat- men uit van een
Indeling voor hel gehele land in zes
loonklassen, waarnaast op liet loon
van oen bepaalde klasse een tijdelijke
toeslag kan wordon gegeven in ver
band met noodtoestanden zoals ver
woesting in bepaalde st-rokon etc.! De
gedachte vail eon streekloon wordt
hier dus verwezenlijkt. Voor Limburg-
ziet dit ontwerp, dus nog geen defi
nitieve regeling, als volgt eruit_: Zuid
Limburg 3e klasse met loon <8 cent
voor vaklieden 72 cent voor opper
man, 68 cent voor de groep onder
worpen aan contract, water, Spoor-
en Wegenbouw. Venlo, Roermond,
Tegelen, Blerick on Weert eveneens
3e klasse, terwijl Venray, Horst en
Gennep in de 4o klasse een uurloon
zouden krijgen van 74 en ÖS ct. De
rest van Limburg in do 5e klasse
met een loon van '71 on 65 ct. per
uur. Dit is dus hot. loon der klasse
indeling! Maar op grond van de
bijzondere nood kon dan in Noord
Limburg b.v, het loon met toeslag-
komen op 78 en 72 ct.Een nivel
lering tot liethoogste loon in de
provincie? Komende week zal dit in
de Bodrijfsraad voorgelegd worden,
waarna het college van Rijksbemid
delaars zijn zegen over het- geheel
moet geven
Het is dringend noodzakelijk te
komen tot een vast reeel arbeidsloon,
dat in redelijke verhouding staat tot
de prijzen. Onverantwoordelijk zijn,
aldus de heer Windt, de zeer hoge
lonen van f 1.20 die hier en daar
uitbetaald wordon. Het gevaar van
inflatie moet voorkomen worden en
hierin zul Ion wij volkomen achter
onze Regering staan. To hoge lonen
zijn uiteindelijk voor den arbeider
noodlottig, want te hoge Ionen ver
oorzaken weer hogere prijzen, de
sneeuwbal wordt steeds groter totdar
wij geheel hodolven worden door de
iuilafie lawine!
Verheugend was vorder de mede
deling, d at de Schilderslied rij fsraad
hot beginsel aanvaard bad, dat hot.
loon van don scliildersvalcinan gelfilc
moest zijn aau dat der bouwvak
arbeiders 1
Verschillende vragen beantwoor
dend, wees do Hoor Windt op de
karakterloze houding van den arhei
der, die zich niet wil. organiseren,
maar wol de vruchten plukt van hei
werk dor organisatie. Is hierop de
term profiteur ook niet toepasselijk V
T»c patroons dienen erliter wel te
bedenken, dat zij zich *verbouiien
hebben om alleen georganiseerde
arbeiders in dienst 1.e nemen,het
komt de laatste tijd voor, dat sommige
patroons zich hieraan niet houden!
Centramaatregelon va-n de zijde dei
arbeidsorganisatie kunnen zij ver
wachten! Ook het Arbeidsbureau kan
hieraan meewerken dit envoi to be
strijden! Anderzijds mag ook de
arbeider na het werk geen tussen
tijdse karweitjes op eigen gelegen
heid aannemen, immers in de aan
vullende overeenkomst verplichten
de arbeiders zich t.o. de patroon niet
te werken voor dorden. Wanneer wij
dus de patroons op bun plichten
wijzen, mooten ook wij arbeiders
onze plichten tegenover hen na
komen 11
lie Bedrijfsorganisatie, de droom
van de toekomst! Dringend nodig
voor do verwezen1 ing van dit ideaal
is de ontwikkei^g van onze jonge
arbertlers. Cursussen zullen worden
gegeven, want sterk zullen wij ar
beiders moeten staan in de toekomst.
Dal kan alleen als wü in staat- zijn
onze belangen op overtuigende wijze
te verdedigen, maar daarvoor zullen
onze arbeiders zich moeten verdiepen
in dc studie der problemen, die met-
de organisatie van bet bedrijfsleven
samenhangen 1
De standsorganisaties zuilen daarbij
leiding gevon, de bestudering van do
bedrjjfssehapsgedaohte ter hand no
men' en propageren, haar doei en
on wezen moeien bepalen, terwijl
daarnaast de vakverenigingen aan de
godachto de concrete vorm zullen
geven Tri grote lijnon wordt de or
ganisatie van het- bedrijfsschap voor
het Bouwbedrijf als volgt gezien :de
drie leidinggevende arbeidersorgani
saties, do katholieke, de christelijke
en liet N.V.V. zullen als zelfstandige
organen met eigon wereldbeschou
wing. een topleiding aanvaarden bo-
sta-ande uit drie vertegenwoordigers
van iedere organisatie, Deze top be
staat dus uit 9 mensen en beet
bedrijfsunio der bouwvakarbeiders!
De drie leidinggevende werkgevers
bonden vinden hun eenheid op dezelfde
wijze in een bedrijfsunie. Deze twee
unies lesamen vormen dan hel.
Bedrijfsschap der bouwindustrieDe
loden van het bedrijfsschap zijn per
soonlijke verantwoordelijk en zijn
dus 'niet gebonden aan hun organi
saties.
Als een geheel verkrijgt dit-orgaan
publiekrechtelijke bevoegdheid d.w.z.
dat het binnen het kader van het
bouwbodrijfsleven hiervoor verorden
de maatregelen kan uitvaardigen en
recht kan spreken bij eventuele ge
schillen in de bouwwereld. Dit- is de
verwezenlijking van het ideaal, dat
arbeider en werkgever naast elkaar
werken als deelhebbers aan den
arbeid; die God ons allen als een
heilige plicht oplegde!
JTet is de verheffing van don wer
kende mens, de arbeider zal waar
dering vinden bij zijn patroon* cn de
patroon bij den arbeider, want samen
werken wü aan hun arbeidsprogram
Daarvoor is nodig een groot idealisme,
een sterke liefde voor zijn werk en
een drang naar grotere ontwikkeling.
In dezo grote werkende gemeenschap
zal de arbeider zijn gehechtheid kun
nen tonen aan zijn volk, zal hij mee
kunnen heipon aan de wederopbouw
van zijn vaderland
Dit is de geest die leeft onder de
leidende mannen onzer arbeiders, ge
dachten die weldra gemeengoed zul
len moeten worden van allen die