Vierde vergadering van de Raad van Advies
7Vanuit de Stratosfeer
Waarnemingen en gedachten
2
„DE ZWIJGER"
Opening met gebed dooi' den Zeereerw. Heer Deken,
't Is de eerste vergadering voorgezeten door Dr.
Hoyng. Dr. Hoyng dankr voor het gestelde vertrouwen
en zegt. wat ieder verwachtte, zijn volle medewerking
toe. Hi] spreekt de hoop. en de wil uit om gezamenlijk
Venraij weer op te bouwen, in de nieuwe geest De
geest van rechtvaardigheid en sociale liefde. Samen
werkend ini die geest van rechtvaardigheid en opoffe
ringsgezindheid. die algemeen belang werkelijk boven
eigen belang stelt, moet en zal en kan Venraij lot een
nieuw gezond dorp herrijzen Tot een nieuw en wel
varend stadje, de-vanouds bekende ParelderPeel.
Enkele punten over de loop van zaken tijdens de ver
gadering, de samenstelling van de Raad van Advies,
het aannemen en uitschakelen van leden, waarvan men
meent, dat zij niet berekend zijn voor hun taak, of waar
voor men een geschiktere persoon kan vinden, wordt
besproken.
Dn: krijgt Mhr. de Deken het woord.
De kerk. Mijnheer de Deken spreekt zijn teleurstel
ling uit over het feit. dat tot op heden de Paterskerk
nog niet volledig gerepareerd is. Behoort het kerkge
bouw in een uitgesproken Katholieke Gemeente niet tot
het urgentieplan 7
Een ander punt waar wij de Deken ook in de kerk
al eens over hoorden praten, wordt ten berde gebracht.
Het is het ónderwijs der kinderen. Zijn er in Venraij
geen lokalen te vinden om de kinderen, al is het dan
om beurten, enkele uren les te geven. Het is een drin
gende kwestie. Aan de opvoeding en onderwijs der
kinderen is tijdens de bezetting toch al zoveel tekort
geschoren. De bandeloosheid en verwildering neemt
nog steeds toe. Onbewust zijn de kinderen door de
bezetting beïnvloed, zij weten niet meer of zij aan het
gezag moeten gehoorzamen. De eerlijkheid is een groot
probleem geworden voor het kindergeweten. De gro
ten gaven vaak ook een al te schitterend voorbeeld
Is het eigenlijk geen schande dat de harde nooodzaak
er was om een landelijke verordening te maken tegen
diefstal, voornamelijk in geëvacueerde gebieden. Zware
straffen, zelfs de doodstraf werd er op gesteld. Het on
derwijs zelf staaf er door de gedwongen vacanties treu
rig voor. Het is hoog tijd orn te doen voor de jeugd wat
men kan. Dc Vergadering was ook van dezelfde me-
"ning. Men noopt, hel klaar te krïjejeh om in dé~can-
tines les te geven.
De Burgemeester meent ook. dar hier hard voor ge
werkt moet worden om de verdere verwildering tegen
te gaan.
Dan moet de Deken nog iets van het hart. Het is de
grote zorg. die hij heeft voor de toekomst van Venraij.
De Deken meent het als herder der Parochie niet te
kunnen verantwoorden om enige medewerking te ver
lenen aan dansgelegenheden, beter gezegd aan gele
genheden, waarin gevaren schuilen voor het zedelijk
welzijn van onze jeugd. Dc Deken en de hele vergade
ring zouden de Geallieerden ontzettend graag goede
ontspanning aan willen bieden, maar zij zien liet: grote
gevaar in van het geregeld dansen, waar het uiteinde
lijk niet om het dansen zal gaan. maar om het contact
tussen de geallieerde soldaat en hel hollandse meisje.
Een opmerking wordt gemaakt, dat in Venraij op
het door iedereen bekend punt „Het Kruis" op het ogen
blik geen kruisbeeld meer staat, wat vreemd aandoet'.
De Deken wil er graag voor zorgen, dot dit stukje Ven
raij weer ..oud" Venraij wordt en dat zo ook de naam
weer inhoud krijgr.
Men komt op de belangen van de arbeiders.
Weer wordt er gepraat over de te lage Ionen of over
de te hoge levensstandaard, wat op hetzelfde neerkomt.
deze geest eenmaal in de maatschappij dan zal er in die
maatschappij een systeem ontstaan, aangepast aan die
geest en zo hebben wij het kapitalistische systeem. Dit
systeem is niet steeds hetzelfde geweest en we kunnen
3 perioden onderscheiden 1. een periode van opgang,
2. een periode van hoog-kapitalisme van _L 1800-1914,
3. een periode van achteruitgang, welke na de wereld
oorlog inzet. De periode van het hoog-kapitalisme
wordt gekenmerkt door een onbeperkt streven naar
geld en het middel bij uitstek daartoe wordt de onder
neming. Deze kapitalistische onderneming wordt iets
onpersoonlijks, een doel op zichzelf en 2ij is alleen ge
bonden aan haat eigen eisen. Zij overheerst den mens
volkomen en de vruchten van het productieproces
eist zij alleen voor zichzelf op. Die onderneming wordt
steeds uitgebreid en zij wordt her machtsmiddel bij uit
stek. De rechtspositie van den arbeider wordt over het
hoofd gezien, de arbeider levert" zijn arbeid als een
waar, evenals de opgehoopte energie van de machine
t Proletariaat ontstaat, er wordt georganiseerd
Bestaan en middelen om te komen tot gezonde ver
houdingen en verlossing uil dit proletariaat
In een volgend artikel zullen wij zien. hoe de Paus
zich dit voorstelt. Gg.
Medegedeeld wordt dal voor de ambtenaren en ook
voor de gemeentearbeiders een loonsverbetering in be
werking is. Voor deze categorie is dus ook beter loon
in zicht. In verhand met de loonkwestie zal het voor
de arbeider een aanmoediging zijn te weten dat ook
van hoger hand de noodzaak van loonsverhoging werd
ingezien. Mr, Dr A, v. Rijn zette dit uiteen in een ra
diorede, In de toekomst moest over heel Nederland
meer uitbetaald worden aan den arbeider zodar hij zijn
gezin behoorlijk kon onderhouden.
Mr. Dr. van Rijn behandelde nog her ontslag der
arbeiders. Dit mocht in de toekomst alleen geschieden
op zeer geldige redenen; zodat de arbeider niet plot
seling met een week opzeggen ,.op straat" kon worden
gezet. Ook achtte spreker het noodzakelijk dat er in
de toekomst meer aandacht zou besteed worden aan de
opleiding van lichamelijk of geestelijk onvolwaardige»,
evenals aan de Sociale Verzekeringen tegen ziekten,
ongelukken en sterfgevallen. Men is dus doende wan
toestanden uit de weg te ruimen. Spreker hoopte het
klaar te krijgen door harde arbeid, helder oordeel en
een warm hart.
Rechtvaardigheid en samenwerking Twee woorden
door den Voorzitter bij de opening gebruikt Woorden
die de voorzitter als persoon typeren, die voor hem
geen holle klanken zijn.
Rechtvaardigheid Is deze wel overal toegepast in
Venraij Zouden zwarthandelaren met geweerd wor
den. alle. zwarthandelaren 7
Is het rechtvaardig dat aan arbeiders op gronrl van
hun werkzaamheden aan de voor de vijand arbeidende
instellingen toegang tot Venraij werd verboden, terwijl
erkende „Wehrmac.hts 'werkers wel een bewijs hebben
om in Venraij te verblijven. Hen zelfs een kans wordt
gegeven het eerst hun nevenbedrijf te openen,
Is de rechtvaardigheid in Venraij juist niet zoek. om
dat de samenwerking veelal zoek is. Werken in Venraij
verschillende instanties niet naast, zelfs tegen elkaar
Kan elkanders werk niet gewaardeerd worden Moet
Venraij opnieuw Venraij worden onder leidende or
ganen die elkaar niet alleen negeren, maar ook wan
trouwen 7 Dwarsbomen persoonlijke grieven zaken, die
het Algemeen betreffen Is het na zo'iï harde leer
jaren dan nog steeds onmogelijk om elkander te vinden,
één te. worden
Evacué sl Opgemerkt en betreurd wordt het dat
tussen het C N V. en de evacué's het contact langza
merhand zo slap is' geworden. Gezien her feit dat Dhr.
Revis. de persoon van Pers en Voorlichting tot nu toe
verhinderd was hiervoor te werken en dit in de toe
komst voorlopig ook nog zal zijn, is men genoodzaak'
een ander persoon te verzoeken de Aid. Pers en Voor
lichting op zich le nemen.
Dhr. P. Wintels wordt gevraagd, die het aanneemt
en die er zeker zijn jonge energieke krachten aan zal
geven. Samenwerkend met een contactpersoon, waar
voor Kapelaan Kuepers gevraagd wordt'hoopt men nu
door lezingen en spreekavonden weer verbonden te
blijven met onze evacué's. Wij moeten van elkanders
toestand op de hoogte blijven.
Uit de vergadering komt de vraag naar voren of er
niet beter gezorgd kan worden dut ,,De Zwijger" op
tijd op alle plaatsen waar evacué's zijn. aanwezig is.
De moeilijkheid zit hem weer in het vervoer. Zijn er
geen jongelui te vinden die er een fietstochtje voor over
hebben om ..De Zwijger" op een bepaald puni af te
halen 7 Dat zal nog belangrijker worden als „De Zwij
ger" tweemaal per week gaat verschijnen.
HARK Geïnformeerd werd of de fabrikanten de
prijzen lager konden zetten. Voor het merendeel lag
het, buiten verwachting, niet aan de fabrikanten. Door
gebrek aan electrictiteit, waardoor meer arbeid werd
vereist, door transport er. dure grondstoffen viel er
voorlopig weinig aan le doen. De HARK staat hier
machteloos tegenover. F.ven machteloos als b.v, tegen
het feit dat in een week tijds een paar klompen even
50 cent duurder zijn geworden,
De heer Terwindt betreurt het dat de HARK de
goederen niet sneller kan verdelen. Zijn er in Venraij
nog personen met een pas die enkele uurtjes vri; heb
ben om voor het Rode Kruis te typen 7
'n Inspectie werd door het Rode Kruis gehouden in
een der kerkdorpen De toestand Icon nog alles behalve
bevredigend genoemd worden. Slechte nog onhersielde
wonuvjen. te weinig huisraad, weinig vee, nog onbe-
bouwbaar land.
Men stond nog op hef dode punt. Hier moet de be
volking overheen geholpen worden. Ook voor de kerk
dorpen moet alles gedaan worden om het leven te laten
draaien.
In vele kerkdorpen zijn vergaderingen gehouden tot
heroprichting van de Boerenbond. Van ieder kerkdorp
zal een vertrouwensman dezer bonden gevraagd wor
den om op de volgende vergadering vanl dé Raad van
Advies aanwezig te zijn. Ook de gestichten, die zo ont
zettend veel goed voor Venraij hebben gedaan tijdens
de oorlogsdagen, zullen uitgenodigd worden. Het werk
dezer inrichtingen in de benauwde dagen mag niet ver
geten worden.
De afd. Recreatie en Ontspanning kan de vergade
ring verblijden met het goede nieuws, dat men een to
neelgezelschap heeft gevonden, dat hier waarschijnlijk
Half-Vasten een vrolijke klucht zal opvoeren. Ook
voebalwedstrijden zijn in zicht.
Is het voldoende onder de mensen bekend dat Lunch
room Verheugen iedere Zondag geopend is
De aid. Voedselvoorziening die in deze moeiliike
maanden -o hard en uitstekend gewerkt heeft, kan
mededelen dat ei spoedig beter brood zal komen 30V
Amerikaanse Bloem. De appeltjes die rm gedistribueerd
worden, zullen door velen ook wel gretig in ontvangst
genomen worden.
Personentransport! 'n Weekoverzicht van de ..goede"
gang van zaken. Ergerlijk is het aan te moeten nemen
dat men ook hier alle samenwerking afwijst.
Op wat voor gronden geschiedt dc benzmedistributie
eigenlijk Op de belangrijkheid van het autobedrijf nf
op de belangrijkheid van1 het nevenbedrijf? Moet hier
nog steeds aan vriendjespolitiek ge.dacht worden
Gelukkig kwam er een alaeraene vecordeninn, dar
al de voertuigen in bevrijd gebied geregistreerd moe
ten worden. Zware straffen werden gesteld bij hel niet
nakomen dezer verordening. Men schijnt dus opgemerkt
te hebben dat er overal nog a-sociale elementen zijn die
hun wagpns liever niet beschikbaar stellen voor het al
gemeen belang. Als ze allen zo dachten dan zou het
voor het nog te bevrijden gebied toch helemaal hope
loos zijn.
Dokter Hoyng geeft nog een overzicht over de
volksgezondheid in Venraij, die er slecht voor staal.
De zuigelingensterfte neemt roe. T.B.C.-patiënten lam
pen niet behoorlijk ondergebracht worden en ver
pleegd. VENRAI) MOET ZEKER EEN GEDEELTE
VAN HET ZIEKENHUIS TERUG HEBBEN,
't Zijn onverantwoordelijke toestanden dal chirurgische
patiënten over een middeleeuwse straatweg kilometers
ver maar een ziekenhuis vertrantsporteerd inoefen wor
den, waar ze dan ook nog de kans lopen niet opgeno
men te kunnen worden omdat ai de ziekenhuizen zo
overbevolkt zijn. We moeten dan nog mei eens aan het
feit denken dar voorgekomen is dat voor dergelijke pa
tiënten niet eens een wagen beschikbaar was. De C.A.
miniminurnmiminimi
„De lach is ren sociale plicht'!
Stepliiine Geelle, die de geschiedenis
peilde tot in haar diepste gronden. Iicel.
in bovenaangehaalde woorden een waar
heid neergelegd, bondig en zeker var
toepassing voo; onze zwarte tijder..
Wat hebben wij alien ons niet suf
gepraat en gedacht, wat hebben de ion-
geren onder ons niet geïdealiseerd over
cc eigenschappen en deugden, on ris
baar voor de mens var. het bevrijde
land.
Van de zo gezochte eenheid in ons
volk zijn wij bezig een theoretische alge
braïsche nonsens te maken.
De veel vergetende, vergevende, be-
grijpence liefde moeten vvi; terug gaan
zoeken in de dompige kelders, toen de
granaten rondom neerploften, De et
telijke hongersnood van ons volk wordt
gestild met de uiliny van een wrevel,
een haat, jaren lang tegen onze bezet
Iers opgekropt en nu uitgespuugd onder
een nietsontziend ..j'accuse", „ik be
schuldig tegen ieder, die ons in de weg
treedt,
Dch neen, lezer, ik ver ik hel om nog
verder niet U alten re wroeten in de
diepere oorzaken van de eesperalie van
ons tijdens de oorlog zo levensblijde, nu
zo moedeloze volk.
Ik lach. want ik beo- deze week een
werker onfmoer, die blijhartiy arbeidde
in de grijze puinen, omdat hij inzag, dat
met iedere kar kalk en sreencruis die
wey reed de wederopbouw naderbij
kwam.
Ik lach, omdat de lente kornt, en de
luchten weer wat milder worden tussen
onze afgeknaagde, sombere stralen.
Ik lachte mee. met de idealist, die
niets zag van die van wrevel en haat
vertrokken scheve monden rondom hem.
maar die alleen opbouwde.
Ik lach, och lezer, lach mee, er is
geen middenweg, ais wij het niet doen
schelder, wij. kankeren wij, beschuldigen
Wij, liegen wij, zijn vrij misdadig
Lach rr.ee, maar dan gul, ais vrienden
aar een biertafel, lach om de fouten
die worden gemaakt, want zij waren
niet tegen Li bedoeld, lach ortiyen huk,
die per ongeluk op Uw teen kwam
staan, lach om alle ongemakken, torl
om alles, liet is onze enigste redding uit
deze bevrijdings-hel.
Lach. hier is Uw dure plicht als be
vrijd mens
..Pica rd"