JLtycL&focL i bevrijding Wij katholieken en het kapitalisme De stem van het verzet Ie JAARGANG NA DE BEVRIJDING. ZATERDAG 24 FEBRUARI 1945 - No. 14 PRIJS PER NUMMER 15 CENT. •De Zwijger» Al leit er veel verwoest en wil daarvan niet ijzen, het zal met groter glans uit as en stof herrijzen. (Vondel) Weekblad voor Venraij en Omstreken. Voorheen illegaal ver schenen in Noord Limburg. Drukkerij Fa. L. J. GEERIS-ROXS Helmond - Telefoon 153 Corr.adres MoJenstr. 64. Helmond. Slationsw. 41. Venraij (voorlopig) NEDERLAND Wij weten hoe onze broeders in het Noorden lijden onder de Nazi-terreur. Ja dat weten wij Wij verne men dat in. Gennep bijna geen enkele burger meer was, allen weggevoerd naar Duitsland, wij vinden het erg. verschrikkelijk, ontzettend even, heel even en dan vechten wij bevrijden weer door. tegen elkaar, lasteren, liegen, insinueren wij. En wanneer wij hier de tekst la ten volgen van de boodschap van de verzetsbewegingen in Noord-Nederland Lot de gehele wereld, dan komt vanzelf een diep schaamtegevoel ons naar boven, over al de tijd, die hier in bevrijd gebied verspild wordt door tweedracht en onderling wantrouwen Mensen van bevrijd gebied. Noord-Nederland smeekt U. neen gebiedt t.l de handen ineen te slaan, wij mo gen ons niet beschaamd maken tegenover de gehele wereld. Leest deze boodschap ernstig, laat de inhoud werkelijk tot U doordringen, denkt er over na. ..Wordt wakker, want de nood is groot De geest van een strijdend volk spreekt uit de vol gende boodschap aan de gehele vrije Wereldpers „Vijf jaar lang heeft de Nederlandse ondergrondse beweging gestreden. Honderden levens werden voor het vaderland geofferd. Tienduizenden werden naar concentratiekampen gesleept. Veel meer Nederlanders hebben hun eigendommen verloren. Desondanks blijft het spoorwegpersoneel de staking volhouden. Vele steden zijn verwoest wij zullen ze weer op- bonwen. Vele fabrieken zijn opgeblazen wij zullen ze door nieuwe vervangen. Onze landerijen zijn door het water overstroomd wij zullen ze weer droogleggen. De Duitsers hongeren ons uit. Maar bij dit alléS den ken wij aan degenen die strijden aan het front en aan het leed van verscheidene andere volkeren, Thans heeft de vijand echter een plan uitgedacht bij welks verwezenlijking onze volkskracht voorgoed ge broken zal zijn. Dat is de deportatie. Negen tienden dergenen die verplicht werden zich te melden, hebben dit echter geweigerd. Enige honderdduizenden zijn on dergedoken. Bevolkingsregisters zijn gestolen, de ad ministratie is in dc war gebracht. Er worden grote risico's genomen om de ondergedokenen van distributie bescheiden te voorzien. Als wij wapenen hadden, zouden wij liever met de wapenen in de hand als mannen sterven. Wij hebben ze niet. Daarom plegen wij lijdelijk verzet tot het uiter ste. Als 't pLm der Duitsers alaagdii, zouden anderhalf millioen mannen uit bezet gebied weggevoerd worden. Maar het slaagt niet. Daarom hebben wij geen me dische verzorging, geen voedsel, geen kleding. Wij vragen echter niet om medelijden. Maar wij rich ten een oproep tot de vrije wereld kunt gij de onder gang van een oud cultuurvolk aarischouwen zonder meer 1 Wij uiten de wens dat gij onze onderdrukkers waar schuwt, opdat elke. barbaar, denkend aan de vergel ding die hem wacht, zijn wandaden staakt. Voor het volk der Nederlanden, D e Ne derlandse verzet be weging. Mensen van bevrijd gebied, hoort II het„daarom hebben wij geen medische verzorging, geen voedsel, kleding, maar wij plegen verzet tot het uiterste Wal is er hier niet geklaagd over te weinig voedsel, kolen, geen licht, wij hebben gemopperd, gekankerd, met critiek gegooid nfcar alle kanten. Leren wij het dan nooit meer Bent U nu al weer vergeten dat 13000 Nederlanders in kamp Vught de marteldood stierven voor onze vrijheid Neen deze doden, de offers die Noord-Nederland brengt, vragen niet om medelijden, dat verachten ze. Maar wel eisen zij van ons te wer ken. te bouwen, voort te gaan met de arbeid voor de wederopbouw van een nieuw vaderland I Werkt, ploetert, bouwt op, elke minuut is kostbaar. Onze tijd mag niet meer misbruikt worden voor klein zielige tweespalt en tegenwerking. Slaat de handen in een. Nederland heeft ons allen nodig. Wi. i|||MIIIIIIIII!IIMIIIlllliIIIIIII1IIIIIIIIIIIIIIIIIIHIIIIMI,llllllllltllllllllftllllllllllllllllllllllllllllllllllllIIIMIIIIMIIIIIIHIIIIIIii 1 Venraij, October 1945. Wij Juichten en hadden dc vlaggen gereed voor het feest van de bevrijding uit de klauw van liet heest I - - Toen begon plotseling de dans der granaten verwoed en bloeiden de wonden rood van biooc. E s 1 Toen brulden dc bommen. Werd dit ons gericht Wij zagen elkander met van angst wit gezicht. Toen kreunden dp stervenden met gezichten asgrauw. De barmhartige dood kleurde hun lippen blauw. Toen laaide een oranje vlam over alles heen over krakende balken en stortend steen. f E E Wie van ons kan vereeten dit vreselijk uur Wij hebben de vrijheidWij kochten ze cuur. 5 s Th. van T. S '''lliiiiiiiiiinii itiiiiiiitiiiiniiiiiiiiiii minim iiiimiiiiiiiiii) iiiiiiiiiiiiiiiiiMiiiiiiiiitiiiiiiiiiiiiimiiiiiiniiiiiiiniiiiiiiiiH11'^ De mens is van natuur een sociaal wezen. De hele natuur van den mens is erop gericht in gemeenschap met anderen te leven. Voor een gemeenschap nu is vooreerst een eenheid van doei vereist, waarop de krachten worden gericht. De hoogste, organisatie, waar een eenheid van doel onder een bepaalde leiding wordt nagestreefd is de volksgemeenschap. Binden deze volks gemeenschap moet de mens de volledige ontplooiing van zijn persoonlijkheid nastreven., liet gemeenschaps leven moet dienstbaar zijn aan deze harmonieuze ont wikkeling van den mens. Dit algemene doel sluit ver schillende ondergeschikte doeleinden in zich de gods dienst, de zedelijkheid, de kunst, wetenschap, techniek, hygiëne, rechtszekerheid, veiligheid en o.a. ook de stof felijke welvaart. Her economisch leven dus, het streven naar maatschappelijke welvaart, is maar een onderdeel van het geheel, 't Streven naar de hoogst mogelijke wel vaart voor het grootste aantal is geen doel van het ge meenschapsleven. het is slechts een steentje in het grote mozaïk. Her moet passen in het geheel en geen domine rende plaats innemen. Er zijn hogere doeleinden, gods dienstige en zedelijke belangen, waaraan hef welvanrts- streven nu eenmaal ondergeschikt Is. Alle doeleinden, die door de mens in de maatschappij nagestreefd worden, moeten gericht zijn op het éne grote doel de eindbestemming van den mens en dat is God dienen en daardoor de hemel bereiken. Als men uit liet voorgaande begrepen heelt, welke plaats het economisch leven in het gemeenschapsleven inneemt zal men zich onwillekeurig afvragen wat ik iedere dag om mij heen zie gebeuren lijkt toch wel aller minst op deze wijze van behoren Is het misschien ooit ideaal geweest en zijn er middelen om uit deze choas te komen 1 Zeker is er een tijd geweest, waarin hef economisch stelsel ondergeschikt was aan,, hogere erkende doelein den die naar christelijke opvatting ook de juiste waren. Het was de tijd, toen het katholicisme als het zuurdeeg de hele maatschappij doortrok en de menselijke stre vingen geordend waren naar de enige juiste waarde schaal eerst het hoger, dan dc zorg voor het stoffelijke, 't Waren de christelijke middeleeuwen, die God op de eerste plaats stelden en den mens als dienstbare op de twede, de materie was ondergeschikt aan het boven natuurlijke, het economische was niet primair, maar hulpmiddel. Ondertussen ging de inhoud van hef. begrip kapitaal veranderen. Oorspronkelijk bestond het kapitaal uit vee, bij de overgang van een agrarische naar een meer industriëele periode veranderde dit en kreeg het een meer technische betekenis n.l. geproduceerde produc tiemiddelen. Bij een verdere ontwikkeling, waar bank- en geld wezen een grotere rol gingen spelen kreeg kapitaal meer het karakter van geld. Geld is beschikkingsmacht, en met behulp van geld kan men beschikken over de pres taties vati anderen. En voegt men nu hierbij de grote verandering in de geesten omstreeks het einde van de 14de en de. gehele 1 5de eeuw dan is men enigszins in staat het ontstaan van het kapitalisme te begrijpen. Werner Sombardt, de schrijver van „De moderne Kapitalismus" zegt„Het is dezelfde geest, die de nieuwe staat, de nieuwe godsdienst, de. nieuwe weten schap, de nieuwe techniek heeft geopenbaard. Dit is de renaissance-geest de geest van onrust de zucht naar geld". Dit streven naar vermeerdering van geldsommen had zich vroeger ook wel geopenbaard in de roofridderij, de schatgraverij, de woeker en de alchimie. Toen waren dit echter incidentele gevallen, nu dringt de geest door in heel het economisch leven Niet langer is persoon lijke behoeftenbevrediging doel, maar opeenhoping van kapitaal (macht) wordt nagestreefd. Er ontstaat een ondernemingsgeest,, die zich verenigt met de bourgeois-geest, die reeds bestond bij de be roepshandelaren en het handwerk en die zich reeds kenmerkte door een berekenende nauwkeurigheid en koele doelbewustheid. De ondernemingsgeest en dc bourgeois-geest tezamen hebben de kapitalistische geest voortgebracht. Leeft

De Zwijger | 1945 | | pagina 1